Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Naze

Sędziowie: SSA Maria Padarewska - Hajn (spr.)

SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Protokolant: sekr. sądowy Aleksandra Słota

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2013 r. w Łodzi

sprawy K. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość emerytury,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 6 czerwca 2012 r., sygn. akt: VI U 1543/11;

oddala apelację.

Sygn. akt: III AUa 1180/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. decyzją z dnia 15.11.2011r. odmówił K. K. (1) prawa do przeliczenia jego emerytury na podstawie art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm. ), z uwagi na brak nowych dowodów lub ujawnienia okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo do tego świadczenia lub jego wysokość.

W odwołaniu od w/w decyzji wnioskodawca wniósł o ponowne przeliczenie jego emerytury i przyjęcie wskaźnika podstawy wymiaru 104, 6 % , który miał wyliczony przy przyznaniu prawa do renty oraz o przeliczenie podstawy wymiaru jego świadczenia w oparciu o zarobki z okresu pracy w Centrali Rybnej w P. tj. z lat 1982-1991.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy w Płocku po przeprowadzeniu dowodu z opinii bieglej ds. rachunkowości, wyrokiem z dnia 6 czerwca 2012 r oddalił odwołanie i ustalił następujący stan faktyczny:

K. K. (1) był początkowo uprawniony do renty inwalidzkiej wg II grupy inwalidów od 15.10.1974r. Podstawa wymiaru renty została wyliczona z przeciętnego miesięcznego zarobku z ostatnich 12 m-cy, tj. z okresu od 01.10.1972r. do 30.11.1973 roku. Świadczenie było waloryzowane i przeliczane z uwagi na zmianę stażu ubezpieczenia oraz podstawy wymiaru.

Rozpoznając kolejny wniosek (wnioskodawca złożył zaświadczenie o zarobkach za lata 1985-1987 z Centrali (...) w P.) ZUS decyzją z dnia 06.03.2000r. przeliczył podstawę wymiaru renty, przyjmując wynagrodzenie z 3 kolejnych lat kalendarzowych (lata 1985-1987) ze wskaźnikiem 104,34%. W kolejnych terminach świadczenie było waloryzowane i przeliczane w związku ze zmianą stażu pracy. Prawidłowość wyliczenia wysokości renty była poddana kontroli Sądu, który wyrokiem z dnia 23.09.2009 r. oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Decyzją z dnia 28.10.2009r. ZUS przyznał wnioskodawcy prawo do tzw. wcześniejszej emerytury od dnia 28.01.2009 roku. Odwołujący udowodnił łączny okres ubezpieczenia w wymiarze 32 lata, 3 m-ce i 26 dni. Podstawa wymiaru została w decyzji ustalona na podstawie art. 15 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, tj. z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia od 1967-1998, wwpw wyniósł 84,09%, przy kwocie bazowej 2275,37 zł. Wysokość emerytury wyliczona zgodnie z art. 53 ustawy wyniosła 1339,87 zł, natomiast wysokość emerytury wyliczona zgodnie z art. 26 ustawy wyniosła 1623,66zł. Z uwagi na fakt, że wysokość emerytury wyliczona w oparciu o art. 26 ustawy była wyższa niż wyliczona w sposób mieszany zgodnie z art. 183 (w wysokości 1396,63 zł) ZUS podjął wypłatę świadczenia korzystniejszego wyliczonego w myśl art. 26 ustawy. Po waloryzacji od 01.03.2009r. wysokość emerytury wynosiła 1722,70 zł, na którą składał się zwaloryzowany kapitał początkowy ustalony decyzją z dnia 06.10.2009r. i zwaloryzowane składki emerytalne podzielone przez średnią długość życia.

Powyższej decyzji wnioskodawca nie zaskarżył. Natomiast zaskarżył decyzję z dnia 05.08.2010r. odmawiającą przeliczenia świadczenia emerytalnego i decyzję z dnia 24.09.2010r. przeliczającą wysokość emerytury (sygn. akt VI U 1090/10). Sąd Okręgowy oddalił odwołanie od powyższej decyzji, a Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację (sygn. akt III AUa 1506/10).

