Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny
w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Dutkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2022 r.

w B. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Banku S.A. w W.

przeciwko M. S.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego M. S. na rzecz powoda (...) Banku S.A. w W. kwotę 75 160 zł (siedemdziesiąt pięć tysięcy sto sześćdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9 175 zł (dziewięć tysięcy sto siedemdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

SSO Agnieszka Dutkiewicz

Sygn. akt I C 202/22

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank Spółka Akcyjna w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. S. na swoją rzecz kwoty 75.160 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 24 maja 2017 r. pozwany zawarł z powodowym bankiem umowę kredytu. Podano, że na podstawie tej umowy powód udostępnił pozwanemu kwotę kredytu w wysokości 79.278,97 zł, natomiast pozwany zobowiązał się do terminowej spłaty kredytu zgodnie z postanowieniami umowy. Powód zaznaczył, że wobec opóźnienia w spłacie kredytu pismem z dnia 28 grudnia 2019 r. wezwał pozwanego do uregulowania wymagalnego zadłużenia, wskazując, że jego nieuiszczenie w terminie może skutkować wypowiedzeniem umowy i żądaniem natychmiastowej spłaty całości zadłużenia. Następnie powód wypowiedział pozwanemu umowę pismem z dnia 5 marca 2020 r. Wyjaśniono, że wobec braku zapłaty wymaganego zadłużenia powód wystawił wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) z dnia 25 sierpnia 2021 r.

Nakazem zapłaty z dnia 14 grudnia 2021 r. wydanym w postepowaniu upominawczym Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany zaskarżył przedmiotowy nakaz zapłaty w całości wnosząc sprzeciw. Zarzucił nieudowodnienie roszczenia co do zasady i co do wysokości oraz z ostrożności procesowej zarzut nieskutecznego wypowiedzenia umowy. Wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł, że z dokumentacji przedłożonej przez powoda w żaden sposób nie wynika, aby pozwany był w jakikolwiek sposób zobowiązany wobec powoda. Pozwany zwracał uwagę, że wyciąg z ksiąg banku nie może stanowić o słuszności twierdzeń powoda i wobec braku innych dowodów, nie sposób uznać, że roszczenie zostało udowodnione. Jednocześnie strona pozwana podniosła, że powód nie przedłożył w toku sprawy dowodu doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, tym samym nie sposób uznać, aby miało ono jakąkolwiek moc prawną, skoro pozwany nie mógł się z nim zapoznać. Pozwany zaznaczał także, że powód nie wykazał umocowania osób mających działać w jego imieniu.

W dalszym toku procesu strony podtrzymywały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 24 maja 2017 r. pozwany M. S. zawarł umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...) z powodem (...) Bankiem Spółką Akcyjną w W..

Zgodnie z § 1 ust. 1 umowy bank udzielił pozwanemu kredytu w wysokości 79.278,97 zł przeznaczonego na potrzeby konsumenckie oraz zapłatę innych zobowiązań kredytowych.

Oprocentowanie kredytu było liczone według zmiennej stopy, a zmiana stopy oprocentowania miła bezpośredni wpływ na wielkość zadłużenia oraz wysokość należnych odsetek. Oprocentowanie w całym okresie kredytowania stanowiło sumę stawki WIBOR 3M i marży w wysokości 8,26 punktów procentowych, stałej w trakcie trwania umowy. Na dzień zawarcia umowy oprocentowanie wynosiło 9,99% w stosunku rocznym.

Spłat rat kapitałowo-odsetkowych kredytobiorca miał dokonywać zgodnie z terminami i w wysokości określonej w doręczonym aktualnym harmonogramie spłat (§ 4 ust. 1 umowy).

W § 9 umowy strony ustaliły, że umowa rozwiązuje się z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia bądź w każdym czasie za porozumieniem stron. Bank miał prawo wypowiedzieć umowę, m.in. w przypadku braku terminowej spłaty zobowiązań z tytułu udzielonego kredytu na zasadach określnych w umowie. Od następnego dnia po upływie terminu wypowiedzenia całe zobowiązanie z tytułu udzielnego kredytu stawało się wymagalne i traktowane jako zadłużenie przeterminowane.

