Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 36/13
POSTANOWIENIE
Dnia 24 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
SSN Maria Szulc
w sprawie z wniosku K. T.
przy uczestnictwie A. T.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 kwietnia 2013 r.,
zażalenia uczestnika postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w B.
z dnia 19 lutego 2013 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 września 2012 r. Sąd Okręgowy w B. oddalił
apelację uczestnika postępowania A. T. od postanowienia Sądu Rejonowego w B. z
dnia 10 maja 2012 r., którym Sąd ten dokonał podziału majątku wspólnego,
przyznając majątek uczestnikowi na wyłączną własność i zasądzając od niego na
rzecz wnioskodawczyni K. T. tytułem spłaty kwotę 113.303,50 zł, płatną w dwóch
ratach.
W skardze kasacyjnej, którą postanowienie Sądu Okręgowego uczestnik
zaskarżył w całości, wskazał jako wartość przedmiotu zaskarżenia kwotę
218.607 zł. Na skutek wezwania Sądu wyjaśnił, iż kwota ta odpowiada wartości
wierzytelności wchodzącej zgodnie z postanowieniem Sądu pierwszej instancji
w skład podzielonego majątku, dodając że wartość przedmiotu zaskarżenia
powinna być określona z uwzględnieniem wszystkich składników tego majątku
ustalonych przez Sąd i wynosi 223.357 zł. Skarżący stwierdził także, że w apelacji
błędnie oznaczył wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 109.303 zł, gdyż
postanowienie Sądu pierwszej instancji zaskarżył w całości.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 19 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w
wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną ustalił, że
wartość ta wynosi 113.303,50 zł i skargę odrzucił. Sąd stwierdził, że skarżący
wprawdzie zaskarżył apelacją postanowienie Sądu pierwszej instancji w całości,
jednakże w zarzutach nie kwestionował sposobu podziału majątku wspólnego, lecz
ustalenia w zakresie jego składu oraz sposób rozłożenia na raty zasądzonej spłaty.
W takiej sytuacji wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość tej spłaty - równa
wartości udziału skarżącego w majątku wspólnym - stanowiąca kwotę 113.303,50
zł. i na taką kwotę należało określić wartość przedmiotu zaskarżenia tą skargą, a
ponieważ wartość ta jest niższa niż przewidziana w art. 5191
§ 2 k.p.c.,
uczestnikowi w sprawie skarga nie przysługiwała i podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu uczestnik zarzucił, że Sąd drugiej instancji błędnie ustalił
wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną, gdyż apelacja została
wniesiona od całości postanowienia Sądu pierwszej instancji. Wskazał, że wartość
przedmiotu zaskarżenia została w apelacji omyłkowo wskazana na kwotę 109,303
3
zł, odpowiadającą wartości udziału uczestnika w majątku wspólnym. Stwierdził, że
wartość przedmiotu zaskarżenia skargą wynosi 223.357 zł, co odpowiada wartości
wszystkich składników majątku wspólnego określonych w postanowieniu Sądu
pierwszej instancji.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne.
Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie stanowiskiem w sprawach
działowych, do których zaliczają się sprawy o podział majątku wspólnego po
ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, wartość przedmiotu zaskarżenia
z reguły nie przekracza wartości udziału skarżącego w majątku wspólnym nawet
wówczas, gdy skarżący zaskarża postanowienie sądu co do istoty sprawy
„w całości”. W takich sprawach dla określenia tej wartości decydujące znaczenie
ma wartość konkretnego interesu (roszczenia, żądania) lub składnika majątkowego
którego środek zaskarżenia dotyczy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
21 stycznia 2003 r., III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60). Wskazując wartość
przedmiotu zaskarżenia należy uwzględniać wartość poszczególnych rzeczy i praw,
których objęcie lub nieobjęcie rozstrzygnięciem sądu albo sposób ich podziału
skarżący kwestionuje, a także wartość roszczeń dochodzonych w tej sprawie,
będących przedmiotem zaskarżenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004, nr 1, poz. 11). Ostatecznie
o wartości przedmiotu zaskarżenia rozstrzyga treść zarzutów zgłoszonych
w środku odwoławczym, odnoszących się do poszczególnych składników
majątkowych bądź roszczeń, nie zaś samodzielnie zakres zaskarżenia tym
środkiem (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2003 r., III CZ
147/02, niepubl.)
Uczestnik, wnosząc skargę kasacyjną od postanowienia Sądu Okręgowego
w B., wskazał, że orzeczenie to zaskarża w całości, nie oznaczało to jednak, że
wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną stanowi wartość wierzytelności
wchodzącej w skład majątku wspólnego bądź też wartość wszystkich jego
składników.
Sąd drugiej instancji trafnie ustalił, że wartość ta odpowiada wartości
zasądzonej spłaty i równa jest wartości udziału skarżącego w tym majątku,
4
jednakże nie przesądzał o tym zakres zaskarżenia skargą kasacyjną, lecz zarzuty,
które zostały w niej podniesione. W skardze uczestnik nie kwestionował już
przynależności do majątku wspólnego wierzytelności z tytułu nakładów
poczynionych na nieruchomość osoby trzeciej, którą to wierzytelność Sąd uznał za
część tego majątku, nie podważał także jego składu w pozostałym zakresie.
Spór co do tego, czy wierzytelność ta wchodzi do majątku wspólnego, zakończył
się na etapie postępowania apelacyjnego, bezpodstawnie zatem skarżący jako
wartość przedmiotu zaskarżenia wskazał w skardze kwotę 218.607 zł
odpowiadająca wartości tych nakładów, błędnie także w zażaleniu wskazał kwotę
223.357 zł mającą odpowiadać wartości wszystkich składników majątku objętego
podziałem. W skardze uczestnik podniósł jedynie zarzuty dotyczące sposobu
rozłożenia zasądzonej od niego spłaty na raty, zaniechania wezwania do udziału
w sprawie jego siostry, której praw miał dotyczyć wynik postępowania oraz
prawidłowości opinii biegłego dotyczącej wysokości tych nakładów. Ostatecznie
zatem interes majątkowy skarżącego, który wyznaczał wartość przedmiotu
zaskarżenia, wyrażał się w zasądzonej od niego spłacie w wysokości 113.303,50 zł.
W konsekwencji, ponieważ wartość ta była niższa niż minimalna wartość
przewidziana w art. 5191
§ 2 k.p.c., wynosząca sto pięćdziesiąt tysięcy złotych,
skarga podlegała odrzuceniu jako niedopuszczalna.
Z omówionych przyczyn Sąd Najwyższy zażalenie oddalił na podstawie
art. 3941
§ 3 w zw. art. 39814
w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
db