Sygn. akt IV CK 347/04
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 grudnia 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
SSA Elżbieta Strelcow
Protokolant Izabela Czapowska
w sprawie z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej "P."
przeciwko Miejskiemu Przedsiębiorstwu Energetyki Cieplnej Spółce z o.o.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 3 grudnia 2004 r.,
kasacji strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 lutego 2004 r., sygn. akt [...],
oddala kasację i zasądza od strony powodowej na rzecz strony
pozwanej kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Spółdzielnia Mieszkaniowa „P.” wystąpiła o zasądzenie na jej rzecz od
Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
3 379 250,41 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu. Powództwo
Spółdzielni obejmowało: 1) roszczenie o odszkodowanie za bezumowne
korzystanie przez Przedsiębiorstwo z pomieszczeń wymiennikowni energii cieplnej
w okresie od 8 sierpnia 1997 r. do 31 lipca 2000 r., 2) roszczenie o odszkodowanie
za bezumowne korzystanie przez Przedsiębiorstwo na potrzeby obsługi urządzeń
energetycznych w wymiennikowniach i węzłach cieplnych z energii elektrycznej
opłacanej przez Spółdzielnię w okresie od 8 sierpnia 1990 r. do 31 lipca 2000 r., 3)
roszczenie o odszkodowanie za bezumowne korzystanie przez Przedsiębiorstwo z
urządzeń węzłów cieplnych stanowiących własność powódki w okresie od 31
października 1993 r. do 1 sierpnia 1996 r. W toku procesu Spółdzielnia cofnęła
pozew co do kwoty 558 686,35 zł, składającej się na pierwsze z dochodzonych
roszczeń (za okres od marca do lipca 2000 r.), i w tym zakresie zrzekła się tego
roszczenia.
Sąd Okręgowy po ponownym rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia
7 października 2003 r. oddalił pozew w całości. Apelacja Spółdzielni została
oddalona zaskarżonym wyrokiem wydanym 18 lutego 2004 r.
Sąd Apelacyjny nie godząc się z zarzutem naruszenia przez Sąd Okręgowy
art. 386 § 6 k.p.c. podkreślił, że Spółdzielnia nie sprecyzowała, do których
konkretnie zaleceń instancji odwoławczej sąd ten nie zastosował się. Co do zarzutu
naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. wskazał, że motywy zaskarżonego apelacją wyroku
wyjaśniały, dlaczego powództwo nie zostało uwzględnione.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, pierwsze z dochodzonych roszczeń nie mogło
zostać uwzględnione na podstawie art. 415 k.c., ponieważ korzystanie przez
Przedsiębiorstwo z pomieszczeń wymiennikowni stanowiło w rzeczywistości
wykonywanie wiążącej strony umowy o dostarczanie energii cieplnej.
W pomieszczeniach tych za zgodą Spółdzielni zostały zamontowane urządzenia
3
węzłów cieplnych niezbędne do dostarczania ciepła do budynków, w których te
pomieszczenia znajdowały się. Same strony nie określiły wprawdzie zasad
korzystania przez Przedsiębiorstwo z pomieszczeń wymiennikowni, jednak zgodnie
z ich umową z dnia 1 listopada 1992 r. dostarczanie energii cieplnej odbywało się
na warunkach określonych zarządzeniem Ministra Gospodarki Materiałowej z dnia
4 lipca 1977 r. w sprawie warunków dostarczania energii cieplnej (M.P. nr 18, poz.
104 ze zm. – dalej: „zarządzenie z dnia 4 lipca 1977”), według zaś § 13 pkt 6 lit.c
tego zarządzenia, odbiorca energii był obowiązany do zapewnienia uprawnionemu
przedstawicielowi dostawcy możliwości wykonywania prac związanych
z eksploatacją urządzeń dostawcy zainstalowanych u odbiorcy. Podobnie, sama
treść umowy stron z dnia 11 września 1997 r., na której podstawie ciepło do
budynków Spółdzielni było dostarczane od 16 września 1997 r., nie określała zasad
korzystania z pomieszczeń wymiennikowni, jednakże według przepisów
wykonawczych do ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U.
