Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 98/13
POSTANOWIENIE
Dnia 24 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Iwona Koper (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z wniosku M. B. i P. B.
przy uczestnictwie Ma. B. i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. Oddziału
w B. Inspektoratu w I.
o dział spadku i podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 października 2013 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawczyni M. B.
od postanowienia Sądu Okręgowego w B.
z dnia 13 lipca 2012 r.
odrzuca skargę kasacyjną.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 5 października 2011 r. Sąd Rejonowy w I. ustalił, że
w skład spadku po A. . B. i K. B. oraz w skład ich majątku wspólnego wchodzi
prawo własności zabudowanej nieruchomości położonej w I. oraz dokonał działu
spadku i podziału majątku wspólnego przyznając - na zgodny wniosek
wnioskodawców M. B. i P. B. i uczestnika Ma. B. - przedmiotową nieruchomość o
wartości 295.281 zł na wyłączną własność wnioskodawczyni bez obowiązku spłaty
na rzecz wnioskodawcy P. B. i zasądzając od wnioskodawczyni na rzecz
uczestnika spłatę w kwocie 2000 zł (pkt, II i III). Sąd Rejonowy oddalił wniosek
w pozostałej części dotyczącej uznania za bezskuteczne wobec wnioskodawców
obciążenia 1/8 niewydzielonej części przedmiotowej nieruchomości przez
ustanowienie na niej na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) hipoteki
przymusowej zwykłej w wysokości 15 444,71 zł i 33 923, 93 zł (pkt IV).
Postanowienie Sądu Rejonowego zaskarżyli wnioskodawcy w części objętej
jego pkt IV orzekającej o częściowym oddaleniu wniosku. We wnioskach apelacji
domagali się zmiany postanowienia w zaskarżonej części.
Sąd Okręgowy w B. postanowieniem z dnia 13 lipca 2012 r. oddalił apelację.
Postanowienie zaskarżyła wnioskodawczyni wnosząc w skardze kasacyjnej
o jego zmianę w całości i zmianę postanowienia Sądu Rejonowego w części
dotyczącej punktu IV tego postanowienia przez uznanie za bezskuteczne wobec
wnioskodawców obciążenia 1/8 niewydzielonej części przedmiotowej
nieruchomości, polegającego na ustanowieniu na niej hipoteki przymusowej zwykłej
na rzecz ZUS w wysokości 15.444,71 zł oraz hipoteki przymusowej zwyklej na
rzecz ZUS w wysokości 33.923,93 zł i zasądzenie kosztów postępowania albo
uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
Okręgowemu z pozostawieniem temu Sądowi orzeczenia o kosztach postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wartość przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego podlega kontroli Sądu
Najwyższego w ramach badania jej dopuszczalności. Zgodnie z art. 5191
§ 2 in fine
i art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c. w sprawach dotyczących podział majątku po ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami, zniesienia współwłasności i działu
3
spadku, skarga kasacyjna nie przysługuje, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia
jest niższa niż sto pięćdziesiąt tysięcy złotych.
Jak przyjmuje się w judykaturze Sądu Najwyższego oznaczenie wartości
przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego w sprawach działowych pozostaje w ścisłej
zależności od wyników postępowania w tych sprawach i nie przesądza jej wartość
przedmiotu podziału. Określa ją natomiast wartość przedmiotu kwestionowanego
w skardze kasacyjnej rozstrzygnięcia sądu drugiej instancji. W sprawach o podział
majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami oraz
w sprawach o zniesienie współwłasności i dział spadku wartością przedmiotu
zaskarżenia jest wartość poszczególnych rzeczy i praw, których objęcie lub
nieobjęcie rozstrzygnięciem sądu albo sposób podziału kwestionuje skarżący,
a także wartość roszczeń dochodzonych w sprawie, będących przedmiotem
zaskarżenia (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2002 r., II CZ
25/02, z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02, nie publikowane). Z reguły więc,
nawet jeżeli skarżący kwestionuje orzeczenie w całości, wartość ta nie przekracza
jego udziału w dzielonym majątku. Wyjątkowo jedynie, gdy uczestnik kwestionuje
zasadę podziału i rzutuje to na wartość przedmiotu zaskarżenia, to może być ona
wyższa.
W przytoczonym stanie sprawy, wartość przedmiotu zaskarżenia odpowiada
wysokości obciążenia hipotecznego, którego skuteczność kwestionowała
wnioskodawczyni, w łącznej kwocie nieprzekraczającej stu pięćdziesięciu tysięcy zł.
Z tych względów wniesiona skarga kasacyjna jako niedopuszczalna
podlegała odrzuceniu (art. 3986
§ 3 w zw. z art. 3986
§ 2 i art. 5191
§ 5191
§ 2 in
fine i art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c.).