IV CZ 9/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-06-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 9/14
POSTANOWIENIE
Dnia 21 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Maria Szulc
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi pozwanej
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 9 maja 2008 r.,
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko J. K.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 marca 2014 r.,
zażalenia pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 25 lipca 2013 r.,
oddala zażalenie i zasądza od pozwanej na rzecz powoda
kwotę 3 600 (trzy tysiące sześćset) zł tytułem kosztów
postępowania zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
Skarżąca J. K. w skardze z dnia 9 maja 2013 r. wniosła o wznowienie
postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 maja 2008 r. oraz o zmianę tego wyroku poprzez zmianę zaskarżonego
apelacją wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 13 listopada 2007 r. i oddalenie
powództwa a także o stosowne orzeczenie o kosztach procesu. Skargę oparła na
podstawie z art. 403 § 2 k.p.c. Jako nową, wcześniej nieujawnioną okoliczność
powołała fakt, że pozwany nigdy nie był chory na schizofrenię, wynikający z opinii
sądowej psychologiczno - psychiatrycznej sporządzonej na potrzeby sprawy karnej,
już po prawomocnym zakończeniu postępowania, którego dotyczy skarga.
Wskazała, że przesłanką ustalenia na podstawie art. 82 k.c. nieważności umowy
zawartej między stronami oraz czynności sprostowania tej umowy była diagnoza
stwierdzająca u pozwanego schizofrenię. Sąd Apelacyjny na podstawie art. 410 § 1
zd. 1 k.p.c. odrzucił skargę o wznowienie postępowania postanowieniem z dnia 25
lipca 2013 r., uznając ją za spóźnioną, z powodu niedotrzymania dwuletniego
terminu z art. 47922
zd. 1 k.p.c. Sąd wyjaśnił, że wprawdzie skarżąca w skardze o
wznowienie postępowania kwestionowała gospodarczy charakter sprawy, jednak w
toku wcześniejszego, dwuinstancyjnego procesu taką kwalifikację sporu
akceptowała a nawet czerpała z niej zarzuty podnoszone w apelacji.
Powódka J. K. zażaliła się na to postanowienie. Zarzuciła naruszenie art.
47922
k.p.c. i wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem
temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.
W odpowiedzi na zażalenie powódki pozwany domagał się jego oddalenia
i zasądzenia od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Postępowanie w sprawie, której wniesiona została skarga o wznowienie,
dotyczyło ustalenia nieważności umowy, mocą której strony dokonały podziału
między siebie nieruchomości nabytej wspólnie na cele działalności prowadzonej
w formie spółki cywilnej oraz późniejszego sprostowania tej umowy. Sprawy ze
stosunku spółki, które toczą się w postępowaniu procesowym, z mocy art. 2 ust. 2
pkt 2 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw
gospodarczych (Dz. U. Nr 33, poz. 175 ze zm.) rozpatrywane były w postępowaniu
gospodarczym. Do takich spraw zaliczyć należy niniejszą, której przedmiotem było
ustalenie, czy wspólnicy dokonali umownie ważnego zniesienia współwłasności
nieruchomości, a więc dotyczącą czynności prawnych podjętych przez wspólników
w ramach kończenia działalności wykonywanej w ramach spółki.
Skoro zaś sprawa miała charakter gospodarczy, do jej wznowienia, na
podstawie przepisu przejściowego – art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r.
o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 233, poz. 1381) stosuje się przepisy dotychczasowe. Jakkolwiek bowiem
skarga o wznowienie postępowania ma charakter środka nadzwyczajnego,
wnoszonego od prawomocnego orzeczenia, jednak jej cel, którym jest
doprowadzenie do ponownego rozpoznania sprawy, powoduje, że pojęcie
wszczęcia sprawy, z którego datą art. 9 ust 1 ustawy z 16 września 2011 r, łączy
obowiązek stosowania przepisów dotychczasowych lub nowych rozumieć należy
jako wszczęcie sprawy, w której zapadło prawomocne orzeczenie, a nie jako
wszczęcie postępowania ze skargi o wznowienie. Skarga o wznowienie
postępowania nie ma charakteru środka kontroli prawidłowości orzeczenia, stanowi
procesową instytucję umożliwiającą ponowne rozpoznanie sprawy z przyczyn
skonkretyzowanych w ustawie, realizuje zadania „reparacyjne” (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2010 r., III CZ 67/09, nie publ. poza bazą Lex nr
686069). Stanowiska tego nie zmienia szczególne postanowienie art. 9 ust. 7
ustawy z dnia 16 września 2011 r., określające odrębnie zasady stosowania
dawnego art. 74922
k.p.c. do postępowań regulacyjnych. Nie zmienia on reguły
generalnej, jedynie odmiennie określa zdarzenie miarodajne dla oceny, czy
zastosowanie znajdzie ten przepis czy też przepisy znowelizowane, decydujące
znaczenie nadając dacie wydania decyzji przez prezesa właściwego urzędu.
4
Z przytoczonych względów, Sąd Apelacyjny prawidłowo zastosował art.
74922
ust. 1 k.p.c. i uznał skargę za spóźnioną. Zażalenie podlegało w związku z
tym oddaleniu, jako nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
k.p.c.).
Orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego wynika z treści art.
39821
w zw. z art. 391 § 1, art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 21 marca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Maria Szulc
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi pozwanej
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 9 maja 2008 r.,
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko J. K.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 marca 2014 r.,
zażalenia pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 25 lipca 2013 r.,
oddala zażalenie i zasądza od pozwanej na rzecz powoda
kwotę 3 600 (trzy tysiące sześćset) zł tytułem kosztów
postępowania zażaleniowego.
2
UZASADNIENIE
Skarżąca J. K. w skardze z dnia 9 maja 2013 r. wniosła o wznowienie
postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 maja 2008 r. oraz o zmianę tego wyroku poprzez zmianę zaskarżonego
apelacją wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 13 listopada 2007 r. i oddalenie
powództwa a także o stosowne orzeczenie o kosztach procesu. Skargę oparła na
podstawie z art. 403 § 2 k.p.c. Jako nową, wcześniej nieujawnioną okoliczność
powołała fakt, że pozwany nigdy nie był chory na schizofrenię, wynikający z opinii
sądowej psychologiczno - psychiatrycznej sporządzonej na potrzeby sprawy karnej,
już po prawomocnym zakończeniu postępowania, którego dotyczy skarga.
Wskazała, że przesłanką ustalenia na podstawie art. 82 k.c. nieważności umowy
zawartej między stronami oraz czynności sprostowania tej umowy była diagnoza
stwierdzająca u pozwanego schizofrenię. Sąd Apelacyjny na podstawie art. 410 § 1
zd. 1 k.p.c. odrzucił skargę o wznowienie postępowania postanowieniem z dnia 25
lipca 2013 r., uznając ją za spóźnioną, z powodu niedotrzymania dwuletniego
terminu z art. 47922
zd. 1 k.p.c. Sąd wyjaśnił, że wprawdzie skarżąca w skardze o
wznowienie postępowania kwestionowała gospodarczy charakter sprawy, jednak w
toku wcześniejszego, dwuinstancyjnego procesu taką kwalifikację sporu
akceptowała a nawet czerpała z niej zarzuty podnoszone w apelacji.
Powódka J. K. zażaliła się na to postanowienie. Zarzuciła naruszenie art.
47922
k.p.c. i wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem
temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.
W odpowiedzi na zażalenie powódki pozwany domagał się jego oddalenia
i zasądzenia od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Postępowanie w sprawie, której wniesiona została skarga o wznowienie,
dotyczyło ustalenia nieważności umowy, mocą której strony dokonały podziału
między siebie nieruchomości nabytej wspólnie na cele działalności prowadzonej
w formie spółki cywilnej oraz późniejszego sprostowania tej umowy. Sprawy ze
stosunku spółki, które toczą się w postępowaniu procesowym, z mocy art. 2 ust. 2
pkt 2 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw
gospodarczych (Dz. U. Nr 33, poz. 175 ze zm.) rozpatrywane były w postępowaniu
gospodarczym. Do takich spraw zaliczyć należy niniejszą, której przedmiotem było
ustalenie, czy wspólnicy dokonali umownie ważnego zniesienia współwłasności
nieruchomości, a więc dotyczącą czynności prawnych podjętych przez wspólników
w ramach kończenia działalności wykonywanej w ramach spółki.
Skoro zaś sprawa miała charakter gospodarczy, do jej wznowienia, na
podstawie przepisu przejściowego – art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r.
o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 233, poz. 1381) stosuje się przepisy dotychczasowe. Jakkolwiek bowiem
skarga o wznowienie postępowania ma charakter środka nadzwyczajnego,
wnoszonego od prawomocnego orzeczenia, jednak jej cel, którym jest
doprowadzenie do ponownego rozpoznania sprawy, powoduje, że pojęcie
wszczęcia sprawy, z którego datą art. 9 ust 1 ustawy z 16 września 2011 r, łączy
obowiązek stosowania przepisów dotychczasowych lub nowych rozumieć należy
jako wszczęcie sprawy, w której zapadło prawomocne orzeczenie, a nie jako
wszczęcie postępowania ze skargi o wznowienie. Skarga o wznowienie
postępowania nie ma charakteru środka kontroli prawidłowości orzeczenia, stanowi
procesową instytucję umożliwiającą ponowne rozpoznanie sprawy z przyczyn
skonkretyzowanych w ustawie, realizuje zadania „reparacyjne” (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2010 r., III CZ 67/09, nie publ. poza bazą Lex nr
686069). Stanowiska tego nie zmienia szczególne postanowienie art. 9 ust. 7
ustawy z dnia 16 września 2011 r., określające odrębnie zasady stosowania
dawnego art. 74922
k.p.c. do postępowań regulacyjnych. Nie zmienia on reguły
generalnej, jedynie odmiennie określa zdarzenie miarodajne dla oceny, czy
zastosowanie znajdzie ten przepis czy też przepisy znowelizowane, decydujące
znaczenie nadając dacie wydania decyzji przez prezesa właściwego urzędu.
4
Z przytoczonych względów, Sąd Apelacyjny prawidłowo zastosował art.
74922
ust. 1 k.p.c. i uznał skargę za spóźnioną. Zażalenie podlegało w związku z
tym oddaleniu, jako nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
k.p.c.).
Orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego wynika z treści art.
39821
w zw. z art. 391 § 1, art. 98 § 1 i 3 k.p.c.