V CZ 125/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-07-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 125/12
POSTANOWIENIE
Dnia 17 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa R. B.
przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń i Reasekuracji "WARTA" S.A. w Warszawie
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 kwietnia 2013 r.,
zażalenia powódki na postanowienie o kosztach, zawarte w punkcie III wyroku
Sądu Okręgowego w W.
z dnia 17 kwietnia 2012 r.,
1) zmienia rozstrzygnięcie o kosztach procesu
w postępowaniu apelacyjnym, (punkt III wyroku) w ten
sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki
dalszą kwotę 450,- (czterystapięćdziesiąt) zł,
2) nie obciąża pozwanego kosztami postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2012 r. po rozpoznaniu apelacji
powódki zmienił w części zaskarżony wyrok, oddalił apelację w pozostałym zakresie,
zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.296,25 zł zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego. Sąd wskazał jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach
procesu art. 98 k.p.c. Z uzasadnienia wynika, że koszty zostały stosunkowo
rozdzielone w proporcji odpowiedniej do wyniku postępowania, tj. odpowiednio
75:25% na korzyść powódki.
Powódka R. B. wniosła zażalenie na rozstrzygnięcie o kosztach wskazując, że
Sąd odwoławczy zmieniając wyrok sądu pierwszej instancji niewłaściwie wyliczył
koszty postępowania apelacyjnego gdyż zaniżył wynagrodzenie pełnomocnika nie
uwzględniając, iż wstąpił on do sprawy dopiero na etapie postępowania
odwoławczego.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie jest uzasadnione.
Zgodnie z art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy
Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 233,
poz. 1381) w sprawie znajduje zastosowanie art. 3941
§ 1 k.p.c. w brzmieniu
obowiązującym do dnia 3 maja 2012 r. Zażalenie dotyczy rozstrzygnięcia o kosztach
w postępowaniu apelacyjnym, zatem podlega merytorycznemu rozpoznaniu przez
Sąd Najwyższy.
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata
zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone
w odrębnych przepisach. Określając w § 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) stawki
wynagrodzenia ustawodawca przyjął, że niezbędny nakład pracy pełnomocnika,
który prowadził sprawę od początku, jest mniejszy aniżeli nakład pracy
pełnomocnika, który zgłosił swój udział na etapie postępowania odwoławczego i musi
zapoznać się po raz pierwszy z zebranym materiałem oraz przygotować stanowisko
w sprawie nieprawomocnie osądzonej, dlatego w odniesieniu do tych pełnomocników
3
ustanowił zróżnicowaną procentową stawkę, przyjmując ją odpowiednio jako 50%
i 75% minimalnego wynagrodzenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
2 lutego 2011 r., II CZ 193/10, nie publ.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego
przyjmuje się ponadto, że określenie "reprezentowania strony" w rozumieniu art. 98
§ 3 k.p.c. odpowiada określeniu "prowadzenia sprawy przez pełnomocnika"
zawartemu w § 13 ust. 1 pkt 2 cyt. rozporządzenia (por. postanowienie z dnia
8 marca 2012 r., V CZ 153/11, nie publ.).
Powódka przed sądem I instancji występowała samodzielnie. Dopiero na
etapie postępowania odwoławczego, składając apelację, podjął czynności w jej
imieniu adwokat M. K. W tym stanie rzeczy wynagrodzenie pełnomocnika należało
obliczyć jako 75% od kwoty 2400 zł (stawki minimalnej wynikającej z § 6 pkt 5 cyt.
rozporządzenia) w związku z wartością przedmiotu zaskarżenia określoną na kwotę
18300 zł, tj. na kwotę 1800 zł. Na koszty poniesione przez powódkę powódki
składała się zatem kwota 915 zł uiszczona tytułem opłaty od apelacji oraz
wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1800 zł, zaś pozwanej spółki wynagrodzenie
pełnomocnika w wysokości 50% stawki maksymalnej określonej w cyt.
rozporządzeniu, tj. w kwocie 1200 zł.
Podkreślić należy, że mimo wskazania przez Sąd Okręgowy niepełnej
podstawy prawnej, dotyczącej zasady odpowiedzialności za wynik sporu bez
odwołania do art. 100 k.p.c., przewidującego, w wypadku częściowego
uwzględnienia żądań wzajemne zniesienie lub rozdzielenie kosztów, w istocie
przepis ten został prawidłowo zastosowany. Uchybienie Sądu polegało jednak
na zaniżeniu wynagrodzenia należnego pełnomocnikowi powódki. Dokonując korekty
obliczenia przyjęto dotychczasową zasadę i proporcję rozdzielenia kosztów
postępowania apelacyjnego uwzględniając stopień w jakim każda ze stron utrzymała
się ze swym roszczeniem (odpowiednio 75% i 25%). Odpowiednio zatem na rzecz
powódki winien być zasądzony zwrot kosztów procesu w wysokości 1736,25 zł
(różnica kosztów, które powódka poniosła w postępowaniu apelacyjnym tj. kwoty
2715 zł i iloczynu łącznej kwoty kosztów obu stron tj. kwoty 3915 zł).