Dowody: umowa o kredyt konsolidacyjny nr (...) (k. 13-16 akt), odpis KRS (k. 22-29 akt), historia rachunku (k. 51-80 akt)

W toku wykonywania umowy pozwany przestał terminowo regulować należności wynikające z umowy w postaci rat kapitałowo-odsetkowych.

W związku z powstałymi zaległościami w płatnościach powód wezwał pozwanego do zapłaty pismem z dnia 23 września 2019 r., jednocześnie informując o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Pismem z dnia 30 grudnia 2019 r. powód po raz kolejny wezwał pozwanego do zapłaty zaległości wynikających z umowy. Ponownie powód poinformował pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W treści pisma wskazano, że w przypadku nieskorzystania z przysługujących uprawnień umowa zostanie wypowiedziana, co będzie oznaczało obowiązek uregulowania zobowiązań wynikających z umowy do końca okresu wypowiedzenia.

Dowody: historia rachunku (k. 51-80 akt), wezwanie do zapłaty z dnia 23 września 2019 r. (k. 47 akt), wezwanie do zapłaty z dnia 30 grudnia 2019 r. (k. 20 akt)

Powód pismem z dnia 5 marca 2020 r. z powodu niedotrzymania warunków umowy i nieregulowania zaległości pomimo wezwania do zapłaty wypowiedział pozwanemu umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...) z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia.

Wypowiedzenie doręczono pozwanemu w dniu 10 marca 2020 r.

Dowody: wypowiedzenie umowy wraz z potwierdzeniem odbioru (k. 18-19 akt)

Pismem z dnia 16 kwietnia 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty wymagalnego zadłużenia, które na dzień 15 kwietnia 2020 r. wynosiło 66.449,62 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 16 kwietnia 2020 r. (k. 17 akt)

Na dzień 25 sierpnia 2021 r. wymagalne zadłużenie pozwanego względem powoda z tytułu umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...) wynosiło 75.160 zł i składało się na nie: nieopłacony kapitał – 63.886,58 zł, odsetki umowne – 1.061,51 zł oraz odsetki umowne za opóźnienie – 10.211,91 zł.

Dowód: wyciąg z ksiąg banku nr (...) (k. 6 akt)

Powód w zakresie roszczenia dochodzonego w przedmiotowym postępowaniu złożył pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczy w dniu 25 sierpnia 2021 r. Postępowanie zostało umorzone wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Dowody: akta elektronicznego postępowania upominawczego sygn. akt VI Nc-e 1222247/21 (k. 9-12 akt)

Stan faktyczny niniejszej sprawy został ustalony na podstawie przedłożonych przez powoda dokumentów prywatnych, których autentyczność i prawdziwość nie budziły wątpliwości Sądu. W niniejszej sprawie, Sąd po wymianie pism procesowych stron oraz złożonych przez nie oświadczeniach i dowodach doszedł do przekonania, że fakty istotne dla rozstrzygnięcia zostały wyjaśnione. Z tych względów na podstawie art. 235 (2) § 1 pkt 5 kpc Sąd pominął wnioskowany przez pozwanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 07.02.2022 r. (k. 34 akt) dowód z przesłuchania stron, jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania, tym bardziej, że pozwany nie wskazał żadnych okoliczności faktycznych, na jakie dowód ten miałby zostać przeprowadzony. W ocenie zaś Sądu wszystkie istotne w sprawie okoliczności zostały wyjaśnione za pomocą dowodów z dokumentów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W ocenie Sądu, powód wykazał, że doszło do wygaśnięcia stosunku umownego. Zgodnie z § 9 ust. 2 umowy bank miał prawo wypowiedzieć umowę, m.in. w przypadku braku terminowej spłaty zobowiązań z tytułu udzielonego kredytu na zasadach określnych w umowie. Skoro pozwany zobowiązał się dokonywać spłat rat kapitałowo-odsetkowych w terminach i w wysokości określonej w doręczonym aktualnym harmonogramie spłat i zobowiązania tego nie realizował, bank miał prawo wypowiedzieć umowę. Jednocześnie należy zaznaczyć, że strona powodowa udowodniła istnienie zaległości w spłacie kredytu po stronie pozwanej. Zadłużenie wynika przede wszystkim z historii rachunku kredytowego, z wyciągu ksiąg bankowych, a także z kierowanych do pozwanego pism wzywających do uregulowania zaległości. Ocena pozwanego, iż wyciąg z ksiąg banku nie stanowi dowodu na okoliczność istnienia i wysokości zadłużenia jest nietrafna. Podkreślenia wymaga, że postanowienia umowne wprost określają wysokość odsetek oraz odsetek za opóźnienie i wraz z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie oraz wyciągiem z ksiąg banku, uzasadniają żądanie pozwu w sposób dostateczny.