nr 54, poz. 348 ze zm. – dalej: „pr.energ.”), tj. według § 11 ust. 2 rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie szczegółowych warunków
przyłączenia podmiotów do sieci ciepłowniczych, pokrywania kosztów przyłączenia,
obrotu ciepłem, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji
sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców (Dz. U. nr 100, poz. 642 –
dalej: „rozporządzenie z dnia 17 lipca 1998 r.”) oraz § 22 ust. 1 rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 6 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad
kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie ciepłem, w tym
rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach (Dz. U. nr 132, poz. 867 ze zm.-
dalej: „rozporządzenie z dnia 6 października 1998”), regułą było nieodpłatne
korzystanie przez przedsiębiorstwo energetyczne z pomieszczeń, w których
zlokalizowano wymienniki ciepła.
Drugie z dochodzonych roszczeń Sąd Apelacyjny uznał za bezzasadne ze
względu na łączącą strony umowę z 1991 r. o partycypacji w kosztach energii
elektrycznej w węzłach cieplnych obsługujących Spółdzielnię.
Trzecie, objęte powództwem roszczenie nie miało – według Sądu
Apelacyjnego – podstaw dlatego, że węzły cieplne nie są własnością Spółdzielni;
zgodnie z art. 49 k.c. weszły w skład przedsiębiorstwa strony pozwanej. W tej
4
sytuacji można by od strony pozwanej dochodzić jedynie roszczenia z tytułu
bezpodstawnego wzbogacenia. Spółdzielnia jednak z takim roszczeniem nie
wystąpiła, domagała się od Przedsiębiorstwa wyłącznie odszkodowania za
bezumowne korzystanie z węzłów cieplnych, bezpodstawnie twierdząc, że węzły te
stały się jej własnością.
Skarżąc w całości wyrok Sądu Apelacyjnego, Spółdzielnia przytoczyła jako
podstawy kasacyjne naruszenie bardzo wielu regulacji prawnych, a mianowicie:
powoływanych w różnych zestawieniach przepisów kodeksu postępowania
cywilnego: art. 187, 217 § 2, art. 224 § 1, art. 227, 229, 230, 231, 233, 316, 321 § 1,
art. 328 § 2, 382 i 386 § 6, przepisów kodeksu cywilnego: art. 3, 49, 56, 60, 65,
140, 118, 191, 225, 230 i 415, przepisów Konstytucji: art. 2, 21, 64 i 190,
przepisów ustawy z dnia 16 września 1982 r. o spółdzielniach: art. 204, przepisów
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych: art. 1,
przepisów kilku aktów z zakresu prawa energetycznego: art. 6, 7 ust. 7 i art. 72 pr.
energ., § 13 pkt 6 lit.c zarządzenia z dnia 4 lipca 1977 r., § 5 ust. 3 pkt, § 6 ust. 3
pkt 2, § 7 ust. 4 pkt 2, § 9, § 18, § 19, § 11 ust. 2 i § 41 rozporządzenia z dnia
17 lipca 1998 r., § 22 ust. 1 i § 56 rozporządzenia z dnia 6 października 1998 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 187 § 1 k.p.c., pozew musi zawierać określone żądanie
skierowane do sądu oraz przytaczać okoliczności faktyczne uzasadniające to
żądanie. W myśl art. 321 § 1 k.p.c., żądanie powoda uzasadnione przytoczonymi
okolicznościami faktycznymi wiąże sąd, wyznaczając granice wyrokowania.
Przedmiotem dowodzenia w sprawie są jedynie fakty istotne z punktu widzenia tak
zakreślonych granic wyrokowania przez sąd (art. 227 k.p.c.).
Jak wiadomo, suma, której zasądzenia domaga się Spółdzielnia, została
uzasadniona przytoczeniem trzech zespołów okoliczności faktycznych:
okolicznościami, które wskazują na korzystanie przez Przedsiębiorstwo
z będących własnością Spółdzielni pomieszczeń wymiennikowni energii cieplnej,
pomimo braku uprawniającej do tego umowy stron (pozwalającego na to łączącego
strony stosunku prawnego), okolicznościami, które wskazują na korzystanie przez
Przedsiębiorstwo na potrzeby obsługi urządzeń w wymiennikowniach ciepła
5
i węzłach cieplnych z energii elektrycznej opłacanej przez Spółdzielnię, pomimo nie
istnienia przewidującej to umowy stron, oraz okolicznościami, które wskazują na
korzystanie przez Przedsiębiorstwo ze zlokalizowanych w wymiennikowniach
urządzeń węzłów cieplnych będących własnością Spółdzielni, pomimo nie istnienia
uprawniającej do tego umowy stron (stosunku prawnego łączącego strony). Suma
dochodzona przez Spółdzielnię mogłaby więc zostać zasądzona tylko wtedy, gdyby
Spółdzielnia dowiodła powoływanych okoliczności faktycznych, a normy prawa
materialnego łączyły z tymi okolicznościami odpowiadające treści żądania pozwu
roszczenia Spółdzielni wobec Przedsiębiorstwa.
Posiadanie przez Przedsiębiorstwo bez tytułu prawnego pomieszczeń
wymiennikowni energii cieplnej, będących własnością Spółdzielni, w zakresie
niezbędnym do eksploatacji zlokalizowanych tam węzłów cieplnych mogłoby
uzasadniać przede wszystkim – jak trafnie podniesiono w skardze kasacyjnej -
roszczenie Spółdzielni wobec Przedsiębiorstwa o wynagrodzenie za korzystanie
z tych pomieszczeń oparte na art. 225 w związku z art. 224 § 2 i art. 230 k.c.
Ponadto, gdyby posiadanie wymienionych pomieszczeń przez Przedsiębiorstwo
nosiło znamiona czynu niedozwolonego, Spółdzielni mogłoby przysługiwać
roszczenie o odszkodowanie w zakresie przenoszącym powyższe wynagrodzenie
(por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 10 lipca 1984 r., III CZP 20/84 – podjęta
w składzie siedmiu sędziów i wyrażająca zasadę prawną - OSNCP 1984, nr 12,
poz. 209, oraz z dnia 7 stycznia 1998 r., III CZP 62/97, OSNC 1999, nr 6, poz. 91).
Jednakże w sprawie nie ma podstaw do uznania, ani - oczywiście - że
władanie przez Przedsiębiorstwo pomieszczeniami wymiennikowni nosiło znamiona
czynu niedozwolonego, ani że Przedsiębiorstwo korzystało z tych pomieszczeń
jako posiadacz zależny bez tytułu prawnego. Oceniając zebrany w sprawie materiał
dowodowy Sąd Apelacyjny trafnie ustalił, że korzystanie przez Przedsiębiorstwo
z pomieszczeń wymiennikowni opierało się na stosunku prawnym wynikającym
z łączących strony umów o dostarczanie energii cieplnej z dnia 1 listopada 1992 r.
i z dnia 11 września 1997 r. Zawarcie umowy o dostarczanie energii cieplnej
zakładało udostępnienie dostawcy energii pomieszczeń wymiennikowni w zakresie
niezbędnym do świadczenia usług energetycznych. Potwierdzają to powołane
przez Sąd Apelacyjny przepisy § 13 zarządzenia z dnia 4 lipca 1977 r., § 11
6
rozporządzenia z dnia 17 lipca 1998 r. oraz § 22 rozporządzenia z dnia
6 października 1998 r.