W dniu 12.10.201lr. odwołujący się złożył wniosek o przeliczenie świadczenia emerytalnego z zastosowaniem wskaźnika wysokości podstawy wymiaru jaki został ustalony przy rencie 104,34%. Do wniosku załączył z Centrali Rybnej w P.: umowę o pracę, kartę zasiłkową, karty wynagrodzeń od 1982r. do 1991r. oraz angaże.

ZUS decyzją z dnia 27.10.2011r. odmówił przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia. Organ rentowy wskazał, że przedstawione angaże za lata 1978-81 nie zawierały informacji dotyczącej ilości godzin jaką faktycznie odwołujący przepracował w danym okresie na danym stanowisku (dziennie, tygodniowo czy miesięcznie). ZUS wskazywał również, że obecnie obowiązujące przepisy art. 15 ustawy emerytalnej przewidują wyliczenie podstawy wymiaru emerytury z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. Wysokość emerytury została wyliczona na nowo w myśl art. 15, art. 21 ust. 1 pkt 2 (z 20 lat kalendarzowych) w zw. z art. 53 ustawy emerytalnej, tj. z zastosowaniem nowej kwoty bazowej, jako świadczenie korzystniejsze. Natomiast podstawa wymiaru renty została wyliczona z 3 kolejnych lat kalendarzowych w związku z tym nie było możliwości ustalenia wysokości emerytury z zastosowaniem wskaźnika wwpw przyjętego do renty 104,34%. Decyzja ta nie była zaskarżona do Sądu.

W dniu 08.11.2011r. wnioskodawca ponownie złożył wniosek o przeliczenie świadczenia z zastosowaniem wskaźnika wwpw 104,34% przyjętego do ustalenia wysokości renty. Do wniosku nie zostały załączone żadne nowe dowody.

Decyzją z dnia 15.11.2011r. ZUS odmówił przeliczenia emerytury na podstawie art. 114 ustawy emerytalnej, ponieważ wnioskodawca nie złożył nowych dokumentów, które ujawniłyby nowe okoliczności mające wpływ na wysokość emerytury. Dołączone przez odwołującego kserokopie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z lat 1982-1991 z Centrali Rybnej znajdują się w aktach ZUS i były już przedmiotem analizy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd w oparciu o przepisy art. 15, art. 21 ust. 1, art. 26, art. 53, art. 183 ustawy emerytalnej oraz przeprowadzony dowód z opinii bieglej ds. rachunkowości uznał, iż roszczenie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd podkreślił w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia, iż z opinii bieglej ds. rachunkowości wynika, iż organ rentowy prawidłowo wyliczył wysokość świadczenia wnioskodawcy, przyjmując wariant najkorzystniejszy. Biegła w tym celu dokonała wyliczenia emerytury odwołującego się na podstawie art. 183, art. 53 i art. 26 ustawy emerytalnej (w tym celu wyliczyła również kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego). Zgłoszone do opinii biegłej zastrzeżenia odwołującego się w piśmie z dnia 05.04.2012 r. (data wpływu do wydziału) są zdaniem Sądu bezpodstawne. Biegła ustosunkowała się do każdego z podniesionych zarzutów w swej uzupełniającej opinii. Kwestionowanie przyjętego przez biegłą do wyliczenia emerytury na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w wysokości 86,48%, zamiast w wysokości 83,80% nie znajduje uzasadnionych podstaw. Wyższy wskaźnik biegła ustaliła po uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wynagrodzenia za okres od 26.06.1977 r. do 31.12.1981 r. wyliczonego w oparciu o angaże znajdujące się w aktach rentowych odwołującego. Wskaźnik przyjęty przez ZUS został natomiast wyliczony na podstawie wynagrodzenia minimalnego, dlatego był niższy. Zarzut odnośnie wadliwego przyjęcia przez biegłą kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego na poziomie 155.420,76 zł, podczas gdy prawidłowo kwota ta winna wynosić 426.073,80 zł, jest niesłuszny, gdyż zwaloryzowany kapitał początkowy wyliczony w opinii przez biegłą wyniósł 389.979,97 zł (strona 16 opinii), a nie - jak podaje wnioskodawca - 155.420,76 zł. Kwota 155.420,76 zł to kwota kapitału początkowego na dzień 01.01.1999 r. przed waloryzacją i przed przeliczeniem o uzupełniający okres składkowy do 65 lat. Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego na dzień 31.12.2010 r. na poziomie 426.073,80 zł i fundusz emerytalny wynoszący 9.841 zł nie wynikają z danych zawartych w aktach niniejszej sprawy, w tym w aktach rentowych, w szczególności z pisma nr (...), którego brak. Bezpodstawny jest również zarzut wnioskodawcy, że z okresu pracy w Zakładzie

P.P.H. (...) zostało przyjęte przez biegłą do wyliczeń jedynie 5 miesięcy pracy, gdyż biegła zaliczyła cały okres zatrudnienia ubezpieczonego w tym zakładzie w pkt od 8 do 14 na stronie 2 i 3 opinii, w rozbiciu na okresy składkowe i nieskładkowe.

Natomiast odnośnie zarzutu zaniżenia zarobków wnioskodawcy za okres od 1982 do 1991 w stosunku do kwot wynikających ze świadectw pracy, zdaniem Sądu, biegła wskazała, że wynagrodzenie wpisane w świadectwo pracy nie może być przyjęte jako podstawa wymiaru skałek, gdyż w świadectwie pracy wpisuje się wynagrodzenie, jakie przysługiwało w dniu rozwiązania stosunku pracy. W odniesieniu do zatrudnienia w Zakładzie (...)biegła przyjęła wynagrodzenie za 1993 r. na podstawie pisma ZUS z dnia 12.12.1994 r. w kwocie 19.528.000 zł, zaś za okres nieudokumentowany od 15.12.1992 r. do 31.12.1992 r. - minimalne wynagrodzenie. Biegła wskazała, że z powyższych względów wynagrodzenie ze świadectwa pracy z dnia 31.12.1993 r., nie mogło być przyjęte. Zresztą średniomiesięczne wynagrodzenie w kwocie 1.627.333 zł wyliczone za 1993 r. wskazuje, że odwołujący przez cały okres zatrudnienia w P.P.H. (...) nie otrzymywał wynagrodzenia w kwocie 2.100.000 zł. Kwoty zarobków z pozostałych lat zostały przesz biegłą przyjęte z dokumentacji w postaci zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp - 7 i pisma nr 7/00 z dnia 23.02.2000 r. wystawionego przez Przedsiębiorstwo (...) znajdujących się na kartach 4,6,20,23 plik IV akt ZUS. Biegła dokonała wyliczenia świadczenia emerytalnego zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami ustawy emerytalnej, które nie pozwalają na wyliczenie tego świadczenia zgodnie z żądaniem odwołującego się. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wynoszący 104,34% był wyliczony z lat 1985 - 1987 w oparciu o przepisy obowiązujące w dacie przyznania renty, tj. zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 17.10.1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr 104, poz. 450 z późn. zm.), według którego podstawę wymiaru renty stanowiła podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 3 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 12 lat kalendarzowych. Zasada liczenia wskaźnika w ten sposób obowiązywała do 31.12.1992 r. Wskaźnik ten nie może być zastosowany do wyliczenia emerytury. Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej może być zastosowana podstawa wymiaru renty w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje, która wynosiła na dzień przyznania emerytury 1.806,17 zł. Z tym, że zastosowanie to w przypadku odwołującego się, jako mniej korzystne, nie wchodzi w rachubę, gdyż podstawa wymiaru renty jest niższa niż podstawa wymiaru emerytury wyliczona na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, tj. na nowo zgodnie z art. 15 tej ustawy. Wyższy jest wskaźnik podstawy wymiaru emerytury wyliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, gdyż wynosi 86,48%, zaś wskaźnik wyliczony z 10 kolejnych lat (1988 - 1997) wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę (1988 - 2007) wynosi 61,93%.

