Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 189/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 lipca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wiesław Kozielewicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Puszkarski
SSN Eugeniusz Wildowicz
Protokolant Jolanta Grabowska
w sprawie M. J. skazanego z art. 178a § 2 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 10 lipca 2013 r.
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść
od wyroku Sądu Rejonowego w N.
z dnia 21 czerwca 2010 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę M. J. przekazuje Sądowi
Rejonowemu w N. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Prokurator Prokuratury Rejonowej oskarżył M. J. o to, że:
w dniu 1 kwietnia 2010 r. w miejscowości S., będąc w stanie nietrzeźwości
przy stwierdzonym stężeniu alkoholu w wydychanym powietrzu 0,63 mg/l i 0,55
mg/l oraz przy stwierdzonej zawartości alkoholu w pobranej próbce krwi 1,02
promila, kierował rowerem po drodze publicznej, tj. o czyn z art. 178a § 2 k.k.
2
Wraz z aktem oskarżenia Prokurator skierował do Sądu Rejonowego w N.,
na podstawie art. 335 § 1 k.p.k., wniosek o skazanie M. J. bez przeprowadzenia
rozprawy i orzeczenie uzgodnionych z nim w dniu 6 kwietnia 2010 r.:
- kary 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem
jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lata,
- kary grzywny w wymiarze 80 stawek dziennych po 10 zł,
- zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerowych na
okres 2 lat,
- świadczenia pieniężnego w kwocie 200 zł na cel społeczny wskazany przez
sąd,
- podania wyroku do publicznej wiadomości,
- zasądzenia opłaty i kosztów postępowania (k.10-12).
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 21 czerwca 2010 r., wydanym na
posiedzeniu:
I. uznał oskarżonego M. J. za winnego popełnienia czynu zarzuconego mu
aktem oskarżenia i za to na mocy art. 178a § 2 k.k. wymierzył mu karę 1
roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na mocy art. 69 §
1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby;
II. na mocy art. 71 § 1 k.k. orzekł wobec M. J. karę grzywny w wysokości 80
stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka dzienna jest równa kwocie 10
zł;
III. na mocy art. 42 § 1 i 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego M. J. środek karny w
postaci zakazu kierowania wszelkimi pojazdami mechanicznymi i
rowerowymi na okres 2 lat;
IV. na mocy art. 49 § 2 k.k. orzekł od oskarżonego M. J. świadczenie pieniężne
w kwocie 200 zł na rzeczy Fundacji Szpitala Uniwersyteckiego […], z
przeznaczeniem na cel bezpośrednio związany z udzielaniem pomocy
poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych;
V. na mocy art. 50 k.k. orzekł wobec oskarżonego M. J. środek karny w postaci
podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez ogłoszenie jego treści na
tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta S. przez okres 1 miesiąca;
3
VI. na zasadzie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego M.J. na rzecz Skarbu
Państwa kwotę 168,64 zł tytułem wydatków i 380 zł tytułem należnych opłat
(k. 51-51v).
Powyższe orzeczenie nie zostało zaskarżone przez strony i uprawomocniło
się w dniu 3 lipca 2010 r.
Od omówionego wyroku kasację złożył Prokurator Generalny. Zaskarżył
wyrok w całości na korzyść skazanego M. J. i zarzucając rażące i mające istotny
wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów prawa procesowego – art. 343 § 7
k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., polegające na uwzględnieniu wadliwie
sformułowanego wniosku prokuratora o skazanie M. J. za czyn z art. 178 a § 2 k.k.
bez przeprowadzenia rozprawy i wydanie wyroku zgodnego z tym wnioskiem, w
następstwie czego doszło do rażącego naruszenia przepisu prawa materialnego –
art. 178a § 2 k.k., poprzez orzeczenie za popełnienie przestępstwa określonego w
tym przepisie kary w wymiarze 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, to jest
powyżej górnej granicy ustawowego zagrożenia, wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna.
Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest wadliwy, bowiem zapadł z
rażącym naruszeniem przepisów prawa procesowego wskazanych w zarzucie
kasacji.
Jednym z warunków konsensualnego zakończenia postępowania – w trybie
art. 335 § 1 k.p.k. – jest, aby propozycja przedstawiona we wniosku o skazanie bez
przeprowadzenia rozprawy czyniła zadość obowiązującym przepisom prawa
karnego materialnego.
Jeżeli zatem treść porozumienia zawartego pomiędzy prokuratorem a
oskarżonym nie spełnia wymogów przepisów prawa, powinnością sądu jest dążenie
do uzgodnienia ze stronami stosownej modyfikacji wniosku, a w przypadku braku
zgody na proponowaną zmianę – skierowanie sprawy do rozpoznania za zasadach
ogólnych zgodnie z dyspozycją art. 343 § 7 k.p.k. (por. m.in. wyroki Sądu
Najwyższego: z dnia 9 listopada 2005 r., V KK 296/05, LEX nr 164332, z dnia 8
4
września 2009 r., sygn. IV KK 287/09, LEX nr 519609 i z dnia 12 kwietnia 2011 r.,
sygn. II KK 45/11, LEX nr 794961).
Sąd Rejonowy, co w realiach sprawy jest bezsporne, nie dokonał
prawidłowej kontroli złożonego przez prokuratora wniosku. Wydając wyrok zgodny
w całości w zakresie kary z treścią porozumienia zawartego pomiędzy
prokuratorem z M. J., ten Sąd nie dostrzegł, że przedmiotowy wniosek, odnośnie
propozycji dotyczącej wymiaru kary pozbawienia wolności, został sformułowany w
sposób sprzeczny z prawem karnym materialnym.
Występek określony w art. 178a § 2 k.k. jest bowiem zagrożony karą
grzywny, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do roku i jest
to sankcja, która obowiązuje niezmiennie od daty wejścia w życie tego przepisu, tj.
od dnia 15 grudnia 2000 r.
Karę 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, która została wymierzona M.
J. w następstwie uwzględnienia przez sąd wniosku złożonego w trybie art. 335 § 1
k.p.k., orzeczono zatem powyżej górnej granicy ustawowego zagrożenia,
przewidzianego za przestępstwo stypizowane w art. 178a § 2 k.k.
Jak trafnie podnosi Prokurator Generalny w uzasadnieniu kasacji, powyższe
uchybienie jest skutkiem naruszenia przez Sąd Rejonowy dyspozycji przepisu art.
343 § 7 k.p.k., poprzez zaniechanie dokonania prawidłowej kontroli wniosku, o
którym mowa w art. 335 § 1 k.p.k. Wniosek prokuratora pozostawał bowiem w
sprzeczności z treścią art. 178 a § 2 k.k. i z tego powodu brak było podstaw do jego
uwzględnienia i wydania wyroku w trybie przewidzianym w art. 343 k.p.k.
Poza sporem jest, iż podane uchybienie w sposób oczywisty wywarło wpływ
na treść zaskarżonego wyroku, gdyż doprowadziło do orzeczenia wobec M. J. kary
pozbawienia wolności w wymiarze przekraczającym ustawowe granice kary
przewidziane przepisem art. 178a § 2 k.k.
Kierując się powyższym, Sąd Najwyższy z mocy art. 535 § 5 k.p.k. i art. 537
§ 2 k.p.k. orzekł jak w wyroku.