Pełny tekst orzeczenia

169/5/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 5 lipca 2006 r.
Sygn. akt Tw 8/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Stępień,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Rady Gminy Świlcza o stwierdzenie zgodności:
§ 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (Dz. U. Nr 141, poz. 1185) z:
1) art. 2, art. 7, art. 15, art. 16 ust. 1, art. 31 ust. 3, art. 92 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) preambułą Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim odnosi się ona do zasady współdziałania władz i dialogu społecznego oraz zasady pomocniczości;
3) art. 3 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. i ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607) i w konsekwencji także z art. 9, art. 91 ust. 2 w związku z art. 241 Konstytucji;
4) art. 1, art. 4, art. 4a i art. 4b ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.),

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.

UZASADNIENIE:

Rada Gminy Świlcza wnioskiem z dnia 15 marca 2006 r. zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie, że § 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (Dz. U. Nr 141, poz. 1185; dalej rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic) jest niezgodny z: art. 2, art. 7, art. 15, art. 16 ust. 1, art. 31 ust. 3, art. 92 ust. 2 Konstytucji; preambułą Konstytucji w zakresie, w jakim odnosi się ona do zasady współdziałania władz i dialogu społecznego oraz zasady pomocniczości; art. 3 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. i ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską (Dz. U. z 1994 r. Nr 124, poz. 607) i w konsekwencji także z art. 9, art. 91 ust. 2 w związku z art. 241 Konstytucji, a także art. 1, art. 4, art. 4a i art. 4b ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.; dalej: ustawa o samorządzie gminnym).
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 18 kwietnia 2006 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia, braku formalnego wniosku, poprzez wskazanie, w jaki sposób zaskarżony § 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (Dz. U. Nr 141, poz. 1185) narusza art. 92 ust. 2 Konstytucji.
W piśmie z 28 kwietnia 2006 r. wnioskodawca odniósł się do stwierdzonego przez Trybunał Konstytucyjny braku formalnego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego mogą wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie zgodności aktów normatywnych (ich części) z aktami normatywnymi mającymi wyższą moc prawną w hierarchicznie zbudowanym systemie źródeł obowiązującego prawa. Jednakże legitymacja tych podmiotów została – w porównaniu z legitymacją przysługującą podmiotom wymienionym w art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji – ograniczona przez ustrojodawcę w ten sposób, że przedmiotem wniosku mogą być tylko takie przepisy, które dotyczą spraw objętych „zakresem działania wnioskodawcy” (art. 191 ust. 2 Konstytucji).
Zgodnie z art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) wniosek przedstawiony przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (podmiot legitymowany szczegółowo) podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy złożony wniosek odpowiada wymogom formalnym, a w szczególności, czy pochodzi od uprawnionego podmiotu oraz czy nie jest oczywiście bezzasadny.

2. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że 20 kwietnia 2006 r. skutecznie doręczono pełnomocnikowi Rady Gminy Świlcza (potwierdzenie odbioru w aktach sprawy) zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 18 kwietnia 2006 r., wzywające do usunięcia braku formalnego wniosku. Natomiast pismo procesowe pełnomocnika wnioskodawcy, wykonujące powyższe zarządzenie, jest opatrzone datą 28 kwietnia 2006 r. (tego samego dnia nadano je w urzędzie pocztowym).
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że usunięcie braku formalnego wniosku nastąpiło po upływie 7 dniowego terminu, co zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, stanowi podstawę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi Rady Gminy Świlcza.

3. W myśl art. 66 ustawy o TK, Trybunał orzekając jest związany granicami wniosku. Co oczywiste, badanie zgodności treściowej aktu normatywnego nie może mieć zatem charakteru ekstensywnego, a jedynie intensywny.
W rozpatrywanej sprawie przedmiot kontroli wyraźnie oznaczono jako § 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (Dz. U. Nr 141, poz. 1185; dalej: rozporządzenie zmieniane). Tymczasem, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (Dz. U. Nr 252, poz. 2124; dalej: rozporządzenie zmieniające) stanowi w § 1 pkt 1, że „w § 1 w pkt 2 (rozporządzenia zmienianego) uchyla się lit. (...) e”.
Oznacza to, że zarzut niezgodności został postanowiony przepisowi, który utracił moc obowiązującą z dniem 22 grudnia 2005 r. (§ 2 rozporządzenia zmieniającego).
Trybunał Konstytucyjny, niezależnie od podstawy wskazanej w punkcie 2 niniejszego postanowienia, stwierdza zatem, że skoro zakwestionowany § 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia zmieniającego utracił moc obowiązującą przed wydaniem orzeczenia, należało w świetle art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK, odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi Rady Gminy Świlcza.

4. Trybunał Konstytucyjny odniósł się także do argumentów, uzasadniających w ocenie pełnomocnika Rady Gminy Świlcza, naruszenie art. 92 ust. 2 Konstytucji, który zakazuje subdelegacji, stanowiąc: „Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1 (do wydania rozporządzenia), innemu organowi”.
Pełnomocnik wnioskodawcy przywołuje motywy, którymi kierował się Trybunał Konstytucyjny, wydając 27 listopada 2000 r. wyrok w sprawie U 3/00 (OTK ZU nr 8/2000, poz. 293). Nie dostrzega jednak, że dotyczą one stwierdzenia niezgodności z innym wzorcem kontroli niż art. 92 ust. 2 Konstytucji, tzn. z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.).
Pełnomocnik Rady Gminy Świlcza pomija przy tym zasadnicze, z punktu widzenia zarzutu niezgodności z art. 92 ust. 2 Konstytucji w rozpatrywanej sprawie, stanowisko Trybunału, który wyjaśnił w powołanym wyroku, że „w szczególności nie są taką subdelegacją kompetencje innych organów państwa – służb geodezyjnych upoważnionych z mocy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 ze zm.) do technicznego wytyczenia granicy na podstawie generalnego jej ustalenia w rozporządzeniu. Kompetencje służb geodezyjnych mają charakter samodzielny i wynikają wprost z ustawy, a nie z kwestionowanego rozporządzenia. Działania tych organów mają więc charakter pochodny i następczy wobec rozstrzygnięcia o ustaleniu granic, zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym”. W konsekwencji, Trybunał stwierdził zgodność kwestionowanego przepisu rozporządzenia z art. 92 ust. 2 Konstytucji.
Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że argumentacja pełnomocnika wnioskodawcy (zbieżna z przedstawioną w sprawie sygn. U 3/00), sprowadza się do twierdzenia, że „Rada Ministrów faktycznie przerzuciła na służby geodezyjne i kartograficzne kompetencję określenia granic gminy”. Z tego względu należy uznać, że stanowisko Trybunału, powołane za wyrokiem z 27 listopada 2000 r., jest merytorycznie aktualne dla oceny wniosku Rady Gminy Świlcza.
Trybunał Konstytucyjny, niezależnie od podstawy wskazanej w punktach 2 i 3 niniejszego postanowienia, stwierdza zatem oczywistą bezzasadność wniosku w odniesieniu do kontroli zgodności § 1 pkt 2 lit. e rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic z art. 92 ust. 2 Konstytucji. Zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, okoliczność ta uzasadnia odmowę nadania dalszego biegu wnioskowi Rady Gminy Świlcza, w zakresie wyżej ustalonym.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.