Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 54/12
POSTANOWIENIE
Dnia 5 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Halina Kiryło
w sprawie z powództwa P.T.C. Spółki Akcyjnej w W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej
z udziałem zainteresowanej "E." Spółki Akcyjnej w W.
o zmianę umowy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 5 czerwca 2013 r.,
na skutek skarg kasacyjnych strony pozwanej i zainteresowanej od wyroku Sądu
Apelacyjnego
z dnia 27 marca 2012 r.,
1. odmawia przyjęcia skarg kasacyjnych do rozpoznania;
2. zasądza od Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej i
"E." Spółki Akcyjnej w W. na rzecz P. T. C. S.A. w W. kwoty po
270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 27 marca 2012 r., oddalił apelację Prezesa
Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes Urzędu) oraz E. S.A. (zainteresowany)
od wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia
15 czerwca 2011 r. Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą
kasacyjną w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie art. 233 § 1
k.p.c.; art. 16, 110 oraz 156 k.p.a. oraz art. 17 Prawa telekomunikacyjnego.
2
Wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania Prezes Urzędu
powołał się na występowanie w sprawie dwóch istotnych zagadnień prawnych.
Jako pierwsze zagadnienie prawne, Prezes Urzędu wskazał problem, czy
niezrealizowanie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji
rynkowej nałożonych na niego obowiązków regulacyjnych w postaci niestosowania
w umowach o dostępie telekomunikacyjnym opłat za zakańczanie połączeń
ustalonych w oparciu o ponoszone koszty stanowi wyjątkowy wypadek,
wymagający pilnego działania i uzasadniający wydanie decyzji na okres 6 miesięcy
bez przeprowadzenia uprzednio postępowania konsultacyjnego. Jako drugie
zagadnienie prawne sprowadza się do pytania, czy wyeliminowanie z obrotu
prawnego decyzji administracyjnej (decyzja I) skutkuje równocześnie koniecznością
uchylenia przez Sąd decyzji (decyzja II) wydanej w oparciu o decyzję I, która w
momencie wydawania decyzji II pozostawał w obrocie prawnym i była wykonalna.
Zainteresowany zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w
całości, zarzucając naruszenie art. 316 § 1 k.p.c. oraz art. 355 § 1 k.p.c., a także
art. 17 oraz art. 28 ust. 1 pkt 2 Prawa telekomunikacyjnego. Wnosząc o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania zainteresowany powołał się na występowanie w
sprawie istotnych zagadnień prawnych oraz na oczywistą zasadność skargi
kasacyjnej.
Jako pierwsze zagadnienie prawne zainteresowany wskazał problem, czy w
sytuacji wydania przez organ decyzji mających charakter terminowy (wydanych na
czas określony) sądy rozpoznające sprawę winny procedować dalej, mimo upływu
terminu na jaki decyzje zostały wydane (wygasły), czy też biorąc pod uwagę art.
316 § 1 k.p.c. (stan rzeczy w chwili zamknięcia rozprawy), z racji
bezprzedmiotowość dalszego procedowania, wydać postanowienie o umorzeniu
postępowania. Drugie zagadnienie prawne dotyczy zaś kwestii, czy uchylenie przez
sąd powszechny decyzji administracyjnej statuującej obowiązek regulacyjny
następuje ze skutkiem ex nunc, czy też ex tunc. Powołując się na oczywistą
zasadność skargi kasacyjnej zainteresowany podnosi, że gdyby nie doszło do
opisanych w skardze naruszeń prawa, to zapadłoby odmienne orzeczenie w pełni
uznające stanowisko prezentowane przez zainteresowanego.
