Pełny tekst orzeczenia

208



POSTANOWIENIE

z dnia 14 października 2003 r.

Sygn. akt Tw 23/03





Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Bohdan Zdziennicki



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Oficerów i Marynarzy o stwierdzenie zgodności:

art. 1025 § 1 pkt 3 i 6 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 2, 32 w zw. z art. 2 oraz art. 2 w zw. z art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,





p o s t a n a w i a:





odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.





UZASADNIENIE:



W dniu 27 czerwca 2003 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Oficerów i Marynarzy o stwierdzenie zgodności art. 1025 § 1 pkt 3 i 6 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 2, 32 w zw. z art. 2 oraz art. 2 w zw. z art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 3 września 2003 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych przez doręczenie pięciu egzemplarzy uchwały odpowiedniego organu Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Oficerów i Marynarzy o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego.

W dniu 15 września 2003 r. zostało dostarczone Trybunałowi Konstytucyjnemu pismo, w którym pełnomocnik wnioskodawcy odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał braków formalnych wniosku.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), wnioski kierowane do Trybunału Konstytucyjnego podlegają w pierwszej kolejności wstępnemu rozpoznaniu przez sędziego Trybunału Konstytucyjnego na posiedzeniu niejawnym. Celem tak uregulowanej kontroli wstępnej jest zbadanie wniosku od strony formalnej i ustalenie, czy wniosek odpowiada wymaganiom dotyczącym pism procesowych oraz czy nie zachodzi oczywista bezzasadność wniosku.



2. W myśl art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jednym z podmiotów uprawnionych do inicjowania kontroli konstytucyjności prawa są ogólnokrajowe organy związków zawodowych. Dla zainicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym konieczne jest podjęcie przez właściwy organ ogólnopolskiego związku zawodowego uchwały w sprawie wystąpienia do Trybunału z wnioskiem o zbadanie zgodności aktu normatywnego z aktem wyższego rzędu. Uchwała ta musi w sposób jednoznaczny wyrażać wolę wszczęcia postępowania przed Trybunał Konstytucyjnym i jednoznacznie określać przedmiot zaskarżenia oraz podstawę kontroli. W przypadku braku takiej uchwały, podjętej przez ogólnokrajowy organ związku zawodowego, postępowanie w ogóle nie może zostać wszczęte. W sytuacji, gdy uchwała w ogóle nie została podjęta, występuje brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy. Oznacza to w istocie, że takiego wnioskodawcę należy uznać za podmiot nieuprawniony, który w sposób bezpodstawny powołuje się na wolę ogólnokrajowego organu związku zawodowego. Sporządzony w tej sytuacji „wniosek” nie może wywołać skutku w postaci wszczęcia konstytucyjnej kontroli aktu normatywnego (por. m.in. postanowienia TK z: 16 stycznia 2001 r., T 55/00 OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 29; 10 października 2001 r., T 41/01, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 51; 31 marca 2003 r., Tw 3/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 83).



3. W pierwszej kolejności Trybunał Konstytucyjny zbadał, czy wnioskodawca przedstawił uchwałę właściwego organu o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału. W aktach sprawy znajdują się wyciągi z protokołów obrad z posiedzeń Prezydium Krajowej Rady Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Oficerów i Marynarzy z 12 grudnia 2001 r. i z 17 września 2002 r. oraz posiedzenia Krajowej Rady z 28 lutego 2003 r. Zgodnie z pismem wnioskodawcy z 11 września 2003 r., które zostało nadesłane w celu usunięcia braku formalnego w postaci braku uchwały o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, jako uchwałę odpowiedniego organu należy traktować wyciągi z protokołów Prezydium Krajowej Rady z 12 grudnia 2001 r. i 17 września 2002 r. oraz Krajowej Rady Związku z 28 lutego 2003 r. W świetle postanowień statutu Związku należy uznać, że Prezydium Krajowej Rady, jako organ o kompetencjach wyłącznie wykonawczych, nie jest uprawnione do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Zgodnie z art. 12 ust. 1 statut Związku kieruje ono jedynie bieżącą działalnością. W tym pojęciu nie mieści się uprawnienie do podejmowania uchwał o występowaniu z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 17 lutego 2003 r., sygn. Tw 70/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 76). Trybunał uznał zatem, że Prezydium Krajowej Rady, jako organ nieuprawniony, nie mogło podjąć uchwały stanowiącej podstawę wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego.