Kolejne zarzuty zgłoszone przez odwołującego w piśmie z dnia 07.05.2012r. (data wpływu do wydziału) zdaniem Sądu są również bezzasadne, gdyż nie mają merytorycznego charakteru. Stanowią one powtórzenie żądań i zarzutów zgłoszonych we wniesionym odwołaniu oraz w piśmie z dnia 05.04.2012 r., z całkowitym pominięciem argumentacji zawartej w uzupełniającej opinii biegłej, w której biegła szczegółowo wyjaśniła swoje stanowisko. Żądanie wyliczenia emerytury z „dobrymi zarobkami", nie może stanowić zdaniem Sądu jedynego argumentu do dopuszczania dowodu z kolejnej uzupełniającej opinii biegłej przy braku jakichkolwiek racjonalnych podstaw do zlecania takich wyliczeń.

Sąd podkreślił w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia, iż w niniejszej sprawie podstawa wymiaru emerytury ustalona na nowo jest wyższa od podstawy wymiaru renty. Podstawa wymiaru renty na dzień przyznania emerytury wynosiła bowiem 1.806,17 zł. Natomiast wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyliczony z kolejnych 10 lat (1988 - 1997) wybranych z okresu 1988 - 2007 stanowi 61,93%, z kolei wskaźnik ten wyliczony z 20 lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu wynosi 86,48%.

Sąd uznał, iż podstawa wymiaru emerytury odwołującego się wyliczona przy przyjęciu kwoty bazowej obowiązującej w momencie nabycia prawa do emerytury i wskaźnika 86,48% wyniosła 1.967,74 zł. Emerytura wyliczona na podstawie art. 53 przy przyjęciu podstawy wymiaru w wysokości 1.967,74 zł wyniosła 1.365,26 zł. Natomiast emerytura wyliczona na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej przy przyjęciu zwaloryzowanej kwoty składek w wysokości 8.991,66 zł, zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 389.979,97 zł, średniego dalszego trwania życia wynoszącego 245,30 miesięcy wyniosła 1.626,64 zł. Z kolei emerytura wyliczona na podstawie art. 183 wyniosła 1.417,50 zł.

Sąd stwierdził, iż najkorzystniejsze dla odwołującego się jest wyliczenie emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej - wynosi ona 1.626,46 zł, po waloryzacji 1.861,37 zł. Przy wyliczeniu emerytury na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie jest brany pod uwagę.

Natomiast Sąd podkreślił w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia , iż brak jest możliwości wyliczenia świadczenia w sposób żądany przez odwołującego się, gdyż wskaźnik 104,34%, był wyliczony na podstawie nieobowiązujących od 01.01.1993 r. przepisów ustawy z dnia 17.10.1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr 104, poz. 450 z późn. zm.), kiedy to podstawę wymiaru renty stanowiła podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 3 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 12 lat kalendarzowych. Z kolei przewidziana w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej możliwość przyjęcia jako podstawy wymiaru emerytury podstawy wymiaru renty w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje, w przypadku odwołującego się, jako mniej korzystne rozwiązanie, nie wchodzi w rachubę, gdyż podstawa wymiaru renty jest niższa niż podstawa wymiaru emerytury wyliczona na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, tj. na nowo zgodnie z art. 15 tej ustawy.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją K. K. (2) wnosząc o uwzględnicie jego odwołania. Wniósł o ponowne przeliczenie jego emerytury w oparciu o zarobki jakie uzyskał w Centrali (...) w P. zgodnie ze złożonym zaświadczeniem o tych zarobkach z 5. 11. 1997 r. i 10. 08 . 1999 r., angażach i kartach zarobków.

Skarżący podniósł w uzasadnieniu swego stanowiska iż nie zgadza się z wyrokiem Sądu , gdyż powinien mieć wyliczoną emeryturę ze wskaźnikiem 104.34 % jak przy rencie . Podniósł, iż jego emerytura dotychczas została błędnie wyliczona przez organ rentowy we wcześniejszych decyzjach. W roku 1967 pracował 8 miesięcy a w roku 1969 pracował 6miesiecy i dlatego organ rentowy źle mu wyliczył wysokość świadczenia.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżona decyzja, dotycząca odmowy ponownego przeliczenia wysokości emerytury skarżącego, została wydana w oparciu o przepis art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej.

