Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Jan Krośnicki

Sędziowie: SA – Anna Prokopiuk

SO /del./ – Dorota Tyrała (spr.)

Protokolant: sekr. sąd. – Katarzyna Rucińska

przy udziale prokuratora Elżbiety Kozakiewicz – Jackowskiej

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2013 r.

sprawy:

1.  N. R. (1)

2.  M. P.

3.  A. K.

oskarżonych z art. 13§1 kk w zw. z art. 280§2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w. W.

z dnia 25 października 2012 roku., sygn. akt XII K 32/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonych N. R. (1), M. P. i A. K.;

II.  kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. N. - Kancelaria Adwokacka w W., ul. (...) - kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem ) złotych, w tym 23% VAT od tej kwoty tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą obronę z urzędu oskarżonego A. K. przed Sądem Apelacyjnym.

UZASADNIENIE

N. R. (1), M. P. i A. K. zostali oskarżeni o to, że w dniu 31 października 2009 roku w W. w O. S., działając wspólnie i w porozumieniu, usiłowali dokonać rozboju na osobach I. K. i J. P. w ten sposób, że po skierowaniu przez N. R. (1) wobec pokrzywdzonych I. K. i J. P. żądania wydania pieniędzy, stosowali wobec pokrzywdzonych przemoc polegającą na zadawaniu uderzeń rękami i kopnięć nogami, przy czym N. R. (1) i M. P. zadawali uderzenia rękami uzbrojonymi w metalowe kastety, lecz zamierzonego celu nie osiągnęli z uwagi na ucieczkę pokrzywdzonych z miejsca przestępstwa, tj. o czyn z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k.

Sąd Okręgowy w. W. wyrokiem z dnia 25 października 2012 roku w sprawie sygn. akt XII K 32/12 oskarżonych N. R. (1), M. P. i A. K. uznał za winnych popełnienia zarzucanego im czynu stanowiącego zbrodnię z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. i za to na podstawie art. 14§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 60§1, §2 i §6 pkt 2 k.k. w stosunku do oskarżonych N. R. (1) i A. K. oraz na podstawie art. 14§1 k.k. w zw. z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 60§2 i §6 pkt 2 k.k. w stosunku do oskarżonego M. P. skazał każdego z nich na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 i 3 k.k. na karę grzywny przyjmując liczbę stawek dziennych na 50 (pięćdziesiąt), zaś wysokość jednej stawki dziennej określając na 10 (dziesięć) złotych; na podstawie art. 69§1 i 2 k.k. i art. 70§2 k.k. w stosunku do oskarżonych N. R. (1) i A. K., zaś na podstawie art. 69§1 i 2 k.k. i art. 70§1 pkt 1 k.k. w stosunku do oskarżonego M. P. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonych kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 4 (cztery) lata; na podstawie art. 73§2 k.k. w stosunku do oskarżonego M. P., zaś na podstawie art. 73§2 k.k. w stosunku do oskarżonych N. R. (1) i A. P. oddał oskarżonych pod dozór kuratora sądowego w okresie próby; na podstawie art. 44§2 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych w postaci dwóch kastetów metalowych wymienionych w wykazie dowodów rzeczowych nr Drz (...) poz 1 i 4 z k. 197; na podstawie art. 230§2 k.p.k. zwrócił oskarżonemu A. K. dowód rzeczowy w postaci kurtki koloru białego wymienionego w wykazie dowodów rzeczowych Nr Drz (...) poz.2 z k. 197, zaś oskarżonemu N. R. (2) dowód rzeczowy w postaci płaszcza koloru czarnego wymienionego w wykazie dowodów rzeczowych Nr Drz (...) poz.3 z k. 197; zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. N. kwotę 588 zł plus należny podatek VAT tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokata; zasądził od oskarżonych N. R. (2), M. P., A. K. na rzecz Skarbu Państwa po 500 (pięćset) zł tytułem opłaty i obciążył ich pozostałymi kosztami sądowymi w sprawie w częściach równych, z tym że zwolnił oskarżonego K. od uiszczenia kosztów związanych z ustanowieniem obrońcy z urzędu, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od niniejszego wyroku wywiódł prokurator.

