Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 406/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
Protokolant Anna Wasiak
w sprawie z powództwa Z. G. i W. G.
przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Generalnej Dyrekcji Dróg
Krajowych i Autostrad w Warszawie
o ustalenie,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 21 marca 2013 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 20 lutego 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej punktu I, III
i przekazuje sprawę w tym zakresie do ponownego rozpoznania
Sądowi Apelacyjnemu, pozostawiając temu Sądowi
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Powodowie Z. G. i W. G. pozwem skierowanym przeciwko Skarbowi
Państwa - Dyrektorowi Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad
w Warszawie wnieśli o ustalenie, że są właścicielami rzeczy ruchomej - rurociągu
wody rzeki R. o przekroju Ø 323,9 mm długości 16,5 km, biegnącego
od miejscowości B., do miejscowości G., - jako części przedsiębiorstwa.
Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 30 maja 2011 r. oddalił powództwo.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 20 lutego 2012 r. zmienił powyższe
orzeczenie w części w ten sposób, że ustalił iż powodowie są właścicielami
wskazanego rurociągu i oddalił apelację w zakresie zaskarżającym wyrok
oddalający powództwo o ustalenie, że rurociąg stanowi część przedsiębiorstwa.
Podstawa faktyczna rozstrzygnięć sądów w zasadzie była tożsama,
rozbieżności dotyczyły ustalenia czy umowa obejmowała zbycie prawa własności
rurociągu i podstawy prawnej rozstrzygnięć. Sądy wskazały, że powodowie umową
sprzedaży z dnia 29 lipca 2002r. nabyli od cukrowni G. SA w G. prawo wieczystego
użytkowania nieruchomości o powierzchni 1.20.00 ha, położonej w miejscowości B.
obejmującej działki nr ew. 129, 104/2, 104/3, 104/5, 104/6, 104/7, 124/1, 124/2,
124/3 i prawo własności znajdujących się na nich budynków i urządzeń oraz prawo
własności zabudowanej nieruchomości o powierzchni 0.50.00 ha, położonej w
miejscowości B., obejmującej działki nr ew. 48, 80, 104/1, 104/4. Część tych
działek określono jako tereny urządzeń zaopatrzenia w wodę, pozostałe jako tereny
upraw polowych i ogrodniczych. W części wstępnej umowy wskazano, że „na
przedmiotowych nieruchomościach” znajdują się oznaczone budynki i urządzenia,
w tym ujęcie i budynek przepompowni wody przemysłowej, rurociąg wody rzeki R.
o przekroju Ø 323,9 mm długości 16,5 km, a w części określającej przedmiot
zbycia że obejmuje on powyższe działki ewidencyjne „wraz z prawem własności
znajdujących się na nich budynków i budowli oraz urządzeń, stanowiących odrębny
od gruntu przedmiot własności”. W istocie na zbytych gruntach znajdowała się
jedynie początkowa część rurociągu (ujęcie, przepompownia). Pozostała część
była posadowiona na terenie innych nieruchomości, odnośnie do których
3
nie ustalono w trakcie procesu stanu prawnego. Rurociąg przesyłowy wody
przemysłowej zbudowany został przez przedsiębiorstwo państwowe Cukrownię G.
w połowie lat 80 - tych, doprowadzana nim od rzeki R. do stawów położonych na
terenie zabudowań cukrowni woda służyła procesom technologicznym. Zbywca -
Cukrownia G. SA został zlikwidowany, a jego budynki i urządzenia rozebrane.
Powód prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji energii elektrycznej
odnawialnej, dla której rurociąg nie jest potrzebny. Powód kilkakrotnie, na prośbę
wędkarzy, uruchomiał urządzenia rurociągu posadowione na jego gruncie dla
uzupełnienia wody w stawach na terenie dawnej cukrowni. Część rurociągu
znajdowała się na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa i tam jej
przebieg kolidował z budową autostrady A2 na odcinku od km 411 + 465 do km
418 + 550. Od 2004 r. prowadzono z powodami, traktowanymi początkowo jako
właściciele rurociągu, rozmowy co do zaspokojenia roszczeń związanych z
rozbiórką tej części, ale ostatecznie odmówiono zapłaty uznając, że nie wykazali
prawa własności. Propozycje powodów obejmowały wywłaszczenie i zapłatę
odszkodowania lub nabycie całego rurociągu, ewentualnie jego rozbiórkę, nie
wyrażali zgody na przebudowę.
Sąd Okręgowy uznał, że powodowie zmierzają do uzyskania odszkodowania
z tytułu demontażu rurociągu, stąd powództwo o ustalenie prawa własności
oparte na art. 189 k.p.c. jest bezprzedmiotowe w braku interesu prawnego.
Kwestia własności zostanie rozstrzygnięta przy ocenie żądania zapłaty.
Niezależnie od tego, zdaniem Sądu pierwszej instancji, powodowie nie wykazali,
że są właścicielami rurociągu. Z art. 49 k.c. a contrario wynika, że jeśli urządzenia
nie wchodzą w skład przedsiębiorstwa, to stanowią części składowe gruntu, zatem
przedmiot własności właściciela nieruchomości gruntowej. Niektóre urządzenia,
m.in. służące do doprowadzania wody, wyjątkowo nie stanowią części składowych
gruntu, z którym są połączone, o ile wchodzą w skład przedsiębiorstwa
w znaczeniu przedmiotowym, gdyż wówczas są jego częściami składowymi
(art. 55 k.c.). Urządzenia takie traktuje się jako samoistne rzeczy ruchome.
Skoro wskazane przedsiębiorstwo państwowe uzyskało zezwolenia organu
rządowej administracji ogólnej na budowę i poniosło jej koszty, rurociąg z chwilą
połączenia z siecią urządzeń stał się jego częścią składową. Sąd Okręgowy
4
uznał jednak, że powodowie nie są właścicielami rurociągu gdyż nie nabyli
przedsiębiorstwa (art. 552
k.c.), ponadto oznaczony w umowie przedmiot
sprzedaży nie obejmował rurociągu jako odrębnej rzeczy. Skoro powodowie nie
są przedsiębiorcą przesyłowym, nie była nim również Cukrownia G. SA ani
jej poprzednik prawny - przedsiębiorstwo państwowe Cukrownie M. brak także
podstaw do ustanowienia służebności przesyłu lub stwierdzenia jej zasiedzenia.
Sąd Apelacyjny, uznając zarzut naruszenia art. 189 k.p.c. za trafny, wskazał,
że interes prawny zachodzi, jeżeli wyrok ustalający zapewni powodowi ochronę
jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy istniejący spór lub
prewencyjnie zapobiegnie jego powstaniu w przyszłości. Ustawodawca nie wyłączył
powództwa o ustalenie, gdy prawo powoda zostało naruszone i to nawet w taki
sposób, że może on dochodzić wszystkich należnych świadczeń wiążących się z
danym prawem powództwem o zasądzenie. Zdaniem Sądu, powodowie wykazali
interes prawny w rozumieniu powyższego przepisu. Wprawdzie rurociąg na terenie
nieruchomości Skarbu Państwa (objętej budową autostrady A2) został
zdemontowany ale powództwo odszkodowawcze byłoby przedwczesne, skoro brak
danych w jakiej części i nie jest znana wysokość ewentualnej szkody. Wobec
kwestionowania prawa własności rurociągu istnieje wątpliwość co do stanu
prawnego. Sąd odwoławczy podzielił zarzuty naruszenia art. 65 § 2 k.c., art. 535
k.c. oraz art. 546 k.c. Podkreślił, że sąd pierwszej instancji nie zbadał zgodnego
celu i zamiaru stron umowy sprzedaży, w której wskazano obok gruntu jako
przedmiot zbycia także budynki, budowle i urządzenia oraz wymieniono rurociąg
wody z rzeki R. o długości około 16,5 km jako znajdujący się na nieruchomości
będącej przedmiotem sprzedaży. Z materiału dowodowego, w tym dokumentacji
przetargowej i pisma zbywcy wynika, że jego zamiarem było przeniesienie
własności wszystkich urządzeń. Nie ma, zdaniem Sądu, podstaw do przyjęcia,
że umowa sprzedaży dotyczyła zorganizowanej części przedsiębiorstwa
w rozumieniu art. 551
k.c. i art. 552
k.c., gdyż powinna ona obejmować co najmniej
powiązane organizacyjnie i funkcjonalnie składniki materialne oraz niematerialne
determinujące funkcje przedsiębiorstwa. Chybiony jest zarzut obrazy art. 174 k.c.,
gdyż w sprawie o ustalenie nie można żądać stwierdzenia zasiedzenia, ponadto
powodowie powołali się nabycie własności przez zasiedzenie po raz pierwszy
5
w postępowaniu apelacyjnym, gdzie zmiana powództwa jest niedopuszczalna
(art. 383 k.p.c.).
Skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego w części zmieniającej
orzeczenie przez uwzględnienie powództwa i rozstrzygającej o kosztach
postępowania złożyła pozwana. Skarga, oparta na obu podstawach, wskazuje
co do naruszenia przepisów postępowania, mającego istotny wpływ na wynik
sprawy, art. 378 § 1 k.p.c. w związku z art. 72 § 2 k.p.c., art. 195 § 1 i § 2 k.p.c.
oraz w związku z art. 49 § 1 k.c., a naruszenia prawa materialnego:
- art. 189 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu,
że powodowie wykazali interes prawny w ustalaniu prawa własności
przedmiotowego rurociągu, wobec jego nieistnienia na skutek rozebrania oraz
możliwości dochodzenia odszkodowania wprost,
- art. 65 § 2 k.c., art. 535 k.c. oraz art. 546 k.c. poprzez uznanie, że przedmiotem
umowy sprzedaży był rurociąg oraz na tej podstawie powodowie nabyli jego
własność.
Powodowie wnieśli o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów postępowania
kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył:
Podstawa kasacyjna dotycząca naruszenia prawa procesowego jest
oczywiście bezzasadna, co wynika z błędnego rozumienia istoty procesu
o ustalenie, opartego na art. 189 k.p.c. i pominięcia relacji między interesem
prawnym a legitymacją procesową, rozumianą jako kwalifikacja materialno-prawna
podmiotów będących stronami danego procesu. Przypomnieć należy po pierwsze,
że przedmiotem wskazanego powództwa o ustalenie nie jest roszczenie. Różnica
między powództwem o zasądzenie a powództwem o ustalenie wyraża się m.in.
w tym, że legitymacja stron procesu opartego na art. 189 k.p.c. nie musi wynikać
z istniejącego między nimi stosunku prawnego lub prawa, mającego być
przedmiotem ustalenia. Przepis powyższy nie tylko nie wprowadza wymogu
aby stosunek prawny lub prawo, którego proces dotyczy, istniał między powodem
a pozwanym, ale także aby jeden z nich w ogóle był stroną danego stosunku
prawnego. Wystarczający jest stosunek oparty na interesie prawnym
6
powoda w uzyskaniu wyroku ustalającego skutecznego względem pozwanego.
Innymi słowy, skoro strony procesu o ustalenie nie muszą być
jednocześnie stronami spornego stosunku prawnego, to o ich legitymacji może
zadecydować interes prawny oceniany z punktu widzenia powoda. Po drugie,
odróżnić należy skuteczność i zasadność jako przesłanki merytoryczne powództwa
o ustalenie. Przesłankami skuteczności powództwa są okoliczności decydujące
o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, że istnieje
dane prawo lub stosunek prawny. Należą do nich interes prawny i legitymacja
procesowa rozumiana samodzielnie. Ich wystąpienie umożliwia przystąpienie
do badania prawdziwości twierdzeń powoda, czyli zasadności powództwa
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001 r., II CKN 898/00,
nie publ.). Przesłankami zasadności powództwa, decydującymi o możliwości
jego uwzględnienia, jest zatem zgodność twierdzeń powoda ze stanem rzeczy.
