Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 23/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 października 2022r.

sygn. akt XII Ko 80/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel subsydiarny

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca / pełnomocnik

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 kpk, chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2) kpk – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3) kpk – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4) kpk – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 kpk

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

w postępowaniu odwoławczym nie prowadzono postępowania dowodowego

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

w postępowaniu odwoławczym nie prowadzono postępowania dowodowego

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---

---

---

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---

---

---

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Prokurator w apelacji zarzucił zaskarżonemu wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzecze­nia i mający wpływ na jego treść, polegający na niesłusznym przyjęciu, że rozmiar krzywdy doznanej przez M. P. (2)­skiej, a spowodowanej niewątpliwie niesłusznym jej zatrzyma­niem w dniu 8 października 2020r. uzasadnia zasądzenie na jej rzecz kwoty 12.000,00 zł, podczas gdy prawidłowa ocena zgromadzonych dowodów prowadzi do wniosku, iż kwota usta­lonego zadośćuczynienia jest rekompensatą wygórowaną

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Pełnomocnik wnioskodawczyni sformułował zarzut obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orze­czenia, to jest art. 7 kpk w ten sposób, że Sąd zaznajomiony z treścią całego materiału dowodowego, który został oceniony jako wiarygodny (wyjaśnienia wnioskodawczyni, zeznania T. P. i O. D. (1), zaświadczenia lekarskie, doku­mentacja medyczna i wpisy na portalu społecznościowym) ocenił go nieprawidłowo, tj. nie wziął pod uwagę całokształtu faktów wynikających z wymienionych dowodów i w efekcie znacznie zaniżył rozmiar doznanej przez wnioskodawczynię krzywdy, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że krzywda ta jest znacznie bardziej dotkliwa,

- co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych i nie­słusznego uznania, że kwota 12.000,00 zł zadośćuczynienia jest kwotą odpowiednią do zrekompensowania subiektywnego poczucia krzywdy i wywołanego u wnioskodawczyni stresu związanego z zatrzymaniem oraz pozostaje odpowiednia do warunków życia społeczeństwa, podczas gdy prawidłowo usta­lony stan faktyczny powinien doprowadzić Sąd do wniosku, że kwotą adekwatną do rozmiaru krzywdy wnioskodawczyni jest kwota 50.000,00 zł

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Dla uporządkowania: obie apelacje zwrócone były wyłącznie przeciwko roz­strzygnięciom o kwocie przyznanego zadośćuczynienia. Prokurator kwestionu­je przyznanie rekompensaty w kwocie sięgającej aż 12.000,00 zł. Pełnomocnik wnioskodawczyni – oddalenie wniosku w pozostałym zakresie (punkt 2. wyro­ku). Żadna ze stron nie podważa istoty żądania – to jest przyjęcia, że zdarze­niem rodzącym odpowiedzialność Skarbu Państwa było niewątpliwie niesłusz­ne zatrzymanie M. P. (1) dokonane przez funkcjonariuszy Komendy Rejonowej Policji Warszawa I na podstawie zarządzenia wydanego przez Zas­tępcę Prokuratora Rejonowego Warszawa Śródmieście w dniu 7 październi­ka 2020r. (sygn. akt PR 2 Ds. 1424.2020.HL).

W pierwszej kolejności ocenie zostanie poddana apelacja pełnomocnika. Ot­wiera ją zarzut naruszenia art. 7 kpk. Przepis ten stanowi: organy postępowa­nia kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozu­mowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. W orzecznictwie wskazuje się, że jeżeli skarżący kwestionuje dokonaną przez sąd ocenę dowo­dów, to zarzut obrazy art. 7 kpk powinien sformułować w taki sposób, aby z jego treści wynikała istota obrazy tego przepisu w danej sprawie, tj. w treści zarzutu należy wskazać jaki konkretnie dowód (czy dowody) został przez sąd oceniony dowolnie oraz – co istotne – w czym ta dowolność się przejawiała (np. wyrok SA w Warszawie z dnia 1.03.2023r., II AKa 487/21, Lex nr 3519-530). Aby zarzut naruszenia art. 7 kpk okazał się trafny, wymaga wykazania wad w ocenie konkretnych dowodów (ten Sąd w wyroku z dnia 30.12.2022r., II AKa 293/22, Lex nr 3510437). Jest to linia orzecznicza utrwalona w orzecznict­wie sądów powszechnych, podzielana w nadzorze judykacyjnym Sądu Najwyż­szego.

