I CZ 37/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 37/13
POSTANOWIENIE
Dnia 10 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa A. T. i W. T.
przeciwko C. Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. […] o zapłatę
i z powództwa wzajemnego C. Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A.
przeciwko A. T. i W. T.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 maja 2013 r.,
zażalenia powoda (pozwanego wzajemnego) A. T.
na wyrok Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 18 października 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Powód (pozwany wzajemny) A. T. złożył zażalenie, na podstawie art. 3941
§
11
k.p.c., od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 października 2012 r. W zażaleniu
zaskarżył ten wyrok w całości w zakresie w jakim Sąd Apelacyjny uchylił wyrok
Sądu I instancji i przekazał sprawę do Sądu Okręgowego do ponownego
rozpoznania. W zażaleniu skarżący zarzucił naruszenia 1) art. 379 pkt 3 w związku
z art. 321 § 1 k.p.c., 2) art. 233 k.p.c., 3) przepisów prawa materialnego
niewskazanych i niewyjaśnionych przez Sąd Apelacyjny w zakresie w jakim
doprowadziły ten Sąd do uznania, że łącząca strony umowa agencyjna uległa
rozwiązaniu z dniem 31 grudnia 2004 r., 4) naruszenia art. 386 § 4 k.p.c. związku z
tym wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie, którego podstawą jest art. 3941
§ 11
k.p.c., ma wyraźnie określony
zakres. W takim zażaleniu strona może wskazywać tylko na to, że Sąd II instancji
bez podstawy jaką stanowi art. 386 § 4 k.p.c. przekazał sprawę do ponownego
rozpoznania sądowi I instancji. Innymi słowy, że pomimo tego, iż sąd I instancji
rozpoznał istotę sprawy ma ją rozpoznawać ponownie. Przepis ten w żadnym razie
nie stwarza stronie okazji do podnoszenia innych zarzutów naruszenia prawa
procesowego lub materialnego, które może ona podnosić w skardze kasacyjnej.
(podobnie Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 7 listopada 2012 r., IV CZ
147/12). Mając to na uwadze, zarzuty podniesione w zażaleniu w pkt. 1 do 3 nie
mogą w ogóle być wzięte pod uwagę.
Gdy chodzi o zarzut naruszenia art. 386 § 4 k.p.c., to nie zasługuje on na
uwzględnienie. Dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne i ich ocena
prawna są oparte na błędnych założeniach, które Sąd ten przyjął bez
uwzględnienia zarzutów zgłaszanych przez stronę pozwaną. Dotyczy to przede
wszystkim uznania, że notatka z 1 sierpnia 2004 r. stanowi aneks do umowy z dnia
24 lutego 2002 r. i umowa ta wiązała strony do 19 maja 2005 r., podczas gdy
z treści tego dokumentu wynika, że na jego podstawie zostanie dopiero
przygotowana nowa umowa. Sąd ten przyjął w konsekwencji także, iż umowa
zawarta na czas nieokreślony w związku z jej wypowiedzeniem przekształciła się
w umowę na czas oznaczony i ta z kolei dalej przekształciła się w umowę na czas
3
nieokreślony. Taka ocena Sądu I instancji, jak trafnie uznał Sąd Apelacyjny,
ze względu na sprzeczność z treścią wspomnianej notatki oraz zupełne pominiecie
podstawy prawnej takiego wnioskowania w ogóle nie poddaje się kontroli
instancyjnej. Jeżeli takie założenia i oceny prawne Sądu I instancji uznać za nie
znajdujące oparcia w zebranym materiale dowodowym i nie mające podstawy
prawnej, to całkowitej rewizji wymaga stanowisko przyjęte w wyroku Sądu I instancji
co do podstawy zasądzenia prowizji za rok 2005. Sąd I instancji zasadzając
tzw. świadczenie wyrównawcze oparł się na opinii biegłego także w zakresie
określenia podstawy prawnej rozstrzygniecie. Biegły może dokonywać ustaleń
faktycznych, natomiast ocena prawna należy do sądu. Sąd I instancji nie
rozpoznała również zarzutów pozwanego co do tego, że powód A. T. występował
względem pozwanego w podwójnej roli: jako pracownik pozwanego, z drugiej zaś
jako agent współpracujący z pozwanym na zasadzie umowy. Ta okoliczność
wymagała zaś oceny, które z umów zostały zawarte z uznaniem powoda jako
pracownika pozwanego, które zaś jako agenta.
W sumie dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne i oceny prawne
są nie tylko ustaleniami i ocenami dokonanymi bez odniesienia się do zarzutów
strony pozwanej, ale nie mają one podstawy w zebranym materiale dowodowym,
a ze względu na sprzeczności oraz wyraźnie błędną ocenę prawna lub jej brak,
orzeczenie Sądu I instancji nie poddaje się kontroli instancyjnej. Biorąc to pod
uwagę należy uznać, że Sąd Apelacyjny przekazując sprawę do ponownego
rozpoznania ze względu na to, że Sąd I instancji nie rozpoznał jej istoty nie naruszył
art. 386 § 4 k.p.c.