Decydujący z punktu widzenia przesłanki skuteczności powództwa
o ustalenie jest status powoda. Jeżeli powód jest podmiotem danego stosunku lub
prawa zawsze ma legitymację procesową, ale nie musi mieć interesu prawnego
w uzyskaniu ustalenia. W takim wypadku, aby sąd przystąpił do badania
zasadności żądania, powód musi powołać się na twierdzenie, że jest takim
podmiotem (i z tego wynika jego legitymacja czynna), a ponadto wykazać,
że ma interes prawny w wytoczeniu powództwa o ustalenie przeciwko pozwanemu
w danej sprawie. Legitymacja procesowa czynna jest wywodzona i identyczna jak
interes prawny będący upoważnieniem materialno-prawnym pozwania. Powód nie -
będący podmiotem danego stosunku lub prawa opiera legitymację procesową
wyłącznie na tym, że ma interes prawny w jego ustaleniu. Jak wyżej wskazano,
pozwany nie musi być stroną stosunku prawnego łączącego go z powodem,
źródłem jego legitymacji biernej jest twierdzenie powoda o potrzebie udzielenia mu
ochrony prawnej w ich wzajemnej relacji w związku z naruszeniem lub zagrożeniem
naruszeniem danego prawa (stosunku prawnego), wobec tego, że istnieje
co do niego niepewność wynikająca z przyczyn faktycznych lub prawnych
(por. uzasadnienie uchwały (7) Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 1956 r.,
I CO 20/56 OSNCiK 1957, nr 3, poz. 64, uchwała Sądu Najwyższego z dnia
25 stycznia 1995 r., III CZP 176/94, OSNC 1995, nr 12, poz. 247). Co do zasady
7
interes prawny powinien być badany w granicach wyznaczonych potrzebą
udzielenia wskazanej ochrony i wyprzedzać badanie istnienia prawa (stosunku
prawnego) objętego twierdzeniem powoda.
W rozpoznawanej sprawie przedmiotem ustalenia ma być prawo własności,
będące prawem rzeczowym o charakterze bezwzględnym. Nie budzi jednak
wątpliwości, że powód nie zmierza do potwierdzenia tytułu prawnego do rurociągu
względem właścicieli wszystkich nieruchomości, na których jest on posadowiony,
względnie do uregulowania stanu prawnego w tym zakresie, tylko do
przesłankowego jego ustalenia dla potrzeb sporu między nim a pozwanym.
Konsekwentnie - skoro w obecnym procesie o ustalenie źródłem legitymacji
procesowej powoda nie jest więź z pozwanym (wynikająca z łączącego ich
stosunku prawnego objętego żądaniem ustalenia) tylko interes prawny, a powód
nie wskazuje, aby był on wspólny dla innych właścicieli nieruchomości, na których
rurociąg jest posadowiony - nie można przyjąć, że po stronie wszystkich tych
właścicieli istnieje legitymacja procesowa łączna. Stwierdzenie powyższe ma
istotne znaczenie dla oceny podstawy kasacyjnej z art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.
Przepis art. 189 k.p.c. ma charakter normy prawa materialnego i procesowego.
W odniesieniu do wywodzonej z niego legitymacji procesowej, jako opartej na
stosunku materialno-prawnym, właściwa była kwalifikacja jako zagadnienia
z zakresu prawa materialnego, a nie procesowego. Następstwem łącznej
legitymacji procesowej jest współuczestnictwo procesowe (art. 195 k.p.c.),
a nie odwrotnie. Oznacza to, że wobec wskazania interesu prawnego jako źródła
legitymacji procesowej, czyli uprawnienia do stania się stroną w danym
postępowaniu, zachodziła potrzeba prawidłowości jego oceny w płaszczyźnie
prawa materialnego, a nie prawa procesowego (por. uzasadnienie uchwały (7)
Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2010 r., III CZP 112/09, OSNC 2010, nr 7-8,
poz. 98, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2010 r., I CSK
67/10,niepubl., postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 1966 r., II CZ
119/65, OSPiKA 1968, nr 9, poz. 197 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia
20 października 1971 r., III CRN 266/71, OSNCP 1972, nr 4, poz. 76 i z dnia
10 czerwca 1997 r., II CKN 326/97, OSNC 1997, nr 11, poz. 183).
8
Tym samym, wobec wadliwego oznaczenia, nie mogła być skuteczna
podstawa kasacyjna odwołująca się do naruszeń prawa procesowego (art. 378 § 1
k.p.c. w związku z art. 72 § 2 k.p.c., art. 195 § 1 i § 2 k.p.c. oraz w związku z art. 49
§ 1 k.c.). Ocena stanowiska Sądu odwoławczego w tym zakresie powinna być
podważana przez sformułowanie zarzutu niezastosowania adekwatnego przepisu
prawa materialnego. Niezależnie od tego wskazać należy, że nie można oprzeć
skargi kasacyjnej na podniesionym po raz pierwszy zarzucie niepodjęcia z urzędu
przez sąd działań zmierzających do uzupełnienia legitymacji łącznej oraz nie może
być uznany za właściwą podstawę kasacyjną brak udziału w dotychczasowym
postępowaniu osób trzecich. Zarzut taki, w wypadku gdy dotyczy legitymacji łącznej
biernej, nie mógłby być ponadto w ogóle podniesiony przez pozwanego.
Pojęcie interesu prawnego w rozumieniu powołanego przepisu art. 189 k.p.c.
było przedmiotem szeregu wypowiedzi w orzecznictwie sądów i doktrynie
prawniczej. Powszechnie przyjmuje się, że oznacza on potrzebę prawną,
wynikającą z sytuacji prawnej w jakiej powód się znajduje, w szczególności
występuje, gdy istnieje niepewność stosunku prawnego lub prawa, wynikająca
z obecnego lub przewidywanego ich kwestionowania, zatem wówczas gdy
zachodzi swoista potrzeba ich potwierdzenia. Poprzednio obowiązujący kodeks
postępowania cywilnego przewidywał w art. 3 powództwo o ustalenie, gdy powód
wytaczał je zapobiegając naruszeniu swego prawa. Tego unormowania nie
powtórzył art. 189 obecnego k.p.c., co oznacza że interes prawny istnieje także
wówczas gdy prawo powoda jest naruszone, a powództwo o ustalenie nie ma
wyłącznie charakteru prewencyjnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca
1972 r. III CRN 607/71, OSN 1973, nr 4, poz. 64). Powództwo o ustalenie ma
charakter celowy, stąd interes prawny powinien być rozumiany elastycznie,
z uwzględnieniem szeroko pojętego dostępu do sądu w celu zapewnienia należytej
ochrony prawnej (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 1997 r., II CKU
7/97, niepubl., z dnia 4 lutego 1999 r., II CKN 804/98, OSNC 1999, nr 10, poz. 171,
z dnia 27 stycznia 2004r., II CK 387/02, niepubl., z dnia 30 października 2008 r.,
II CSK 233/08, niepubl., z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 33/09, niepubl., z dnia
18 marca 2011 r., III CSK127/10, niepubl.). Prowadzi to do wniosku, że zarzut
wyłączenia interesu prawnego w dochodzeniu ustalenia z uwagi na konkurencyjny
9
środek ochrony prawnej w postaci powództwa o zasądzenie należy oceniać
ostrożnie z odniesieniem do okoliczności indywidualnej sprawy.
Powództwo o ustalenie prawa lub stosunku prawnego jest elementem
systemu ochrony prawnej i mają do niego zastosowanie zasady ogólne. Oznacza
to, że zgodnie z zasadą aktualności (art. 316 § 1 k.p.c.), interes prawny powoda
musi istnieć w chwili rozstrzygnięcia. Wyjątek dotyczy sytuacji gdy powództwo
o ustalenie ma dotyczyć prawa lub stanu prawnego z oznaczoną datą wsteczną
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2000 r., I CKN 903/00, nie publ.,
z dnia 15 marca 2002 r., II CKN 919/99, niepubl., z dnia 21 marca 2006 r., V CSK
188/05, niepubl., z dnia 16 lutego 2002 r., II CSK 201/11, niepubl., z dnia
12 kwietnia 2012 r., II CSK 474/11, niepubl.). W okolicznościach sprawy
bezspornym jest, że rurociąg z chwilą rozebrania (demontażu) przestał być
rurociągiem w znaczeniu funkcjonalnym i prawnym, jako ciąg przesyłowy nie
istnieje i nie może być odtworzony w dotychczasowym przebiegu. W tym zatem
zakresie uzasadniony jest zarzut uchybienia art. 189 k.p.c.
