Pełny tekst orzeczenia

51



POSTANOWIENIE

z dnia 9 października 2002 r.

Sygn. akt Ts 90/02





Trybunał Konstytucyjny w składzie:





Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Mariana Rżanego w sprawie zgodności:

§ 56 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1999 r. w sprawie właściwości i trybu powoływania rzeczników dyscypliny finansów publicznych, organów orzekających oraz szczegółowych zasad postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. Nr 42, poz. 421) z art. 45 ust. 1 w związku z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:





odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.





UZASADNIENIE:



W skardze konstytucyjnej Mariana Rżanego złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 11 lipca 2002 r. zarzucono, iż § 56 rozporządzenia Rady Ministrów z 27 kwietnia 1999 r. w sprawie właściwości i trybu powoływania rzeczników dyscypliny finansów publicznych, organów orzekających oraz szczegółowych zasad postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. Nr 42, poz. 421) jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazał, iż postanowieniem z 7 marca 2002 r. (sygn. akt Ds./Rz-143/02) Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych przy Ministrze Sprawiedliwości odmówił wniesienia wniosku o ukaranie skarżącego, stwierdzając jednocześnie w uzasadnieniu tego postanowienia, iż skarżący dopuścił się naruszenia dyscypliny finansów publicznych.

Od powyższego postanowienia skarżący wniósł zażalenie do Głównego Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych, zaskarżając je w części dotyczącej podstawy prawnej odmowy wniesienia wniosku o ukaranie oraz w części dotyczącej uzasadnienia postanowienia. Główny Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych postanowieniem z 9 maja 2002 r. (sygn. akt DF– 622/DRF – 252 – LL/02) utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. W treści uzasadnienia skarżącego pouczono, iż na postanowienie Głównego Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych zażalenie nie przysługuje.

Zdaniem skarżącego, treść § 56 rozporządzenia Rady Ministrów z 27 kwietnia 1999 r. w sprawie właściwości i trybu powoływania rzeczników dyscypliny finansów publicznych, organów orzekających oraz szczegółowych zasad postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, zgodnie, z którym rozstrzygnięcia wydane w wyniku rozpoznania środka odwoławczego są prawomocne, zamyka skarżącemu dochodzenie naruszonych praw i wolności na drodze postępowania sądowego, zwłaszcza, iż ustawa z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.) nie przewiduje skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego na decyzje organów orzekających w sprawach naruszenia dyscypliny finansowej. Zgodnie zaś z art. 19 pkt 3 ustawy z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, sąd ten nie jest właściwy w sprawach dyscyplinarnych, chyba, że ustawa stanowi inaczej.

Skarżący podkreślił, iż w wydanych przez organy dyscypliny finansowej orzeczeniach stwierdzono, iż dopuścił się on naruszenia dyscypliny finansowej, nie przewidując jednocześnie sądowej kontroli tego typu orzeczeń. Skarżący wskazał, iż przed wejściem w życie zakwestionowanej regulacji prawnej brak było przepisu, który wskazywałby na prawomocny charakter orzeczeń organów dyscypliny finansów publicznych. Z tych względów w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego ukształtował się pogląd, iż od decyzji Rzecznika Dyscypliny Finansowej przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zdaniem skarżącego na gruncie obowiązującego stanu prawnego pogląd ten nie ma już zastosowania.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje.



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie taki akt normatywny, który stanowił podstawę wydania przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia o prawach lub wolnościach konstytucyjnych skarżącego.

Za podstawę wystąpienia ze skargą konstytucyjną skarżący przyjął naruszenie przysługującego mu prawa do sądu, wskazując jednocześnie, iż łączy to naruszenie z wydaniem przez organy dyscypliny finansów określonych w skardze konstytucyjnej orzeczeń.

Zakwestionowana w skardze konstytucyjnej regulacja prawna nie stanowiła wszakże podstawy prawnej tych rozstrzygnięć, w sensie normatywnym nie determinowała ona bowiem w żadnym zakresie ich treści. § 56 rozporządzenia Rady Ministrów z 27 kwietnia 1999 r. w sprawie właściwości i trybu powoływania rzeczników dyscypliny finansów publicznych, organów orzekających oraz szczegółowych zasad postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych stanowi bowiem wyłącznie, iż rozstrzygnięcia organów dyscypliny finansowej wydane w wyniku rozpoznania środka zaskarżenia są prawomocne. Przepis ten nie wyraża więc podstawy normatywnej dla wydania przez organ dyscypliny finansowej konkretnego orzeczenia, lecz określa wyłącznie konsekwencje procesowe takiego orzeczenia wydanego po rozpoznaniu środka odwoławczego.

Nie można także uznać, by wskazane w skardze konstytucyjnej orzeczenia rozstrzygały o dopuszczalności ich kontroli na drodze postępowania sądowego. Dotyczyły one bowiem wyłącznie kwestii zasadności składania wniosku o ukaranie w sprawie naruszenia przez skarżącego dyscypliny finansów publicznych, nie przesądzając kwestii trybu, w jakim możliwa jest merytoryczna kontrola ich treści. Także zaskarżona regulacja prawna nie przesądzała w sensie negatywnym braku sądowej kontroli wydanych przez organy dyscypliny finansowej rozstrzygnięć. Skarżący nie wskazał zresztą na żadne orzeczenie sądowe wydane w jego sprawie, w którym odmowa kontroli, a tym samym zamknięcie drogi sądowej motywowane byłoby treścią § 56 rozporządzenia Rady Ministrów z 27 kwietnia 1999 r. w sprawie właściwości i trybu powoływania rzeczników dyscypliny finansów publicznych, organów orzekających oraz szczegółowych zasad postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Jak wynika z treści przyjętych za podstawę wystąpienia ze skargą konstytucyjną rozstrzygnięć organów dyscypliny finansowej, odmowa wniesienia wniosku o ukaranie motywowana była faktem posiadania przez skarżącego immunitetu sędziowskiego oraz treścią art. 10 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, zgodnie z którym nie wszczyna się postępowania, jeżeli czyn podlega wyłącznie orzecznictwu innych organów. W przypadku skarżącego może on odpowiadać wyłącznie w trybie odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.). W tym też trybie możliwe jest także ustalenie, czy faktycznie doszło do zawinionego naruszenia przez niego dyscypliny budżetowej.



W tym stanie rzeczy, uznając iż nie zostały spełnione konstytucyjne przesłanki dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej, należało orzec jak w sentencji.