Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 sierpnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Słupsku, Wydział IV Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wanda Dumanowska (spr.)

Sędziowie: SO Jolanta Deniziuk

SO Mariusz Struski

po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2014r., w S.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) FINANSE spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko J. M., W. M. (1), Z. M., A. M. i W. M. (2)

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanych

na postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku

z dnia 10 maja 2014r., sygn. akt INc 256/14

postanawia:

1-  zmienić zaskarżone postanowienie i oddalić wniosek powoda o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego;

2-  zasądzić od powoda (...) FINANSE spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz pozwanych J. M., W. M. (1), Z. M., A. M. i W. M. (2) solidarnie kwotę 248 (dwieście czterdzieści osiem) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt IV Cz 518/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Słupsku zasądził solidarnie od pozwanych J. M., W. M. (1), Z. M., A. M., W. M. (3) i W. M. (2) na rzecz powoda (...) FINANSE spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 1900,45 zł tytułem kosztów postępowania zabezpieczającego, ustalonych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Słupsku P. S. w sprawie Km 219/14, prawomocnym postanowieniem z dnia 5 marca 2014r. Z uzasadnienia Sądu wynika, iż Komornik prowadził postępowanie celem zabezpieczenia roszczenia pieniężnego wierzyciela na podstawie nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym dnia 31 stycznia 2014r. Sąd Rejonowy uznał, iż koszty winni ponieść dłużnicy, zgodnie z art. 745 § 1 kpc.

Postanowieniem z dnia 16 maja 2014r. Sąd Rejonowy odrzucił pozew w stosunku do pozwanej W. M. (3) i uchylił wobec niej nakaz zapłaty z dnia 31 stycznia 2014r. oraz postanowienie z dnia 10 maja 2014r.

Zażalenie na postanowienie z dania 10 maja 2014r. złożyli pozwani podnosząc, iż o obowiązku poniesienia kosztów postępowania zabezpieczającego winien rozstrzygnąć Sąd, ale na wniosek złożony najpóźniej w terminie 14 dni od daty uprawomocnienie się postanowienia wydanego przez Komornika. W konkluzji zażalenia pozwani wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku oraz o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd II-ej instancji zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Jeżeli chodzi o ogólne zasady dotyczące ustalenia kosztów postępowania zabezpieczającego, to zgodnie z art. 770 kpc ustala je postanowieniem komornik, ale o tym kto je ostatecznie poniesie, zgodnie z art. 745 § 1 kpc, rozstrzyga sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie (patrz: Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Komentarz – E. Wengerek, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1972, str. 49, wyr. SN z 26.1.2001 r., II CKN 366/00, sip. Legalis).

Paragraf 2 art. 745 kpc reguluje sytuacje szczególne w zakresie kosztów zabezpieczenia ustanowionego na podstawie zarządzenia tymczasowego, wydanego przed wszczęciem sprawy. Stanowi on, że jeżeli wierzyciel nie zachował wyznaczonego mu terminu do wytoczenia sprawy, dłużnik może w ciągu dwóch tygodni od upływu tego terminu złożyć wniosek o przyznanie mu kosztów. W tymże terminie wniosek taki może zgłosić wierzyciel, jeżeli nie wytoczył sprawy dlatego, że dłużnik zaspokoił jego roszczenie.

Hipoteza art. 745 § 2 kpc nie obejmuje takiej sytuacji, jaka powstała w niniejszej sprawie, powód wszczął bowiem sprawę, wnosząc pozew w postępowaniu nakazowym, a w nim sam nakaz zapłaty jest, w myśl art. 492 § 1 kpc, tytułem zabezpieczenia. Wydanie przez sąd odrębnego od nakazu zapłaty zarządzenia tymczasowego jest wobec tego zbędne. Jednak wydanego przez sąd nakazu zapłaty, nie można uznać za orzeczenie kończące postępowanie w sprawie, w rozumieniu art. 745 § 1 kpc, nie ma bowiem możliwości rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zabezpieczającego w nakazie zapłaty, gdyż dopiero nakaz zapłaty zaopatrzony w odpowiednią klauzulę wykonalności może stanowić podstawę wszczęcia na wniosek powoda postępowania zabezpieczającego.

W doktrynie i judykaturze przyjmuje się zgodnie, iż istnieje luka w Kodeksie postępowania cywilnego, polegająca na braku uregulowania sposobu rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zabezpieczającego w sytuacji, gdy nakaz zapłaty nie został zaskarżony, a na jego podstawie postępowanie zabezpieczające zostało przeprowadzone. Lukę tę należy wypełnić w drodze analogii, stosując przepisy zawierające hipotezy, które mogłyby zostać odniesione do stanów faktycznych wykazujących dostateczne podobieństwo do unormowanych. Te przepisy, jeśli chodzi o sprawę obecnie rozstrzyganą, zawiera art. 745 § 1 i 2 zd. 2 kpc. Analogicznie do nich trzeba przyjąć, że o obowiązku poniesienia kosztów postępowania zabezpieczającego w takiej sprawie, rozstrzyga sąd, na wniosek powoda zgłoszony w ciągu dwóch tygodni, liczonych od dnia uprawomocnienia się postanowienia komornika ustalającego wysokość kosztów zabezpieczenia, poniesionych przez wierzyciela. Sąd Najwyższy wyraził taki pogląd w uchwale z 22 września 1995 r., III CZP 117/95, OSN 1995, Nr 9, poz. 119, następnie potwierdził go w wyroku z dnia 9 maja 2002r.,
II CKN 639/00 – sip. Legalis. Sąd Okręgowy w pełni ten pogląd podziela, tym bardziej, iż został on zaakceptowany bez zastrzeżeń w doktrynie.

Dodać należy, iż na aprobatę zasługuje również pogląd Sądu Najwyższego, wrażony w uzasadnieniu uchwały z 22 września 1995r., iż art. 745 § 2 kpc nie zmienia zasady akcesoryjności roszczeń o zwrot kosztów postępowania w stosunku do powództwa podstawowego, a jedynie wyznacza inny niż art. 109 kpc termin do zgłoszenia wniosków o przyznanie tych kosztów. W razie uchybienia temu terminowi roszczenie o zwrot kosztów postępowania zabezpieczającego wygasa i nie może być dochodzone w procesie odszkodowawczym przewidzianym w art. 746 kpc ani w innym postępowaniu.

Z uzasadnienia wniosku powoda o rozstrzygnięcie o kosztach postepowania zabezpieczającego wynika, iż postanowienie Komornika z dnia 5 marca 2014r. uprawomocniło się 13 marca 2014r. (vide: str. 2, trzeci wers od dołu k- 90v.). Zatem należy przyjąć, iż termin do złożenia wniosku upłynął powodowi w dniu 27 marca 2014r. Po tym terminie roszczenie o zwrot kosztów postepowania zabezpieczającego wygasło.

Skoro powód złożył wniosek w dniu 24 kwietnia 2014r., nie mógł być on uwzględniony. Tym samym zażalenie pozwanych należało uznać za całkowicie uzasadnione, o czym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc.

O kosztach postepowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 i 98 kpc oraz § 13 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia MS z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (…).