3
Powód w odpowiedziach na skargi kasacyjne Prezesa Urzędu i
zainteresowanego wniósł o wydanie postanowień o odmowie przyjęcia skarg do
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna Prezesa Urzędu nie kwalifikowała się do przyjęcia celem
jej merytorycznego rozpoznania, ponieważ wniosek o jej przyjęcie nie ujawnia
istotnych zagadnień prawnych sprawy. Z utrwalonego orzecznictwa Sądu
Najwyższego w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji dotyczącego
wymogów, jakim powinno odpowiadać istotne zagadnienie prawne w rozumieniu
art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. wynika, że podstawowym wymaganiem jest sformułowanie
problemu prawnego w oparciu o konkretny przepisy (przepisy) prawa, na których
dane zagadnienie może powstać (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18
października 2011 r., III SK 25/11 oraz z dnia 11 kwietnia 2012 r., III SK 41/11,
niepublikowane). Tymczasem oba podniesione we wniosku o przyjęcie do
rozpoznania skargi kasacyjnej Prezesa Urzędu zagadnienia prawne nie zawierają
odwołania do żadnego przepisu prawa.
Z kolei skarga kasacyjna zainteresowanego nie kwalifikowała się do
przyjęcia celem jej merytorycznego rozpoznania z następujących powodów.
Odnosząc się do podniesionej w niej potrzeby rozstrzygnięcia istotnego
zagadnienia prawnego Sąd Najwyższy stwierdza, że w razie powołania tej
przesłanki tzw. przedsądu, o której mowa w art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c., obowiązkiem
skarżącego jest wywiedzenie i uzasadnienie występującego w sprawie problemu
prawnego w sposób zbliżony do tego, jaki przewidziany jest przy przedstawianiu
zagadnienia prawnego przez sąd odwoławczy na podstawie art. 390 k.p.c. (zob.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2012 r., III SK 17/12 i
cytowane tam orzecznictwo). Zagadnienie prawne powinno być nie tylko
odpowiednio sformułowane, ale także należycie uzasadnione. Rolą Sądu
Najwyższego w postępowaniu kasacyjnym jest ochrona interesu publicznego
poprzez zapewnienie kontroli prawidłowości stosowania prawa i jednolitości
wykładni oraz wkład Sądu Najwyższego w rozwój prawa i jurysprudencji
4
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2012 r., III SK 23/12).
Zadanie wnoszącego skargę kasacyjną nie wyczerpuje się na wymyśleniu
problemu prawnego bazującego na przepisach wskazanych w podstawie skargi
kasacyjnej. Konieczne jest przedstawienie odpowiedniego wywodu jurydycznego,
wykazującego nie tylko preferowany przez skarżącego sposób rozstrzygnięcia
zagadnienia, ale także wadliwość rozwiązania postawionego problemu przy
wykorzystaniu zapatrywań wyrażonych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sądu
drugiej instancji.
Uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej zainteresowanego nie
zawiera wywodu, który choćby w minimalnym zakresie spełniałby powyższe
wymogi. Ogranicza się bowiem do powtórnego przytoczenia problemów prawnych
sformułowanych we wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania; wyrażenia
przekonania zainteresowanego, że są to problemy budzące wątpliwości, „a
dotychczasowe orzecznictwo i doktryna prawa nie dają w tym zakresie
wystarczającego rozwiązania” oraz powołania się na wyrok Sądu Najwyższego z
dnia 18 maja 2012 r., III SK 37/11. Orzeczenie to nie odnosi się zaś do zagadnień
prawnych sformułowanych przez zainteresowanego, lecz do sposobu zastosowania
art. 17 Prawa telekomunikacyjnego w rozpoznanej przez Sąd Najwyższy sprawie.
Niezależnie od powyższego należy stwierdzić, że w przedmiocie pierwszego
z podniesionych przez zainteresowanego zagadnienia prawnego Sąd Najwyższy
wypowiadał się już kilkukrotnie (por. w szczególności wyroki z dnia 20 września
2011 r., III SK 55/10 oraz z dnia 7 lipca 2011 r., III SK 52/10), w tym także w
odniesieniu do problemu prawnego dotyczącego stosowania art. 316 § 1 k.p.c. w
sprawach z odwołań od tak zwanych decyzji terminowych (okresowych) (por.
między innymi postanowienie z dnia 13 maja 2008 r., III SK 39/07). Zagadnienie
prawne dotyczące art. 316 § 1 k.p.c. pozbawione jest więc cechy nowości, która
jest konieczna, aby można było mówić o występowaniu istotnego zagadnienia
prawnego, którego rozstrzygnięcie przez Sąd Najwyższy byłoby uzasadnione
publicznoprawnymi celami postępowania kasacyjnego.
