Ts 78/99
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
-
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 - art. 112 zd. 1)
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
184
POSTANOWIENIE
z dnia 22 września 1999 r.
Sygn. Ts 78/99
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Krzysztof Kolasiński
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Haliny W. i Klemensa W., w sprawie zgodności:
art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity z 1997 r. Dz.U. Nr 16, poz. 89) z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej Haliny i Klemensa W. z 20 maja 1999 r. skarżący wnieśli o stwierdzenie niezgodności art. 9 pkt 2 zd. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89) z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Skarżący wskazali, iż stosując zakwestionowany przepis Urząd Skarbowy w P. decyzją z 27 maja 1996 r. umorzył postępowanie w przedmiocie wymiaru podatku z tytułu nabycia praw do spadku po Tekli W.
Od tej decyzji skarżący wnieśli odwołanie 17 czerwca 1996 roku. Decyzją z 13 września 1996 r. Izba Skarbowa w L. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję wskazując, iż podatek obliczono na podstawie art. 9 ust. 2 kwestionowanej w niniejszej skardze ustawy, który stanowi, iż w przypadku wielokrotnego nabycia rzeczy i praw majątkowych od tej samej lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, podstawę jego obliczenia stanowi łączna wartość rzeczy i praw majątkowych, a wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega zwrotowi w jakiejkolwiek formie.
Skarżący wnieśli skargę na decyzję Izby Skarbowej do Naczelnego Sądu Administracyjnego – Ośrodek Zamiejscowy w L., który wyrokiem z 10 grudnia 1997 r. skargę tę oddalił.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 czerwca 1999 r. działający z urzędu pełnomocnik skarżących został wezwany do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej, w szczególności poprzez wskazanie, kiedy doręczono skarżącym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 grudnia 1997 r. W zarządzeniu wezwano również do podania daty złożenia przez skarżących wniosku do sądu rejonowego o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz daty powiadomienia skarżących, iż ORA w K. wyznaczyła adwokata do sporządzenia w imieniu skarżących niniejszej skargi.
W piśmie procesowym z 25 czerwca 1999 r. pełnomocnik skarżących usunął wskazane braki skargi konstytucyjnej.
Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:
Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu toku instancyjnego, w ciągu dwóch miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Termin ten wskazuje okres czasu, w jakim można dokonać czynności wniesienia do Trybunału Konstytucyjnego skargi konstytucyjnej w celu stwierdzenia przez Trybunał niezgodności zaskarżonego przepisu z konstytucją. Złożenie skargi z przekroczeniem terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wyłącza możliwość merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej. Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym nie zawiera przepisów regulujących zasady obliczania tego terminu, ani dopuszczających możliwość jego przywrócenia. Stosując w tej sytuacji odpowiednie przepisy kodeksu postępowania cywilnego regulujące kwestię obliczania terminów – posłużenie się którymi jest zasadne, ze względu na treść art. 20 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym – należy dojść do wniosku, iż termin przewidziany w art. 46 ust. 1 tejże ustawy kończy się w dniu, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu (art. 165 kpc w związku z art. 112 zd. 1 kc). Obowiązuje tu także reguła, według której oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym jest równoznaczne z wniesieniem go do Trybunału (art. 165 § 2 kpc.). Na podstawie tych przepisów należy przyjąć, że ostatnim dniem, w którym skarżący w normalnym toku zdarzeń mogli – zachowując ustawowy termin – wnieść skargę konstytucyjną powinien być 11 maja 1998 r., ponieważ 10 marca 1998 r. skarżącym doręczono ostateczne rozstrzygnięcie w ich sprawie.
Dokonując ustaleń w przedmiocie zachowania terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej należy jednak uwzględnić fakt, że 5 maja 1998 r. skarżący wystąpili do Sądu Rejonowego w G. z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej. Jak wynika z art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, do czasu rozstrzygnięcia tego wniosku termin przewidziany w art. 46 ust. 1 tej ustawy “nie biegnie”. Z uwagi na brzmienie przepisu art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, jak i ze względu na konieczność równego traktowania skarżących, którzy samodzielnie ustanowili pełnomocnika do sporządzenia skargi konstytucyjnej i skarżących, którzy otrzymali pomoc prawną z urzędu, należy przyjąć, iż wystąpienie z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu nie anuluje upływu okresu poprzedzającego złożenie wniosku. W stanie faktycznym rozpatrywanej sprawy oznacza to, iż skarga konstytucyjna mogła być wniesiona w czasie 5 dni pozostałych po odliczeniu tych dni, które upłynęły do dnia wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.
Przyjmując, iż zawieszenie biegu terminu kończy się dopiero w dniu, w którym skarżący dowiedzieli się o wyznaczeniu adwokata mającego w ich imieniu sporządzić skargę (tj. 6 maja 1999 r.), trzeba uznać, że skarga konstytucyjna została wniesiona po upływie ustawowego terminu. Została ona bowiem nadana w UP w G. 31 maja 1999 r., natomiast – dokonując obliczeń terminu zgodnie z przyjętym przez Trybunał poglądem dotyczącym interpretacji przepisu art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym – ostatnim dniem, w którym skarżący mogli wnieść z zachowaniem terminu niniejszą skargę konstytucyjną był 11 maja 1999 roku.
Zaprezentowana powyżej interpretacja art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym znajduje wyraz w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 7 września 1998 r., sygn. Ts 96/98, OTK ZU Nr 6/1998, poz. 106; postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 25 listopada 1998 r., sygn. Ts 92/98, OTK ZU Nr 3/1999, poz. 45; postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 10 marca 1999 r., sygn. Ts 167/98, OTK ZU Nr 2/1999, poz. 31, postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 17 marca 1999 r., sygn. Ts 163/98, OTK ZU Nr 3/1999, poz. 54).
W tym stanie rzeczy należało uznać, iż z uwagi na uchybienie ustawowego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej nie jest możliwe merytoryczne rozpoznanie niniejszej skargi i z tego względu Trybunał orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 22 września 1999 r.
Sygn. Ts 78/99
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Krzysztof Kolasiński
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Haliny W. i Klemensa W., w sprawie zgodności:
art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity z 1997 r. Dz.U. Nr 16, poz. 89) z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Uzasadnienie:
W skardze konstytucyjnej Haliny i Klemensa W. z 20 maja 1999 r. skarżący wnieśli o stwierdzenie niezgodności art. 9 pkt 2 zd. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89) z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Skarżący wskazali, iż stosując zakwestionowany przepis Urząd Skarbowy w P. decyzją z 27 maja 1996 r. umorzył postępowanie w przedmiocie wymiaru podatku z tytułu nabycia praw do spadku po Tekli W.
Od tej decyzji skarżący wnieśli odwołanie 17 czerwca 1996 roku. Decyzją z 13 września 1996 r. Izba Skarbowa w L. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję wskazując, iż podatek obliczono na podstawie art. 9 ust. 2 kwestionowanej w niniejszej skardze ustawy, który stanowi, iż w przypadku wielokrotnego nabycia rzeczy i praw majątkowych od tej samej lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, podstawę jego obliczenia stanowi łączna wartość rzeczy i praw majątkowych, a wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega zwrotowi w jakiejkolwiek formie.
Skarżący wnieśli skargę na decyzję Izby Skarbowej do Naczelnego Sądu Administracyjnego – Ośrodek Zamiejscowy w L., który wyrokiem z 10 grudnia 1997 r. skargę tę oddalił.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 czerwca 1999 r. działający z urzędu pełnomocnik skarżących został wezwany do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej, w szczególności poprzez wskazanie, kiedy doręczono skarżącym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 grudnia 1997 r. W zarządzeniu wezwano również do podania daty złożenia przez skarżących wniosku do sądu rejonowego o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz daty powiadomienia skarżących, iż ORA w K. wyznaczyła adwokata do sporządzenia w imieniu skarżących niniejszej skargi.