Zaskarżając na podstawie art. 425§1 k.p.k. i art. 444 k.p.k. powyższy wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych N. R. (1), M. P. i A. K. – na podstawie art. 427§2 k.p.k. i art. 439§1 pkt 1 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił, że w wydaniu wyroku Sądu Okręgowego w. W. z dnia 25 października 2012r. w sprawie sygn. akt XII K 32/12 brała udział osoba niezdolna do orzekania w osobie ławnika G. M., który w czasie orzekania w powyższej sprawie nie miał prawidłowego wpisu na listę ławników i nie był prawidłowo powołany do pełnienia swojej funkcji. Podnosząc powyższy zarzut prokurator na podstawie art. 427§1 k.p.k. i art. 437§1 k.p.k. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Na rozprawie odwoławczej przed Sądem Apelacyjnym skarżący prokurator popierając pisemną apelację zmodyfikował ją w ten sposób, że wskazał iż jest ona wywiedziona na korzyść oskarżonych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja prokuratora jest niezasadna i dlatego też nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie jednak zwrócić uwagę należy, że podnosząc zarzut bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439§1 pkt 1 k.p.k. i wskazując, że „w wydaniu wyroku (…) brała udział osoba niezdolna do orzekania w osobie ławnika G. M., który to w czasie orzekania powyższej sprawie nie miał prawidłowego wpisu na listę ławników i nie był prawidłowo powołany do pełnienia swojej funkcji” - prokurator w żaden sposób powyższej okoliczności nie wykazał, ani też nie uzasadnił swego stanowiska prawnego ograniczając się w uzasadnieniu apelacji jedynie do stwierdzenia, że zarzut opiera na „przekazanej informacji przez pracownika Sądu Okręgowego w. W. XII Wydział Karny” co do nieprawidłowości wpisu ławnika na listę ławników oraz nieprawidłowości do jakich doszło podczas jego powołania.

Tymczasem przepis art. 427 § 2 k.p.k. obliguje podmiot kwalifikowany jakim jest prokurator do wskazania w apelacji nie tylko wszystkich zarzutów stawianych zaskarżonemu rozstrzygnięciu, ale również nakłada obowiązek ich uzasadnienia. Taka redakcja środka odwoławczego jak w sprawie niniejszej, gdy nie wskazano w jego uzasadnieniu, w czym ma tkwić „nieprawidłowość wpisu ławnika na listę” oraz „nieprawidłowości do jakich doszło podczas jego powołania” – czyni środek ten całkowicie wadliwie skonstruowanym.

Mimo konieczności wskazania powyższych uwag natury ogólnej Sąd Apelacyjny dostrzegł jednak potrzebę poczynienia ustaleń w zakresie zasygnalizowanych przez skarżącego nieprawidłowości, które następnie winny zostać poddane analizie prawnej – bowiem w przypadku ich potwierdzenia zaistniałaby bezwzględna przesłanka odwoławcza skutkująca koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Z tych też względów Sąd Apelacyjny podczas rozpoznania sprawy na podstawie załączonych informacji uzyskanych od Prezesa Sądu Okręgowego w. W. oraz nadesłanych akt ławnika Sąd Apelacyjny ustalił, że G. M. w czasie orzekania w sprawie sygn. akt XII K 32/12 był wpisany na listę ławników (vide k. 661)

G. M. został wybrany ławnikiem po przejściu stosownej procedury wyboru i podjęta w tym zakresie uchwała Rady Miejskiej w P. z dnia 27 października 2011 r. Nr (...) wraz z listą wybranych ławników, na której wymieniony został umieszczony - w trybie art. 164§1 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych - w dniu 28 października 2011 roku została przesyłana Prezesowi Sądu Okręgowego w. W. (vide k. 14-16 akt osobowych ławnika)

W dniu 01.12.2011 roku Wiceprezes Sądu Okręgowego w. W. wręczył G. M. zawiadomienie o wyborze i odebrał od niego ślubowanie według roty ustalonej dla sędziów, z odpowiednią zmianą ( art. 164§2 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych), a następnie zgodnie z treścią art. 164§ 3 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych po odebraniu ślubowania Prezes sądu wpisał ławnika na listę ławników, którzy mogą być wyznaczani do orzekania oraz wydał mu legitymację (vide k. 17-18 akt osobowych ławnika).

W dniu 15.12.2011 roku lista ławników nowej kadencji 2012-2015 roku wraz z kartami ewidencji udziału ławnika w posiedzeniach i naradach, na której był umieszczony ławnik G. M. została przesłana do właściwego wydziału karnego.

Równocześnie z dokumentów w postaci akt ławnika wynika, że w dniu 31 października 2012 roku Wiceprezes Sądu Okręgowego w. W. poinformowała G. M., że z uwagi na ponowną analizę nadesłanej przez Radę Miejską w P. dokumentacji dotyczącej jego wyboru na ławnika w Sądzie Okręgowym w. W. i zachodzące wątpliwości co do możliwości dalszego pełnienia przez niego obowiązków w związku z prawomocnym skazaniem za popełnienie czynu z art. 177 k.k. zwróciła się do Ministerstwa Sprawiedliwości o stanowisko czy powyższa okoliczność pozwalała na jego wybór na ławnika. Z uwagi na powyższe, tj. ujawnienie okoliczności, które nie pozwalały na jego wybór na ławnika, w trybie art. 167§1 pkt 1 ustawy Prawo o ustroju sądów .powszechnych „do czasu nadesłania stanowiska Ministerstwa Sprawiedliwości” ławnik został poinformowany, że „nie będzie powoływany do pełnienia obowiązków”. Z akt osobowych ławnika wynika także, że powyższą informację otrzymał on w dniu 06.11.2012 roku (vide k. 37 akt osobowych ławnika).

Po uzyskaniu dniu 21.11.2012 roku stanowiska Ministerstwa Sprawiedliwości (vide k. 39 akt ławniczych) oraz opinii Rady Ławniczej przy Sądzie Okręgowym w. W. z dnia 21.01.2013 roku (vide k. 46-48) w dniu 22.01.2013 roku Wiceprezes Sądu Okręgowego w. W. zwrócił się do Kolegium Sądu Okręgowego w. W. o zaopiniowanie w trybie art. 166§2a ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych wniosku o odwołanie G. M. z funkcji ławnika (vide k.49).

Z nadesłanych akt osobowych wynika ponadto, że do karty zgłoszenia kandydata na ławnika z dnia 28.06.2011 roku kandydat na ławnika załączył dane o karalności z których wynikało, że w dniu 12.01.2009 roku został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego d. m. W. w W. w sprawie sygn. akt IV K 686/08 za przestępstwo z art. 177§1 k.k. przy zastosowaniu art. 58§3 k.k. na grzywnę w wymiarze 50 stawek dziennych po 20 zł każda (vide k. 8-9 akt osobowych).

Równocześnie w aktach ławniczych znajduje się projekt uchwały „w sprawie pozostawienia zgłoszenia kandydata na ławnika bez dalszego biegu” wraz z uzasadnieniem, z którego wynika że powołany przez Radę Miejską w P. Uchwałą Nr X/84/2011 z dnia 30 czerwca 2011 roku Zespół ds. ławników przedstawiający Radzie opinię o zgłoszonych kandydatach – a w szczególności w zakresie spełniania przez nich wymogów określonych w ustawie dostrzegając figurowanie kandydata w Rejestrze Karnym wskazał na zasadność podjęcia uchwały w sprawie pozostawienia zgłoszenia kandydata bez dalszego biegu.

Odnośnie powyższego projektu przesłanego Prezesowi Sądu Okręgowemu w. W. wraz z pozostałą dokumentacją dotyczącą wyboru ławnika – w dniu 29 października 2012 roku Prezes Sądu Okręgowego w. W. uzyskał odpowiedz Przewodniczącego Rady Miejskiej w P., że projekt uchwały w sprawie pozostawienia zgłoszenia kandydata na ławnika bez dalszego biegu został przesłany do Sądu omyłkowo. Wymienionego projektu uchwały Zespół ds. ławników nie przekazał Radzie Miejskiej do uchwalenia, „gdyż zgodnie z opinią radcy prawnego Urzędu Miejskiego w P. do poszczególnych radnych należy ocena, czy kandydat na ławnika spełnia wymogi art.158 ustawy Prawo o ustroju sądów, którzy wybiorą daną osobę na ławnika lub nie” (vide k. 32). Z załączonego do powyższej odpowiedzi protokołu komisji skrutacyjnej z wyboru ławników do Sądu Okręgowego w. W. w dniu 27 października 2011 roku wynika, że uzyskując w głosowaniu tajnym 18 głosów kandydat na ławnika G. M. 18 głosów (osób uprawnionych do głosowania -23, osób które wzięły udział w głosowaniu -21) został wybrany na ławnika.

Przystępując do analizy zagadnienia prawnego, które jako zarzut naruszenia ary. 439 §1 pkt 1 k.p.k. przedstawił prokurator na wstępie stwierdzić należy, że koniecznym jest rozważenie go w kilku płaszczyznach. I tak:

I. Ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych ( w skrócie – u.s.p.) wskazuje, że zgodnie z treścią art. 160 § 1 powołanej ustawy ławników do sądów okręgowych oraz do sądów rejonowych wybierają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością tych sądów - w głosowaniu tajnym. Wybory przygotowują gminy jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 listopada 2005 r., sygn. akt P 16/04 (Dz. U. Nr 241, poz. 2037) art. 160 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych w zakresie, w jakim upoważnia rady gmin do wyłącznego wyboru ławników jest zgodny z art. 10, art. 173 oraz art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Obowiązujące przepisy również w kwestiach związanych z odwołaniem ławnika są kategoryczne. Mianowicie podstawą do odwołania ławnika w trakcie kadencji są przesłanki określone w art. 166 u.s.p.

W myśl art. 166 powołanej ustawy odwołanie ławnika następuje ex lege (§1 art. 166), bądź na wniosek prezesa właściwego sądu (§2 art.166)- jednak w obu przypadkach kompetencja ta należy również do wyłącznych zadań gminy, która wybrała ławnika. Co za tym idzie - uczestnictwo ławników w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości w rozpoznawaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji poprzedzone jest szczególnym trybem ich powoływania i odwoływania. Tym samym w świetle obowiązujących przepisów rady gmin mając wyłączną kompetencję do wyboru i odwołania ławnika w istocie samodzielnie decydują w zakresie oceny przesłanek pozytywnych (art. 158 powołanej ustawy) i negatywnych (art.159 powołanej ustawy)

II. Zauważyć należy, że art. 158 § 1 powołanej ustawy, w myśl którego ławnikiem może być wybrany ten, kto: 1) posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, 2) jest nieskazitelnego charakteru, 3) ukończył 30 lat, 4) jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub zamieszkuje w miejscu kandydowania co najmniej od roku, 5) nie przekroczył 70 lat, 6) jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika, 7) posiada co najmniej wykształcenie średnie – określając pozytywne kryteria do kandydowania nie zawiera wymogu „niekaralności”. Tym samym ewentualna „karalność” ma znaczenie przy dokonywanej ocenie waloru „nieskazitelnego charakteru” z pkt 2 powołanego przepisu.

Również wskazane w art. 159 § 1 powołanej ustawy kryteria negatywne, tj. określenie, że ławnikami nie mogą być: 1) osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze, 2) osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, 3) funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń, 4) adwokaci i aplikanci adwokaccy, 5) radcy prawni i aplikanci radcowscy, 6) duchowni, 7) żołnierze w czynnej służbie wojskowej, 8) funkcjonariusze Służby Więziennej, 9) radni gminy, powiatu i województwa – nie wskazują elementu „karalności” jako przesłanki wykluczającej kandydowaniu.

Spełnianie przesłanek pozytywnych umożliwia zgłoszenie takiej osoby jako kandydata na ławnika (art. 162 powołanej ustawy), podlegającemu wyborowi przez radę gminy, przy czym przed przystąpieniem do wyborów kandydat powinien uzyskać przedstawianą na sesji rady gminy opinię powołanego przez tą radę gminy zespołu oceniającego; przedmiotem tej opinii jest w szczególności spełnianie przez kandydata wymogów określonych w ustawie (art. 163 § 2 ustawy).

Należy podkreślić, że wymóg przewidziany art. 162§2 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych (analogicznie jak w art. 57§1 powołanej ustawy) załączenia do zgłoszenia danych o karalności z KRK – jest nieodzownym elementem zgłoszenia i brak tych dokumentów stoi na przeszkodzie nadania biegu kandydaturze (tak: „Komentarz do ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych” Lexis Nevis 2010 r., wydanie drugie, pod redakcją T. Erecińskiego) - czym innym jest zaś ocena „nieskazitelności charakteru” i powyższe na tym etapie powinno być rozumiane i oceniane identycznie jak w przypadku powoływania na stanowisko sędziego.

III. Odnosząc się do kwestii związanych z kompetencjami rad gmin w zakresie wyboru i odwołania ławników Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2005 r., sygn. akt P 16/04, stwierdził, że „...Wybór ławników jest tylko pewnym - aczkolwiek bardzo istotnym - elementem kształtowania personalnego składu sądu, rozumianego tu jako ciało kolegialne sprawujące wymiar sprawiedliwości. Wybór ten nie przesądza jednak ani wyłącznie, ani definitywnie obsady sądów orzekających w poszczególnych sprawach, albowiem - chociaż dokonywany z pominięciem udziału Krajowej Rady Sądownictwa - nie pozostaje całkowicie poza kontrolą władzy sądowniczej. Decydujące znaczenie w tym zakresie mają przepisy regulujące przesłanki i procedurę odsunięcia ławników od uczestnictwa w wymiarze sprawiedliwości, czyli art. 166 oraz 167 Prawa o ustroju sądów powszechnych”.

Wynikający z powołanych przepisów mechanizm dotyczący weryfikacji osób wybranych na ławników przez rady gmin przez przedstawicieli władzy sądowniczej wskazuje, że mimo, iż art. 166 § 2 u.s.p. nie stanowi expressis verbis, by rady gmin były związane wnioskami prezesów sądów – jednak – jak zaznaczył Trybunał w swoim orzeczeniu - należy jednak oczekiwać, że wnioski takie w praktyce będą uwzględniane. Powinność ta wynika z zasady podziału władzy, która wyznacza nie tylko granice swobody ustawodawcy w kształtowaniu zakresu kompetencji organów władzy publicznej, ale również sposób korzystania przez te organy z przyznanych im kompetencji (por. wyrok z 14 kwietnia 1999 r., K. 8/99, OTK ZU nr 3/1999, poz. 41). Znajduje to zastosowanie również w odniesieniu do uprawnień, jakie wobec ławników posiadają rady gmin, które muszą z nich korzystać w taki sposób, aby nie ingerować w odrębność i niezależność władzy sądowniczej.

Z kolei zgodnie z art. 167 § 1 u.s.p.: "W czasie trwania kadencji nie powołuje się ławnika do pełnienia obowiązków w razie ujawnienia okoliczności, które nie pozwalały na jego wybór, oraz w razie wszczęcia postępowania karnego przeciwko ławnikowi, do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy." Cytowany przepis stanowi gwarancję, że osoba, która została wybrana na ławnika przez radę gminy, spełniać będzie określone przez ustawodawcę kryteria, które warunkowały dopuszczalność jej wyboru. Jest to regulacja, która pozwala nie tylko na zawieszenie ławnika w pełnieniu obowiązków z powodu okoliczności, które nastąpiły po jego wyborze, lecz także z uwagi na istniejące wcześniej, a jedynie ujawnione post factum. Tym samym art. 167 § 1 u.s.p. zapewnia również kontrolę ze strony organów władzy sądowniczej (prezesów sądów) legalności wyboru każdego ławnika."

Zauważyć także należy, że obowiązujące przepisy wskazują, że przyjęta konstrukcja wygaśnięcia mandatu ławnika (art. 166 §1 u.s.p.) czy odwołania go na wniosek prezesa sądu (art. 166§2 u.s.p.) wykazuje pewne podobieństwa do stwierdzenia wygaśnięcia np. mandatu radnego według prawa wyborczego (art. 383 Kodeksu wyborczego), bądź też wygaśnięcia decyzji administracyjnej (art. 162§1 k.p.a). W wymienionych wypadkach mamy do czynienia z sytuacją, w której ze względu na pewność obrotu prawnego dotyczącego sfery publicznoprawnej pewne okoliczności, z którymi prawo łączy skutek w postaci ustania stosunku publicznoprawnego, wymagają potwierdzenia w postaci odpowiedniego rozstrzygnięcia. Analogicznie: tak jak mandat radnego nie wygasa wyłącznie wskutek zaistnienia jednej z okoliczności wymienionych w art. 383§1 Kodeksu wyborczego, bowiem wymaga prawomocnego stwierdzenia wygaśnięcia mandatu przez radę w drodze uchwały - tak mandat ławnika nie wygasa, gdy zaistniały przesłanki z art. 166§1 u.s.p., czy też skierowany został stosowny wniosek Prezesa Sądu wobec zaistnienia przesłanek z art. 167 u.s.p. Stan faktyczny, z którym ustawa łączy skutek w postaci wygaśnięcia mandatu czy odwołania ławnika obejmuje bowiem dwa zdarzenia: zaistnienie przesłanek określonych w przepisach z art. 166§1 u.sp. (bądź z art. 167 u.s.p i skierowanego wskutek powyższego stosownego wniosku w trybie art. 166§2 u.s.p.) i uchwałę rady autorytatywnie potwierdzającą, że przesłanki z wyżej wymienionych przepisów faktycznie zaistniały. Oba te zdarzenia muszą wystąpić łącznie, co oznacza że samo powstanie okoliczności faktycznej uzasadniającej stwierdzenie wygaśnięcia mandatu nie pozbawia jeszcze mandatu bytu prawnego. W okresie pomiędzy zaistnieniem okoliczności stanowiącej przesłankę wygaśnięcia a stwierdzeniem tego wygaśnięcia uchwałą rady gminy (bądź zarządzeniem zastępczym) mandat istnieje ze wszystkimi wynikającymi z niego uprawnieniami i obowiązkami (porównaj: „Wygaśnięcie mandatu radnego – Samorządowe prawo wyborcze” Komentarz pod redakcją K. Czaplickiego, B.Dautera, A. Kisielewicza, F.Rymarza, wydanie 2, ABC Wolters Kluwer business Warszawa 2010 r.).

W realiach niniejszej sprawy stwierdzić należy, że analiza załączonych materiałów dotyczących ławnika G. M. wskazuje, że przeszedł on stosowną procedurę wyborczą, a następnie po odebraniu ślubowania został wpisany na listę ławników Sądu Okręgowego w. W.. Tym samym w okresie procedowania w sprawie sygn. akt XII K 32/12 nie tylko nie był odsunięty od orzekania w trybie art.167§1 u.s.p. – ale (co wymaga podkreślenia) również dotychczas nie został złożony nawet wniosek do rady gminy dokonującej wyboru o jego odwołanie.

Tym samym uwzględniając powyżej poczynione ustalenia stwierdzić należy, że w czasie orzekania nie zaistniały okoliczności, które wskazywałyby na zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej w rozumieniu art. 439 §1 pkt 1 k.p.k., bowiem nie została dotychczas podjęta uchwała stwierdzająca wygaśnięcie mandatu ławnika czy też jego odwołanie na wniosek Prezesa Sądu.

IV. Atrybut nieskazitelnego charakteru określony w art. 158§1 pkt 2 usp - jako jeden z elementów mających zastosowanie w przypadku dokonywanego wyboru ławnika i tożsamo określony w art. 61§1 ust. 2 powołanej ustawy w przypadku kandydowania na stanowisko sędziego – jest elementem ocennym, na który niewątpliwie ma wpływ karalność kandydata na ławnika. Czy jest on zachowany w przypadku prawomocnego skazania za przestępstwo nieumyślne, zwłaszcza w sytuacji, gdy skazanie powyższe wynikało z załączonych do dokumentów zgłoszeniowych wymaganych przez art. 162§2 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych danych o karalności – winno niewątpliwie podlegać ocenie rady gminy dokonującej wyboru kandydata. Zauważyć także należy, że co prawda uchwała rady gminy dokonująca pozytywnego wyboru G. M. na ławnika nie zawiera stanowiska czy i w jakim zakresie element karalności za przestępstwo nieumyślne z art. 177 k.k. był badany i brany pod uwagę przy dokonywanym wyborze - niemniej całość dokumentów załączonych do akt sprawy (w tym w szczególności projekt uchwały wraz z informacją z dnia 29.10.2012 roku nadesłaną przez Przewodniczącego Rady Miejskiej w P. - vide k.32 akt ławniczych) wskazuje, że fakt figurowania kandydata w Rejestrze Karnym był znany podczas dokonywanego wyboru.