W świetle powyższego – mimo obszerności uzasadnienia apelacji – zarzut na­ruszenia art. 7 kpk nie został w żaden sposób umotywowany, a jego postawie­nie wręcz dziwi, skoro Sąd meriti dał wiarę depozycjom wnioskodawczyni, zez­naniom zaoferowanych we wniosku świadków, jak też dowodom z dokumen­tów. Wprost o tym mowa na str. 3.-4. uzasadnienia, w bloku formularza ocena dowodów. Zarazem danie wiary dowodom zgłoszonym w postępowaniu o od­szkodowanie / zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie, niewątpliwie niesłu­szne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie nie oznacza, że Sąd wyroku­jący obowiązany jest ustalić żądanie tak, co do istotny, jak i wysokości. Takiego automatyzmu nie sposób wywodzić z treści przywołanego przepisu (ani żad­nego innego).

Zatem w istocie zarzut apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni ograniczał się do zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych. Tożsamy zarzut sformułował Pro­kurator. Skarżący sformułowali je w przeciwnym kierunkach. Prokurator uważa, że sąd I instancji na podstawie dokonanych ustaleń faktycznych przyznał zbyt wysokie zadośćuczynienie – pełnomocnik wnioskodawczyni twierdzi przeciwnie podnosząc, że orzeczona wysokość zadośćuczynienia nie przystaje do rozmia­ru krzywdy doznanej przez M. P. (1) .

Błąd w ustaleniach faktycznych ( error facti) przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd braku), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd dowolności). Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 kpk), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określo­nych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnio­nych, itd. (T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kraków 2003, teza 9 do art. 438 kpk). Nadal aktualne jest stanowisko Sądu Najwyższe­go, że zarzut odwoławczy błędu w ustaleniach faktycznych nie może polegać wyłącznie na polemice z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sąd. Skarżący nie może więc ograniczyć się do wskazania rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym ustalonym przez sąd a rzeczywistym przebiegiem zda­rzenia, ale powinien wykazać, na czym polega błąd w ustaleniu stanu faktycz­nego (wyrok z dnia 24.03.1975r., II KR 355/74, OSNPG 1975/9/84). W realiach spraw odszkodowawczych skuteczność takiego zarzutu uzależniona jest od konkretnego wykazania błędnego powiązania ustalenia faktycznego z kwotą przyznanego odszkodowania / zadośćuczynienia. Nie będzie on skuteczny, jeżeli skarżący ograniczy się wyłącznie do zaprezentowania przekonania, że przyznane świadczenie powinno być wyższe lub niższe.

Analizując w pierwszej kolejności apelację pełnomocnika należało zauważyć, że o ile Sąd I instancji nie wskazał wprost, że od czasu zatrzymania M. P. (1) zmaga się ze stanami depresyjnymi (w domyśle: przed zatrzymaniem zmagała się tylko z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi), to podkreślił przykładowo (str. 8.), że zatrzymanie wiązało się dla niej z dodatkowym obcią­żeniem psychicznym, które w konsekwencji skutkowało kontynuowaniem i pog­łębieniem leczenia psychiatrycznego.

Sąd I instancji również dostrzegł, że wnioskodawczyni jest aktywistką i człon­kiem feministycznego kolektywu S. , jak też przywołał postanowienie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie wydane w sprawie II Kp 2832/20, w którym – co prawda nie analizowano zagadnienia istnienia obo­wiązku meldunkowego – ale wskazano, że skoro Prokurator dysponował adre­sem osoby podejrzewanej, to wystarczające było wysłanie wezwania, a sięga­nie po środki przymusu zasadne dopiero w przypadku jego zignorowania. Za daleko jednak idzie teza apelacji, że wydanie zarządzenia o zatrzymaniu oraz przymusowym doprowadzeniu nastąpiło z zamierzeniem wyrządzenia M. P. (1) krzywdy emocjonalnej, mającej w konsekwencji wywołać efekt mro­żący i powstrzymać ją od dalszych działań aktywistycznych. Referując zezna­nia T. P. i O. D. (2) sąd a quo odnotował zmianę zachowania wnioskodawczyni również w zakresie kontaktów społecznych. Niemniej – doce­niając zaangażowanie M. P. (1) w walkę o prawa kobiet oraz równo­uprawnienie osób (...)+ – apelujący nie wykazał w tym kontekście nieadek­watności przyznanego zadośćuczynienia. Odnosząc się do twierdzenia, że … warunki osobiste i wrażliwość Pokrzywdzonej odbiegają od kryterium przecięt­nego obywatela, czyniąc doznane przez nią krzywdy znacznie bardziej dotkli­wymi zauważyć należy, że w analizowanym postępowaniu ciężar dowodu (art. 6 kpc) obciąża wnioskodawcę. W sprawie na wniosek pełnomocników dopusz­czono dowód z opinii biegłych psychologa i psychiatry (k. 208), ale ostatecznie wnioskujący (k. 232) z niego zrezygnowali. Zatem nie wykazano, że zatrzyma­nie w dniu 8 października 2020r. odbiło się na psychice M. P. (1) tak dalece, że dopiero kwota 50.000,00 zł będzie w stanie zrekompensować pow­stałą szkodę niemajątkową.

Sąd I instancji również dostrzegł (str. 7.-8. uzasadnienia), że do zatrzymania doszło w godzinach wczesnorannych w mieszkaniu, w którym M. P. (1) wynajmowała pokój. Zauważył, że świadkami tego byli jej współlokatorzy, a zanim się przebrała, to w obecności obcych ludzi (w tym mężczyzn) ubrana była tylko w krótką koszulę nocną. Następnie musiała się przebrać w obecności obcej dla siebie kobiety, a po przewiezieniu do KRP W. I została pod­dana kontroli osobistej, co było dla niej upokarzające i w jej ocenie zbędne, skoro kilkanaście minut wcześniej przebierała się w obecności policjantki. Sąd odnotował, że użyto wobec niej środka przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek oraz, że było to jej pierwsze zatrzymanie przez Policję.

Nie można się jednak było zgodzić z tezą, że te okoliczności (jak i inne podno­szone w apelacji) zostały błędnie ocenione w aspekcie kwoty zadośćuczynie­nia adekwatnej do zrekompensowania doznanej krzywdy. Dość wskazać – i to będzie kluczowe dla oceny zasadności apelacji Prokuratora – że do zatrzyma­nia wnioskodawczyni doszło w zajmowanym przez nią mieszkaniu (nie w miej­scu publicznym). Faktycznie w czynności brało udział kilku funkcjonariuszy, jednak wnioskodawczyni przebierała się w obecności policjantki. Kontrola oso­bista przeprowadzona w jednostce Policji nie wiązała się z koniecznością zdję­cia bielizny (k. 204, ostatni akapit). O ile oczywiście wnioskodawczyni przez pe­wien czas musiała przebywać ubrana w strój nocny z obecności policjantów, to pozostałymi świadkami zdarzenia nie były osoby dla niej obce, ale jej współ­lokatorzy (którzy najpewniej nie jeden raz mieli możliwość obserwowania jej w takim stroju). Fakt zatrzymania wnioskodawczyni nie został upubliczniony przez Policję lub Prokuraturę, ale należy zwrócić uwagę na fragment jej zeznań (k. 204 u góry), że jej współlokatorka próbowała nagrać przebieg interwencji telefonem, ale uniemożliwił jej to policjant. Zarazem (k. 206) wnioskodawczyni podjęła decyzję by nie nagłaśniać tej sytuacji i przez organy państwa nie zosta­ła ona nagłośniona. Dopiero później wnioskodawczyni podjęła suwerenną de­cyzję by swoimi odczuciami dzielić się w mediach społecznościowych (k. 14-16). Nie jest kwestionowane, że wnioskodawczyni zmieniła miejsce zamieszka­nia i zdecydowała się zamieszkać sama, ale nie można pomijać, że ze strony swoich dotychczasowych współlokatorów otrzymywała wsparcie (k. 205v). Jednak poczucie utraty bezpieczeństwa w dotychczasowym miejscu pobytu i wzmożona potrzeba kontroli przestrzeni osobistej nie są czynnikami, które musiałyby skutkować podwyższeniem kwoty zadośćuczynienia (do kwoty 50 tysięcy złotych lub jakiejś niższej).