Zgodnie z tym przepisem prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji ,które maja wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość.

W niniejszej sprawie, jak słusznie uznał Sąd I instancji takie nowe dowody lub okoliczności nie występują. Trudno uznać za takie okoliczności lub dowody, dokumenty dotyczące wysokości otrzymywanego przez wnioskodawcę wynagrodzenia z okresu jego pracy w Centrali (...) w P., które były złożone przez wnioskodawcę już przy wniosku o przeliczenie jego renty w 2000 r. oraz przy wniosku o przeliczenie świadczenia w dniu 12 października 2011 r. i były przedmiotem analizy organu rentowego, przy wydaniu decyzji z dnia 6 marca 2000 r i z dnia 27 października 2011 r. od której wnioskodawca się nie odwołała się do Sądu. Były również przedmiotem analizy sądowej w sprawie VI U 1090/10 Sądu Okręgowego w Płocku i analizy w sprawie III AUa 1506/10 Sądu Apelacyjnego w Łodzi.

Natomiast z treści odwołania oraz apelacji wynika, iż skarżący nie podnosi kwestii uzasadnienia swego roszczenia w świetle w/przepisu, tylko wskazuje na nowy, jemu właściwy i według niego najkorzystniejszy sposób przeliczenia emerytury na nowo z podstawy wymiaru wyliczonej z 10 lat- 1982-1991, obejmującej wysokość jego wynagrodzeń z Centrali (...), które jego zdaniem były wówczas najwyższe i zastosowaniem wskaźnika z wyliczonej w 2000 r renty w wysokości 104, 34 %.

Jednakże jak słusznie podniósł Sąd I instancji w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia takiego sposobu przeliczenia emerytury nie przewidują przepisy obecnie obowiązującej ustawy emerytalnej i nie może on być zastosowany. Nie przewidywały tego również poprzednie ustawy obowiązujące w okresie zatrudnienia wnioskodawcy w Centrali (...) tj. ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin ( Dz. U z 1982 r. Nr 40 poz. 267 ze zm. ) oraz ustawa z 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent ( Dz. U z 1992 r. Nr 21 poz. 84 ze zm. ).

A zatem z tego powodu roszczenie wnioskodawcy dotyczące wyżej wskazanego przeliczenia jego emerytury zawarte zarówno w odwołaniu, jak i w apelacji nie może zostać uwzględnione.

Natomiast Sąd I instancji podnosząc powyższą kwestię braku podstawy prawnej do uwzględnienia odwołania skarżącego, rozważył również w sposób wnikliwy i szczegółowy możliwość wyliczenia emerytury wnioskodawcy według wszelkich dopuszczalnych przepisami prawa wariantów zawartych w powołanych przepisach art. 15, 21 53, 26 i 183 ustawy emerytalnej, przeprowadzając w tym względzie dowód z opinii bieglej ds. rachunkowości, która dokonała takiego wyliczenia, sprawdzając jednocześnie wyliczenie organu rentowego.

Odwołujący podnosił, że w latach 1977-1991 był pracownikiem Centrali (...) w P. i w tym okresie otrzymywał wysokie wynagrodzenie. Z wyliczeń dokonanych przez (...) Oddział w B. wynikało, że wskaźnik wynosił 104,6%. Wskazywał, że uważa, iż z okresu pracy w Centrali Rybnej, który wynosił 14 lat i 6 miesięcy, można ustalić wysokość emerytury biorąc za podstawę 10-letni okres zatrudnienia, tj. od 1982r. do 1991, ze wskaźnikiem 104,6%. Wskazywał na zaświadczenia Rp-7 z okresu zatrudniania w Centrali (...), którym dysponował ZUS.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w szczególności dowód z opinii biegłej z zakresu rachunkowości i księgowości E. D., wykazało, że organ rentowy ustalił to świadczenie w najkorzystniejszej wersji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę wymiaru emerytury dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, stanowi:

1)  podstawa wymiaru renty - w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do renty, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 5, albo

2)  podstawa wymiaru ustalona na nowo w myśl art. 15. Przepis ust. 1 pkt 1 stosuje się przy ustalaniu podstawy wymiaru:

1)  emerytury dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do emerytury;

2)  renty z tytułu niezdolności do pracy dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do tej renty albo do emerytury art. 21 ust. 2 ustawy emerytalnej).

