Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 256/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Michał Laskowski
SSN Jarosław Matras
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie M. S. i G. Ś.
skazanych z art. 293 § 1 k.k. w zw. z art. 291 § 2 k.k. i art. 12 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
w dniu 4 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego
od wyroku Sądu Rejonowego w L.
z dnia 4 stycznia 2012 r. r.
uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt. 6
k.p.k. w zw. z art. 101 § 1 pkt. 4 k.k. umarza postępowanie karne
prowadzone przeciwko M. S. i G. Ś. o przestępstwa z art. 293 § 1
k.k. w zw. z art. 291 § 2 k.k. i art. 12 k.k., a kosztami procesu w
sprawie obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Prokurator oskarżył M. S. i G. Ś. o to, że w okresie od 2000 r. do dnia 16
2
marca 2005 r. w Ł., działając w warunkach czynu ciągłego, każdy z nich nabył od
nieustalonych osób pochodzące z kradzieży i wymienione w zarzutach programy
komputerowe (M. S. - osiem sztuk, G. Ś. 58 sztuk), tj. o przestępstwo z art. 291 § 1
k.k. w zw. z art. 293 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. W sprawie został oskarżony
również J. E. T., lecz jego sprawa została rozpoznana odrębnie.
Wyrokiem nakazowym z dnia 4 stycznia 2012 r. Sąd Rejonowy uznał M. S. i
G. Ś. za winnych popełnienia zarzuconych im czynów, z tym, że uznał, iż każdy z
nich stanowi wypadek mniejszej wagi i za przestępstwa te, na podstawie art. 293 §
1 k.k. w zw. z art. 291 § 2 k.k., skazał obu oskarżonych na kary grzywny w
wysokości po 100 stawek dziennych, ustalając stawkę dzienną na kwotę 20 zł, na
podstawie art. 415 § 4 k.p.k. zasądził na rzecz poszczególnych pokrzywdzonych:
od oskarżonego M. S. łączną kwotę 2650 zł, a od oskarżonego G. Ś. łączną kwotę
4564 zł – wraz z ustawowymi odsetkami, na mocy zaś art. 293 § 2 k.k. orzekł
przepadek na rzecz Skarbu Państwa przez zniszczenie przedmiotów konkretnie
wymienionych w kolejnych wykazach dowodów rzeczowych.
Wyrok ten w stosunku do obu oskarżonych uprawomocnił się bez
wniesienia sprzeciwu i jego zaskarżenia w trybie zwykłym.
Obecnie wyrok ten zaskarżył Prokurator Generalny wniesioną na korzyść
oskarżonych M. S. i G. Ś. kasacją, w której orzeczeniu temu zarzucił „rażące
naruszenie przepisów prawa karnego materialnego, a mianowicie art. 101 § 1 pkt 4
k.k. w zw. z art. 102 k.k., polegające na skazaniu M. S. i G. Ś., mimo istnienia
ujemnej przesłanki procesowej z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., za popełnienie przestępstw
z art. 293 § 1 k.k. w zw. z art. 291 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k., których karalność
ustała, co stanowi bezwzględną przesłankę odwoławczą określoną w art. 439 § 1
pkt 9 k.p.k.” Podnosząc powyższe, skarżący wniósł o uchylenie wyroku w
zaskarżonej części i umorzenie postępowania wobec oskarżonych M. S. i G. Ś. na
podstawie art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna w stopniu oczywistym.
Dokonując oceny zachowań M. S. i G. Ś. na płaszczyźnie art. 293 § 1 k.k.
w zw. z art. 291 § 2 k.k. – innej, niż proponowana w akcie oskarżenia, gdzie jako
naruszony wskazano art. 291 § 1 k.k. – Sąd Rejonowy przeoczył, że przyjęcie
3
przytaczanej kwalifikacji prawnej przypisanych oskarżonym czynów rodzi dalsze
skutki prawne, wiążące się z przedawnieniem ich karalności. Skoro bowiem
przestępstwa określone w wymienionych przepisach jako wypadek mniejszej wagi,
są zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
roku, to na uwadze mieć należało treść art. 101 § 1 pkt 4 k.k. Przepis ten stanowi,
że karalność takiego przestępstwa ustaje, jeżeli od jego popełnienia upłynęło 5 lat,
chyba że – jak wynika z unormowania art. 102 k.k. – w okresie tym wszczęto
postępowanie przeciwko osobie; wówczas bowiem karalność popełnionego
przestępstwa ustaje z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. Nadmienić
jedynie wypada, że w realiach sprawy, z uwagi na treść art. 2 ustawy z dnia 3
czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Dz. U. Nr 132, poz. 1109),
ustanawiającego regułę intertemporalną, nie ma znaczenia treść poprzednich
regulacji dotyczących przedawnienia, obowiązujących przed wejściem, z dniem 3
sierpnia 2005 r., w życie tej ustawy.
Uwzględnienie powyższego nakazywało wziąć pod uwagę, że dokonanie
omawianych przestępstw zostało oskarżonym przypisane w okresie od 2000 roku
do dnia 16 marca 2005 r., gdy tymczasem zarzuty ich popełnienia zostały im
przedstawione w postanowieniach z dnia 14 marca 2011 r. (k. 144 i k. 154 - 155),
ogłoszonych: M. S. w dniu 19 kwietnia 2011 r., a G. Ś. w dniu 25 marca 2011 r.
Zestawienie przytaczanych dat – przy zważeniu, iż za istotny dla ustalenia czasu
popełnienia czynu ciągłego traktuje się czas ostatniego z wchodzących w jego
skład zachowań – nie pozostawiało więc wątpliwości, że postępowanie karne
wszczęto przeciwko obu oskarżonym po upływie okresu 5 lat, biegnącego od
chwili popełnienia przypisanych im przestępstw. Nastąpiło to zatem po ustaniu
karalności za te czyny.
W powyższym świetle, Prokurator Generalny trafnie podnosi w kasacji, że
do wydania wyroku nakazowego, skazującego M. S. i G. S. za przestępstwa,
których karalność ustała, nastąpiło z rażącym naruszeniem prawa materialnego -
art. 101 § 1 pkt 4 k.k. w zw. z art. 102 k.k., co stanowi bezwzględną przyczynę
odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt. 6 k.p.k.
Stwierdzenie powyższego nakazywało zatem uchylenie zaskarżonego kasacją
wyroku i umorzenie prowadzonego przeciwko oskarżonym postępowania karnego.
4