Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt X Cz 103/14

POSTANOWIENIE

Dnia 9 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy

Wydział X Cywilny Rodzinny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirela Tocha-Plata

Sędziowie: SSO Anna Staśkiewicz-Bortkiewicz

SSO Anna Pochylczuk (sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko małoletniej I. i W. rodz. K. reprezentowanych przez J. K.

o obniżenie alimentów

na skutek zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Rejonowego w Szubinie XI Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich z siedzibą w Żninie z dnia 18 kwietnia 2014 r., wydane w sprawie sygn. akt XI RC 44/14 w przedmiocie zabezpieczenia

postanawia:

oddalić zależenie

Sygn. akt X Cz 103/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 września 2013 r. A. K. wniósł o obniżenie rent alimentacyjnych zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia (...)r., w sprawie (...)odpowiednio na rzecz córki I. K. z kwoty 700 zł. do kwoty 400 zł. miesięcznie oraz na rzecz syna W. z kwoty 600 zł. do kwoty 300 zł. miesięcznie (k. 2-7).

Pismem z dnia 16 marca 2014 r. powód ograniczył żądanie pozwu i wniósł o obniżenie rent alimentacyjnych odpowiednio do kwoty 300 zł. na rzecz córki I. oraz 200 zł. na rzecz syna W.. Wniósł jednocześnie o zabezpieczenie powództwa na czas trwania procesu poprzez obniżenie alimentów do kwot wyżej wskazanych (k. 67-69).

Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Szubinie XI Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich z siedzibą w Żninie zabezpieczył powództwo o obniżenie renty alimentacyjnej na czas trwania postępowania w ten sposób, że zobowiązał powoda A. K. do łożenia na rzecz I. i W. rodz. K. kwot po 400 zł. na każde dziecko tj. łącznie 800 zł. miesięcznie, płatnych do 15 – go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności każdej z rat do rąk matki małoletnich pozwanych – J. K. od dnia 16 marca 2014 r. poczynając, w miejsce kwoty 1.300 zł. ustalonej wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) z dnia(...)r., w sprawie (...), a w pozostałej części wniosek oddalił. W uzasadnieniu swego orzeczenia Sąd Rejonowy wskazał, iż w sprawie niewątpliwym jest fakt zmniejszenia możliwości zarobkowych i majątkowych powoda. Sąd zauważył, iż po powrocie z zagranicy, gdzie zarabiał 4.000 zł. miesięcznie, znalazł pracę w firmie PW (...) w K. za wynagrodzeniem miesięcznym rzędu 2.500 zł. W marcu 2014 r. wypowiedziano mu umowę o prace i obecnie jest osobą bezrobotną z prawem do zasiłku. Wskazując na powyższe Sąd I instancji doszedł do przekonania, że jego wniosek częściowo zasługuje na uwzględnienie na podstawie art. 753 §1 kpc.

Powyższe postanowienie zaskarżyli zażaleniem pozwani zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 133 krio poprzez uznanie, że udzielenie powodowi zabezpieczenia, znajduje uzasadnienie w stanie faktycznym sprawy, a nadto naruszenie art. 138 krio w zw. z art. 233 § 2 kpc i art. 203 § 4 kpc. Wskazując na powyższe skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o zabezpieczenie w całości ewentualnie o obniżenie kwoty zabezpieczenia do kwoty łącznej 1.000 zł. miesięcznie od dnia 1 maja 2014 r., ewentualnie do jego uchylenia w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji i zasądzenia kwoty 300 zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego (k.121-122 v.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie. Co prawda Sąd Rejonowy powołał w swym uzasadnieniu nieprawidłową podstawę zabezpieczenia roszczenia, to jednak uchybienie to nie miało żadnego wpływu na trafność jego rozstrzygnięcia w tym zakresie.

Po pierwsze bowiem należy zważyć, iż sposób zabezpieczenia określony w przepisie art. 753 kpc jako wyjątkowy może zostać zastosowany jedynie do zabezpieczenia roszczeń wyraźnie wskazanych w ustawie. Dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie nie jest jednak ani sprawą o alimenty ani jedną ze spraw wymienionych warunkiem art. 753 1 k.p.c., do których art. 753 stosuje się odpowiednio. Sprawami o alimenty w rozumieniu art. 753 k.p.c. są bowiem jedynie sprawy, w których dochodzone są roszczenia alimentacyjne. Jak podkreślił bowiem Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 23 lutego 1982 r. ( III CZP 3/82, OSNC 1982, nr 7, poz. 100), na gruncie art. 753 k.p.c. „sprawy o alimenty” należy rozumieć jako sprawy o zasądzenie alimentów. Wynika to nie tylko z jednoznacznego brzmienia pojęcia „sprawa o alimenty”, ale również z konstrukcji dalszej części tego przepisu, w którym mowa jest jedynie o zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu określonej kwoty pieniężnej. W toku postępowania o zabezpieczenie roszczenia o obniżenie renty alimentacyjnej uprawnionym z punktu widzenia przepisów o postępowaniu zabezpieczającym jest osoba żądająca takiego obniżenia. W konsekwencji, w takiej sytuacji nie istnieje możliwość zabezpieczenia roszczenia poprzez zobowiązanie obowiązanego (czyli pozwanego w sprawie o obniżenie renty alimentacyjnej) do zapłaty uprawnionemu (czyli powodowi) określonej kwoty pieniężnej.

Po drugie, jak wynika z systematyki kodeksu postępowania cywilnego, przepis art. 753 k.p.c. znajduje zastosowanie jedynie do zabezpieczenia roszczeń o charakterze pieniężnym, tj. roszczeń o zapłatę określonej kwoty pieniężnej. Tymczasem roszczenie o obniżenie renty alimentacyjnej, choć niewątpliwie ma charakter majątkowy de facto jest roszczeniem niepieniężnym.

W związku z powyższym zauważyć należy, że przepis art. 753 k.p.c. nie znajduje zastosowania do zabezpieczenia roszczeń o obniżenie renty alimentacyjnej. W tych sprawach podstawę zabezpieczenia stanowi art. 755 § 1 k.p.c

Przechodząc zaś do merytorycznej oceny podniesionych przez skarżącego zarzutów to wskazać należy, iż żaden z nich nie może odnieść zamierzonego przez niego skutku procesowego.

Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, podstawą wydanego w niniejszej sprawie postanowienia jest art. 138 krio, który stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków musi dotyczyć okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego. Jeżeli, alimenty zostały ustalone wyrokiem Sądu, podstawą powództwa z art. 138 krio może być zmiana stosunków, ale tylko taka, która wystąpiła już po uprawomocnieniu się wyroku, którym zasądzono alimenty (vide - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.05.1999 roku sygn. akt I CKN 274/99).

Wyrok Sądu Okręgowego z dnia (...)roku, wydany w sprawie toczącej się pod sygnaturą akt (...), uprawomocnił się z dniem (...)r. Oznacza to, że zgłoszone w niniejszej sprawie żądanie obniżenia alimentów mogło zostać uwzględnione jedynie na podstawie okoliczności zaistniałych po tym terminie i to o ile powodowały one zmianę (zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb pozwanego bądź możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego powoda (stosownie do dyspozycji przepisu art. 135 § 1 krio). W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że począwszy od (...)r. faktyczne dochody uzyskiwane przez powoda uległy drastycznemu zmniejszeniu. Wiązało się to bowiem ze zmianą sytuacji na rynku pracy w Anglii, a następnie z utratą zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w K.. Jak wynika z prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego powód w chwili obecnej nie posiada stałego zatrudnienia. Jest zarejestrowany w PUP w Ż. jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku. Jedynym zatem źródłem utrzymania powoda w chwili obecnej jest przysługujący mu z tego tytułu zasiłek w kwocie 823,60 zł. miesięcznie. Zauważyć jednocześnie należy, iż po upływie trzech miesięcy pobierania zasiłku, jego wysokość maleje do kwoty 646,70 zł., co niewątpliwie jeszcze bardziej pogorszy jego sytuację materialną. Sąd pierwszej instancji dokonał także prawidłowej oceny usprawiedliwionych potrzeb małoletnich pozwanych.

Utrata zatem przez powoda stałego zatrudnienia i utrzymywanie się z zasiłku dla osób bezrobotnych jest bez wątpienia okolicznością która winna zostać uznana za istotną zmianę jego możliwości zarobkowych i w konsekwencji musiała skutkować obniżeniem wysokości renty alimentacyjnej łożonej na utrzymanie małoletnich dzieci.

Wbrew twierdzeniom skarżącego nie ma również podstaw, by podzielić zarzut naruszenia przez sąd meriti art. 223 § 2 w zw. z art. 204 §4 k.p.c. Zdaniem Sądu Odwoławczego, czynność dokonana przez matkę małoletnich na rozprawie dnia 18 kwietnia 2014 r. nie mogła – za skarżącymi - zostać uznana za skutecznie zawartą z powodem ugodę, lecz za uznanie powództwa do łącznej kwoty 800 zł. miesięcznie (art. 213 § 2 kpc). Przy takim zakwalifikowaniu oświadczenia J. K. podkreślić należy, iż uznanie powództwa to czynność procesowa rezygnacji pozwanego z obrony, czyli akt jego dyspozycyjności, w którym nie tylko uznaje samo żądanie powoda, ale i to, że uzasadniają go przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne i godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego to żądanie ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2011 r. sygn. akt II CSK 70/11, LEX nr 1095816). Jest to stanowcze, bezwarunkowe oświadczenie woli i wiedzy pozwanego. Jednocześnie zgodnie z art. 213 § 2 k.p.c. sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że jest ono sprzeczne z prawem, przez co rozumie się sprzeczność z przepisami bezwzględnie obowiązującymi, albo zmierza do obejścia prawa lub jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli żadna z tych okoliczności nie zachodzi sąd jest obowiązany wydać wyrok zgodny z uznaniem powództwa, bez względu na to, czy uznanie znajduje uzasadnienie w okolicznościach sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r. sygn. akt IV CSK 436/09).

Błędny był zatem wniosek skarżących jakoby z faktu naruszenia interesu małoletnich dzieci wynikała niedopuszczalność uznania powództwa, jako sprzecznego z prawem. Skutki takiego uznania nie prowadzą bowiem do powstania stanu rzeczy sprzecznego z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa. Ponadto należy podkreślić, iż matka małoletnich jest osobą dorosłą i sprawną intelektualnie. Ma zatem pełną świadomość przedmiotu postępowania i skutków podejmowanych przed sądem czynności procesowych. Dodatkowo korzysta z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który nie wnosił żadnych uwag co do jej oświadczenia złożonego na rozprawie dnia 18 kwietnia 2014 r. Tym samym nie sposób uznać by dokonane przez nią uznanie powództwa było sprzeczne z treścią art. 213 § 2 k.p.c., a tym samym by występowały jakiekolwiek przesłanki podważające jego byt prawny.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 13 § 2 k.p.c. w zw. z art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy zażalenie oddalił.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13