Podnoszone przez pozwanego : zarzut braku udowodnienia roszczenia co do zasady i wysokości, a także zarzut braku umocowania pracowników banku działających w imieniu powoda przy zawarciu umowy, należy uznać za bezzasadne. Nie sposób zgodzić się, iż nie doszło do skutecznego zawarcia umowy kredytu, gdyż w imieniu banku umowę zawarła osoba nieumocowana. O skutecznym zawarciu umowy świadczy szereg dowodów przedłożonych przez powoda, przede wszystkim umowa z dnia 24 maja 2017 r. oraz historia rachunku kredytowego, z której wynikała częściowa spłata zobowiązań przez pozwanego. W ocenie Sądu, skoro pozwany dokonywał pewnych spłat na rzecz banku z tytułu umowy kredytu, z pewnością otrzymał najpierw kapitał od banku i był zobowiązany do spłaty kredytu. W innym razie jego wpłaty byłyby całkowicie nieuzasadnione i nie wynikałyby z żadnego stosunku prawnego. Poza tym pozwany nie przełożył żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń.

Należy zwrócić uwagę na treść przepisu art. 75c ust. 1 Prawa bankowego, który przewiduje, że jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W ust. 2 art. 75c przewidziano natomiast, że w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Z powyższego wynika, że procedura upominawcza przewidziana w art. 75c Prawa bankowego w każdym przypadku winna poprzedzać wypowiedzenie umowy kredytu lub pożyczki bankowej z powodu zaległości w spłacie, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania. Procedura ta ma charakter obligatoryjny i nieprzeprowadzenie jej przez bank powoduje, że wypowiedzenie umowy nie może być uznane za skuteczne.

W niniejszej sprawie powód dopełnił ciążącego na nim obowiązku wynikającego z art. 75c ust. 1 Prawa bankowego. Najpierw pismem z dnia 23 września 2019 r. powód w związku niedotrzymaniem warunków umowy wezwał pozwanego do spłaty zadłużenia. Jednocześnie powód poinformował pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pismem z dnia 30 grudnia 2019 r. powód po raz kolejny wezwał pozwanego do zapłaty zaległości wynikających z umowy. Ponownie powód poinformował pozwanego o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W treści pisma wskazano, że w przypadku nieskorzystania z przysługujących uprawnień umowa zostanie wypowiedziana, co będzie oznaczało obowiązek uregulowania zobowiązań wynikających z umowy do końca okresu wypowiedzenia. Następnie wobec braku spłaty zaległości przez pozwanego pismem z dnia 5 marca 2020 r. powód wypowiedział umowę kredytu pozwanemu. Wypowiedzenie zostało doręczone pozwanemu 10 marca 2020 r.

Sąd podziela pogląd zaprezentowany przez Sąd Najwyższy, iż przepis art. 75c Prawa bankowego pełni dla kredytobiorców funkcję gwarantującą dochowanie minimalnego standardu w zakresie spełnienia opóźnionego świadczenia oraz informacji o istnieniu procedury umożliwiającej restrukturyzację zadłużenia. Przepis art. 75c Prawa bankowego nie nakłada na bank bezwzględnego obowiązku restrukturyzacji zadłużenia, o czym przekonuje ust. 3 tego artykułu, który uprawnia bank do uprzedniego dokonania oceny sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2019 roku, sygn. akt II CSK 723/18).

