Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 103/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 maja 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Michał Laskowski (przewodniczący)
SSN Piotr Hofmański (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Klugiewicz
Protokolant Jolanta Grabowska
w sprawie K. J.
skazanego z art. 209 § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 13 maja 2014 r.,
kasacji Prokuratora Generalnego
od wyroku Sądu Okręgowego w B.
z dnia 5 grudnia 2013 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Ż.
z dnia 22 sierpnia 2013 r.
uchyla zaskarżony wyrok oraz utrzymany nim w mocy wyrok
Sądu Rejonowego w Ż. z dnia 22 sierpnia 2013 r. i umarza
postępowanie, zaś kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb
Państwa.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2013 r., Sąd Rejonowy w Ż. uznał oskarżonego
K. J. za winnego tego, że okresie od stycznia 2011 r. do maja 2011 r. oraz od lipca
2011 r. do listopada 2011 r. w R., uporczywie uchylał się od ciążącego na nim z
mocy ustawy obowiązku opieki nad M. i A. J. poprzez niełożenie na ich utrzymanie,
czym naraził je na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, tj.
o przestępstwo z art. 209 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 209 § 1 k.k. skazał go na
karę 4 miesięcy pozbawienia wolności.
Po rozpoznaniu apelacji oskarżonego, Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia
5 grudnia 2013 roku, wniesionego środka odwoławczego nie uwzględnił, uznając
apelację za oczywiście bezzasadną i utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.
Wyrok ten zaskarżył kasacją na korzyść skazanego Prokurator Generalny,
podnosząc rażące naruszenie prawa procesowego mogące mieć istotny wpływ na
treść orzeczenia, a mianowicie art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.,
polegające na przeprowadzeniu wadliwej kontroli odwoławczej wyroku Sądu
Rejonowego w Ż. z dnia 22 sierpnia 2013 r., sygn. akt … 508/13, i utrzymaniu go w
mocy, pomimo, że orzeczeniem tym K. J. został skazany za czyn, za który został
już prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Ż. z dnia 26 marca 2013
r., sygn. akt … 857/12, co stanowi bezwzględną przesłankę odwoławczą określoną
w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. W konkluzji kasacji Prokurator Generalny wniósł o
uchylenie zaskarżonego wyroku i utrzymanego nim w mocy wyroku Sądu
Rejonowego w Ż. oraz o umorzenie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna.
Istotnie, wyrokiem Sądu Rejonowego w Ż. z dnia 22 sierpnia 2013 r., sygn.
akt … 508/13, przypisano skazanemu K. J. czyn polegający na uchylaniu się od
obowiązku alimentacyjnego względem M. i A. J. w okresie od stycznia 2011 r. do
maja 2011 r. oraz od lipca 2011 r. do listopada 2011 r. Tymczasem wobec tego
samego skazanego zapadł uprzednio prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Ż. z
dnia 26 marca 2013 r., sygn. akt … 857/12, przypisujący mu popełnienie tego
samego czynu względem tych samych pokrzywdzonych, w tym samym czasie i
miejscu. Ze względu na niewątpliwą identyczność czynów przypisanych w obu
3
przywołanych wyrokach Sądu Rejonowego w Ż., wyrok późniejszy, tj. wyrok Sądu
Rejonowego w Ż. z dnia 22 sierpnia 2013 r., sygn. akt … 508/13, jako zapadły po
uprawomocnieniu się wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia 26 marca 2013 r., sygn.
akt … 857/12, obciążony jest wadą powagi rzeczy osądzonej, będącą bezwzględną
przyczyną odwoławczą, o której mowa w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. Dodać warto, że
Sąd ten, mimo zasięgnięcia danych o karalności K. J., nie miał w czasie orzekania
wiedzy o uprzednio wydanym prawomocnym wyroku, a fakt ten odkryty został
dopiero na etapie sporządzania uzasadnienia wyroku.
Niestety Sąd Okręgowy w B., dokonujący kontroli odwoławczej wyroku Sądu
Rejonowego w Ż. z dnia 22 sierpnia 2013 r., nie dostrzegł tej poważnej wady
postępowania. Uchybienie to jest tym bardziej rażące, że Sąd Rejonowy w Ż. na s.
12-13 uzasadnienia wyroku z dnia 22 sierpnia 2013 r. szczegółowo opisał
omawiane uchybienie podając okoliczności jego wystąpienia i ujawnienia.
Zgodnie z treścią art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. w przypadku wystąpienia wady rei
iudicatae sąd odwoławczy powinien uchylić zaskarżone orzeczenie niezależnie od
granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów. Mimo to Sąd Okręgowy utrzymał
wadliwy wyrok w mocy i na tym polega uchybienie, które jest podstawą
uwzględnienia kasacji. Niezbędne okazało się uchylenie zaskarżonego wyroku
Sądu Okręgowego i utrzymanego nim w mocy wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z
dnia 22 sierpnia 2013 r. oraz o umorzenie postępowania na podstawie art. 17 § 1
pkt 7 k.p.k.
W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji.