Pełny tekst orzeczenia

37/1/B/2007




POSTANOWIENIE

z dnia 10 maja 2006 r.


Sygn. akt Ts 45/06



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Bohdan Zdziennicki,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Małgorzaty Boruckiej-Andruszewskiej, w sprawie zgodności:

art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843) z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE:



W skardze konstytucyjnej z 24 lutego 2006 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843; dalej: ustawa o przewlekłości postępowania) z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Postanowieniem z 30 czerwca 2005 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu – Wydział II Cywilny Odwoławczy stwierdził przewlekłość postępowania w sprawie egzekucyjnej z wniosku skarżącej. Postanowieniem z 6 października 2005 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu – Wydział II Cywilny Odwoławczy odrzucił zażalenie skarżącej na rozstrzygnięcie sądu oddalające jej wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wskazując, że brak w świetle obowiązujących przepisów podstawy do zasądzenia tych kosztów. Postanowieniem z 18 listopada 2005 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu – Wydział II Cywilny Odwoławczy odrzucił zażalenie skarżącej na postanowienie z 6 października 2005 r. jako niedopuszczalne.

Skarżąca zarzuciła w skardze konstytucyjnej, że zaskarżony przepis art. 8 ust. 2 ustawy o przewlekłości postępowania jest niezgodny z Konstytucją, w zakresie w jakim nie wypełnia luki prawnej występującej w zakresie zwrotu kosztów postępowania, w szczególności zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Jest to zdaniem skarżącej niezgodne z zasadą równości wobec prawa wyrażoną w art 32 ust. 2 Konstytucji, w pozostałych bowiem postępowaniach sądowych strona, która wygra proces otrzyma na wniosek zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Brak możliwości zwrotu kosztów narusza ponadto prawo jednostki do sądu, do prawidłowego ukształtowania procedury sądowej, nie przewiduje bowiem rekompensaty za koszty postępowania w sytuacji, gdy strona wygra sprawę. W tym więc zakresie brak wskazanej regulacji zamyka skarżącej drogę dochodzenia praw i wolności.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, że w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia, którego podstawę stanowi zakwestionowany w skardze akt normatywny, doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu wolności lub praw o randze konstytucyjnej. Zatem przedmiotem skargi konstytucyjnej mogą być jedynie przepisy stanowiące podstawę prawną rozstrzygnięcia dotyczącego skarżącego, które naruszają konstytucyjne wolności lub prawa podmiotowe przysługujące skarżącemu. Art. 47 ust. 1 pkt. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym do warunków którym odpowiadać musi skarga konstytucyjna zalicza „dokładne określenie” zakwestionowanego aktu normatywnego. Wymaganie „dokładne” rozumieć należy jako powinność wskazania tego przepisu lub przepisów zakwestionowanego aktu normatywnego, które stanowiły podstawę rozstrzygnięcia, z którym skarżący łączy naruszenie swoich wolności lub praw. Chodzi przy tym o te przepisy, których treść miała wpływ na rozstrzygnięcie wydane w sprawie skarżącego.

Niedopuszczalność nadania biegu skardze konstytucyjnej w niniejszej sprawie wynika z istoty podniesionych przez skarżącą zarzutów. Wiążą się one bowiem, jak wskazuje na to jednoznacznie skarżąca w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej, z istniejącą w jej przekonaniu swoistą luką prawną, polegającą na braku określonej regulacji ustawowej. Brak ten obejmuje przepisy określające zasady zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu, w którym stwierdzona została przewlekłość postępowania. W związku z tym przypomnieć trzeba, że tak sformułowane zarzuty nie mogą stanowić podstawy skargi konstytucyjnej.

Zarzut braku regulacji prawnej (luki prawnej) uniemożliwiającej zaliczenie okresu postępowania przed organami administracyjnymi do okresu przewlekłości oraz brak instancji odwoławczej nie może być rozpoznany przez Trybunał Konstytucyjny w trybie skargi konstytucyjnej, gdyż przedmiotem postępowania przed TK może być akt normatywny, a nie fakt braku aktu normatywnego określonej treści. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wypowiadał się w kwestii niedopuszczalności składania skarg konstytucyjnych na zaniechanie prawodawcze. Zadaniem Trybunału Konstytucyjnego jest bowiem orzekanie w sprawach zgodności z Konstytucją aktów normatywnych, w celu wyeliminowania z systemu prawnego norm niezgodnych z normami mającymi wyższą rangę w hierarchicznie zbudowanym systemie prawnym. Trybunał Konstytucyjny pełni rolę „ustawodawcy negatywnego”, natomiast nie ma on kompetencji prawotwórczych (por. postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z: 27 stycznia 1998 r., Ts 1/98, OTK ZU nr 2/1998, poz. 22; 30 czerwca 1998 r., Ts 83/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 80); nie może także zobowiązywać organów władzy ustawodawczej do wydania aktu normatywnego, nawet gdy potrzeba jego wydania wynika z Konstytucji lub umowy międzynarodowej. Konkluzja taka wynika zarówno z art. 188 pkt 1-3, jak i z art. 79 ust. 1 Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny władny jest dokonywać oceny ustanowionych przez prawodawcę norm prawnych z punktu widzenia ich zgodności z normami hierarchicznie wyższymi, a w jej konsekwencji – pozbawiać mocy obowiązującej normy niekonstytucyjne. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego formułowano też pogląd, iż „zarzuty nie mogą polegać na wskazaniu, że przepis nie zawiera konkretnej regulacji, której istnienie zadowalałoby wnioskodawcę” (zob. wyrok z 19 listopada 2001 r., K 3/00, OTK ZU nr 8/2001, poz. 251). Wskazywana przez skarżącą luka, o której mowa w skardze konstytucyjnej, nie może być przedmiotem oceny w postępowaniu mającym na celu stwierdzenie niekonstytucyjności norm prawnych.



W tym stanie rzeczy, należy odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.