W realiach niniejszej sprawy w przypadku wystąpienia ze stosownym wnioskiem przez Prezesa Sądu Okręgowego – element ten niewątpliwie ponownie zostanie oceniony przez radę.

V. Brzmienie art. 166§1 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych kategorycznie wskazuje, że mandat ławnika wygasa w razie prawomocnego skazania za przestępstwo bądź wykroczenie, w tym również za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. W świetle powyższej regulacji rada gminy, która wybrała ławnika - stwierdza wygaśnięcie mandatu z powodu prawomocnego skazania i informuje o tym prezesa właściwego sądu. Zestawiając treść art. 158 §1 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych z treścią art. 166§1 powołanej ustawy jest oczywiste, że przepis art. 166§1 powołanej ustawy ma zastosowanie do skazań mających miejsce już po rozpoczęciu sprawowania kadencji ławnika – bowiem dotyczy ławnika a nie kandydata zgłaszającego swój akces do udziału w procedurze wyborczej. W świetle uwag wcześniej poczynionych nawet jeśli uznać, że przepis art. 166§1 u.s.p. miałby dotyczyć również sytuacji, gdy pomimo prawomocnego skazania za przestępstwo rada gminy podjęła pozytywną uchwałę w zakresie wyboru ławnika – to dla wygaśnięcia mandatu również niezbędnym jest podjęcie stosownej uchwały przez radę .

VI. Zgodnie z treścią obowiązujących przepisów określenie przesłanek (cech, wymagań) zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, dotyczących ławników odnosi się w istocie do samej możliwości kandydowania (uczestniczenia w wyborach wyłaniających ławników) – tak przykładowo Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 21 sierpnia 2008 r., sygn. akt VI SA/Wa 2214/07. Równocześnie powyższe przesłanki są oceniane zgodnie z treścią powołanej ustawy podczas selekcji kandydatów na ławników przez radę gminy, która w efekcie podjętej procedury wyboru wydaje uchwałę pozytywną, bądź negatywną. W następstwie uchwały pozytywnej w trybie art. 164§1 u.sp. lista wybranych ławników jest przesyłana właściwemu Prezesowi Sądu, a następnie kandydat jest wpisywany na listę ławników oraz odbierane jest od niego stosowne ślubowanie.

Tym samym Sąd Apelacyjny dokonując kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku nie podzielił podniesionego przez skarżącego prokuratora zarzutu, nie znalazł również żadnych podstaw do zakwestionowania poprawności tego orzeczenia z urzędu zarówno w granicach, jak i poza granicami jego zaskarżenia.

Dla porządku jedynie wspomnieć należy (bowiem skarżący nie czynił w tym zakresie żadnych zarzutów), że Sąd I instancji prawidłowo i nie naruszając zasady obiektywizmu wyrażonej w art. 4 k.p.k., swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 7 k.p.k. oraz zasady domniemania niewinności z art. 5 k.p.k. ocenił materiał dowodowy przyjmując za podstawę orzeczenia całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej odpowiadających treści zebranych dowodów (art. 410 k.p.k.), a uzasadnienie wyroku sporządził zgodnie z wymogami art. 424 k.p.k.

Również orzekając o karze wymierzonej oskarżonym N. R. (1), M. P. i A. K. Sąd I instancji miał na uwadze całokształt okoliczności, które zgodnie z treścią art. 53 k.k. i art. 54§1k.k. mogły mieć wpływ na wymiar kary oraz szczegółowo i przekonywująco uzasadnił swoje stanowisko w tym zakresie.

Zatem Sąd Apelacyjny, nie podzielając zarzutu i wniosku zawartego w apelacji prokuratora z przyczyn wyżej wskazanych, uznał zaskarżony wyrok za trafny oraz słuszny i na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał go w mocy.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 9 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49, poz. 223 ze zm.) i art. 636 § 1 k.p.k.

Orzeczenie o kosztach zastępstwa adwokackiego za obronę z urzędu oskarżonego A. K. ma oparcie w treści art. 29 Prawa o adwokaturze a nadto § 2 ust. 3 oraz § 14 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.(Dz. U. z dnia 3 października 2002 r.).

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny orzekł jak na wstępie.