Przechodząc do analizy apelacji wywiedzionej przez Prokuratora: okazała się ona częściowo zasadna i skutkowała obniżeniem przyznanej kwoty zadość­uczynienia do 7.000,00 zł. Należało się zgodzić ze stanowiskiem Prokuratora, że Sąd meriti zbyt dużą wagę przyłożył m. in. do godziny zatrzymania, jak też samego przebiegu czynności w mieszkaniu przy ul. (...) w W.. Wyżej już wskazano, że świadkami zatrzymania byli współlokatorzy, czyli oso­by znane M. P. (1). Z koszuli nocnej przebrała się w toalecie, czyli w miejscu postronnym i to nawet nie bezpośrednio w obecności policjantki, ale tylko obserwowana przez nią przez uchylone drzwi. Czynność kontroli osobistej w KRP W. I przeprowadzona została zgodnie z przepisami, w sposób oględny, bez konieczności zdejmowana bielizny. W apelacji pełnomocnika po­jawił się fragment o niezasadnym użyciu środków przymusu bezpośredniego. Można się zgodzić, że funkcjonariusze użyli kajdanek z naruszeniem przepi­sów Ustawy z dnia 24 maja 2013r. o środkach przymusu bezpośredniego i bro­ni palnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 202 ze zm.), a na pewno były one utrzymywane zbyt długo. Niemniej od pewnego momentu zatrzymania M. P. towarzyszyła obrońca i to ona (a nie przesłuchująca Prokura­tor) powinna domagać się zdjęcia kajdanek. Z tego też względu Sąd I instancji założeniu kajdanek przydał zbyt duże znaczenie. Na podstawie dokumentów dołączonych do wniosku (k. 10-13) i później pozyskanej obszernej dokumen­tacji lekarskiej przyjęto, że po zatrzymaniu doszło do pogorszenia stanu zdro­wia psychicznego – wystąpił epizod depresyjny. Jednak jego nasilenie było umiarkowane (k. 13) i nie doszło do pogorszenia się stanu zdrowia psychicz­nego w zakresie już wcześniej rozpoznanego schorzenia (choroby afektywnej dwubiegunowej). Z protokołu zatrzymania (k. 162v) wynika, że M. P. (1) zażądała powiadomienia o zatrzymaniu adw. A. B. i podała numer telefonu do niej. Próba połączenia o godz. 7:10 okazała się nieskuteczna – najpewniej z uwagi na wczesną porę włączała się poczta głosowa. Zapytana o stan zdrowia oświadczyła, że leczy się psychiatrycznie, przyjmuje na stałe le­ki, które posiada przy sobie. Oświadczyła też (k. 191), że leki przyjmuje wie­czorem. Oznacza to, że zatrzymujący funkcjonariusze po pierwsze udzielili odpowiednich pouczeń; po drugie wykazali troskę o stan zdrowia zatrzymanej. Zasadnie zatem wskazał Prokurator, że do zatrzymania doszło poza porą noc­ną, przeprowadzono je prawidłowo (niezależnie od późniejszej oceny jego nie­zasadności), a czynności z udziałem wnioskodawczyni dokonano sprawnie, tak że po 6-7 godzinach została już zwolniona.

Zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie lub tymczasowe are­sztowania stanowi odszkodowanie za szkodę niematerialną wynikającą z ne­gatywnych przeżyć psychicznych. Ich źródłem jest fakt pozbawienia wolności, ale również to, że dana osoba na skutek zatrzymania (i ewentualnego później­szego tymczasowego aresztowania) utraciła dobre imię. Przy ustalaniu wyso­kości zadośćuczynienia za krzywdę należy brać pod uwagę wszystkie ustalone w sprawie okoliczności rzutujące na określenie rozmiaru krzywdy osoby poz­bawionej wolności, w tym zwłaszcza okres izolowania od społeczeństwa, który w miarę rozciągania się w czasie wzmaga doznanie krzywdy. Należy brać rów­nież pod uwagę status społeczny i zawodowy wnioskodawcy. Zadośćuczynie­nie powinno być odpowiednie. Suma odpowiednia to taka, która co najmniej równoważy przeżycia związane z niesłusznym tymczasowym aresztowaniem (wyrok SA w Warszawie z dnia 10.09.2014r., II AKa 189/14, Lex nr 1527242).

Oczywiście niezmiennie aktualne jest stanowisko, że zadośćuczynienie jako forma rekompensaty za krzywdy moralne i fizyczne powinno być mierzone ich dolegliwością, ale z uwzględnieniem aktualnych warunków i przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa (wyrok SA w Warszawie z dnia 19.10.2022r., II AKa 474/21). Przesłanka przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa ma charakter uzupełniający, by ograniczać wysokość zadośćuczynienia, aby jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej. Nie może jednak pozba­wiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar. Rolą zadośćuczynienia jest bo­wiem złagodzenie doznanej, niewymiernej krzywdy poprzez wypłacenie nie nadmiernej, lecz sumy w stosunku do niej odpowiedniej. Ustalenie jej wyso­kości powinno być dokonane w ramach rozsądnych granic, odpowiadających aktualnym warunkom i sytuacji majątkowej społeczeństwa, przy uwzględnieniu jednak, że wysokość zadośćuczynienia musi przedstawiać ekonomicznie od­czuwalną wartość (wyrok SA w Warszawie z dnia 2.10.2019r., II AKa 408/18, Lex nr 2735158).

Konkludując należało uznać, że w okolicznościach sprawy – kiedy wniosko­dawczyni była zatrzymana przez 6-7 godzin – sumą odpowiednią rekompensu­jącą doznaną przez nią krzywdę powinna być kwota 7.000,00 zł. Kwota przyz­nana zaskarżonym wyrokiem (12.000,00 zł) była wygórowana, albowiem – co wykazano powyżej – Sąd meriti niektórym elementom stanu faktycznego przy­dał nadmierne znaczenie dokonując ich przeliczenia na wysokość przyznanego świadczenia.

Zarazem należało jednoznacznie wskazać, że postulat Prokuratora by doznaną krzywdę rekompensować kwotą 400,00 zł (jak w pisemnej apelacji), czy nawet kwotą 1.000,00 zł (stanowisko końcowe na rozprawie odwoławczej) w żadnej mierze nie mógł zostać uwzględniony. Oczywiście nie ma (i nie powinno być) żadnego taryfikatora przeliczania okresu zatrzymania (tymczasowego aresz­towania lub odbywania kary) na kwotę zadośćuczynienia. Nie istnieją weryfi­kowalne kryteria w ustalaniu kwoty zadośćuczynienia, koniecznym jest indywi­dualne rozważenie w każdej sprawie, na ile okoliczności uzasadniają przyz­nanie takiej, a nie innej sumy zadośćuczynienia. Niemniej postulowane kwoty (a już na pewno pierwsza z nich) nie mają aktualnie żadnej wartości ekono­micznej, a ich postulowanie tłumaczyć można wyłącznie dbałością o interes fis­kalny Skarbu Państwa.