W art. 21 uregulowano zatem kwestię ustalania podstawy wymiaru emerytury lub renty w sytuacji posiadania wcześniej ustalonego prawa do jednego z tych świadczeń lub pobierania świadczenia przedemerytalnego. Zasadą jest przyjęcie podstawy wymiaru poprzedniego świadczenia (w przypadku świadczenia przedemerytalnego oznacza to podstawę wymiaru emerytury). Mechanizm ten jest obligatoryjny przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do emerytury, jak również przy ustalaniu podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy albo emerytury.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, względnie pobierała świadczenie przedemerytalne (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 17 stycznia 2002 r., III AUa 1002/01, PP 2003, nr 2), ustawa przewiduje rozwiązanie alternatywne, czyli ustalenie podstawy wymiaru na nowo w myśl art. 15. W razie zastosowania metody podstawowej, wysokość podstawy wymiaru poprzedniego świadczenia musi uwzględniać wszystkie kolejne waloryzacje za okres po ustaleniu prawa do tego świadczenia, dodatkowo zaś - w przypadku ustalonego prawa do renty - rewaloryzację.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Zgodnie z ust. 6 tegoż artykułu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Artykuł 183 ustawy emerytalnej dotyczy nabycia prawa do emerytury dla pierwszych roczników świadczeniobiorców z nowego systemu emerytalnego, tj. dla osób, które osiągną wiek uprawniający do emerytury w latach 2009-2013, nie miały prawa do świadczenia na podstawie art. 46 lub 50 oraz nie przystąpiły do 0FE albo złożyły wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa (tzw. emerytura "mieszana"). Emerytura obliczana według reguł art. 183 będzie składać się z części ustalanej na mocy art. 53 i art. 26 w następujących proporcjach w kolejnych latach: 2009 (80%-20%), 2010 (70%-30%), 2011 (55%-45%), 2012 (35%-65%) i 2013 (20%-80%). W związku z określonym powyżej przedziałem czasowym w nabywaniu prawa do emerytury "mieszanej" należy stwierdzić, że z tego świadczenia będą mogły skorzystać kobiety urodzone w latach 199-1953, bowiem wiek emerytalny 60 lat mogą osiągnąć najpóźniej w 2013 r. właśnie kobiety urodzone w 1953 r. oraz ci ubezpieczeni, którzy wystąpią w latach 2009-2013 o emeryturę z art. 184, o ile spełnią określone w tym przepisie warunki prawne.

Natomiast w świetle art. 25 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 (art. 25 ust. l ww. ustawy).

Natomiast w świetle art. 26 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 (art. 26 ust. 1 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 r. (art. 173 ust. 3 ww. ustawy).

Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, przy czym oblicza się go przy zastosowaniu wskaźnika 1,3% za każdy rok okresów składkowych i przy zastosowaniu wskaźnika 0,7% za każdy rok okresów nieskładkowych.

Z tych wszystkich względów Sąd I instancji podobnie jak organ rentowy uznał, iż emerytura wnioskodawcy na datę wydania zaskarżonej decyzji została wyliczona w sposób prawidłowy z zastosowaniem regulacji wynikającej z art. 26 ustawy emerytalnej, jako najkorzystniejszej dla skarżącego i z rozważeniem wszelkich dopuszczalnych wariantów jej wyliczenia w światłe obowiązujących przepisów ustawy emerytalnej powołanych wyżej.

Z tych wszystkich względów uznając apelację za bezzasadną orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 kpc.