Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 54/14
POSTANOWIENIE
Dnia 13 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Kazimierz Klugiewicz
po rozpoznaniu w Izbie Karnej,
na posiedzeniu w dniu 13 marca 2014 r.,
w sprawie K. U.,
skazanego z art. 286 § 1 k.k. i in.,
kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego,
od wyroku Sądu Okręgowego w K.,
z dnia 17 września 2013 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w C.,
z dnia 24 stycznia 2013 r.,
na podstawie art. 531 § 1 w zw. z art. 530 § 2 k.p.k. w zw. z art. 523 § 2 i § 4 k.p.k.
p o s t a n o w i ł :
1) pozostawić kasację bez rozpoznania;
2) kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć
skazanego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w C., wyrokiem z dnia 24 stycznia 2013 roku:
I. uznał oskarżonego K. U. za winnego trzech czynów z art. 286 § 1 k.k. i
przyjmując, że czyny te stanowią ciąg przestępstw na mocy art. 286 § 1 k.k.
w zw. z art. 91 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę roku pozbawienia
wolności oraz karę grzywny w wysokości 60 (sześćdziesięciu) stawek
dziennych przyjmując, że jedna stawka dzienna jest równoważna kwocie 10
(dziesięć) złotych;
2
II. uznał oskarżonego K. U. za winnego popełnienia czynu z art. 284 § 2 k.k. w
zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 284 § 2 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył
mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w
wysokości 60 (sześćdziesięciu) stawek dziennych przyjmując, że jedna
stawka dzienna jest równoważna kwocie 10 (dziesięć) złotych;
III. na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. oraz art. 91 § 2 k.k. połączył kary
pozbawienia wolności oraz kary grzywny orzeczone wobec oskarżonego K.
U. w pkt. I oraz II wyroku i orzekł wobec niego karę łączną w wymiarze roku i
4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w
wysokości 80 (osiemdziesiąt) stawek dziennych ustalając wysokość jednej
stawki na kwotę 10 (dziesięć) złotych;
IV. na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie
wobec oskarżonego K. U. kary łącznej pozbawienia wolności na okres próby
wynoszący 2 (dwa) lata;
V. na mocy art. 72 § 2 k.k. zobowiązał oskarżonego K. U. do naprawienia w
całości szkody wyrządzonej przestępstwami przez zapłatę kwoty 14 100,06
zł na rzecz P. SA w terminie dwóch lat od uprawomocnienia się wyroku.
Apelację od wyroku Sądu Rejonowego w C. złożył obrońca oskarżonego K.
U., stawiając zarzuty naruszenia przepisów postępowania mających wpływ na treść
zaskarżonego orzeczenia, tj. art. 377 § 3 k.p.k. w zw. z art. 382 k.p.k., art. 167
k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k.
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 17 września 2013 r.,:
1. uchylił orzeczenie o karach łącznych zawarte w pkt III,
2. uchylił orzeczenie o skazaniu zawarte w pkt II i w tym zakresie sprawę
przekazał Sądowi Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania;
3. zobowiązanie oskarżonego do naprawienia wyrządzonej przestępstwami
szkody ustalił na kwotę 5397,84 zł;
4. w pozostałym zakresie przedmiotowy wyrok utrzymał w mocy.
Kasację od wyroku Sądu Okręgowego w K. wniósł obrońca skazanego K. U.
zarzucając temu orzeczeniu rażące naruszenie przepisów prawa procesowego,
3
mające istotny wpływ na jego treść tj. art. 434 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 167 k.p.k.
oraz art. 457 § 3 k.p.k.
Prokurator Prokuratury Okręgowej w K. w pisemnej odpowiedzi na kasację
obrońcy skazanego wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja jest niedopuszczalna z mocy ustawy i nie powinna zostać przyjęta
przez Prezesa Sądu Okręgowego w toku tzw. postępowania okołokasacyjnego.
Zgodnie z art. 523 § 2 k.p.k. kasację na korzyść można wnieść jedynie w
razie skazania oskarżonego za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe na karę
pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, przy czym
ograniczenie to nie dotyczy kasacji wniesionych z powodu uchybień wymienionych
w art. 439 k.p.k. oraz pochodzących od podmiotów wskazanych w art. 521 k.p.k.
Skoro w niniejszej sprawie K. U. wymierzono karę pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania na dwuletni okres próby oraz karę
grzywny, a kasacja na jego korzyść – sporządzona przez jego obrońcę – nie
zarzuca uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. i uchybień takich nie stwierdzono
po analizie akt sprawy, to należało uznać, że jest ona niedopuszczalna z mocy
samego prawa, a wobec bezzasadnego jej przyjęcia, na podstawie art. 531 § 1 w
zw. z art. 530 § 2 k.p.k. w zw. z art. 523 § 2 i § 4 k.p.k. pozostawić ją bez
rozpoznania. Skarżący zdaje się bowiem nie dostrzegać, że Sąd Okręgowy w K.
utrzymał w mocy pkt IV wyroku Sądu Rejonowego w C., w którym warunkowo
zawieszono wykonanie kary pozbawienia wolności, a orzeczenie to należy odnieść
do kary roku pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w
zw. z art. 91 § 1 k.k. Niczego zaś nie zmienia to, że literalnie rzecz ujmując, w tym
punkcie wyroku Sądu I instancji jest mowa o warunkowym zawieszeniu wykonania
kary łącznej pozbawienia wolności, która na skutek orzeczenia Sądu Okręgowego
przestała istnieć i w obrocie pozostała jedynie kara jednostkowa za ciąg
przestępstw z art. 286 § 1 k.k. w postaci roku pozbawienia wolności oraz grzywny.
Jednakże wykonanie tej kary roku pozbawienia wolności, na mocy wyroku Sądu
Rejonowego – utrzymanego w tej części wyrokiem Sądu Okręgowego, zostało
warunkowo zawieszone na okres próby wynoszący 2 lata. Zasadnie przyjmuje się,
że w takiej sytuacji, jak opisana w przedmiotowej sprawie, Sąd Rejonowy implicite
4
najpierw warunkowo zawiesił wykonanie kar jednostkowych pozbawienia wolności,
a następnie kary łącznej pozbawienia wolności. Zbędnym formalizmem byłoby
wymaganie od sądu orzekającego, aby ten konstruując swoje orzeczenie w
przypadku skazywania za kilka przestępstw, najpierw wymierzał kary jednostkowe
pozbawienia wolności, następnie warunkowo zawieszał ich wykonanie i ostatecznie
wymierzał karę łączną pozbawienia wolności oraz warunkowo zawieszał jej
wykonanie. Co prawda, taki sposób postępowania byłby poprawny i z pewnością
oddawałby w sposób jasny właściwą intencję sądu, ale pominiecie w sentencji
wyroku rozstrzygnięć o warunkowym zawieszeniu wykonania kar jednostkowych
pozbawienia wolności i rozstrzygnięcie tylko o warunkowym zawieszeniu
wykonania kary łącznej pozbawienia wolności, nie może oznaczać niczego innego,
aniżeli to, że również wykonanie kar jednostkowych pozbawienia wolności zostało
warunkowo zawieszone. W sytuacji zaś, gdy orzeczenie sądu pierwszej instancji,
co do rozstrzygnięcia obejmującego jedną z kar jednostkowych pozbawienia
wolności zostanie uchylone, a w takiej sytuacji ulega rozwiązaniu również kara
łączna, to oczywistym jest, że w obrocie pozostaje wówczas kara jednostkowa
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.
Na marginesie dodatkowo wskazać można, że jakkolwiek zgodnie z art. 89 §
1a k.k. w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania sąd może w wyroku łącznym
orzec karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej
wykonania, to jednak nie jest już dopuszczalne warunkowe zawieszenie
wykonania kary łącznej w sytuacji, gdy wszystkie podlegające połączeniu kary
jednostkowe orzeczone zostały bez warunkowego zawieszenia ich wykonania (zob.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2013 r., III KK 335/12, LEX nr 1294450).
Gdyby więc Sąd Rejonowy orzekł wobec K. U. kary jednostkowe pozbawienia
wolności bez warunkowego ich zawieszenia, to również nie mógłby orzec o
warunkowym zawieszeniu wykonania kary łącznej pozbawienia wolności.
O tym, że wykonanie orzeczonej prawomocnie wobec skazanego K. U. kary
roku pozbawienia wolności zostało warunkowo zawieszone świadczy również to, że
przecież Sąd Okręgowy zmodyfikował orzeczenie o obowiązku naprawienia szkody
w trybie art. 72 § 2 k.k., które orzeka się jedynie wobec sprawcy, któremu
5
zawieszono wykonanie kary. Podobnie Sąd pierwszej instancji przystępując do
wykonywania prawomocnego wyroku zasadnie przyjął, iż wobec K. U. została
orzeczona kara roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem je
wykonania na okres próby 2 lat (k- 578, 580 akt). W takiej zaś sytuacji, co najmniej
zdumienie musi budzić to, że obrońca skazanego w kasacji wywodzi, iż Sąd
Okręgowy wbrew dyspozycji art. 434 k.p.k. orzekł wobec K. U. bezwzględną karę
pozbawienia wolności.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji postanowienia, przy
czym kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążył skazanego.