Zaznaczyć również należy, że wypowiedzenie umowy pożyczki (kredytu) pod warunkiem należy uznać za niedopuszczalne. Podkreślić należy, że wypowiedzenie umowy kredytowej stanowi bardzo dotkliwe dla pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) uprawnienie kształtujące banku, prowadzące do zakończenia stosunku kredytowego przed pierwotnie ustalonym okresem jego spłaty. Nie może być ono zatem dokonywane w sposób nagły, zaskakujący dla dłużnika, nawet jeśliby istniały podstawy do jego podjęcia zgodnie z treścią umowy. Wypowiedzenie tego rodzaju umów, stanowiące szczególną dolegliwość dla drugiej strony tego stosunku powinno być sformułowane w sposób jednoznaczny, nie pozostawiający wątpliwości, tak co do daty postawienia niespłaconego kapitału w stan wymagalności, jak i kwoty wymagalnego zobowiązania ( zob. np. wyroki Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 14 grudnia 2018 r., I ACa 496/18, LEX nr 2691736 i Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 19 marca 2019 r., I ACa 509/18, LEX nr 2675289).

Bank nie może swobodnie wypowiedzieć umowy kredytowej, gdy dłużnik popadł w opóźnienie ze spłatą zobowiązania z tego tytułu. Zgodnie z określoną ustawą procedurą w pierwszej kolejności bank powinien najpierw doręczyć dłużnikowi wezwanie określone w art. 75c ust. 1-2 Prawa bankowego oraz odczekać do upływu dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu (nie krótszego niż 14 dni roboczych). Dopiero po upływie tego terminu bank może złożyć oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy. W przypadku gdy powyższe przesłanki nie zostały spełnione, czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy będzie nieważna (art. 58 § 1 k.c.). W niniejszej sprawie procedura upominawcza z art. 75 c Prawa bankowego została przez powoda przeprowadzona prawidłowo.

W ocenie Sądu, zarzut nieskutecznego wypowiedzenia umowy podniesiony przez pozwanego jest niezasadny. Pozwany wskazywał, że przyczyną nieskuteczności wypowiedzenia było to, że oświadczenie o wypowiedzeniu nie zostało mu skutecznie doręczone i nie miał możliwości się z nim zapoznać. Nie sposób zgodzić się z tymi twierdzeniami pozwanego, gdyż z przedłożonego do akt sprawy potwierdzenia odbioru wypowiedzenia umowy wynika, że pozwany własnoręcznym podpisem dokonał odbioru wypowiedzenia umowy w dniu 10 marca 2020 r. (k 19v akt). Poza tym treść wypowiedzenia była jasna i nie nasuwała żadnych wątpliwości co do ustania stosunku prawnego. Sama wysokość zaległości uprawniającej do złożenia wypowiedzenia nie została w żaden sposób zdefiniowana, zatem każda zaległość, stanowiąca de facto niewywiązanie się z warunków umowy przez pozwanego, upoważniała bank do rozpoczęcia procedury wezwań, upomnień, pouczeń i ostatecznie wypowiedzenia umowy.

Nietrafny jest także zarzut nieskuteczności wypowiedzenia z powodu złożenia go przez osoby do tego nieuprawnione. Powód złożył bowiem do akt sprawy odpisy pełnomocnictw materialnoprawnych udzielonych przez osoby uprawnione do reprezentacji banku wszystkim pracownikom, którzy przygotowali i podpisali poszczególne pisma kierowane do pozwanego, w tym wypowiedzenie (k.48-50).

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 69 ust. 1 prawa bakowego zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 75.160 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty (pkt I wyroku). O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II wyroku z uwzględnieniem wyniku sprawy, którą pozwany przegrał w całości. Zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty procesu, które poniósł powód składały się opłata od pozwu – 3.758 zł, koszty zastępstwa procesowego – 5.400 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Z tego tytułu zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9.175 zł (3.758 zł+ 5.400 +17 zł) tytułem zwrotu kosztów procesu. Wysokość przyznanych powodowi kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. Nr 1804 ze zm.).

SSO Agnieszka Dutkiewicz