Inną kwestią, do której zdaje się przywiązywać zasadniczą wagę skarga
kasacyjna, zwłaszcza jej argumentacja odwołująca się do norm konstytucyjnych
i reguł prawa międzyczasowego, jest problem odpłatności udostępniania dostawcy
energii cieplnej pomieszczeń wymiennikowni: czy to udostępnianie mające oparcie
w stosunku prawnym wynikającym z umowy stron było - zwłaszcza w świetle
przytoczonych dopiero co przepisów aktów prawnych z zakresu energetyki, i
będącego wyrazem wieloletniej praktyki, znajdującego się w aktach sprawy,
powoływanego w odpowiedzi na skargę kasacyjną pisma Ministerstwa Administracji
i Gospodarki Terenowej ze stycznia 1982 r. (art. 56 k.c.) - nieodpłatne, a jeżeli tak,
to czy takie rozwiązanie mogło być uznane za wiążące, w razie zaś jego
zanegowania: według jakich kryteriów, powinna być ustalona w danym przypadku
odpłatność? Rozstrzygnięcie tej kwestii i ewentualne zasądzenie na rzecz
Spółdzielni określonej kwoty jako wynagrodzenia należnego na podstawie umowy
o dostarczanie energii cieplnej za udostępnienie Przedsiębiorstwu pomieszczeń
wymiennikowni nie mieściło się jednak w granicach wyrokowania, wyznaczonych
żądaniem Spółdzielni, nawiązującym – jak wiadomo - do bezumownego korzystania
przez Przedsiębiorstwo z będących własnością Spółdzielni pomieszczeń
wymiennikowni.
Brak podstaw do przyznania stronie powodowej roszczenia o wynagrodzenie
za bezumowne korzystanie przez stronę pozwaną z pomieszczeń wymiennikowni
czyni zbędnym odniesienie się do problemów związanych z przedawnieniem tego
roszczenia.
Korzystanie przez Przedsiębiorstwo na potrzeby obsługi urządzeń
w wymiennikowniach ciepła i węzłach cieplnych z energii elektrycznej opłacanej
przez Spółdzielnię, pomimo nie istnienia przewidującej to umowy stron, mogłoby
uzasadniać roszczenie Spółdzielni o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia
Przedsiębiorstwa (art. 405 k.c.). Sąd Apelacyjny prawidłowo jednak ustalił, że
strony wiązała umowa zawarta w dniu 1 września 1991 r. „o partycypacji
w kosztach zużycia energii elektrycznej w węzłach cieplnych obsługujących zasoby
7
Spółdzielni” i umowa ta, inaczej niż twierdziła Spółdzielnia, nie została przez strony
milcząco rozwiązana przez jej nie wykonywanie. Spółdzielnia ma oczywiście rację,
gdy wskazuje, że oświadczenie woli może być wyrażone w zasadzie przez każde
zachowanie się ujawniające w sposób dostateczny zamiar wywołania skutków
prawnych (art. 60 k.c.). Nie można też wykluczyć uznania w pewnych sytuacjach -
nie tylko wyraźnie przewidzianych w ustawie, jak np. w art. 682
i 810 k.c. - za
oświadczenie woli biernego zachowania się („milczenia”) strony (por. np. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1970 r., III PRN 96/69, OSNCP 1970, nr 9,
poz. 161). Musi jednak chodzić o sytuacje, których okoliczności uzasadniają,
zgodnie z zawartymi w art. 65 k.c. regułami wykładni, wiązanie z biernym
zachowaniem się jednej strony znaczenia oświadczenia woli, tymczasem w sprawie
nie zostało wykazane, aby nieregulowaniu należności za zużytą energię
elektryczną w sposób określony umową stron z dnia 1 września 1991 r.
towarzyszyły okoliczności mogące uzasadniać wspomniany wniosek; uznanie przez
Przedsiębiorstwo roszczenia Spółdzielni co do okresu sprzed trzech lat
poprzedzających wniesienie pozwu, do którego odwołuje się skarga kasacyjna,
mogło mieć znaczenie tylko dla przedawnienia roszczenia strony powodowej
wynikającego z umowy z dnia 1 września 1991 r. (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.).
Dodatkowo należy zauważyć, że w okresie objętym sporem rozwiązanie omawianej
umowy wymagało formy pisemnej pod rygorem utrudnień dowodowych (art. 77
w związku z art. 74 k.c. w brzmieniu obowiązującym do 24 września 2003 r.).
Jak trafnie wskazał Sąd Apelacyjny, obowiązujące prawo wyklucza konstruowanie
roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wewnątrz wiążącego strony
stosunku zobowiązaniowego (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 marca
1998 r., I CKN 522/97, OSNC 1998, nr 11, poz. 176). Nieprzysługiwanie Spółdzielni
dochodzonego od Przedsiębiorstwa roszczenia o zwrot bezpodstawnego
wzbogacenia, mającego wynikać z używania przez nie energii elektrycznej
opłacanej przez Spółdzielnię, zwalniało od rozważania problematyki przedawnienia
tego roszczenia.
Nie powinno budzić wątpliwości, że węzły cieplne w budynkach odbiorców są
urządzeniami stanowiącymi niezbędny element techniczny przedsiębiorstwa do
zaopatrywania odbiorców w ciepło. Co do reżimu prawnego węzłów cieplnych
8
wchodzących w skład przedsiębiorstwa dostarczającego energię cieplną, za
bezsporne należy uznać, że z mocy art. 49 k.c. nie stanowią one części składowych
budynków odbiorców. Wywołuje jednak kontrowersje sama kwalifikacja prawna
„wejścia węzłów cieplnych w skład przedsiębiorstwa” dostarczającego energię
cieplną.
Według stanowiska wyrażonego w uzasadnieniu uchwały Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 1991 r., W 4/91, OTK 1991, nr 1, poz. 22, do
którego nawiązał zaskarżony wyrok, urządzenia wymienione w art. 49 k.c.,
wybudowane w okolicznościach, których dotyczyła ta uchwała, stawały się na
podstawie art. 191 w związku z art. 49 k.c. z chwilą technicznego połączenia
z pozostałymi elementami przedsiębiorstwa własnością podmiotu prowadzącego
przedsiębiorstwo (jako części składowe przedsiębiorstwa). W wymienionej uchwale
wykluczone zostało zarazem domaganie się przez odbiorcę zwrotu od podmiotu
prowadzącego przedsiębiorstwo kosztów budowy wspomnianych urządzeń.
W szczególności przyjęto, że podstawą zwrotu kosztów budowy nie mogłyby być
przepisy art. 224 – 231 k.c., ponieważ budowa urządzeń następowała z reguły na
własnej nieruchomości, ani przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu, ponieważ
odbiorca z góry zgadzał się na przejście własności urządzeń na ten podmiot.
Stanowisko to znalazło akceptację w wielu wypowiedziach piśmiennictwa
i orzecznictwa; niekiedy jednak z pewnymi modyfikacjami – na przykład
z zastrzeżeniem dopuszczalności roszczenia o zwrot bezpodstawnego
wzbogacenia w razie nieważności umowy wyrażającej zgodę na przejście
własności urządzeń z powodu zawarcia jej w wyniku stosowania przez podmiot
prowadzący przedsiębiorstwo praktyki monopolistycznej (wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 7 listopada 1997 r., II CKN 424/97, OSNC 1998, nr 5, poz. 77).
Według innego stanowiska, sformułowanego w piśmiennictwie, w opozycji do
przedstawionego wyżej, przepis art. 191 k.c. nie może stanowić podstawy nabycia
własności urządzeń, o których mowa w art. 49 k.c., przez przedsiębiorcę. Przede
wszystkim, art. 191 k.c. ani żaden inny nie uprawnia do konstruowania pojęcia
„części składowej przedsiębiorstwa”; kodeksowi cywilnemu znane jest tylko pojęcie
części składowej rzeczy (art. 47 k.c. – a co do tego przepisu zob. np. wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 28 czerwca 2002 r., I CK 5/02, „Prawo Bankowe” 2002, nr 12,
9
s. 17), Poza tym, przejście omawianych urządzeń zawsze, ex lege, z chwilą
technicznego ich połączenia z pozostałymi elementami przedsiębiorstwa na
własność podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo trudno pogodzić z pojęciem
przedsiębiorstwa (art. 551
k.c. - składnikiem przedsiębiorstwa nie musi być
własność rzeczy ruchomych, lecz także inne prawo upoważniające do korzystania
z tych rzeczy), oraz kierunkiem przekształceń w dziedzinie gospodarki
energetycznej po roku 1989, charakteryzującym się uznaniem umowy za środek
regulowania stosunków prawnych związanych z korzystaniem z energii
i dopuszczeniem wielości różnorodnych tytułów prawnych jako podstawy
korzystania z urządzeń energetycznych przez przedsiębiorców. Po wyeliminowaniu
z porządku prawnego przepisów szczególnych przewidujących, że urządzenia
przyłącza i odcinki sieci stanowią własność Państwa bez względu na to czyim
kosztem zostały wykonane – tak w szczególności stanowił w odniesieniu nawet do
odbiorców nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej § 18 ust. 1
zarządzenia Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 24 sierpnia 1964 r. w sprawie
zasad przyłączania do wspólnej sieci urządzeń do wytwarzania, przetwarzania,
przesyłania, rozdzielania i odbioru energii elektrycznej i cieplnej oraz paliw
gazowych, M.P. nr 62, poz. 286 ze zm. (por. powoływaną wyżej uchwałę Trybunału
Konstytucyjnego) - za podstawę prawną włączenia urządzeń wymienionych w art.
49 k.c. w skład przedsiębiorstwa energetycznego może być uznana jedynie umowa
pomiędzy odbiorcą energii a przedsiębiorcą; według tej umowy, przedsiębiorca
może nabyć własność włączonych urządzeń lub uzyskać w stosunku do nich inny
tytuł prawny.
Sąd Najwyższy w składzie obecnie orzekającym podzielił drugie
z przedstawionych stanowisk. W konsekwencji, za nietrafne należało uznać
zapatrywanie Sądu Apelacyjnego, że węzły cieplne, których dotyczy spór, z chwilą
faktycznego połączenia z elementami przedsiębiorstwa strony pozwanej stały się
z mocy prawa jej własnością. Uchybienie to pozostało jednak bez wpływu na wynik
sprawy. Nawet przy akceptacji twierdzeń Spółdzielni o zachowaniu przez nią
własności niektórych węzłów cieplnych - w tym także twierdzeń odwołujących się
do treści umowy o dostarczanie energii cieplnej z dnia 1 listopada 1992 r. - nie ma
w świetle dokonanych w sprawie ustaleń podstaw do przyjęcia, że Przedsiębiorstwo
10
korzystało z wspomnianych węzłów bez tytułu prawnego w okolicznościach
uzasadniających względem niego oparte na art. 225 w związku z art. 224 § 2 k.c.
roszczenie o wynagrodzenie. Bez użycia węzła cieplnego nie jest możliwa dostawa
energii cieplnej. Jeżeli więc węzeł cieplny stanowi własność odbiorcy, koniecznym
elementem umowy o dostawę energii cieplnej musi być jego udostępnienie do
używania przedsiębiorcy. W zawartej przez strony, dotyczącej okresu objętego
sporem, umowie o dostarczanie energii cieplnej z dnia 1 listopada 1992 r., należy
zatem dostrzegać także - jeżeli istotnie niektóre z węzłów cieplnych nią objętych
były własnością Spółdzielni - zgodę Spółdzielni na udostępnienie ich
Przedsiębiorstwu. W rezultacie, tylko stosunek wynikający z tej umowy mógłby być
podstawą określenia ewentualnego ekwiwalentu za udostępnienie omawianych
węzłów. Trzeba przy tym pamiętać, iż postać tego ekwiwalentu mogłaby być różna,
mogłaby polegać także, np. na obniżeniu wysokości wynagrodzenia za
dostarczane ciepło. Rozstrzygnięcie oparte na tym stosunku wykraczałoby jednak
poza granice wyrokowania, wyznaczone żądaniem Spółdzielni nawiązującym do
bezumownego korzystania przez Przedsiębiorstwo z będących własnością
Spółdzielni węzłów cieplnych.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39312
k.p.c.
oddalił skargę kasacyjną strony powodowej, a o kosztach postępowania
kasacyjnego orzekł stosownie do art. 98 i 108 § 1 k.p.c. w związku z w związku
z § 6 i § 13 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr
163, poz. 1348 ze zm.).