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39816
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 17 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa R. B.
przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń i Reasekuracji "WARTA" S.A. w Warszawie
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 kwietnia 2013 r.,
zażalenia powódki na postanowienie o kosztach, zawarte w punkcie III wyroku
Sądu Okręgowego w W.
z dnia 17 kwietnia 2012 r.,
1) zmienia rozstrzygnięcie o kosztach procesu
w postępowaniu apelacyjnym, (punkt III wyroku) w ten
sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki
dalszą kwotę 450,- (czterystapięćdziesiąt) zł,
2) nie obciąża pozwanego kosztami postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2012 r. po rozpoznaniu apelacji
powódki zmienił w części zaskarżony wyrok, oddalił apelację w pozostałym zakresie,
zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.296,25 zł zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego. Sąd wskazał jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach
procesu art. 98 k.p.c. Z uzasadnienia wynika, że koszty zostały stosunkowo
rozdzielone w proporcji odpowiedniej do wyniku postępowania, tj. odpowiednio
75:25% na korzyść powódki.
Powódka R. B. wniosła zażalenie na rozstrzygnięcie o kosztach wskazując, że
Sąd odwoławczy zmieniając wyrok sądu pierwszej instancji niewłaściwie wyliczył
koszty postępowania apelacyjnego gdyż zaniżył wynagrodzenie pełnomocnika nie
uwzględniając, iż wstąpił on do sprawy dopiero na etapie postępowania
odwoławczego.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie jest uzasadnione.
Zgodnie z art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy
Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 233,
poz. 1381) w sprawie znajduje zastosowanie art. 3941
§ 1 k.p.c. w brzmieniu
obowiązującym do dnia 3 maja 2012 r. Zażalenie dotyczy rozstrzygnięcia o kosztach
w postępowaniu apelacyjnym, zatem podlega merytorycznemu rozpoznaniu przez
Sąd Najwyższy.
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata
zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone
w odrębnych przepisach. Określając w § 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) stawki
wynagrodzenia ustawodawca przyjął, że niezbędny nakład pracy pełnomocnika,
który prowadził sprawę od początku, jest mniejszy aniżeli nakład pracy
pełnomocnika, który zgłosił swój udział na etapie postępowania odwoławczego i musi
zapoznać się po raz pierwszy z zebranym materiałem oraz przygotować stanowisko
w sprawie nieprawomocnie osądzonej, dlatego w odniesieniu do tych pełnomocników
3
ustanowił zróżnicowaną procentową stawkę, przyjmując ją odpowiednio jako 50%
i 75% minimalnego wynagrodzenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
2 lutego 2011 r., II CZ 193/10, nie publ.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego
przyjmuje się ponadto, że określenie "reprezentowania strony" w rozumieniu art. 98
§ 3 k.p.c. odpowiada określeniu "prowadzenia sprawy przez pełnomocnika"
zawartemu w § 13 ust. 1 pkt 2 cyt. rozporządzenia (por. postanowienie z dnia
8 marca 2012 r., V CZ 153/11, nie publ.).
Powódka przed sądem I instancji występowała samodzielnie. Dopiero na
etapie postępowania odwoławczego, składając apelację, podjął czynności w jej
imieniu adwokat M. K. W tym stanie rzeczy wynagrodzenie pełnomocnika należało
obliczyć jako 75% od kwoty 2400 zł (stawki minimalnej wynikającej z § 6 pkt 5 cyt.
rozporządzenia) w związku z wartością przedmiotu zaskarżenia określoną na kwotę
18300 zł, tj. na kwotę 1800 zł. Na koszty poniesione przez powódkę powódki
składała się zatem kwota 915 zł uiszczona tytułem opłaty od apelacji oraz
wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1800 zł, zaś pozwanej spółki wynagrodzenie
pełnomocnika w wysokości 50% stawki maksymalnej określonej w cyt.
rozporządzeniu, tj. w kwocie 1200 zł.
Podkreślić należy, że mimo wskazania przez Sąd Okręgowy niepełnej
podstawy prawnej, dotyczącej zasady odpowiedzialności za wynik sporu bez
odwołania do art. 100 k.p.c., przewidującego, w wypadku częściowego
uwzględnienia żądań wzajemne zniesienie lub rozdzielenie kosztów, w istocie
przepis ten został prawidłowo zastosowany. Uchybienie Sądu polegało jednak
na zaniżeniu wynagrodzenia należnego pełnomocnikowi powódki. Dokonując korekty
obliczenia przyjęto dotychczasową zasadę i proporcję rozdzielenia kosztów
postępowania apelacyjnego uwzględniając stopień w jakim każda ze stron utrzymała
się ze swym roszczeniem (odpowiednio 75% i 25%). Odpowiednio zatem na rzecz
powódki winien być zasądzony zwrot kosztów procesu w wysokości 1736,25 zł
(różnica kosztów, które powódka poniosła w postępowaniu apelacyjnym tj. kwoty
2715 zł i iloczynu łącznej kwoty kosztów obu stron tj. kwoty 3915 zł).
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39816
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.