Zadośćuczynienie przyznane ostatecznie wnioskodawczyni i tak jest stosun­kowo wysokie (gdy zestawić je z okolicznościami sprawy). Ma to swoje źródło w podstawie zatrzymania. M. P. (1) nie została bowiem zatrzymana np. podczas zgromadzenia, przez policjanta z oddziałów prewencji policji, który przykładowo z uwagi na krótki staż nie potrafił na gorąco ustalić, czy zaistniały przesłanki zastosowania takiego środka przymusu. W analizowanej sprawie zarządzenie o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu wydał prokurator – a zatrzymanie to (w konsekwencji samo zarządzenie) zostało uznane za nieza­sadne jeszcze przed zakończeniem postępowania karnego przeciwko wnios­kodawczyni. Nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem prezentowanym w piśmie Prokuratora Rejonowego Warszawa Śródmieścia (jako organu reprezentują­cego Skarb Państwa) z dnia 4 kwietnia 2022r. (k. 105 i n.), że zatrzymanie po­dyktowane było okolicznościami sprawy. Kwestię obawy, że podejrzana nie stawi się na przesłuchanie rozstrzygnął już sąd śródmiejski rozpoznając zaża­lenie na zatrzymanie. Zarazem art. 247 § 2 kpk stanowi o potrzebie niezwłocz­nego zastosowania środków zapobiegawczych. Zastosowanie dnia 8 paździer­nika 2020r. wobec M. P. (1) dozoru Policji (czyli faktycznie niezwłocz­nie) nie sprawia, że zatrzymanie było zasadne. Notabene w zarządzeniu Pro­kuratora art. 247 § 2 kpk nie został powołany. Dlatego najzupełniej trafnie Sąd I instancji przywołał (str. 6.) wyrok tutejszego Sądu z dnia 2 sierpnia 2006r. (II AKa 89/06, Lex nr 219065), że za niewątpliwie niesłuszne, w zasadzie, uznać należy każde tymczasowe aresztowanie oskarżonego (podejrzanego), który ostatecznie (prawomocnie) został: uniewinniony, umorzono w stosunku do niego postępowanie, także warunkowo, sąd odstąpił od wymierzenia kary [jak w przypadku wnioskodawczyni] , nastąpiło skazanie na karę pozbawienia wol­ności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, wymierzona została tylko kara nie związana z pozbawieniem wolności lub środek karny.

Wniosek

Prokurator: o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I. poprzez obniżenie przyznanego zadośćuczynienia do kwoty 1.000,00 zł (wniosek rozprawy odwoławczej; wnio­sek zawarty w apelacji postulował obniżenie zadośćuczy­nienia do kwoty 400,00 zł)

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Pełnomocnik wnioskodawczyni: o zmianę zaskarżo­nego wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz M. P. (1) kwoty 50.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wniosek zawarty w apelacji Prokuratora okazał się częściowo zasadny i dop­rowadził do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 7.000,00 zł z jednoczesnym utrzymaniem w mocy w pozostałym zakresie – z powodów przedstawionych powyżej

brak zasadności wniosku apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni wyjaśnio­no powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 7.000,00 zł z jednoczesnym jego utrzymaniem w mocy w pozostałym zakresie

Zwięźle o powodach zmiany

wyjaśniono powyżej

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia

------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia

------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------

4.1.

☐ art. 454 § 1 kpk

Zwięźle o powodach uchylenia

------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------

-------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

o kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie art. 554 § 4 zdanie pierwsze kpk.

Wnioskodawczyni w postępowaniu odwoławczym była reprezentowa­na przez pełnomocnika. W apelacji zawarto wniosek o zasądzenie od Skarbu Państwa zwrotu na rzecz M. P. (1) kosztów ustano­wienia w sprawie pełnomocnika według norm przepisanych. Art. 554 § 4 zdanie drugie kpk stanowi: w razie uwzględnienia roszczeń choć­by w części wnioskodawcy przysługuje od Skarbu Państwa zwrot uzasadnionych wydatków, w tym z tytułu ustanowienia jednego pełno­mocnika. W postępowaniu odwoławczym uwzględniono jedynie ape­lację Prokuratora, toteż wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie.

7.  PODPISY

Przemysław Filipkowski

Sławomir Machnio Piotr Maksymowicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

punkt 1. wyroku Sądu Okręgowego dot. kwoty przyznanego zadośćuczynienia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 kpk, chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2) kpk – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3) kpk – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4) kpk – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 kpk

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik wnioskodawczyni

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

punkt 2. wyroku Sądu Okręgowego dot. oddalenia wniosku o zadośćuczynienie w dalej idącym zakresie

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a) kpk – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 kpk, chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2) kpk – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3) kpk – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4) kpk – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 kpk

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana