Pełny tekst orzeczenia

121


POSTANOWIENIE
z dnia 24 listopada 1998 r.
Sygn. P. 3/98


Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wojciech Sokolewicz – przewodniczący
Ferdynand Rymarz
Jadwiga Skórzewska-Łosiak
Błażej Wierzbowski – sprawozdawca
Marian Zdyb

po rozpoznaniu 24 listopada 1998 r. na posiedzeniu niejawnym pytania prawnego Naczelnego Sądu Administracyjnego o udzielenie odpowiedzi:
czy przepis art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509; zm.: z 1995 r. Nr 86, poz. 433, Nr 133, poz. 654; z 1996 r. Nr 56, poz. 257; z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 68, poz. 439, Nr 111, poz. 723) jest zgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483),

p o s t a n o w i ł:

umorzyć postępowanie w sprawie na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 roku o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643).



Uzasadnienie:


1. W sprawie o sygn. akt I SA 1567/97 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie 3 lutego 1998 r. postanowił na podstawie art. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643) zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z następującym pytaniem prawnym:
czy art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) jest zgodny z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., a w szczególności z art. 2, stanowiącym, że Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej oraz art. 32 ust. 1, statuującym zasadę równości wobec prawa.
Pytanie zostało przedstawione w związku z postępowaniem sądowym toczącym się na skutek skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z 22 sierpnia 1997 r., na mocy której utrzymano decyzję Prezydenta Miasta Warszawy z 18 czerwca 1997 r. odmawiającą przyznania dodatku mieszkaniowego. Zdaniem skarżącego organy administracji zastosowały błędną interpretację prawa materialnego przy ustalaniu wysokości dochodu, ponieważ nie zmniejszyły dochodu brutto o kwotę płaconego podatku dochodowego oraz kwotę płaconych alimentów.
W ocenie NSA zarzuty podniesione w skardze nie znajdują uzasadnienia na gruncie wykładni gramatycznej, bowiem zgodnie z art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) za podstawę obliczenia dochodu przypadającego na jednego członka gospodarstwa domowego przyjmuje się sumę dochodów członków tego gospodarstwa osiągniętych w okresie trzech miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku. Rada Ministrów, korzystając z upoważnienia zawartego w art. 40 ust. 3 ustawy określiła w rozporządzeniu z dnia 7 listopada 1994 r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz.U. Nr 119, poz. 570 ze zm.) wzór deklaracji o wysokości dochodów gospodarstwa domowego (zał. nr 2 do rozporządzenia). Jednocześnie wykraczając - zdaniem NSA - poza zakres upoważnienia ustawowego, w załączniku stanowiącym wzór deklaracji wskazano, że za dochód uważa się wszelkie przychody pomniejszone o faktycznie poniesione koszty ich uzyskania (dochód brutto).
Ponadto, w ocenie NSA, przyjęcie dochodu brutto jako podstawy do ustalenia dodatku mieszkaniowego, przewidzianego w ustawie z 2 lipca 1994 r. jest sprzeczne z definicją dochodu zawartą w ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1993 r. Nr 13, poz. 60 ze zm.) oraz z celami tych ustaw (zaspakajanie niezbędnych potrzeb życiowych rodzin).
2. Prokurator Generalny uznał, iż przepis art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) jest zgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
W uzasadnieniu swego stanowiska Prokurator Generalny podkreślił, że przepisy ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych nie precyzują jednoznacznie, jak należy rozumieć pojęcie “dochodu”, choć bezspornym jest, iż dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego stanowi podstawowe kryterium przyznania dodatku mieszkaniowego. Zdaniem Prokuratora Generalnego, wobec braku definicji dochodu w ustawie z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, problem konstytucyjności art. 40 ust. 2 ustawy sprowadza się do ustalenia właściwej wykładni tego pojęcia. Odniósł się przy tym do definicji “dochodu” zawartej w ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej oraz do określenia dochodu w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 listopada 1994 r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz.U. Nr 119, poz. 570 ze zm.). W konkluzji Prokurator Generalny wyraził pogląd, że przepis art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) jest zgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jednak jego wykładnia winna mieć oparcie w przepisach ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1993 r. Nr 13, poz. 60 ze zm.).
3. W piśmie procesowym z 3 listopada 1998 r. Naczelny Sąd Administracyjny cofnął przedstawione Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne.
Decyzja o potrzebie wyjaśnienia, w trybie pytania prawnego, powziętej wątpliwości co do zgodności aktu normatywnego z konstytucją oraz ocena czy od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem należy do składu orzekającego sądu. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego pytanie prawne dotyczące zgodności przepisu art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stało się bezprzedmiotowe wobec rozstrzygnięcia zawartego w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25 maja 1998 r., sygn. U. 19/97.
Mając powyższe na względzie Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.