Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

T. S. został skazany wyrokami:

1. Sądu Rejonowego w Szczecinie XIX Zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą
w Policach z dnia 24 maja 2006 r., sygn. akt XIX K 642/05, za czyn z art. 178a §1 k.k., popełniony w dniu 11 listopada 2005 r., za który wymierzono karę 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat oraz środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych przez okres 2 lat; oskarżony został oddany pod dozór kuratora oraz została wobec niego orzeczona grzywna w wysokości 40 stawek dziennych ustalając, że jedna stawka dzienna wynosi 10 złotych,

2. Sądu Rejonowego w Szczecinie XIX Zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą
w Policach z dnia 7 sierpnia 2008 r., sygn. akt XIX K 256/08, za czyn z art. 178a §1 k.k. w zb. z art. 244 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. popełniony w dniu 26 stycznia 2008 r., za który wymierzono karę 7 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 (trzech) lat próby, na podstawie art. 42 §2 k.k. orzeczono wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 4 lat, na podstawie art. 71§1 k.k. orzeczono grzywnę w ilości 100 stawek dziennych ustalając wysokość jednaj stawki na 10 złotych, na poczet której na podstawie art. 63 §1 k.k. zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w dniu 26 stycznia 2008 roku, na podstawie art. 50 k.k. orzeczono podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń Starostwa Powiatowego w P. przez okres 1 miesiąca,

3. Sądu Rejonowego w Szczecinie Prawobrzeże i Zachód z dnia 19 listopada 2008 r., sygn. akt VI K 469/08, za dwa czyny tj. czyn z art. 286 §1 k.k. w zb. z art. 297§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. popełniony w dniu 17 stycznia 2008 roku za który wymierzono karę 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz o czyn z art. 297 §1 k.k. popełniony w dniu 17 stycznia 2008 r., za który wymierzono karę 6 miesięcy pozbawienia wolności; orzeczono karę łączna w rozmiarze roku i 3 miesięcy, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres 3 lat próby, na podstawie art. 72 §2 k.k. zobowiązano oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz (...) Bank S.A. kwoty 12.000 zł w terminie 3 lat od uprawomocnienia wyroku; postanowieniem z dnia 11.01.2012 r. zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności, która skazany odbył od 13.07.2012 r. do 13.10.2013 r.,

4. Sądu Rejonowego w Szczecinie Prawobrzeże i Zachód z dnia 13 grudnia 2011 roku, sygn. akt VII K 152/11, za dwa czyny tj. czyn z art. 288 §1 k.k. popełniony w dniu 8 listopada 2010 roku za który wymierzono mu karę 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz czyn z art. 191 §2 k.k. popełniony w dniu 8 listopada 2010 roku, za który wymierzono karę 4 miesięcy pozbawienia wolności; wymierzono karę łączną w rozmiarze roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres 4 lat próby , na podstawie art. 73 §1 k.k. oddano oskarżonego w tym okresie pod dozór kuratora; na podstawie art. 71 §1 k.k. wymierzono oskarżonemu karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na 10 złotych,

5. Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 20 kwietnia 2012 roku, sygn. akt III K 142/11, zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 września 2012 roku sygn. akt II AKa 148/12, za czyn z art. 13 §1 k.k. w zw. z art. 280 §2 k.k. popełniony w dniu 26 marca 2011 r. , za który na podstawie art. 14 §1 k.k. w zw. z art. 280 §2 k.k. wymierzono mu karę 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, na podstawie art. 44 §2 k.k. orzeczono mu przepadek noża kuchennego z drewnianą rączką, bluzy szarej z kapturem i czapki wełnianej typu kominiarka, jako przedmiotów służących do popełnienia przestępstwa, na podstawie art. 63§1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od 13 kwietnia 2011 r. do 3 sierpnia 2011r.

Wyrokiem łączonym z dnia 29 kwietnia 2013r., Sąd Okręgowy w Szczecinie:

I. na podstawie art. 85 k.k., art. 86 §1 k.k., art. 89 §1a k.k. połączył kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami opisanymi w punktach 4 i 5 i wymierzył skazanemu karę łączną 3 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności,

II. na poczet orzeczonej kary łącznej zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 13 kwietnia 2011 r. do 3 sierpnia 2011r.

