Pełny tekst orzeczenia

281



POSTANOWIENIE

z dnia 9 października 2002 r.

Sygn. akt Ts 33/02





Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Teresa Dębowska-Romanowska – przewodnicząca

Jadwiga Skórzewska-Łosiak – sprawozdawca


Janusz Niemcewicz,





po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 23 lipca 2002 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Ryszarda Dragana,





p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.






UZASADNIENIE:



W skardze konstytucyjnej Ryszarda Dragana złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 13 marca 2002 r. zarzucono, iż art. 14 oraz art. 83 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) są niezgodne z art. 7, 30, 32, 40, 45, 67 oraz art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazał, iż na skutek choroby w miesiącu lipcu i sierpniu 1999 r. utracił zdolność do pracy. Z tego też powodu nie mógł uiścić należnej składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. W związku z tym decyzją z 13 września 1999 r. (nr Zz-6100-D-11-R2/99) Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w Krakowie odmówił skarżącemu prawa do zasiłku chorobowego za powyższy okres, nie uwzględniając równocześnie wniosku skarżącego o przywrócenie terminu do zapłacenia należnej składki. Odwołanie skarżącego od tej decyzji zostało oddalone przez Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z 26 czerwca 2000 r. (sygn. akt VII U 1614/00), zaś Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z 3 października 2000 r. (sygn. akt III Aua 1061/00) oddalił apelację skarżącego od wyroku Sądu Okręgowego. Kasacja skarżącego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie została odrzucona przez Sąd Najwyższy postanowieniem z 15 maja 2001 r. (sygn. akt II UKN 197/01).

Skarżący stwierdził, iż brak obowiązku wydania przez ZUS formalnej decyzji o odmowie przywrócenia terminu do opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne powoduje, iż stanowisko organu rentowego w tej sprawie nie podlega kontroli organu sądowego. Zdaniem skarżącego w takiej sytuacji zarówno ZUS, jak i orzekające w sprawie sądy działają poza granicami prawa. Skarżący nie znając motywów odmowy przywrócenia terminu nie może racjonalnie zaprezentować swojego stanowiska, brak obowiązku wydania decyzji uniemożliwia także sądową kontrolę nieuwzględnienia wniosku skarżącego o przywrócenie terminu do uiszczenia składek.

Skarżący wskazał ponadto, iż odmowa wypłaty zasiłku chorobowego, pozbawiając go praw określonych w art. 67 Konstytucji RP, doprowadziła do naruszenia godności skarżącego przez pozbawienie go należnych środków utrzymania. Skutkiem tej odmowy było także poniżające traktowanie, gdyż z braku tych środków nie mógł on podjąć leczenia. Zdaniem skarżącego został on poddany faktycznej dyskryminacji, bowiem przysługujące organowi rentowemu uprawnienie do przywrócenia terminu do opłacenia składki ma charakter zupełnie dowolny, co prowadzi do podejmowania rozbieżnych rozstrzygnięć w analogicznych stanach faktycznych.

Skarżący zarzucił ponadto, iż z uwagi na brak obowiązku wydania decyzji o odmowie przywrócenia terminu do opłacenia składki, rozstrzygnięcie to nie podlega kontroli sądowej, co narusza prawa skarżącego wynikające z treści art. 78 Konstytucji RP. Skarżący wskazał, iż instytucja “przywrócenia terminu” znana jest we wszystkich procedurach, zaś orzeczenie negatywne w tym zakresie, zamykające drogę do wydania orzeczenia merytorycznego, podlega zaskarżeniu do wyższej instancji. Skarżący zwrócił także uwagę na fakt, iż w orzecznictwie brak jest jednolitości poglądów co do kognicji sądu w sprawie badania zasadności odmowy przywrócenia przez organ rentowy terminu do uiszczenia składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne.

Skarżący podniósł także, iż postępowanie w jego sprawie trwało ponad 28 miesięcy, co stanowi niewątpliwie naruszenie wymogów wynikających z art. 45 Konstytucji RP. Źródeł przewlekłości postępowania skarżący upatruje w tym, iż zakwestionowane w skardze konstytucyjnej przepisy nie nakładają na sąd obowiązku rozpatrzenia sprawy w określonym terminie.

Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 23 lipca 2002 r. odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej uznając za oczywiście bezzasadny zarzut skarżącego, jakoby został on pozbawiony możliwości merytorycznej kontroli sądowej odmowy przywrócenia przez organ rentowy terminu do opłacenia składek na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż kwestia ta była przedmiotem rozpoznania sądów dwóch instancji kontrolujących rozstrzygnięcie organu rentowego. Trybunał Konstytucyjny stwierdził ponadto, iż zarzut przewlekłości postępowania sądowego w sprawie skarżącego ma charakter zarzutu faktycznego, a przewlekłość ta w żaden sposób nie była determinowana treścią normatywną zakwestionowanej regulacji prawnej.

Za oczywiście bezzasadny uznał Trybunał Konstytucyjny także zarzut naruszenia art. 67 Konstytucji RP oraz zasady ochrony godności człowieka, zakazu poniżającego traktowania oraz dyskryminacji, stwierdzając, iż przyczyną odmowy przyznania skarżącemu zasiłku chorobowego było nie wypełnienie przez niego ustawowych przesłanek uzyskania tego świadczenia, w szczególności nieuiszczenie należnej składki.

Na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skarżący wniósł zażalenie, w którym wskazał, iż “uzasadnienie przedmiotowego postanowienia, a w konsekwencji odmowa nadania dalszego biegu skardze jawią się jako niezasadne”, podkreślając natomiast aktualność wywodów przedstawionych w samej skardze.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje.



W zażaleniu skarżący w żadnej sposób nie odniósł się do powodów, dla których wydano postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu złożonej przez niego skardze konstytucyjnej, ograniczając się wyłącznie do stwierdzenia jego niezasadności i nie przedstawiając jakichkolwiek argumentów lub uzasadnienia takiego przekonania.



W tej sytuacji, z uwagi na nieprzedstawienie w zażaleniu skonkretyzowanych zarzutów odnoszących się do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lipca 2002 r., należało orzec jak w sentencji.