Odnosząc się do dalszych przepisów wskazanych w ramach podstawy
naruszenia prawa materialnego (art. 65 § 2 k.c. i art. 535 k.c.), podzielić należy
stanowisko, że samo wskazanie w umowie, że przedmiotem zbycia jest rurociąg,
bez powołania charakteru prawa, które przysługiwać miałyby do niego zbywcy nie
uzasadnia stwierdzenia, że powodowie nabyli własność spornego rurociągu.
Zasada nemo plus iuris, aczkolwiek wprost nie wyrażona w polskim systemie
prawnym, uzasadnia wniosek, że nie można skutecznie przenieść prawa własności,
którego się nie jest podmiotem.
Rurociąg w rozumieniu prawa cywilnego jest rzeczą złożoną, zbiorem
urządzeń służących do transportu płynów, gazów, tu: w rozumieniu prawa wodnego
do przerzutu wody. Fakt wejścia rurociągu w skład przedsiębiorstwa oznacza
jedynie zmianę jego statusu prawnego polegającą na tym, że przestaje on być
częścią składową nieruchomości i zostaje samoistną rzeczą ruchomą. Judykatura
zgodnie wskazuje, że połączenie nie oznacza zmiany z zakresu prawa rzeczowego,
w szczególności przejścia z tą chwilą ex lege prawa własności, możliwe jest takie
wejście także na podstawie innych praw rzeczowych, obligacyjnych lub posiadania.
Podłączenie urządzeń jako takich dotyczy wejścia w skład przedsiębiorstwa i nie
10
może wpływać na stosunki własnościowe. Przepis art. 49 k.c. przesądza tylko
o tym, że urządzenia w nim wymienione nie należą do części składowych gruntu
z chwilą, gdy weszły w skład przedsiębiorstwa przesyłowego (por. uchwała (7)
Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2006 r., III CZP 105/05, OSNC 2006 r., nr 10,
poz. 159, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2006 r., I CSK 83/05, niepubl.).
Przyjęto również, że urządzenia wymienione w art. 49 § 1 k.c. z chwilą ich
fizycznego połączenia z siecią należącą do przedsiębiorstwa przestają być częścią
składową nieruchomości i stają się samoistnymi rzeczami ruchomymi, które mogą
być przedmiotem odrębnej własności i odrębnego obrotu. Może zatem dojść do
przeniesienia własności tych urządzeń w drodze umowy na rzecz przedsiębiorcy
lub osoby trzeciej; można też oddać je w leasing lub najem (por. wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 22 stycznia 2010 r., V CSK 195/09, OSNC 2010 r., nr 7-8,
poz. 116, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2010 r., V CSK 206/09,
niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2011 r., V CSK 309/10,
niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2011 r., II CSK 80/11,
niepubl.). Wprawdzie orzeczenia powyższe w większości odnoszą się do
elementów urządzeń przedsiębiorstwa przesyłowego powiązanych z siecią,
ale odpowiednio przy uwzględnieniu odrębności zachowują aktualność także
w odniesieniu do rurociągów.
Niezrozumiałe jest natomiast powołanie przez pozwanego jako podstawy
skargi kasacyjnej art. 546 k.c. regulującego zagadnienia związane z wydaniem
i odebraniem rzeczy sprzedanej, nadto składającego się z dwóch części
redakcyjnych (paragrafów) zawierających samodzielną treść normatywną.
Potwierdzenie we wskazanym wyżej zakresie podstawy kasacyjnej
uzasadnia wydanie orzeczenia kasatoryjnego (art. 39815
§ 1 k.p.c.).
O kosztach postępowania kasacyjnego przed Sądem Najwyższym
orzeczono w oparciu o art. 108 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
jw