Wnioskodawca przedstawił również wyciąg z protokołu obrad Krajowej Rady Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Oficerów i Marynarzy z 28 lutego 2003 r. Pozwala on stwierdzić, że Krajowa Rada podjęła uchwałę Nr 1/XLVI/03, która w punkcie 1 stanowi, że „Krajowa Rada zatwierdza postanowienia Prezydium Krajowej Rady OZZOiM z 12 grudnia 2001 r. i z 17 września 2002 r. o przygotowaniu i wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności art. 1025 § 1 pkt 3 i 6 kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 6 września 2001 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 1368) z art. 2, art. 32 i art. 2 w związku z art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.

Trybunał Konstytucyjny rozważył, czy tak sformułowana uchwała Krajowej Rady może być podstawą skierowania wniosku w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm. Zdaniem Trybunału uchwała ta nie mogła konwalidować uchwał Prezydium Krajowej Rady z 12 grudnia 2001 r. oraz z 17 września 2002 r. w taki sposób, aby mogłyby stać się one podstawą sporządzenia wniosku. Sam bowiem wnioskodawca w uzasadnieniu wniosku podkreśla, że „w imieniu wnioskodawcy z wnioskiem do Trybunału występuje Prezydium Krajowej Rady (Zarząd Związku), na podstawie swoich postanowień”. Zatem zatwierdzenie uchwały Prezydium Krajowej Rady przez samą Krajową Radę nie zmieniło okoliczności, że wniosek faktycznie został sporządzony na podstawie uchwały jedynie Prezydium, które – co zostało wcześniej ustalone – jest organem nieuprawnionym do podjęcia uchwały o wystąpieniu przez Związek z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego.

Trybunał rozważył również, czy sama uchwała Krajowej Rady Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Oficerów i Marynarzy z 28 lutego 2003 r. mogła być podstawą skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. Uchwała ta, w punkcie pierwszym, zawiera wszystkie niezbędne elementy pozwalające zakwalifikować ją jako prawidłowo złożone oświadczenie woli w celu wszczęcia procedury hierarchicznej kontroli norm przed Trybunałem – określa przedmiot i wzorzec kontroli oraz formułuje zarzut niezgodności z Konstytucją. Natomiast punkty 2 i 3 uchwały wskazują jednak, że uchwała ta dotyczy postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, jakie toczyło się na podstawie wniosku Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Oficerów i Marynarzy, który wpłynął do Trybunału 21 października 2002 r. (sygn. Tw 70/02) i zakończyło się postanowieniem z 17 lutego 2003 r. W punkcie 2 uchwały Krajowej Rady zobowiązuje ona bowiem „Prezydium Krajowej Rady do zaskarżenia postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 17 lutego 2003 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi OZZOiM”. Oznacza to, że cała uchwała Krajowej Rady z 28 lutego 2003 r. odnosiła się wyłącznie do postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym o sygn. Tw 70/02 i mogła stanowić podstawę jedynie skierowania zażalenia na postanowienie Trybunału w tej sprawie. Nie może ona być natomiast podstawą sporządzenia i skierowania do Trybunału nowego wniosku.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że mimo zarządzenia o uzupełnieniu braków nie została nadesłana uchwała uprawnionego organu związku o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Ponieważ nie zostało wykonane zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 3 września 2003 r. Trybunał zobowiązany jest wydać postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Ogólnopolskiemu Związkowi Zawodowemu Oficerów i Marynarzy na podstawie art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.



4. Trybunał pragnie zwrócić uwagę na jeszcze jedną okoliczność. Nawet, gdyby Prezydium Krajowej Rady było właściwym organem do podjęcia uchwały o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego, to i tak nie można by było uznać, że wyciąg z protokołu z posiedzeń z 12 grudnia 2001 r. i z 17 września 2002 r., który został dołączony do akt, spełnia wymogi prawidłowo złożonego oświadczenia woli w celu skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. Protokół ten nie pozwala stwierdzić jakiej treści została podjęta uchwała. W szczególności nie są w nim sprecyzowane wzorce kontroli, przez co uchwała nie spełnia wymogów określonych w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Ponadto mowa jest w nim o „skardze” do Trybunału Konstytucyjnego, a nie wniosku w sprawie abstrakcyjnej kontroli norm.



Z powyższych względów, Trybunał postanowił jak w sentencji.





4