Z kolei drugie ze sformułowanych w skardze kasacyjnej zainteresowanego
zagadnień prawnych dotknięte jest istotnymi wadami konstrukcyjnymi rzutującymi
na możliwość wydania postanowienia o przyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania.
5
Zagadnienie prawne w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. powinno w
szczególności zostać sformułowane z przytoczeniem przepisów prawa, na tle
których powstało (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia
2012 r., III SK 41/11). Tymczasem oceniane zagadnienie prawne nie zawiera
odwołania do żadnego przepisu prawa.
Zainteresowany nie wykazał także, by jego skarga kasacyjna była oczywiście
zasadna w rozumieniu w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. Z utrwalonego
orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego tej przesłanki przedsądu wynika, że
w przypadku powołania się na oczywistą zasadność skargi kasacyjnej w motywach
wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania należy zawrzeć wywód prawny
wyjaśniający, w czym wyraża się owa oczywistość i przedstawić argumenty na
poparcie tego twierdzenia (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia
2006 r., II CZ 28/06 LEX nr 198531, z dnia 10 sierpnia 2006 r., V CSK 204/06, LEX
nr 421035, z dnia 9 stycznia 2008 r., III PK 70/07, LEX nr 448289, z dnia 11
stycznia 2008 r., I UK 283/07, LEX nr 448205, z dnia 3 kwietnia 2008 r., II PK
352/07, LEX nr 465859 i z dnia 5 września 2008 r., I CZ 64/08). O ile dla
uwzględnienia skargi wystarczy, że jej podstawa jest usprawiedliwiona, to dla
przyjęcia skargi do rozpoznania niezbędne jest wykazanie kwalifikowanej postaci
naruszenia przepisów prawa materialnego lub procesowego, polegającej na jego
oczywistości widocznej prima facie, przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy
prawniczej, bez potrzeby wchodzenia w szczegóły czy dokonywania pogłębionej
analizy tekstu wchodzących w grę przepisów i doszukiwania się ich znaczenia
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2003 r., IV CZ 100/03, LEX
nr 82274, z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 218/07, LEX nr 375616, z dnia 26 lutego
2008 r., II UK 317/ 07, LEX nr 453107, z dnia 9 maja 2008 r., II PK 11/08, LEX nr
490364, z dnia 21 maja 2008 r., I UK 11/08, LEX nr 491538 i z dnia 9 czerwca
2008 r., II UK 38/08, LEX nr 494134). W judykaturze podkreśla się, iż przesłanką
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania nie jest oczywiste naruszenie
konkretnego przepisu prawa materialnego lub procesowego, lecz sytuacja, w której
naruszenie to spowodowało wydanie oczywiście nieprawidłowego orzeczenia. Sam
zarzut naruszenia (nawet oczywistego) określonego przepisu (przepisów) nie
prowadzi wprost do oceny, że skarga kasacyjne jest oczywiście uzasadniona
6
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2003 r., I PK 227/02, OSNP
2004 r., nr 13, poz. 230, z dnia 11 stycznia 2008 r., I UK 285/07, LEX nr 442743, z
dnia 11 kwietnia 2008 r., I UK 46/08, LEX nr 469185 i z dnia 9 czerwca 2008 r.,
II UK 37/08, LEX nr 494133).
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania na tej podstawie, o
której mowa w art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. zainteresowany ograniczył się do
postawienia tezy o widocznym prima facie naruszeniu bliżej nieokreślonych
przepisów prawa. Nie wskazał konkretnych przepisów, które Sąd Apelacyjny miałby
„ewidentnie” naruszyć, ani nie wyjaśnił, na czym to naruszenie, prowadzące do
uwzględnienia skargi kasacyjnej, miałoby polegać.
Uznając, iż Prezes Urzędu i zainteresowany nie zdołali wykazać, że
zachodzi potrzeba rozpoznania ich skarg przez Sąd Najwyższy, z mocy art. 3989
§
2 k.p.c. należało orzec jak w sentencji.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego zostało z kolei oparte
na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 13 ust. 4 pkt 2 w związku z § 18 ust. 2 pkt
3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.).

III SK 54/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia