1
Dnia 1 lipca 2021 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny–Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: sędzia Hanna Bartkowiak
2 Protokolant: Mikołaj Dąbrowski
3przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu Jacka Derdy
po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2021 r.
sprawy R. W. oskarżonego z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk oraz z art. 244 w zw. z art. 64 § 1 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
4od wyroku Sądu Rejonowego w Kościanie
z dnia 16 lutego 2021 r., sygn. akt II K 736/19
1. Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że stosując art. 4 § 1 kk za podstawę rozstrzygnięć przyjmuje ustawę karną w brzmieniu obowiązującym na dzień 23 czerwca 2020 r.
2. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.
3. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. C. kwotę 516,60 zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 723,24 zł (w tym VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu przed Sądem I instancji.
4. Zwalnia oskarżonego z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa należnych od niego wydatków sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym kosztów obrony z urzędu i nie wymierza mu opłaty za II instancję.
Hanna Bartkowiak
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 589/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Kościanie z dnia 16 lutego 2020 r., sygn. akt II K 736/19 |
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
0.11.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
0.12.1. Ustalenie faktów |
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
0.12.2. Ocena dowodów |
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
3.1. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na dokonaniu sprzecznej z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny zeznań pokrzywdzonego J. S. (1) i jego ojca P. S. i uznaniu ich za w pełni wiarygodne w zakresie 3-krotnego uderzenia pokrzywdzonego ręką w twarz przez oskarżonego oraz kierowania przez oskarżonego w jego kierunku gróźb karalnych, które miały wywołać u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę spełnienia, podczas gdy: - pokrzywdzony zupełnie pomija G. M., K. M. oraz A. W. jako osoby, które również zwracały mu i jego kolegom uwagę na ich niewłaściwe zachowanie przed inkryminowanym oskarżonemu zdarzeniem, a co wynika bezpośrednio z zeznań wyżej wymienionych osób oraz z wyjaśnień oskarżonego, - pokrzywdzony pomija zupełnie fakt prowokowania oskarżonego, kierowania w jego kierunku wulgaryzmów oraz odgrażania się, że naśle na oskarżonego swojego kolegę, co pokrzywdzony poczynił pierwszy tj. zanim oskarżony powiedział, że też może na niego kogoś nasłać, co wynika bezpośrednio z zeznań G. M., K. M., A. W. oraz z wyjaśnień oskarżonego, - pokrzywdzony zeznań, jakoby żona oskarżonego miała pytać pokrzywdzonego czy „tchórzy” w kontekście wdania się w rękoczyny z oskarżonym, co nie wynika z reszty zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, - z zeznań pokrzywdzonego wynika, że odszedł z miejsca zdarzenia, podczas gdy z zeznań świadka S. oraz R. (uznanych przez Sąd w całości za wiarygodne) wynika, że pokrzywdzony odjechał na rowerze, a nie odszedł, - z zeznań N. O. (bezpośredniego świadka zdarzenia) uznanych za w całości wiarygodne wynika, że: świadek nie pamięta by oskarżony groził pokrzywdzonemu; że pokrzywdzony uderzony został 2 a nie 3 razy, - z zeznań świadka S. i R., które to zostały uznane przez Sąd za wiarygodne w całości wynika, że pokrzywdzony został uderzony tylko raz, - z zeznań świadka R., które to zostały uznane przez Sąd za wiarygodne w całości, wynika że korespondowała z pokrzywdzonym za pośrednictwem komunikatora internetowego bezpośrednio po inkryminowanym zdarzeniu i z treści tej korespondencji nie wynikało by pokrzywdzony obawiał się oskarżonego, - z zeznań świadka J. (będącego bezpośrednim świadkiem zdarzenia) uznanych za w całości wiarygodne nie wynika by oskarżony kierował groźby karalne w kierunku pokrzywdzonego, w tym pobiciem, a jedynie „wykąpaniem ich razem z telefonami”, z kole wynika że oskarżony uderzył pokrzywdzonego trzy razy tą samą ręką, zaś pokrzywdzony podaje że oboma rękami, - z zeznań A. W., K. M., G. M. i wyjaśnień oskarżonego wynika, że pokrzywdzony był aktywną stroną kłótni z oskarżonym, prowokował go, groził nasłaniem swojego kolegi (jako pierwszy) i kierował w stronę oskarżonego wulgaryzmy, - z zeznań świadka K. M. oraz G. M. wynika, że świadkowie słyszeli ostrą wymianę zdań pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym i w jej toku nie padały groźby ze strony oskarżonego, lecz jedynie pokrzywdzony groził „nasłaniem kolegi”. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Wbrew stanowisku obrony Sąd Okręgowy uznał, że przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów była prawidłowa i uwzględniała w wystarczającym stopniu dyrektywy z art. 7 kpk, a więc zasady prawidłowego rozumowania oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, choć poszerzona argumentacja ułatwiłaby pracę sądu odwoławczego, który w zaistniałej sytuacji procesowej zobowiązany był uzupełnić ocenę dowodową. Trzeba jednak podkreślić, iż rozstrzygnięcie końcowe Sądu I instancji jest spójne i logiczne. W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia wyraźnie wymienione zostały wszystkie dowody bądź ich części, które Sąd uznał za wiarygodne, a także wyodrębnione te, które na przypisanie takiej cechy nie zasługiwały. Nie zabrakło też wskazania powodów, które wpłynęły na takie, a nie inne ukształtowanie oceny zgromadzonych w sprawie dowodów. Sąd odwoławczy po zapoznaniu się z aktami sprawy nie dostrzegł powodów, które przemawiałyby za tym by w jakikolwiek sposób podważać słuszność przedstawionej w uzasadnieniu wyroku oceny materiału dowodowego. Apelujący podważając słuszność oceny zgromadzonego materiału dowodowego nie powołał konkretnie czy i jakie zasady rozumowania, wskazania wiedzy czy doświadczenia życiowego, miałyby zostać naruszone przez Sąd Rejonowy. Obrońca oskarżonego przedstawił natomiast jednostronne stanowisko oparte na wyjaśnieniach podsądnego i osób mu towarzyszących w czasie zdarzenia, nieskutecznie zmierzając do podważenia występujących w sprawie niekorzystnych dla R. W. dowodów. W praktyce orzeczniczej wiadomo zaś, iż podnoszenie zarzutu opartego jedynie na odmiennej ocenie dowodów dokonanej przez skarżącego, bez wskazania błędów natury faktycznej, logicznej, usterek w rozumowaniu, oparcia się na nieujawnionym materiale dowodowym albo oparcia się tylko na części materiału dowodowego, nie może prowadzić do podważenia wyroku Sądu I instancji. ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2019 r., sygn. akt II KK 135/19, opubl. Legalis nr 1922670). Przechodząc już do konkretnych dowodów i ich oceny to kontrola odwoławcza nie spowodowała żadnych zastrzeżeń do wiarygodności zeznań pokrzywdzonego J. S. (1) oraz jego ojca P. S., co podnosił obrońca oskarżonego w środku odwoławczym. Na początek wskazać trzeba, że apelujący nieskutecznie wykazywał iżby przed samym inkryminowanym zdarzeniem na terenie placu zabaw przy (...) w K. na os. (...) M., pokrzywdzony i jego koledzy zachowywali się w sposób wyzywający i nieodpowiedni rzucając balonami z wodą w stronę rodzin z dziećmi w wózkach. W obiektywny sposób patrząc na zaistniałą sytuację i biorąc pod uwagę obserwacje wszystkich świadków, nie tylko przekaz oskarżonego i pokrzywdzonego, należało przyjąć, że młodzi chłopacy między sobą rzucali się balonami z wodą i kiedy jeden z balonów upadł w bliskiej odległości od wózka z dzieckiem ale nikogo nie ochlapał, nie reagowali na uwagi A. W. i K. M.. To zaś uruchomiło działania oskarżonego wobec pokrzywdzonego J. S. (1) będące przedmiotem niniejszej sprawy. W tym kontekście, nieposłuchanie wyżej wymienionych dwóch kobiet i niezaprzestanie zabawy z balonami wypełnionymi wodą w żaden sposób nie usprawiedliwiało popełnienia przez R. W. przestępstwa gróźb karalnych z art. 190 § 1 kk oraz spowodowania obrażeń ciała kwalifikowanych z art. 157 § 2 kk na szkodę małoletniego J. S. (1). Natomiast właśnie na tych okolicznościach zdarzenia Sąd Okręgowy skupił swoją uwagę jako organ odwoławczy, gdyż stanowiły one przedmiot niniejszej sprawy. Jeszcze przed merytorycznym odniesieniem się do twierdzeń z apelacji należało wskazać, że obrońca negując wartość dowodową zeznań wszystkich świadków, których oświadczenia były niekorzystne dla R. W. szeroko opisywał i wytykał każdą nawet najmniejszą niespójność czy nieścisłość. Jednocześnie apelujący zgłaszał jako w pełni wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania osób z nim powiązanych (świadkowie: G. M., K. M., A. W.) mimo