III. pozostałe orzeczenia zawarte w wyrokach opisanych w pkt 4 i 5 pozostawił do odrębnego wykonania,

IV. na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie o wydanie wyroku łącznego w zakresie wyroków opisanych w punktach 1, 2 i 3 umorzył,

V. na podstawie § 2 ust. 3, § 14 ust. 5, Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U nr 163 z 2002 roku poz. 1348 z późń. zmianami) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. M. kwotę 147,60 zł w tym 23% VAT tytułem wynagrodzenia adwokata za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu skazanemu w sprawie
o wydanie wyroku łącznego,

VI. na podstawie art. 624 §1 k.p.k. zwolnił skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów związanych z wydaniem wyroku łącznego.

Powyższy wyrok łączony zaskarżył obrońca skazanego. Wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik postępowania, a w szczególności:

a. art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. w zw. z art. 89 par. la k.k., art. 69 k.p.k., poprzez błędną ocenę dowodów zgromadzonych w sprawie, w szczególności dowodu w postaci opinii o skazanym, co skutkowało uznaniem, iż wobec skazanego T. S. należy orzec karę łączną w postaci bezwzględnej kary pobawienia wolności bez zastosowania zasady pełnej absorbcji, podczas gdy skazany aktualnie posiada pozytywną opinię w zakładzie karnym, a także w interesie rodziny skazanego oraz społeczeństwa leży jak najszybszy powrót T. S. do funkcjonowania w warunkach wolnościowych, zwłaszcza z uwagi na konieczność utrzymania dziecka oraz spłaty zobowiązań alimentacyjnych;

b. art. 424 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie przez Sąd I Instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dlaczego Sąd nie orzekł wobec skazanego kary łącznej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania podczas, gdy przepis art. 89 par. la kk przewiduje fakultatywność w orzeczeniu kary łącznej z warunkowym lub bez warunkowego zamieszenia jej wykonania, co obliguje Sąd do wyjaśnienia w uzasadnieniu wyroku motywów i przesłanek wydania konkretnego orzeczenia w rym zakresie, czego w przedmiotowym wyroku Sąd I Instancji zaniechał i co powoduje niemożność merytorycznego odniesienia się do przedmiotowego orzeczenia Sądu I instancji w tym zakresie.

Wskazując na powyższy zarzut w oparciu o przepis art. 427 §1 k.p.k. obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie skazanemu T. S. kary łącznej pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania albo poprzez orzeczenie wobec skazanego kary łącznej z zastosowaniem pełnej absorbcji tj. w wymiarze 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy skazanego okazała się częściowo zasadna i doprowadziła do kontroli instancyjnej wyroku, a w konsekwencji – do jego zmiany na korzyść T. S..

Na początku rozważań należy wskazać, że Sąd Okręgowy, choć zasadnie umorzył postępowanie co do wyroków opisanych w punktach 1, 2 i 3 części wstępnej zaskarżonego orzeczenia (punkt IV zaskarżonego wyroku), to jednak rozstrzygnięcie w tym zakresie uzasadnił pobieżnie i zbyt lakonicznie. Rozszerzając argumentację Sądu meriti należy więc przede wszystkim wskazać, że czyny opisane w wyrokach Sądu Rejonowego w Szczecinie XIX Zamiejscowy Wydział Grodzki z siedzibą
w Policach z dnia 7 sierpnia 2008 r., sygn. akt XIX K 256/08 (wyrok oznaczony numerem 2) oraz Sądu Rejonowego w Szczecinie Prawobrzeże i Zachód z dnia 19 listopada 2008 r., sygn. akt VI K 469/08 (wyrok oznaczony numerem 3) pozostawały
w realnym zbiegu, bowiem zostały popełnione w dniach 17 stycznia 2008 r. oraz 26 stycznia 2008 r., a więc zanim zapadł pierwszy chronologicznie wyrok Sądu Rejonowego w Szczecinie XIX Zamiejscowy Wydział Grodzki w Policach z dnia
7 sierpnia 2008 r. Dodatkowo oba zbiegające się przestępstwa zostały popełnione przed dniem wejścia w życie art. 89 § 1a k.k., w brzmieniu nadanym ustawą z dnia
5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 206, poz. 1589). To obligowało do rozważenia, czy z uwagi na treść art. 4 §1 k.k., regulacje dotyczące orzekania kary łącznej obowiązujące w dacie popełnienia zbiegających się przestępstw, nie są względniejsze dla sprawcy. Sąd Najwyższy rozpoznając sprawy związane z problematyką łączenia kar w przypadku przestępstw popełnionych przed i po przedmiotowej nowelizacji, w szeregu judykatów wypowiedział się, że normy wynikające z art. 89 § 1 i 1a k.k. mają także charakter materialnoprawny, wobec czego należy do niech odnosić reguły intertemporalne zawarte w art. 4 § 1 k.k. (por. m.in. wyroki: z dnia 12 października 2011 r., V KK 275/11, LEX nr 1044078, z dnia 8 listopada 2011 r., IV KK 171/11, LEX nr 1044052, z dnia 8 lutego 2012 r., IV KK 238/11, LEX nr 1163357). Dla porządku podkreślić należy, że zdaniem Sądu Odwoławczego, orzekającego w niniejszym składzie, treść art. 89 § 1 k.k. sprzed nowelizacji i jej konsekwencje na płaszczyźnie wymiaru kary łącznej, jakie zostały zidentyfikowane w judykaturze, muszą być brane pod uwagę w procesie oceny brzmienia ustawy na potrzeby rozstrzygnięcia, czy jest ona względniejsza dla sprawcy.

Dla rozważenia tej kwestii ważne jest to, że o ile wykonanie pierwszej
z wymienionych wyżej kar w dniu wydawania wyroku łącznego było warunkowo zawieszone na okres próby w wymiarze 3 lat, o tyle drugą skazany odbył od 13.07.2012 r. do 13.10.2013 r. Ta okoliczność musiałoby doprowadzić Sąd Okręgowy do wniosku, iż przed wejściem w życie wspomnianej nowelizacji, na gruncie powszechnie przyjętej w orzecznictwie sądowym interpretacji art. 89 k.k., niedopuszczalne było orzeczenie bezwzględnej kary łącznej pozbawienia wolności
w przypadku, jeżeli jedna z kar pozbawienia wolności podlegających łączeniu orzeczona była z zastosowaniem instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania. (por. m.in. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2001 r., I KZP 2/01, OSNKW 2001, z. 5 - 6, poz. 41 oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 16 listopada 2011 r., III KK 297/11, LEX nr 1055031, z dnia 19 października 2006 r., V KK 191/06, OSNwSK 2006 poz. 1989, z dnia 14 marca 2007 r., II KK 6/07, OSNwSK 2007 poz. 609, z dnia 24 kwietnia 2007 r., IV KK 155/07, OSNwSK 2007 poz. 936, z dnia 12 czerwca 2007 r., V KK 132/07, OSNwSK 2007 poz. 1261, z dnia 9 czerwca 2008 r., III KK 124/08, OSNwSK 2008 poz. 1227). Taka wykładnia przepisu art. 89 §1 k.k. w orzecznictwie Sądu Najwyższego była jednolita i konsekwentna podczas całego okresu obowiązywania wskazanego przepisu. Wprowadzona ustawą z dnia z dnia 5 listopada 2009 r. zmiana normatywna dodająca § 1a do art. 89 k.k., która weszła w życie w dniu 8 czerwca 2010 r., spowodowała, iż od tego momentu na mocy wyraźnej decyzji ustawodawcy stało się możliwe wymierzenie kary łącznej pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania w sytuacji, gdy łączeniu podlegałyby kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Biorąc pod uwagę, że ujawnione w punkcie 2 i 3 części wstępnej zaskarżonego wyroku przestępstwa popełnione przez skazanego T. S., a brane pod uwagę przez sąd a quo w perspektywie wydania wyroku łącznego, zostały popełnione przed dniem 8 czerwca 2010 r. i porównując rozumienie art. 89 § 1 k.k. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1589) oraz treść art. 89 § 1a k.k. obowiązującego w dniu wyrokowania przez sąd a quo, skonstatować należy, że istotnie ustawą względniejszą dla skazanego, jeśli chodzi o analizowany zbieg realny przestępstw, jest Kodeks karny w brzmieniu sprzed wskazanej wyżej nowelizacji. Poprawne zastosowanie normy art. 4 § 1 k.k. powinno zatem prowadzić do orzekania w przedmiocie wydania wyroku łącznego przez Sąd Okręgowy w oparciu o art. 89 § 1 k.k. w jego pierwotnym brzemieniu, który to przepis w jednolitej interpretacji Sądu Najwyższego wykluczał możliwość orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności bez jej warunkowego zawieszenia w sytuacji, gdy łączeniu podlegałyby kary jednostkowe pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Dodać należy, że w analizowanej sprawie nie zachodzą przesłanki z art. 69 k.k. Warunkowo zawieszona kara nie spełniłaby bowiem swoich celów, a w szczególności – wobec niepoprawności skazanego i nieskuteczności kar orzekanych z ich warunkowym zawieszeniem - nie zapobiegłaby powrotowi T. S. do przestępstwa. Dla formułowania negatywnej prognozy kryminologicznej bez znaczenia pozostaje sytuacja finansowa i rodzinna T. S..

W konsekwencji podsumowując tę część rozważań należało wskazać, że Sąd Okręgowy doszedł do zasadnej konkluzji, iż co do wyroków orzeczonych w sprawach o sygn. akt XIX K 256/08 i IV K 469/08 brak warunków do wydania wyroku łącznego, postępowanie w tym zakresie na podstawie art. 572 k.p.k. należało więc umorzyć, o czym zasadnie orzekł Sąd meriti w punkcie IV zaskarżonego wyroku.

W zakresie orzeczenia dotyczącego drugiego z występujących zbiegów realnych przestępstw wskazać należy, że wymierzając karę łączną w punkcie I wyroku należało orzekać w granicach od 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności do 4 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy wymierzył karę łączną 3 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, co zdaniem Sądu Apelacyjnego w niedostatecznym stopniu uwzględniało postawę skazanego w trakcie odbywania kary. W tym względzie zasadnie podniósł skarżący, że Sąd meriti niewystarczająco wziął pod rozwagę dobrą opinię skazanego w zakładzie karnym, a także podjęcie przez niego pracy w warunkach izolacji, co świadczy o pozytywnych przemianach, jakie zachodzą w jego osobowości. Nie bez znaczenia jest zauważalna u T. S. wola zmian – skazany sam zgłosił się do odbycia kary, został też skierowany do oddziału terapeutycznego dla osób uzależnionych. Przełożeni są także zadowoleni z jego pracy. Podkreślenia wymaga również bliski związek czasowy, zachodzący pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, który wynosi zaledwie 4 miesiące.

Dlatego obniżono orzeczone w tym punkcie kary łączne do 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, a więc z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji, co najpełniej odpowiada okolicznościom analizowanej sprawy. Dopiero tak orzeczona kara łączna jest wyważona, właściwie uwzględnia okoliczności popełnionych przestępstw, jak
i zachowanie skazanego po ich popełnieniu.

O nieuwzględnieniu żądania apelacji w dalszej jej części, tj. co do warunkowego zawieszenia orzeczonej kary zadecydował w pierwszej kolejności brak takiej możliwości w warunkach rozpoznawanej sprawy. Należy wyjaśnić, co już zaznaczono we wcześniejszej rozważaniach, że możliwość warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej na podstawie art. 89 k.k. uzależniona jest od wystąpienia podstaw z art. 69 k.k., wśród których - w odniesieniu do kary pozbawienia wolności - pojawia się również zasadniczy przecież wymóg, aby jej wymiar nie przekroczył dwóch lat. W analizowanej zbiegu realnym, nawet zastosowanie zasady pełnej absorpcji czyniło niemożliwym uwzględnienie postulatów apelacji, bowiem jedna
z podlegających łączeniu kar jednostkowych pozbawienia wolności orzeczona została w wymiarze przekraczającym owe dwa lata (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 27 marca 2013 r., sygn. akt II KK 60/13, opubl. Prok.i Pr.- wkł. 2013/6/11).

Mając to wszystko na uwadze - rozstrzygnięto jak w wyroku.

Ponieważ skazany ma do odbycia długoterminową karę pozbawienia wolności
i nie posiada żadnego majątku, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., zwolniono go od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze.

Na podstawie § 14 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej obrony udzielonej z urzędu należało zasądzić na rzecz obrońcy K. M. kwotę 147,60 zł w tym należny podatek VAT
z tytułu nieopłaconej prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym w sprawie o wydanie wyroku łącznego.