W piśmie procesowym z 25 czerwca 1999 r. pełnomocnik skarżących usunął wskazane braki skargi konstytucyjnej.
Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:
Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu toku instancyjnego, w ciągu dwóch miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Termin ten wskazuje okres czasu, w jakim można dokonać czynności wniesienia do Trybunału Konstytucyjnego skargi konstytucyjnej w celu stwierdzenia przez Trybunał niezgodności zaskarżonego przepisu z konstytucją. Złożenie skargi z przekroczeniem terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wyłącza możliwość merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej. Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym nie zawiera przepisów regulujących zasady obliczania tego terminu, ani dopuszczających możliwość jego przywrócenia. Stosując w tej sytuacji odpowiednie przepisy kodeksu postępowania cywilnego regulujące kwestię obliczania terminów – posłużenie się którymi jest zasadne, ze względu na treść art. 20 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym – należy dojść do wniosku, iż termin przewidziany w art. 46 ust. 1 tejże ustawy kończy się w dniu, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu (art. 165 kpc w związku z art. 112 zd. 1 kc). Obowiązuje tu także reguła, według której oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym jest równoznaczne z wniesieniem go do Trybunału (art. 165 § 2 kpc.). Na podstawie tych przepisów należy przyjąć, że ostatnim dniem, w którym skarżący w normalnym toku zdarzeń mogli – zachowując ustawowy termin – wnieść skargę konstytucyjną powinien być 11 maja 1998 r., ponieważ 10 marca 1998 r. skarżącym doręczono ostateczne rozstrzygnięcie w ich sprawie.
Dokonując ustaleń w przedmiocie zachowania terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej należy jednak uwzględnić fakt, że 5 maja 1998 r. skarżący wystąpili do Sądu Rejonowego w G. z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej. Jak wynika z art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, do czasu rozstrzygnięcia tego wniosku termin przewidziany w art. 46 ust. 1 tej ustawy “nie biegnie”. Z uwagi na brzmienie przepisu art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, jak i ze względu na konieczność równego traktowania skarżących, którzy samodzielnie ustanowili pełnomocnika do sporządzenia skargi konstytucyjnej i skarżących, którzy otrzymali pomoc prawną z urzędu, należy przyjąć, iż wystąpienie z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu nie anuluje upływu okresu poprzedzającego złożenie wniosku. W stanie faktycznym rozpatrywanej sprawy oznacza to, iż skarga konstytucyjna mogła być wniesiona w czasie 5 dni pozostałych po odliczeniu tych dni, które upłynęły do dnia wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.
Przyjmując, iż zawieszenie biegu terminu kończy się dopiero w dniu, w którym skarżący dowiedzieli się o wyznaczeniu adwokata mającego w ich imieniu sporządzić skargę (tj. 6 maja 1999 r.), trzeba uznać, że skarga konstytucyjna została wniesiona po upływie ustawowego terminu. Została ona bowiem nadana w UP w G. 31 maja 1999 r., natomiast – dokonując obliczeń terminu zgodnie z przyjętym przez Trybunał poglądem dotyczącym interpretacji przepisu art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym – ostatnim dniem, w którym skarżący mogli wnieść z zachowaniem terminu niniejszą skargę konstytucyjną był 11 maja 1999 roku.
Zaprezentowana powyżej interpretacja art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym znajduje wyraz w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 7 września 1998 r., sygn. Ts 96/98, OTK ZU Nr 6/1998, poz. 106; postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 25 listopada 1998 r., sygn. Ts 92/98, OTK ZU Nr 3/1999, poz. 45; postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 10 marca 1999 r., sygn. Ts 167/98, OTK ZU Nr 2/1999, poz. 31, postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 17 marca 1999 r., sygn. Ts 163/98, OTK ZU Nr 3/1999, poz. 54).
W tym stanie rzeczy należało uznać, iż z uwagi na uchybienie ustawowego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej nie jest możliwe merytoryczne rozpoznanie niniejszej skargi i z tego względu Trybunał orzekł jak w sentencji.