Mając na względzie, że zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na
uwzględnienie Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c., orzekł jak w sentencji postanowienia.
es
POSTANOWIENIE
Dnia 10 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa A. T. i W. T.
przeciwko C. Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. […] o zapłatę
i z powództwa wzajemnego C. Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A.
przeciwko A. T. i W. T.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 maja 2013 r.,
zażalenia powoda (pozwanego wzajemnego) A. T.
na wyrok Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 18 października 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Powód (pozwany wzajemny) A. T. złożył zażalenie, na podstawie art. 3941
§
11
k.p.c., od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 18 października 2012 r. W zażaleniu
zaskarżył ten wyrok w całości w zakresie w jakim Sąd Apelacyjny uchylił wyrok
Sądu I instancji i przekazał sprawę do Sądu Okręgowego do ponownego
rozpoznania. W zażaleniu skarżący zarzucił naruszenia 1) art. 379 pkt 3 w związku
z art. 321 § 1 k.p.c., 2) art. 233 k.p.c., 3) przepisów prawa materialnego
niewskazanych i niewyjaśnionych przez Sąd Apelacyjny w zakresie w jakim
doprowadziły ten Sąd do uznania, że łącząca strony umowa agencyjna uległa
rozwiązaniu z dniem 31 grudnia 2004 r., 4) naruszenia art. 386 § 4 k.p.c. związku z
tym wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie, którego podstawą jest art. 3941
§ 11
k.p.c., ma wyraźnie określony
zakres. W takim zażaleniu strona może wskazywać tylko na to, że Sąd II instancji
bez podstawy jaką stanowi art. 386 § 4 k.p.c. przekazał sprawę do ponownego
rozpoznania sądowi I instancji. Innymi słowy, że pomimo tego, iż sąd I instancji
rozpoznał istotę sprawy ma ją rozpoznawać ponownie. Przepis ten w żadnym razie
nie stwarza stronie okazji do podnoszenia innych zarzutów naruszenia prawa
procesowego lub materialnego, które może ona podnosić w skardze kasacyjnej.
(podobnie Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 7 listopada 2012 r., IV CZ
147/12). Mając to na uwadze, zarzuty podniesione w zażaleniu w pkt. 1 do 3 nie
mogą w ogóle być wzięte pod uwagę.
Gdy chodzi o zarzut naruszenia art. 386 § 4 k.p.c., to nie zasługuje on na
uwzględnienie. Dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne i ich ocena
prawna są oparte na błędnych założeniach, które Sąd ten przyjął bez
uwzględnienia zarzutów zgłaszanych przez stronę pozwaną. Dotyczy to przede
wszystkim uznania, że notatka z 1 sierpnia 2004 r. stanowi aneks do umowy z dnia
24 lutego 2002 r. i umowa ta wiązała strony do 19 maja 2005 r., podczas gdy
z treści tego dokumentu wynika, że na jego podstawie zostanie dopiero
przygotowana nowa umowa. Sąd ten przyjął w konsekwencji także, iż umowa
zawarta na czas nieokreślony w związku z jej wypowiedzeniem przekształciła się
w umowę na czas oznaczony i ta z kolei dalej przekształciła się w umowę na czas
3
nieokreślony. Taka ocena Sądu I instancji, jak trafnie uznał Sąd Apelacyjny,
ze względu na sprzeczność z treścią wspomnianej notatki oraz zupełne pominiecie
podstawy prawnej takiego wnioskowania w ogóle nie poddaje się kontroli
instancyjnej. Jeżeli takie założenia i oceny prawne Sądu I instancji uznać za nie
znajdujące oparcia w zebranym materiale dowodowym i nie mające podstawy
prawnej, to całkowitej rewizji wymaga stanowisko przyjęte w wyroku Sądu I instancji
co do podstawy zasądzenia prowizji za rok 2005. Sąd I instancji zasadzając
tzw. świadczenie wyrównawcze oparł się na opinii biegłego także w zakresie
określenia podstawy prawnej rozstrzygniecie. Biegły może dokonywać ustaleń
faktycznych, natomiast ocena prawna należy do sądu. Sąd I instancji nie
rozpoznała również zarzutów pozwanego co do tego, że powód A. T. występował
względem pozwanego w podwójnej roli: jako pracownik pozwanego, z drugiej zaś
jako agent współpracujący z pozwanym na zasadzie umowy. Ta okoliczność
wymagała zaś oceny, które z umów zostały zawarte z uznaniem powoda jako
pracownika pozwanego, które zaś jako agenta.
W sumie dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne i oceny prawne
są nie tylko ustaleniami i ocenami dokonanymi bez odniesienia się do zarzutów
strony pozwanej, ale nie mają one podstawy w zebranym materiale dowodowym,
a ze względu na sprzeczności oraz wyraźnie błędną ocenę prawna lub jej brak,
orzeczenie Sądu I instancji nie poddaje się kontroli instancyjnej. Biorąc to pod
uwagę należy uznać, że Sąd Apelacyjny przekazując sprawę do ponownego
rozpoznania ze względu na to, że Sąd I instancji nie rozpoznał jej istoty nie naruszył
art. 386 § 4 k.p.c.
Mając na względzie, że zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na
uwzględnienie Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c., orzekł jak w sentencji postanowienia.
es