Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 65/13
POSTANOWIENIE
Dnia 11 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Kuźniar
w sprawie z wniosku B. Z.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 11 czerwca 2013 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 2 sierpnia 2012 r., sygn. Akt […],
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 2 sierpnia 2012 r., Sąd Apelacyjny oddalił apelację
wnioskodawczyni B. Z. od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w O. z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie przeciwko Zakładowi
Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O. o prawo do renty z tytułu niezdolności
do pracy, którym oddalono odwołanie wnioskodawczyni od decyzji organu
rentowego z dnia 13 grudnia 2010 r., odmawiającej przyznania prawa do renty z
tytułu niezdolności do pracy, wobec niespełnienia przesłanek określonych w art. 57
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Sąd
Apelacyjny podzielił ustalenia Sądu pierwszej instancji oparte m.in. na dowodach z
opinii lekarzy biegłych sądowych, podkreślając dokładność i wszechstronność
2
postępowania dowodowego przy powołaniu zespołu biegłych lekarzy psychiatry,
pulmunologa, otolaryngologa, neurologa i ortopedy, reumatologa oraz
endokrynologa. Wobec oceny biegłych wyrażonej w opiniach, Sąd drugiej instancji
ustalił, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1
ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a tym samym nie spełniła przesłanek
określonych w art. 57 powyższej ustawy dla przyznania dochodzonego świadczenia.
Powyższy wyrok zaskarżył w całości pełnomocnik wnioskodawczyni i
zarzucając naruszenie prawa materialnego – art. 12 i art. 57 ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
oraz przepisów postępowania - art. 233 § 1 i 227 k.p.c., wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi drugiej instancji wraz z orzeczeniem o kosztach postępowania.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazano iż
skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona „ponieważ rozstrzygnięcie Sądu
Apelacyjnego nastąpiło z naruszeniem prawa tj. art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 227
polegającym nie braku wszechstronnego i dokładnego rozpatrzenia zebranego w
sprawie materiału dowodowego jak również nieprzeprowadzeniu postępowania
dowodowego w całości, co miało istotny wpływ na wynik sprawy, a w konsekwencji
błędne przyjęcie, że wnioskodawczyni nie przysługuje renta z tytułu niezdolności do
pracy wobec niespełnienia przesłanek art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998
r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wstępnie trzeba przypomnieć, że ograniczenia dopuszczalności wnoszenia
skargi kasacyjnej wynikają z konstytucyjnej roli Sądu Najwyższego w systemie
organów wymiaru sprawiedliwości. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z
dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.)
rolą tego Sądu w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości pozostaje zapewnienie w
ramach nadzoru zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów
powszechnych i wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz innych środków
odwoławczych, podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne i
3
rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach. Skarga kasacyjna nie jest
więc (kolejnym) środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego rozstrzygnięcia
sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, z uwagi na
przeważający w jej charakterze element interesu publicznego. Służy ona kontroli
prawidłowości stosowania prawa, nie będąc instrumentem weryfikacji trafności
ustaleń faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia, gdy się
weźmie nadto pod uwagę, że Konstytucja w art. 177 ust. 1 gwarantuje jedynie
dwuinstancyjne postępowanie. Ewentualna możliwość dalszego postępowania, w
tym postępowania przed Sądem Najwyższym, stanowi uprawnienie dodatkowe,
które może zostać obwarowane szczególnymi przesłankami, w tym określonymi w
art. 3989
§ 1 k.p.c.
Zgodnie z tym przepisem Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli:
1) w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne,
2) istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów,
3) zachodzi nieważność postępowania lub
4) skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Jeżeli wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, wskazuje na
oczywistą zasadność skargi (tak jak w ocenianej sprawie), to w jego uzasadnieniu
powinny się znaleźć odpowiednie wywody potwierdzające tę okoliczność. Skarga
jest bowiem oczywiście uzasadniona, jeżeli zaskarżone nią orzeczenie zapadło
wskutek oczywistego naruszenia prawa, zaś oczywiste naruszenie prawa powinno
być rozumiane jako widoczna, bez potrzeby dokonywania pogłębionej analizy
jurydycznej, sprzeczność wykładni lub stosowania prawa z jego brzmieniem albo
powszechnie przyjętymi regułami interpretacji (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 26 lutego 2001 r., I PKN 15/01, OSNAPiUS 2002, nr 20, poz.
494 oraz z dnia 17 października 2001 r., I PKN 157/01, OSNAPiUS 2003, nr 18,
poz. 437).
Natomiast w okolicznościach sprawy, uzasadnienie skargi kasacyjnej w
istocie sprowadza się do polemiki z poczynionymi na podstawie opinii biegłych
ustaleniami Sądu pierwszej instancji, co do stanu zdrowia wnioskodawczyni oraz
4
dalszej pracy. Wnioski zespołu biegłych powołanych przez Sąd pierwszej instancji
były zbieżne co do oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni, wskazując, że nie jest
ona obecnie osobą niezdolną do pracy, a zatem nie spełniła przesłanek
określonych w art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Na temat pojęcia niezdolności do pracy, stanowiącej przesłankę nabycia
uprawnień rentowych Sąd Najwyższy wypowiadał się już wielokrotnie, generalnie
uznając, iż istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym
leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania częściowej lub całkowitej
niezdolności do pracy, chociaż w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień
lekarskich (por. przykładowo wyrok z dnia 24 sierpnia 2010 r., I UK 64/10,
niepublikowany, czy wyrok z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 125/08 - niepublikowany,
w którym przyjęto, że upośledzenie organizmu nie jest wystarczającą przesłanką
przyznania renty, w sytuacji, gdy mimo tego upośledzenia możliwe jest podjęcie
dotychczasowej pracy i systematyczne leczenie schorzenia).
Warto także zwrócić uwagę, w związku z podstawami skargi, że zgodnie z
art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c., podstawą skargi kasacyjnej może być naruszenie
przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik
sprawy, z wyłączeniem zarzutów dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów
(art. 3983
§ 3 k.p.c.). Wyłączenie to oznacza pozbawienie stron możliwości
kwestionowania prawidłowości dokonanych przez sąd ustaleń poprzez odnoszący
się do sfery oceny i wnioskowania zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 r., II CSK 372/09, LEX nr 577688).
Tym się kierując, na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c., Sąd Najwyższy odmówił
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.