braku wzajemnej korelacji w opisywanym przez te osoby zdarzeniu i sprzeczności ich wskazań w zestawieniu z pozostałym zgromadzonym w tej sprawie materiałem dowodowym. Sama już ta niekonsekwencja przy ocenianiu materiału dowodowego poddawała w wątpliwość słuszność stanowiska obrońcy w tej materii. Organ sądowy był bowiem zobowiązany do tożsamego podejścia do każdego z dowodów zgromadzonych w tej sprawie i wartościowania go z uwzględnieniem tych samych kryteriów. Dopiero staranne przeanalizowanie treści wszystkich dowodów i zestawienie ich ze sobą pozwalało, w świetle dyrektyw z art. 7 kpk, na odrzucenie istotnej części z nich jako niewiarygodnych. Sąd I instancji zadośćuczynił wspomnianym obowiązkom. Tymczasem obrońca odgórnie założył, że jedynie wersja zdarzeń podawana przez oskarżonego jest w pełni wiarygodna i opierając się na nim wykreował jednostronny sposób oceny materiału dowodowego tej sprawy. Apelujący, ignorował przy tym wyraźnie pochodzenie obrażeń ciała u pokrzywdzonego stwierdzonych w dokumentacji medycznej, nie podejmując nawet próby wyjaśnienia, przy afirmowanej wersji wyjaśnień podsądnego, wedle której w trakcie zdarzenia R. W. nie zbliżał się do J. S. (1) i go nie dotykał. Ponadto, Sąd odwoławczy nie potwierdził wskazań obronnych iżby pokrzywdzony w swoich zeznaniach pomijał, że powiedział podsądnemu, iż może na niego kogoś nasłać. J. S. (1) już w pierwszych zeznaniach podał tę okoliczność, co pozytywnie świadczy o jego prawdomówności, gdyż w trakcie przesłuchania mówił również o tym co nie świadczyło o jego wzorowym zachowaniu. Zaznaczyć trzeba, że ten element inkryminowanych zdarzeń nie zwalniał oskarżonego od odpowiedzialności karnej za czyn jakiego dopuścił się na szkodę J. S. (1) i w zasadzie wcale nie umniejszał jego winy. Trzeba tu bowiem zauważyć specyfikę całej sytuacji, gdzie oskarżony z agresją i w sposób nieuzasadniony zachował się wobec 13 – letniego pokrzywdzonego, mając nad nim znaczącą przewagę fizyczną, a dodatkowo będąc pod wpływem działania alkoholu. Tego wszystkiego niewątpliwie J. S. (1) się przestraszył i dlatego dla nadania sobie większej powagi zagroził nasłaniem silniejszego kolegi na oskarżonego. Obrońca oskarżonego bezskutecznie kreował osobę pokrzywdzonego jako prowokatora, posiłkując się wybranymi okolicznościami wynikającymi z nieobiektywnych zeznań świadków A. W., G. M. i K. M. oraz niespójnymi i nieszczerymi wyjaśnieniami R. W.. Kontrola odwoławcza nie potwierdziła jednak by w rzeczywistości wypowiedź pokrzywdzonego należało ocenić jako prowokowanie oskarżonego. Zdaniem Sądu Okręgowego występujące niuanse w zeznaniach pokrzywdzonego oraz świadków N. O., I. J., A. S. i N. R. dotyczące poszczególnych fragmentów zdarzenia nie wpływały negatywnie na całościową ocenę wiarygodności ich zeznań. Nie można bowiem zapominać że zdarzenie to miało charakter dynamiczny, doszło do niego w sposób niespodziewany, a nadto każda z tych osób dokonywała obserwacji z innego nieco miejsca i w sposób zindywidualizowany. Co jeszcze trzeba zaznaczyć, przesłuchania tych świadków (za wyjątkiem pokrzywdzonego) odbyły się po upływie pewnego okresu czasu od dnia zdarzenia, co bez wątpienia miało wpływ na sposób i dokładność odtworzenia przebiegu tego wydarzenia. Niemniej jednak pewne odmienności w opisie zdarzeń nie przekładały się na zdyskwalifikowanie zeznań tych osób. Podkreślić bowiem trzeba, że wyłaniający się z ich relacji obraz przebiegu przedmiotowej sytuacji był spójny i logiczny, czego nie sposób powiedzieć o chronologii zdarzeń opisywanej przez R. W. i osoby przebywające wówczas z nim na placu zabaw. Uwaga ta była potrzebna gdyż apelujący zmierzając do wykazania zupełnej niewiarygodności J. S. (1), N. O., I. J., A. S. i N. R. odwoływał się do drobnych różnic między ich zeznaniami, które nie dotyczyły ściśle czynu zarzucanego oskarżonemu, były uboczne albo wręcz bez znaczenia. Dla przykładu do tych z ostatnio podanej kategorii należą podnoszone przez apelującego różnice dotyczące oddalenia się przez pokrzywdzonego po zdarzeniu: czy pieszo czy na rowerze. Obrona podała, że zeznania pokrzywdzonego były niespójne z zeznaniami A. S. i N. R., że pokrzywdzony odjechał z placu zabaw na rowerze. Sąd odwoławczy stwierdzenia obrońcy w takich jak ta kwestiach uznaje za całkowicie zbędne i nieistotne dla badania odpowiedzialności karnej oskarżonego. Można jedynie stwierdzić, że pewne odmienności co do szczegółów zdarzenia świadczą w tym wypadku o braku uzgodnionej wersji przez świadków i przekonują, że ich zeznania są szczere i opisują rzeczywiście to czy i jak zapamiętali incydent na placu zabaw z udziałem oskarżonego i J. S. (1). Apelujący podkreślał też, że z zeznań N. O. oraz A. S. i N. R. nie wynikało by pokrzywdzony został przez oskarżonego uderzony trzy razy. Tymczasem w trakcie przesłuchania mającego miejsce w postępowaniu przygotowawczym N. O. podał, że J. S. (1) został uderzony trzykrotnie. Nie powinno dziwić, że w trakcie przesłuchania bezpośrednio przed Sądem (po upływie ponad 7 miesięcy od zdarzenia z dnia 27 sierpnia 2019 r.) świadek mniej pamiętał tę okoliczność. Przechodząc do zeznań A. S. i N. R. należało zauważyć, że obie dziewczynki obserwowały omawianą sytuację z pewnej odległości i nie były osobiście w nią zaangażowane, nie widziały uderzania pokrzywdzonego bo patrzyły wówczas w inne miejsce i zauważyły jedynie, że kolega podnosi się z ziemi. Ich wskazania z postępowania przygotowawczego co do jednokrotnego uderzenia J. S. (1) zostały wyjaśnione na rozprawie i ostatecznie zeznania te nie miały waloru wykluczającego wiarygodność pokrzywdzonego. Podobnie nie można negować zeznań I. J., który podał, że oskarżony uderzył pokrzywdzonego trzykrotnie tą samą ręką. Jak już wspominano wcześniej zdarzenie miało dynamiczny przebieg i świadek mógł nie dostrzec takiego szczegółu, iż uderzenia były zadane prawą i lewą ręką. Poza tym niezrozumiałe dla Sądu II instancji w świetle tego zarzutu było odwoływanie się do zeznań A. R., z których wynikało, iż korespondowała ona z pokrzywdzonym przez komunikator internetowy po zdarzeniu i z korespondencji tej nie wynikało by pokrzywdzony obawiał się oskarżonego. J. S. (1) mógł przecież o tym nie napisać swojej koleżance, a z zeznań jego oraz ojca wynikało jednoznacznie, że obawia się R. W. i spełnienia przez niego wypowiedzialnych gróźb, czego faktycznym potwierdzeniem było niezwłoczne zgłoszenie sprawy na Policji. Sprawstwa oskarżonego w zakresie przestępstwa z art. 190 § 1 kk nie wyłącza to, że na wypowiadanie gróźb pod adresem J. S. (1) nie wskazywali I. J. i N. O.. Znamiennym jest, że R. W. kierował swoje słowa do J. S. (1) i logicznym jest, że to właśnie on najlepiej zapamiętał co się działo feralnego dnia. Swojej agresji oskarżony nie kierował do kolegów pokrzywdzonego, przez co mogli oni nie zwrócić odpowiedniej uwagi na wypowiedziane przez podsądnego groźby. Brak powołania się na taką okoliczność przez I. J. i N. O. nie oznacza jednak, że do gróźb słownych objętych aktem oskarżenia nie doszło. Popełnienia takiego czynu wynikało jednoznacznie z ocenionych jako wiarygodne zeznań J. S. (1) oraz P. S.. Negując prawdziwość opisu zdarzeń przedstawionego przez pokrzywdzonego obrońca odwoływał się do zeznań A. W., K. M. i G. M. celem wykazania, że to pokrzywdzony był aktywną stroną kłótni, prowokował oskarżonego i kierował wulgaryzmy. Odnosząc się do tego Sąd Okręgowy wskazuje, że wszystkie te dowody zostały słusznie ocenione jako niewiarygodne, przez co nie można odrzucać wersji zdarzeń pokrzywdzonego jako niewiarygodnej dlatego, że nie znajdowała ona potwierdzenia w zeznaniach osób powiązanych z oskarżonym, których relacja w świetle art. 7 kpk nie zasługiwała na przymiot wiarygodności. Sąd Rejonowy słusznie zwrócił uwagę na to, że zarówno w zeznaniach A. W., jak i małżeństwa M. widoczna jest chęć postawienia oskarżonego w jak najlepszym świetle. Przy czym K. M. i G. M. starali się podawać jak najmniej szczegółów by nie zaszkodzić R. W., zasłaniając się tym, że akurat w najistotniejszym momencie wydarzeń patrzyli w inną stronę. Z kolei A. W. bardzo mocno podkreślała rzekome nieodpowiednie zachowania J. S. (1), a jednocześnie asekuracyjnie opisywała to co zrobił oskarżony. Znamienne jest przy tym, że zeznania omawianych w tym miejscu osób, podobnie jak wyjaśnienia oskarżonego kategorycznie zaprzeczające wyprowadzeniu ciosów przez R. W. względem pokrzywdzonego pozostawały w sprzeczności ze znajdującą się w aktach sprawy dokumentacją medyczną potwierdzającą obrażenia na ciele J. S. (1). W świetle tej okoliczności nie było możliwości by przypisać cechę wiarygodności wyjaśnieniom podsądnego, czy też zeznaniom A. W., K. M., czy też G. M.. Sąd Okręgowy nie stwierdził również by doszło do naruszenia przepisu art. 4 kpk, ponieważ wbrew odmiennym twierdzeniom obrońcy, Sąd Rejonowy zbadał i uwzględnił okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Warto jeszcze wyjaśnić, iż przepis art. 4 kpk określa jedną z naczelnych zasad procesu o charakterze dyrektywy ogólnej, nakładającą na organy prowadzące postępowanie karne obowiązek respektowania zasady bezstronności. Przepis ten nie reguluje przebiegu procesu karnego, bowiem dopiero wykazanie obrazy przepisów szczegółowych może uzasadniać zarzut, iż powyższa norma gwarancyjna została naruszona – tym samym aby zasadnie, skutecznie podnieść zarzut obrazy art. 4 kpk nie wystarczy ogólne stwierdzenie o jego naruszeniu, które oparte jest na wyłącznie subiektywnym odczuciu strony, która wynika niejednokrotnie z odmiennej oceny materiału dowodowego skupiającej się tylko na korzystnych dowodach. Zarzut oparty na tej podstawie musi być ściśle określony, sprecyzowany, odnoszący się do naruszenia konkretnego przepisu procedury gromadzenia, przeprowadzania i oceny dowodów, procedury dokumentowania czynności organów procesowych, przestrzegania praw stron, a wreszcie poprawności orzeczenia i jego uzasadnienia - po to by wykazać, że w toku procedowania zostały naruszone określone przepisy zawierające normy nakazujące lub zakazujące działań na niekorzyść określonej strony postępowania lub gdy w sposób wyraźny i udokumentowany Sąd faworyzuje jedną ze stron ( postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 lutego 2019 r., sygn. akt II AKa 259/18, Legalis nr 2123478). |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosków z uwagi na całkowitą niezasadność omówionego zarzutu. Przeprowadzona ocena zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego oraz ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy były prawidłowe. Nie było powodów by podważać słuszność przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej i wymierzenia mu kary, czy też eliminować z opisu czynu i kwalifikacji prawnej elementów wskazujących na popełnienie przestępstwa z art. 190 § 1 kk. |
||
3.2. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na dokonaniu sprzecznej z zebranym materiałem dowodowym, z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny zeznań N. O. oraz I. J. i uznaniu ich za w pełni wiarygodne w zakresie: braku prowokowania oskarżonego przez pokrzywdzonego oraz grożenia oskarżonemu nasłaniem na niego kolegi; uderzeniem pokrzywdzonego przez oskarżonego podczas gdy: - świadek O. w sposób wybiórczy i korzystny dla siebie oraz dla pokrzywdzonego przedstawiał przebieg zdarzenia, na co wskazuje okoliczność, iż dopiero dopytany i po odczytaniu zeznań z postępowania przygotowawczego wskazał, że rzeczywiście wraz z pokrzywdzonym na miejscu zdarzenia rzucali się balonami z wodą, co wszak stanowiło zarzewie kłótni z oskarżonym, - z zeznań A. W., K. M., G. M. i wyjaśnień oskarżonego wynika, że pokrzywdzony był aktywną stroną kłótni z oskarżonym, prowokował go, groził nasłaniem swojego kolegi (jako pierwszy) i kierował w stronę oskarżonego wulgaryzmy, - świadek zupełnie pomija G. M., K. M. oraz A. W. jako osoby, które również zwracały mu i jego kolegom uwagę na ich niewłaściwe zachowanie przed inkryminowanym oskarżonemu zdarzeniem, a co wynika bezpośrednio z zeznań wyżej wymienionych osób oraz z wyjaśnień oskarżonego, - świadek J. zeznał, że oskarżony uderzył pokrzywdzonego trzy razy tą samą ręką, z kolei świadek O., że tylko dwa razy i to w to samo miejsce, zaś pokrzywdzony twierdzi, że został uderzony trzy razy i oboma rękami. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Sąd odwoławczy nie stwierdził żadnych podstaw by zgodzić się z apelującym, że ocena dowodów z zeznań N. O. oraz I. J. była nieprawidłowa. Osoby te złożyły spójne, logiczne zeznania, znajdujące potwierdzenie w pozostałym uznanym za wiarygodny materiałem dowodowym. Pewne drobne odmienności w ich wskazaniach nie wpływały na ogólną ocenę wartości dowodowej ich zeznań, o czym była dokładnie mowa w pkt 3.1. Podobnie to, że opis zdarzeń przedstawiony przez świadków nie był zgodny z relacją oskarżonego, A. W., K. M. i G. M., nie oznaczało braku wiarygodności N. O. oraz I. J., zwłaszcza że wyjaśnienia oskarżonego, jak i zeznania osób mu towarzyszących zostały ocenione w świetle dyrektyw z art. 7 kpk jako niewiarygodne. Niezbędna jest jeszcze na koniec uwaga, iż obrońca w poszczególnych podpunktach niniejszego zarzutu ponownie powołuje tożsame okoliczności, jakie zostały już omówione w pkt 3.1. Nie ma więc konieczności ponownego przedstawiania tych samych rozważań i wystarczające jest stwierdzenie, że żaden z argumentów przedstawionych przez obrońcę nie świadczył o nieprawidłowości przy weryfikacji wartości dowodowej zeznań I. J. i N. O.. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia któregoś z powyższych wniosków z uwagi na pełną niezasadność omówionego zarzutu. Przeprowadzona ocena zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego oraz ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy były prawidłowe. Nie było powodów by podważać słuszność przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej i wymierzenia mu kary, czy też eliminować z opisu czynu i kwalifikacji prawnej elementów wskazujących na popełnienie przestępstwa z art. 190 § 1 kk. |
||
3.3. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na dokonaniu sprzecznej z zebranym materiałem dowodowym, z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny zeznań A. S. i uznaniu ich za w pełno wiarygodne w zakresie uderzenia pokrzywdzonego przez oskarżonego podczas gdy świadek zeznała, że nie widziała momentu uderzenia. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Niezbędne jest wyjaśnienie, iż ustalenie faktyczne odnośnie trzykrotnego uderzenia pokrzywdzonego przez oskarżonego zostało oparte przede wszystkim na zeznaniach J. S. (1), P. S., I. J. i N. O.. Te osoby widziały (albo też im to przekazano w przypadku P. S.) jak wyglądało użycie siły fizycznej wobec pokrzywdzonego. Natomiast zeznania A. S. jedynie dodatkowo potwierdzały wspomnianą okoliczność. Świadek ta składając zeznania nie ukrywała, że widziała jedynie jak J. S. (1) podnosił się z ziemi i stąd domniemywała, iż musiał zostać uderzony przez oskarżonego. Istotnym jest, że świadek wprost powołała tę okoliczność, co pozytywnie świadczy o jej prawdomówności i wskazuje, że nie obciążała ona nadmiernie swoimi zeznaniami oskarżonego, a opisywane fakty były efektem jej własnej oceny sytuacji. Podważanie więc jej zeznań przez apelującego było nieskuteczne. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na niezasadność tego zarzutu. Przeprowadzona ocena zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego oraz ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy były prawidłowe. Nie było powodów by podważać słuszność przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej i wymierzenia mu kary, czy też eliminować z opisu czynu i kwalifikacji prawnej elementów wskazujących na popełnienie przestępstwa z art. 190 § 1 kk. |
||
3.4. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na dokonaniu sprzecznej z zebranym materiałem dowodowym, z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny zeznań N. R. i uznaniu ich za w pełni wiarygodne w zakresie uderzenia pokrzywdzonego przez oskarżonego oraz gróźb kierowanych przez oskarżonego w stronę pokrzywdzonego podczas gdy: - świadek zeznała, że widziała jak oskarżony raz uderzył pokrzywdzonego, z kolei świadek J. zeznał, że oskarżony uderzył pokrzywdzonego trzy razy tą samą ręką, zaś świadek O. twierdzi, że tylko dwa razy i to w to samo miejsce, natomiast pokrzywdzony zeznał, że został uderzony trzy razy i oboma rękami, - zeznania świadka w zakresie gróźb karalnych oskarżonego kierowanych w stosunku do pokrzywdzonego stoją w sprzeczności z uznanym przez Sąd za wiarygodny materiałem dowodowym w postaci zeznań I. J. (zeznał wyłącznie o „groźbie” wykąpania pokrzywdzonego razem z telefonem) oraz z zeznaniami N. O., który jak i I. J. był bezpośrednim świadkiem zdarzenia i zeznał, że nie pamięta by oskarżony groził pokrzywdzonemu. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Obrońca przedstawił w tym miejscu tożsamą argumentację, jak w przypadku zarzutu omówionego w pkt 3.3. dążąc do wykazania, że oskarżony nie dopuścił się trzykrotnego uderzenia pokrzywdzonego. W pkt 3.3. Sąd Okręgowy wskazał dokładnie wszystkie główne dowody, na których Sąd meriti oparł wspomniane ustalenie faktyczne. Natomiast zeznania N. R., podobnie zresztą jak świadka A. S., miały w tym zakresie jedynie charakter dodatkowo potwierdzający taki właśnie przebieg zdarzenia. N. R. wraz ze swoją koleżanką oddaliły się bowiem od miejsca scysji i nie widziały dokładnie momentu kiedy były zadawane ciosy. Jedyne co zaobserwowały dziewczynki to chwila podnoszenia się J. S. (1) z ziemi. Nie mogły więc one widzieć czy i ile razy pokrzywdzony został uderzony, dlatego też podważanie wartości dowodowej zeznań J. S. w tej części poprzez odwołanie się do zeznań N. R. nie mogło przynieść oczekiwanego przez obrońcę oskarżonego rezultatu. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Przeprowadzona ocena zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego oraz ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy były prawidłowe. Nie było powodów by podważać słuszność przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej i wymierzenia mu kary, czy też eliminować z opisu czynu i kwalifikacji prawnej elementów wskazujących na popełnienie przestępstwa z art. 190 § 1 kk. |
||
3.5. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na dokonaniu sprzecznej z zebranym materiałem dowodowym, z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny zeznań A. W. oraz wyjaśnień oskarżonego i uznaniu ich za niewiarygodne w zakresie braku wypełnienia przez oskarżonego znamion zarzucanego mu przestępstwa oraz braku prowokowania oskarżonego przez pokrzywdzonego oraz grożenia oskarżonemu nasłaniem na niego kolegi (rozpoczęcia tego typu rozmowy), podczas gdy w tym zakresie zeznania świadka i wyjaśnienia oskarżonego są zbieżne zarówno ze sobą jak i z zeznaniami K. M., G. M. oraz K. S.. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
W poprzedniej części uzasadnienia Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na to, że składając zeznania J. S. (1) nie ukrywał, iż w trakcie zdarzeń z dnia 27 sierpnia 2019 r. zagroził wezwaniem silniejszego od siebie kolegi i również w tej części jego zeznania zostały ocenione jako wiarygodne. Zachowanie to jednak w żaden sposób nie usprawiedliwiało niezgodnych z prawem działań R. W. jakich dopuścił się na szkodę J. S. (1). Nawiasem mówiąc trudno traktować poważnie zapewnienia oskarżonego, iż realnie przestraszył się słów pokrzywdzonego skoro jest dorosłym mężczyzną o znaczącej posturze. Abstrahując jednak od tego trzeba zauważyć, że oskarżony nie próbował „pokojowo” skłonić młodzieży do niezakłócania czasu spędzanego z rodziną i znajomymi. Przeciwnie, oskarżony od razu sięgnął po groźby i przemoc fizyczną wobec J. S.. Dowodami świadczącymi w sposób niewątpliwy o popełnieniu tego typu przestępstw przez oskarżonego są zeznania pokrzywdzonego, P. S., I. J., N. O., N. R., A. S., a także dokumentacja medyczna przedłożona do akt sprawy potwierdzająca obrażenia jakich doznał na skutek zdarzenia z dnia 27 sierpnia 2019 r. J. S. (1). Potwierdzić trzeba za obrońcą, że zarówno oskarżony, jak i świadkowie A. W., K. M., G. M. i K. S. zaprzeczali by R. W. uderzał pokrzywdzonego w twarz i kierował pod jego adresem groźby. Niemniej jednak Sąd Rejonowy stanął na trafnym stanowisku, że dowody te w świetle dyrektyw z art. 7 kpk nie mogły zostać obdarzone przymiotem wiarygodności. Dostrzec bowiem należało, iż wymienione dowody osobowe nie były ze sobą wcale tak spójne, jak podkreślał obrońca oskarżonego w apelacji i różniły się między sobą co do istotnych elementów zdarzenia. Nadto wskazania A. i R. W. ewoluowały i w trakcie ich przesłuchania przed Sądem pojawił się element, o którym nie wspominali oni wcześniej. Mianowicie mówili oni o potknięciu się pokrzywdzonego o kępkę trawy i przewróceniu na ziemię. Stwierdzenie to nie dość, że nieprawdopodobne w świetle zasad doświadczenia życiowego (taki upadek nie korelował z doznanymi powierzchownymi urazami głowy), to tym bardziej wątpliwie, że nie zostało przedstawione przez małżonków W. w postępowaniu przygotowawczym, mając kolosalne znaczenie dla odpowiedzialności karnej oskarżonego. Sąd Rejonowy słusznie zwrócił uwagę na okoliczności uniemożliwiające przypisanie cechy wiarygodności zarówno wyjaśnieniom podsądnego, jak i zeznaniom świadków A. W., K. M., G. M. oraz K. S.. Sąd odwoławczy w całości akceptuje te rozważania Sądu meriti z uzasadnienia zaskarżonego wyroku i popiera ocenę omawianych dowodów w kształcie jaka została dokonana przez ten właśnie organ. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego R. W. od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia tych wniosków z uwagi na niezasadność zarzutu naruszenia art. 4 kpk, art. 7 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk. Przeprowadzona ocena zgromadzonego materiału dowodowego oraz w konsekwencji poczynione na tej podstawie ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego były prawidłowe. Nie było powodów by podważać słuszność przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej za zarzucane mu przestępstwa. |
||
3.6. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na dokonaniu sprzecznej z zebranym materiałem dowodowym, z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny zeznań K. S. i uznaniu ich za niewiarygodne co do tego, że świadek uważnie i przez cały czas obserwował całe zdarzenie, podczas gdy brak jest dowodów temu przeciwnych, tym bardziej że sam pokrzywdzony z innymi bezpośrednimi świadkami zdarzenia wskazują na fakt obecności świadka na miejscu zdarzenia, zaś świadek sam precyzyjnie określił w toku przesłuchania odległość od miejsca zdarzenia, ponadto świadek zeznawał również na temat okoliczności obciążających oskarżonego, dlatego nie może budzić wątpliwości jego prawdomówność i stronniczość. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Swoje stanowisko co do prawidłowości oceny dowodu z zeznań K. S. Sąd Okręgowy przedstawił już w pkt 3.5. i odsyła w tym miejscu do tej części niniejszego uzasadnienia. Tytułem uzupełnienia warto zwrócić uwagę, że K. S. w trakcie zdarzenia miał się znajdować na (...) przy placu zabaw i grać w piłkę z kolegami. Logicznym jest, że nie mógł on jednocześnie uczestniczyć w grze w piłkę oraz obserwować uważnie zdarzeń na placu zabaw. Podawana zaś przez niego przyczyna, dla której zainteresował się grupką osób na terenie placu zabaw była wręcz kuriozalna. Otóż jak wynika z jego zeznań (dowód: płyta z nagraniem z przesłuchania w dniu 28 października 2020 r.) chciał zobaczyć czy jego mały braciszek nie zaczyna już chodzić, a malec miał wtedy 3 miesiące. Trzeba dostrzec w jego zeznaniach, że robił wszystko by w jak najlepszym świetle przedstawić swojego ojczyma i pomóc mu w uniknięciu odpowiedzialności karnej za przestępstwo popełnione na szkodę J. S. (1), na co trafnie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy. Znamienne jest, że nie widział aby pokrzywdzony upadł, co jest sprzeczne nawet z wyjaśnieniami oskarżonego z rozprawy. Nadto zeznania K. S. pozostawały w sprzeczności z materiałem dowodowym zasługującym na danie mu wiary. Wszystkie te okoliczności łącznie przemawiały za poprawnością oceny tego dowodu osobowego w kształcie przyjętym przez Sąd I instancji. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na bezzasadność zarzutu. Przeprowadzona ocena zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego oraz ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy były prawidłowe. Nie było powodów by podważać słuszność przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej i wymierzenia mu kary, czy też eliminować z opisu czynu i kwalifikacji prawnej elementów wskazujących na popełnienie przestępstwa z art. 190 § 1 kk. |
||
3.7. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 4 kpk w zw. z art. 2 § 2 kpk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na dokonaniu sprzecznej z zebranym materiałem dowodowym, z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny zeznań G. M. oraz K. M. i uznaniu ich za nieprzydatne w zakresie braku wypełnienia przez oskarżonego znamion zarzucanego mu przestępstwa oraz braku prowokowania oskarżonego przez pokrzywdzonego oraz grożenia oskarżonemu nasłaniem na niego kolegi (rozpoczęcia tego typu rozmowy), z uwagi na to, że „w kluczowym momencie świadkowie ci byli zajęci swoimi dziećmi i byli nawet zwróceni w inną stronę niż miejsce, gdzie stali uczestnicy”, podczas gdy: - K. M. oraz G. M. zeznali, że to pokrzywdzony wraz z kolegami zachowywali się niewłaściwie przez co najpierw K. M. oraz A. W. zwrócili im uwagę, a następnie uczynili to G. M. oraz R. W., - pokrzywdzony nie reagował na zwracanie mu uwagi i zaczął wulgarnie odnosić się do oskarżonego oraz straszyć „nasłaniem kolegi”, po czym dopiero rozpoczęła się kłótnia pomiędzy pokrzywdzonym a oskarżonym, - K. M. w postępowaniu przygotowawczym wyraźnie zeznała, że słyszała kłótnie jednak prócz gróźb pokrzywdzonego odnośnie „nasłania kolegi” na oskarżonego nie słyszała, - G. M. zeznał, że „z wypowiedzi chłopców wynikała agresja, straszyli oskarżonego, a oskarżony się wściekł”, a nadto że słyszał wyzwiska padające z obu stron, tj. od pokrzywdzonego i od oskarżonego, lecz gróźb nie słyszał prócz tych odnoście „nasłania kolegi” na oskarżonego. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Przeprowadzona w instancji odwoławczej kontrola oceny dowodów z zeznań G. M. oraz K. M. nie wykazała żadnych nieprawidłowości po stronie Sądu meriti w zakresie tej czynności. Analiza wskazań wymienionych świadków prowadzi do wniosku, że złożyli oni asekuracyjne zeznania, pozbawione jakichkolwiek szczegółów, które mogły by przemawiać na niekorzyść ich dobrego znajomego R. W. (poza przyznaniem, że tego dnia oskarżony był pod wpływem alkoholu), a odnośnie kluczowego momentu zdarzenia z udziałem oskarżonego i J. S. (1), z kierowaniem gróźb wobec pokrzywdzonego i biciem go po twarzy, świadkowie zasłaniali się brakiem spostrzeżeń na ten temat podając, że akurat wtedy byli odwróceni w inną stronę. Nie sposób dowodom tym nadać cechę wiarygodności i opierać na nich stan faktyczny, zwłaszcza że pozostają one w sprzeczności ze spójnymi zeznaniami pokrzywdzonego oraz świadków obserwujących w całości ten incydent na placu zabaw. Apelujący przedstawił argumentację mającą potwierdzać słuszność jego stanowiska co do nieprawidłowej oceny dowodów z zeznań K. M. i G. M. (zawartą w bardzo rozbudowanych podpunktach tego zarzutu), która stanowiła powtórzenie twierdzeń powiązanych z omówionymi już wcześniej zarzutami. Ponowne przywoływanie wszystkich tych wskazań uznać należało za bezcelowe. Wystarczające będzie jedynie krótkie wyjaśnienie, iż dla odpowiedzialności karnej oskarżonego nie miało umniejszającego znaczenia, że pokrzywdzony wraz z kolegami miałby nie reagować na zwracanie mu uwagi przez osoby dorosłe. Zabawa balonami z wodą młodych ludzi na terenie placu do rekreacji nie stwarzała realnego zagrożenia dla nikogo, choć mogła być niemile widziana przez osoby znajdujące się w pobliżu. Powyższa postawa pokrzywdzonego i jego kolegów w żądnym wypadku nie usprawiedliwiała zastosowania przemocy przez oskarżonego i gróźb. Nie można było przy tym nadać takiego znaczenia jak chciałby apelujący temu elementowi faktycznemu, że w trakcie rozmowy z R. W., J. S. (1) miał zapowiadać wezwanie znacznie silniejszego kolegi do pomocy, do czego powyżej już się Sąd Okręgowy odniósł. Takie nieagresywne jak prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy zachowanie pokrzywdzonego nie uzasadniało w żaden sposób użycia siły przez oskarżonego, tj. trzykrotnego uderzenia J. S. (1) w twarz, co spowodowało jego upadek ze skutkami w postaci obrażeń ciała naruszającymi prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała na okres nie dłuższy niż 7 dni. Podsumowując, zeznania świadków G. M. i K. M., że nie widzieli oni wydarzeń rozgrywających się w innej części placu zabaw brzmiały nieszczerze, a poza tym nie podważały one wiarygodności zeznań świadków, którzy atak na pokrzywdzonego i zadawanie mu uderzeń przez oskarżonego potwierdzali. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Przeprowadzona ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy były prawidłowe. Nie było powodów by podważać słuszność przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej i wymierzenia mu kary, czy też eliminować z opisu czynu i kwalifikacji prawnej elementów wskazujących na popełnienie przestępstwa z art. 190 § 1 kk. |
||
3.8. |
Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na ustaleniu, że oskarżony 3-krotnie uderzył pokrzywdzonego oraz że groził mu pobiciem, co wywołało u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę spełnienia takiej groźby, podczas gdy prawidłowa, wszechstronna, uwzględniająca zasady logiki i doświadczenia życiowego ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala na poczynienie takich ustaleń faktycznych, co dalej skutkowało obrazą prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 190 § 1 kk i art. 157 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Podnosząc zarzut z kategorii błędu w ustaleniach faktycznych nie można zapominać, że zarzut tego rodzaju nie może sprowadzać się do polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz powinien zmierzać do wykazania, jakich konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd, oceniając zebrany materiał dowodowy. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach aniżeli te, na których oparł się tenże sąd nie może prowadzić do wniosku, że rzeczywiście sąd ten dopuścił się przy wydaniu wyroku omawianego uchybienia ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 grudnia 2019 r., sygn. akt II AKa 55/19, Lex nr 3103275). W niniejszej sprawie przeprowadzona kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła żadnych błędów Sądu Rejonowego jakich ten miałby się zdaniem skarżącego dopuścić weryfikując wiarygodność poszczególnych dowodów. W konsekwencji apelujący nie zdołał podważyć przyjętego na bazie dowodów oskarżenia ustalenia, że R. W. trzykrotnie uderzył pokrzywdzonego J. S. (1) w twarz oraz groził mu pobiciem, co biorąc pod uwagę okoliczności zdarzenia, dużą dysproporcję wieku (pokrzywdzony lat 13) i zastosowaną przemoc, wywołało u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę spełnienia takiej groźby. Wymienione ustalenia faktyczne były w całości oparte na pełnowartościowym materiale dowodowym w postaci zeznań pokrzywdzonego, jego ojca P. S., obecnych przy zajściu kolegów I. J., N. O. i koleżanek N. R., A. S. oraz dokumentacji medycznej o obrażeniach ciała stwierdzonych u J. S. (1). Przeciwne stanowisko obrońcy oskarżonego przedstawione we wniesionym środku odwoławczym, oparte na wyselekcjonowanym jednostronnie materiale dowodowym nie było zatem obiektywne i pozostawało w sprzeczności z dowodami, które pozytywnie przeszły proces weryfikacji i zasadnie zostały przyjęte za podstawę ustaleń faktycznych. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższych wniosków z uwagi na całkowitą niezasadność zarzutu. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy co do sprawstwa R. W. w zakresie przestępstwa z art. 157 § 2 kk i art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk były w pełni trafne, co potwierdziła przeprowadzona kontrola instancyjna. Przeciwne wskazania obrońcy, podważające słuszność stanowiska Sądu I instanjci, który wydał wyrok skazujący, zostały ocenione jako chybione, a przez to złożony przez apelującego wniosek o wydanie orzeczenia reformatoryjnego nie zasługiwał na uwzględnienie. |
||
3.9. |
Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na braku ustalenia, że pokrzywdzony swoim zachowaniem sprowokował oskarżonego, a także groził mu „nasłaniem” na oskarżonego swojego kolegi, a w konsekwencji czego wymierzona kara 8 miesięcy pozbawienia wolności jawi się jako rażąco niewspółmierna wskutek braku uwzględnienia jednej z okoliczności rzutującej na wymiar kary, określonej w art. 53 § 2 kk, tj. zachowania się pokrzywdzonego. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut okazał się bezpodstawny albowiem z dowodów uznanych za wiarygodne, w tym zwłaszcza z zeznań J. S. (1) wynikało, że to oskarżony R. W. pierwszy zaczął agresywnie zwracać się do pokrzywdzonego i grozić mu pobiciem, po tym jak J. S. i jego koledzy nie zaprzestali rzucania się balonami z wodą mimo próśb żony podsądnego oraz K. M.. Podsądny zareagował w sposób wybitnie nieadekwatny do zaistniałej sytuacji, na co musiał mieć wpływ alkohol pod którego wpływem się znajdował. Pokrzywdzony trzynastolatek kierowany strachem i obawą o swoje zdrowie posunął się do wypowiedzenia słów, iż może zawołać znacznie silniejszego od siebie kolegę. Nie sposób oceniać tego stwierdzenia w kategoriach „sprowokowania” oskarżonego R. W. do użycia siły wobec chłopca - J. S. (1). Zgodnie z definicją zamieszczoną w słowniku języka polskiego „sprowokować” oznacza skłonić kogoś do zachowania lub emocji, których zwykle nie przejawia lub się ich wstydzi. Tymczasem analiza materiału dowodowego nie wskazuje by oskarżony stronił od agresji i był człowiekiem zrównoważonym. Jego żona i znajomi (małżonkowie K. i G. M.) podali wręcz, że R. W. szybko wpada w złość i jest zdolny do używania przemocy. Pokrzywdzony w żadnym razie nie chciał drażnić oskarżonego a mówił o znajomym by zniechęcić podsądnego do atakowania go. Mając to wszystko na względzie, Sąd odwoławczy nie mógł się zgodzić z obrońcą by doszło w tej sprawie do błędu w ustaleniach faktycznych skoro zgromadzony materiał dowodowy nie dawał podstaw do stwierdzenia, że to pokrzywdzony swoim zachowaniem sprowokował podsądnego do użycia wobec niego siły i wypowiedzenia gróźb. Tym samym nie było powodów by uwzględniać niewykazane „sprowokowanie” jako okoliczność łagodzącą wpływającą na wymiar kary. Należało jeszcze dodać, że Sąd Okręgowy nie miał żadnych zastrzeżeń do orzeczonej kary w stosunku do R. W. za czyn z art. 157 § 2 kk i art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w wymiarze 8 miesięcy pozbawienia wolności. Nie można bowiem abstrahować od tego, że przestępstwo z art. 190 § 1 kk, który zgodnie z art. 11 § 3 kk stał się podstawą wymiaru kary, zagrożone jest alternatywnie karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Mając na względzie wysoki stopień winy oraz społecznej szkodliwości osądzanego czynu należało uznać tę karę za adekwatną do okoliczności rozpoznawanego przypadku. Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła również by istniały, a pominięte zostały w fazie wyrokowania jakiekolwiek aspekty łagodzące. W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd I instancji dostrzegł i odpowiednio wyważył występujące licznie okoliczności obciążające, nadając im odpowiednią rangę i znaczenie. Wszystko to odpowiadało dyrektywom sądowego wymiaru kary z art. 53 § 1 kk. Dlatego też Sąd II instancji w całej rozciągłości przychylił się do rozważań Sądu Rejonowego odnośnie wymiaru kary za przypisany podsądnemu w pkt I czyn. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego R. W. od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie wyeliminowanie z opisu czynu stwierdzenia, że oskarżony „kierował groźby karalne pod adresem J. S. (1) w ten sposób, że mówił, iż pobije pokrzywdzonego, które to groźby wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione”, a co za tym idzie wyeliminowanie z podstawy skazania art. 190 § 1 kk i art. 11 § 2 kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia któregokolwiek z powyższych wniosków z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Kontrola odwoławcza potwierdziła brak podstaw dla ustalenia, że pokrzywdzony J. S. (1) swoim zachowaniem sprowokował oskarżonego do zadania mu uderzeń. Dlatego nie było podstaw faktycznych by oceniać tę okoliczność jako łagodzącą i mającą mieć wpływ na wymiar kary za przestępstwo z art. 157 § 2 kk i art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. Sąd Okręgowy nie stwierdził również żadnych uchybień w zakresie określenia wymiaru kary orzeczonej za wspomniany czyn R. W., która jest karą współmierną, wyważoną i dostosowaną do wszystkich okoliczności sprawy. Nie stwierdzono zatem żadnych powodów przemawiających za koniecznością ingerencji w treść zaskarżonego orzeczenia w tym zakresie. |
||
3.10. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na dokonaniu sprzecznej z zebranym materiałem dowodowym, z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny wyjaśnień oskarżonego R. W. i uznaniu ich za niewiarygodne w zakresie w jakim oskarżony wskazał, iż czyn opisany w punkcie 2 rubrum zaskarżonego wyroku popełniony został z uwagi na grożące jego 5 miesięcznemu synowi bezpośrednie niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia, podczas gdy syn oskarżonego miał 40 stopni gorączki, zaś jak wyjaśnił oskarżony – nie mógł inaczej zorganizować transportu syna do lekarza, gdyż żona nie ma prawa jazdy, a jego nie stać na wynajęcie osoby, która przewiozłaby ich wtedy do poradni, z kolei wezwanie karetki pogotowia okazało się nieskuteczne, ponieważ dyspozytor przekazał, iż w jego ocenie, dziecko nie znajduje się w stanie nagłego zagrożenia zdrowia i polecił transport dziecka do lekarza we własnym zakresie, zaś wyjaśnienia oskarżonego były szczere (od razu przyznał i szczegółowo wyjaśnił okoliczności), konsekwentne i spójne na każdym etapie postępowania i brak jest w tym zakresie dowodów przeciwnych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Sąd Okręgowy nie miał żadnych zastrzeżeń do krytycznej oceny wyjaśnień R. W., w których utrzymywał, że naruszył obowiązujący zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych z uwagi na bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia jego 5-miesięcznego syna, tj. 40 stopniową gorączkę. Sąd I instancji trafnie zwrócił uwagę na fakt, że w trakcie interwencji Policji oskarżony nie powoływał się na taką okoliczność, nadto w aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego udanie się w dniu 30 października 2019 r. z gorączkującym synkiem R. W. do szpitala. Nie bez znaczenia jest także i to, że tuż przed zatrzymaniem przez Policję oskarżony zamienił się miejscami w samochodzie ze swoją żoną A. W. by twierdzić, iż to właśnie ona kierowała samochodem. Policjanci doskonale widzieli całą tą sytuację, a poza tym żona podsądnego nie posiada prawa jazdy, co sam on przyznał. R. W. inscenizując rzekome kierowanie autem przez małżonkę nie posiadającą uprawnień, a następnie na rozprawie przed Sądem Rejonowym twierdząc, że tego dnia musiał zawieść pilnie swoje dziecko do szpitala, usilnie zmierzał w ten sposób do uniknięcia odpowiedzialności karnej za naruszenie nałożonego na niego i aktywnego wówczas zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Dlatego jego wyjaśnienia w tej części nie zasługiwały na przymiot wiarygodności. Stanowisko Sądu I instancji było więc trafne. Ponadto myli się obrońca, że wersja oskarżonego odnośnie powodu naruszenia zakazu była konsekwentna. Przeciwnie, jak wynika z akt sprawy, oskarżony R. W. najpierw na miejscu zdarzenia próbował stworzyć nieprawdziwy obraz, że pojazdem kierowała jego małżonka, przed policjantami utrzymywał, iż musiał odwieźć dzieci do rodziców by stawić się wraz z żoną na wezwanie w sądzie , a następnie dopiero powoływał się na konieczność wizyty w szpitalu z synem cierpiącym na wysoką gorączkę. Taka chwiejność opisu zdarzeń wpływała zdecydowanie negatywnie na ocenę wiarygodności wyjaśnień oskarżonego i w zestawieniu ich z pozostałymi dowodami doprowadziła do ich zdeklasowania jako nieprawdziwych. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie 2 rubrum wyroku i obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności za czyn opisany w punkcie 3 rubrum wyroku. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na całkowitą niezasadność omówionego zarzutu. Kontrola odwoławcza nie potwierdziła żadnych uchybień w zakresie oceny dowodu z wyjaśnień R. W. co do przyczyn naruszenia przez niego w dniu 30 października 2019 r. obowiązującego go zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Nie stwierdzono więc powodów uzasadniających wydanie orzeczenia reformatoryjnego. |
||
3.11. |
Błąd w ustaleniach faktycznych poprzez: - ustalenie, że oskarżony nie działał w sytuacji przymusowej, - brak ustalenia, że oskarżony działał w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego życiu lub zdrowiu dziecka, że niebezpieczeństwa tego nie można było inaczej uniknąć, a dobro poświęcone (bezpieczeństwo w komunikacji) przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego (życie lub zdrowie człowieka), w rezultacie czego nie zastosowano art. 26 § 1 kk i obrażono treść przepisów postępowania mających wpływ na treść wyroku, tj. art. 414 § 1 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 kpk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Wspomniano już wcześniej, iż zarzut oparty na podstawie odwoławczej z art. 438 pkt 3 kpk należy formułować tylko wtedy, gdy w oparciu o prawidłowo zgromadzony i trafnie oceniony co do wiarygodności materiał dowodowy, sąd ustalił fakty, które z tych dowodów nie wynikały (błąd dowolności) lub zaniechał ustalenia faktów, które z nich wynikały i miały znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie (błąd braku). Gdy skarżący upatruje przyczyny błędnych ustaleń w obrazie przepisów procesowych związanych ze sposobem ich gromadzenia, czy też oceny (np. w obrazie art. 7 kpk), to powinien podnieść zarzut obrazy tych przepisów i jedynie jako ich skutek wskazać błędne ustalenia faktyczne ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 31 października 2019 r., sygn. akt II AKa 178/19, Lex nr 3070029). Wobec powyższego należało podkreślić, że podniesiony zarzut błędnej oceny wyjaśnień R. W. odnośnie podanych przez niego powodów naruszenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych został oceniony w instancji odwoławczej jako nieuzasadniony. Zaaprobowane w tej mierze zostało natomiast stanowisko Sądu Rejonowego. Okoliczność ta istotnie wpływa na ocenę trafności omawianych w tym miejscu zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych. Skoro brak jest w tej sprawie wiarygodnego dowodu, który świadczyłby o działaniu przez oskarżonego w sytuacji przymusowej oraz w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego życiu lub zdrowiu dziecka, to brak było podstaw by czynić tego typu wywody wokół ustaleń faktycznych, które nie miały racji bytu. Gdyby zaś Sąd Rejonowy poczynił takie ustalenia mimo braku dowodowych podstaw naraziłby się na zarzut dowolności. Nie sposób więc w okolicznościach badanej sprawy mówić o działaniu oskarżonego w warunkach stanu wyższej konieczności z art. 26 § 1 kk, skoro zgromadzony materiał dowodowy (w części ocenionej jako wiarygodny) nie dawał podstaw dla ustaleń faktycznych o zaistnieniu tego kontratypu. Tym samym również nie doszło do naruszenia treści przepisów art. 414 § 1 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 kpk. |
||
Wniosek |
||
Uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie 2 rubrum wyroku i obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności za czyn opisany w punkcie 3 rubrum wyroku. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy co do sprawstwa R. W. w zakresie przestępstwa z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk były trafne, co potwierdziła przeprowadzona kontrola instancyjna. Oskarżony nie działał w warunkach kontratypu stanu wyższej konieczności. Przeciwne wskazania obrońcy, podważające słuszność stanowiska organu meriti, zostały ocenione jako chybione, a przez to złożony przez apelującego wniosek o wydanie orzeczenia reformatoryjnego nie zasługiwał na uwzględnienie. |
||
3.12. |
Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 91 § 1 kk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie do ustalonego przez Sąd stanu faktycznego, z którego wynika, że działanie oskarżonego w zakresie zarzucanych mu czynów określonych w punkcie 2 i 3 rubrum zaskarżonego wyroku polegało na dwóch zachowaniach, podjętych w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a zatem stanowią jeden czyn zabroniony, o czym stanowi art. 12 § 1 kk, a w konsekwencji powyższego orzeczona kara pozbawienia wolności za ten czyn jawi się jako rażąco surowa, jako że wskutek kwalifikacji z art. 12 § 1 kk w miejsce art. 91 § 1 kk obniżeniu ulega ładunek społecznej szkodliwości czynu, jak również brak jest podstaw do obostrzenia kary. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Obrońca przekonując, że zachowania oskarżonego opisane w punktach 2 i 3 rubrum zaskarżonego wyroku zostały podjęte w warunkach czynu ciągłego uregulowanego w art. 12 § 1 kk, abstrahował od negatywnej oceny wyjaśnień samego podsądnego na temat podawanych przez niego powodów dwukrotnego złamania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w dniu 30 października 2019 r. Skoro brak było podstaw do przyjęcia, że oskarżony jechał z chorym dzieckiem do szpitala to brak było z góry powziętej motywacji sprawcy aby dotrzeć do celu nie bacząc na zakaz kierowania pojazdami mechanicznymi. Nie bez znaczenia dla sfery motywacyjnej występków oskarżonego z art. 244 kk wydaje się także zatrzymanie oskarżonego przez funkcjonariuszy Policji pomiędzy pierwszym a drugim z analizowanych zachowań R. W.. Wtedy stwierdzono kierowanie pojazdem mechanicznym mimo orzeczonego zakazu, zaś wedle nieprawdziwie brzmiących wyjaśnień oskarżonego, kierujący za pierwszym razem był przekonany, że okres zakazu już minął. Wobec tego, już tylko analizując ten element, nie sposób przyjąć założenia podsądnego jeszcze przed rozpoczęciem jazdy, że będzie kierował pojazdem mechanicznym ze świadomością łamania środka karnego. Natomiast w ustalonych przez Sąd I instancji okolicznościach w jakich doszło do popełnienia obu zarzuconych R. W. przestępstw z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk brak było podstaw do przyjęcia instytucji czynu ciągłego z art. 12 § 1 kk. Podsądny dopuścił się bowiem popełnienia w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności dwóch odrębnych przestępstw, a więc zachowania te słusznie zakwalifikowano jako ciąg przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk, jak to trafnie zaakceptował Sąd I instancji. Sąd Okręgowy zauważa, że obrońca powinien zgłosić zarzut błędu w ustaleniach faktycznych co do strony podmiotowej czynów oskarżonego stanowiących przestępstwa z art. 244 kk a nie zarzut obrazy prawa materialnego, skoro nie zgadzał się z poczynionymi przez Sąd Rejonowy ustaleniami co do zamiaru oskarżonego kierowania pojazdem mechanicznym wbrew sądowemu orzeczeniu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. |
||
Wniosek |
||
Wyeliminowanie z podstawy skazania art. 91 § 1 kk i w to miejsce przyjęcie, że oskarżony działał w ramach czynu ciągłego z art. 12 § 1 kk i w konsekwencji wyeliminowanie również z podstawy ukarania art. 91 §1 kk, a co za tym idzie obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na bezzasadność omówionego zarzutu. Kontrola odwoławcza nie potwierdziła by doszło w tej sprawie do obrazy przepisu art. 91 § 1 kk. Sąd Rejonowy słusznie zakwalifikował zachowania oskarżonego opisane w punktach 2 oraz 3 rubrum zaskarżonego wyroku jako popełnione w warunkach ciągu przestępstw. Jednocześnie chybione było stanowisko obrońcy, wedle którego działania R. W. stanowiły jeden czyn ciągły zgodnie z art. 12 § kk. Brak było ku temu podstaw faktycznych wynikających z zebranych w sprawie dowodów. Sąd odwoławczy nie znalazł zatem powodów uzasadniających wydanie orzeczenia reformatoryjnego odnośnie omawianego zagadnienia. |
||
3.13. |
Rażąca niewspółmierność kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności poprzez nieuwzględnienie i nienadanie właściwego znaczenia motywacji i okolicznościom popełnionego przez oskarżonego czynu (vide zarzut z pkt 1), co rzutuje na stopień społecznej szkodliwości czynu jak i okoliczności dotyczące wymiaru kary. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Wymiar kary jednostkowej orzeczonej względem podsądnego za ciąg przestępstw z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk był odpowiedni i dostosowany do wszystkich okoliczności rozpatrywanego przypadku. Sąd Rejonowy, podobnie jak w przypadku pierwszej z kar jednostkowych, dostrzegł i wyważył wszystkie okoliczności łagodzące i obciążające. Przy czym tych drugich było znacznie więcej. Prawidłowo został także w tym wypadku oceniony stopień winy oskarżonego oraz społecznej szkodliwości tego typu zachowań. Wobec tego kara za dwa występki z art. 244 kk w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, choć dość dolegliwa, nie mogła być oceniona jako niewspółmierna względem zachowań popełnionych w warunkach ciągu przestępstw oraz powrotu do przestępstwa z art. 64 § 1 kk. Nie bez znaczenia jest także i to, że taki wymiar kary mimo wszystko nadal mieści się w dolnych granicach zagrożenia ustawowego za przestępstwo z art. 244 zagrożonego karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Obrońca zarzucając niewspółmierność orzeczonej w tym zakresie kary błędnie przyjął, że Sąd Rejonowy nie uwzględnił motywacji oskarżonego jaka towarzyszyła mu przy popełnieniu tych przestępstw. Tymczasem kontrola odwoławcza nie potwierdziła słuszności twierdzeń obrońcy by błędny był brak ustalenia przez Sąd Rejonowy, że oskarżony naruszył obowiązujący go zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych z uwagi na konieczność zawiezienia gorączkującego syna do szpitala dla ratowania jego życia lub zdrowia. Zagadnienie to zostało szczegółowo omówione w poprzedniej części niniejszego uzasadnienia, a więc tu wystarczy ograniczenie się do wskazania, że wyjaśnienia oskarżonego odnośnie tej kwestii trafnie zostały ocenione przez organ meriti jako niewiarygodne, przez co jednocześnie brak było podstaw by okoliczność tą uwzględniano przy wyrokowaniu. Ponadto, Sąd Okręgowy zaakceptował wymiar kary łącznej orzeczonej z zastosowaniem zasady absorpcji. Sąd Rejonowy uwzględnił tu w dużej mierze aspekt bliskości czasowej pomiędzy czynami oskarżonego podlegającymi łączeniu węzłem kary łącznej. Z racji kierunku wniesionej apelacji, Sąd II instancji nie mógł tu zastosować zasady asperacji, dając wyraz różnorodzajowości przestępczych działań oskarżonego. Nie można było bowiem orzec na niekorzyść podsądnego (reguła reformationis in peius z art. 434 § 1 kpk). Ostatecznie należało stwierdzić, że wymierzona oskarżonemu kara łączna uwzględnia cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec sprawcy, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Uchybieniem ze strony organu meriti orzekającego o karze łącznej było jednak niezwrócenie uwagi na zmianę brzmienia przepisu art. 86 § 1 kk określającego granice wymiaru kary łącznej, jaka weszła w życie z dniem 24 czerwca 2020 r. Dlatego zabrakło w orzeczeniu wskazania poprzez pryzmat przepisu art. 4 § 1 kk, że podstawą wydanych rozstrzygnięć jest ustawa karna w brzmieniu obowiązującym na dzień 23 czerwca 2020 r. Zagadnienie to zostanie jeszcze omówione w dalszej części uzasadnienia. |
||
Wniosek |
||
Obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Brak podstaw do uwzględnienia powyższego wniosku z uwagi na niezasadność omówionego zarzutu. Wymiar kary za ciąg przestępstw z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk został oceniony jako współmierny i odpowiedni do okoliczności rozpatrywanej sprawy, a kara łączna orzeczona z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji była dla oskarżonego i tak bardzo korzystna. Sąd Okręgowy nie miał więc podstaw do ingerowania w tę część zaskarżonego orzeczenia. |
||
3.14. |
Obraza przepisów postępowania, tj. art. 626 § 1 kpk w zw. z § 2, 3 i 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, poprzez brak przyznania od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. C. kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu, pomimo tego że obrońca złożył w tym zakresie wniosek w toku rozprawy 11 lutego 2021 r., który jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, został przez sąd a quo uwzględniony, jednak nie znajduje to odzwierciedlenia w sentencji orzeczenia. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Rację miał obrońca oskarżonego, iż należało orzec o kosztach za obronę udzieloną z urzędu. Bezzasadnie jednak apelujący uznał, że należy w tym wypadku wysunąć zarzut naruszenia procedury karnej. Nie można bowiem skutecznie podnosić zarzutu dotyczącego nieistniejącego orzeczenia. Jest bezspornym w sprawie, że obrońca z urzędu R. W. złożył na rozprawie przed Sądem Rejonowym wniosek o zwrot kosztów obrony oświadczając jednocześnie, że nie zostały one uiszczone nawet w części. Sąd Rejonowy nie kwestionował zasadności wniosku, co wynika wprost z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, jednak o tych kosztach nie orzekł, choć powinien w orzeczeniu kończącym postępowanie zdecydować w tym zakresie. Prawidłowym działaniem ze strony adwokata w tej sytuacji było zwrócenie się o rozpoznanie złożonego wniosku o zasądzenie kosztów obrony z urzędu. Zgodnie z art. 626 § 2 kpk gdy w orzeczeniu kończącym postępowanie nie zamieszczono rozstrzygnięcia o kosztach, sąd pierwszej instancji ale także sąd odwoławczy wydaje orzeczenie w tym przedmiocie. Wobec pominięcia przez Sąd Rejonowy żądania obrońcy zwrotu kosztów nieopłaconej obrony udzielonej z urzędu zasadne było jego rozpatrzenie w instancji odwoławczej. Mając na względzie fakt, że obrońca oskarżonego z urzędu uczestniczył łącznie w trzech terminach rozpraw w Sądzie I instancji, to zgodnie z treścią § 2 pkt 1, § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 2 pkt 3 w zw. z § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu należało zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. C. łączną kwotę 723,24 zł w tym podatek VAT. |
||
Wniosek |
||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. C. kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przed Sądem I instancji. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wniosek o przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. C. kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przed Sądem I instancji zasługiwał na uwzględnienie. Sąd Okręgowy, na podstawie art. 626 § 2 kpk orzekł zatem o zwrocie kosztów obrony z urzędu udzielonej podsądnemu w pierwszej instancji wg norm przepisanych w wyżej wskazanym rozporządzeniu MS z dnia 3 października 2016 r. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
Konieczność przywołania do rozstrzygnięć zaskarżonego wyroku art. 4 § 1 kk dla wskazania, że zastosowanie mają przepisy ustawy karnej obowiązującej przed nowelizacją Kodeksu karnego wprowadzoną z dniem 24 czerwca 2020 r., według reguły prawa intertemporalnego. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
W myśl zasady zawartej w art. 4 § 1 kk, w sytuacji, gdy w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna od obowiązującej w czasie popełnienia czynu zabronionego, co do zasady stosuje się ustawę nową. Jednak gdy ustawa obowiązująca poprzednio jest względniejsza dla sprawcy, należy stosować tę ustawę. Z dniem 24 czerwca 2020 r. zmianie uległo brzmienie przepisu art. 86 § 1 kk, zgodnie z którym obecnie sąd wymierza karę łączną w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności. Zaostrzeniu uległa więc dolna granica kary łącznej, która do dnia 24 czerwca 2020 r. była równa wymiarowi najwyższej z kar jednostkowych. Ewidentnie przepisy obowiązujące do tej nowelizacji Kodeksu karnego były względniejsze dla R. W., dlatego niezbędne było zaznaczenie w podstawie prawnej wydanego orzeczenia, że stosując art. 4 § 1 kk za podstawę rozstrzygnięć przyjęto ustawę karną w brzmieniu obowiązującym na dzień 23 czerwca 2020 r. |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
0.12. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Poza zmianą opisaną poniżej w pkt 5.2. wyrok Sądu I instancji został w pozostałej części utrzymany w mocy. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Powodem utrzymania wyroku w mocy (poza zmianą opisaną w pkt 5.2.) była całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji. |
|
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
0.0.11. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Wyrok Sądu I instancji został zmieniony w pkt I w ten sposób, że stosując art. 4 §1 kk za podstawę rozstrzygnięć przyjęto ustawę karną w brzmieniu obowiązującym na dzień 23 czerwca 2020 r. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Wydając zaskarżone rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy nie uwzględnił, że w chwili orzekania obowiązywała ustawa karna w brzmieniu niekorzystnym dla podsądnego w porównaniu z ustawą sprzed tej nowelizacji. Z dniem 24 czerwca 2020 r. zmianie uległo brzmienie przepisu art. 86 § 1 kk dotyczącego zasad łączenia kar poprzez zaostrzenie dolnej granicy kary łącznej powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa. Niezbędne było zatem powołanie art. 4 § 1 kk w wyroku, ze wskazaniem, że orzeczenie oparto na przepisach z daty poprzedzającej zmianę ustawy karnej z dniem 24 czerwca 2020 r. Przepisy dotyczące łączenia kar za poszczególne przestępstwa były względniejsze dla R. W. w brzmieniu uprzednio obowiązującym, umożliwiając zastosowanie zasady pełnej absorpcji. Dlatego też w tym tylko zakresie lecz niezbędna była ingerencja organu odwoławczego w treści rozstrzygnięcia. |
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
3. |
Zgodnie z art. 616 § 1 pkt 1 kpk do kosztów procesu należą koszty sądowe, którymi są m.in. wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postepowania (art. 616 § 2 pkt 2 kpk). Jednym z wydatków Skarbu Państwa, na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 kpk są wypłaty dokonane z tytułu nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów lub radców prawnych. Obrońca oskarżonego z urzędu w środku odwoławczym wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej podsądnemu w postępowaniu odwoławczym. Przytoczone przepisy uzasadniały uwzględnienie wniosku obrońcy w tym zakresie. Wysokość kosztów adwokata została ustalona w oparciu o § 2 pkt 1, § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1714). Dlatego zasądzono na rzecz obrońcy z urzędu – adw. P. C. kwotę 516,60 zł (w tym uwzględniono 23 % podatek VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Dodatkowo z uwagi na nierozpoznanie przez Sąd Rejonowy wniosku obrońcy o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu przed Sądem I instancji, mimo pełnych podstaw do takiego orzeczenia, Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. C. kwotę 723,24 zł (w tym uwzględniono 23 % podatek VAT). W pkt 3.14 zostały dokładnie przedstawione poszczególne elementy składające się na łączną kwotę 723,24 zł. |
4. |
Zgodnie z art. 634 kpk jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, do kosztów procesu za postępowanie odwoławcze od orzeczeń kończących postępowanie w sprawie mają odpowiednie zastosowanie przepisy o kosztach za postępowanie przed sądem I instancji. Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy opierając się na dyspozycji przepisu art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego z obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa wydatków sądowych za postępowanie odwoławcze i nie wymierzył mu opłaty za II instancję. Należało bowiem uwzględnić sytuację życiową i materialną oskarżonego. Ten nie posiada żadnego majątku, ma na utrzymaniu czworo dzieci, uzyskuje stały miesięczny dochód w niewielkiej wysokości, który może utracić w najbliższej perspektywie z uwagi na konieczność odbycia kary pozbawienia wolności. Mając więc to na uwadze Sąd Okręgowy zwolnił R. W. od obowiązku uiszczenia wydatków sądowych za postępowanie apelacyjne, na które składa się m.in. powyżej opisane wynagrodzenie dla adwokata z urzędu i nie wymierzył mu opłaty za II instancję, uznając że ich uiszczenie przekraczałoby faktyczne możliwości finansowe podsądnego i byłyby dla niego i jego najbliższych zbyt uciążliwe. |
7. PODPIS |
Hanna Bartkowiak |