Pełny tekst orzeczenia

171/5/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 13 czerwca 2006 r.
Sygn. akt Tw 10/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Zdyb,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Rady Powiatu Lidzbarskiego o stwierdzenie zgodności:
art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 57 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514 ze zm.) z art. 2 i art. 167 ust. 1-3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.

UZASADNIENIE:

Wnioskiem z 21 marca 2006 r. Rada Powiatu Lidzbarskiego zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie, że art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 57 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514 ze zm. – błędnie oznaczony przez wnioskodawcę jako Dz. U. z 1997 r. Nr 25, poz. 128 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym w roku 2000, rozumiane w ten sposób, że środki pieniężne przekazywane powiatowi z Funduszu Pracy przez Prezesa Krajowego Urzędu Pracy na zadania realizowane przez powiat nie stanowiły dochodu powiatu jako dotacja celowa z budżetu państwa, są niezgodne z art. 2 i art. 167 ust. 1-3 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego mogą wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności aktów normatywnych (ich części) z aktami normatywnymi mającymi wyższą moc prawną w hierarchicznie zbudowanym systemie źródeł prawa. Jednakże legitymacja tych podmiotów została – w porównaniu z uprawnieniami przysługującymi podmiotom wymienionym w art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji – ograniczona przez ustrojodawcę w ten sposób, że przedmiotem wniosku mogą być tylko takie przepisy, które dotyczą spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy (art. 191 ust. 2 Konstytucji).
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) wniosek pochodzący od organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego jest kierowany do sędziego Trybunału Konstytucyjnego w celu wstępnego rozpoznania na posiedzeniu niejawnym. Instytucja ta umożliwia, już w początkowej fazie postępowania, eliminację spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznego rozpoznania. Przyjąć zatem należy, że w trakcie wstępnego rozpoznania badaniu podlega nie tylko spełnienie wymagań stawianych pismom procesowym (art. 32 ust. 1 ustawy o TK). Rozstrzygnięcia wymagają również kwestie: czy podmiot występujący z wnioskiem spełnia kryteria uzasadniające zakwalifikowanie go do kręgu organów, o których mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji, oraz czy wskazane przez ten podmiot przepisy prawa lub statutu rzeczywiście uzasadniają związek między zakresem działania danego podmiotu i zaskarżoną regulacją. Ponadto wstępne rozpoznanie służy eliminacji wniosków „oczywiście bezzasadnych” (art. 36 ust. 3 ustawy o TK), a także wniosków, wobec których prowadzone postępowanie merytoryczne podlegałoby umorzeniu na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy o TK.

2. Trybunał Konstytucyjny zbadał, w pierwszej kolejności, dopuszczalność merytorycznego orzekania o zgodności z Konstytucją zakwestionowanych przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514 ze zm.; dalej: ustawa o zatrudnieniu).

2.1. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że na podstawie art. 151 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 ze zm.) zaskarżona przez Radę Powiatu Lidzbarskiego ustawa o zatrudnieniu utraciła moc obowiązującą z dniem 1 czerwca 2004 r. (została uchylona w całości).
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny przypomina, że kontrola hierarchicznej zgodności aktów normatywnych, nie licząc specyficznego trybu kontroli prewencyjnej, odnosi się jedynie do aktów obowiązujących, ponieważ skutkiem stwierdzenia przez Trybunał niezgodności jest utrata mocy obowiązującej aktu normatywnego i jego eliminacja z systemu prawa obowiązującego.
Skoro kwestionowana we wniosku ustawa o zatrudnieniu utraciła moc obowiązującą przed wydaniem orzeczenia przez Trybunał, to postępowanie w niniejszej sprawie staje się bezprzedmiotowe. W konsekwencji, Trybunał Konstytucyjny, zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK, ma obowiązek (bezwzględny nakaz) odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi Rady Powiatu Lidzbarskiego.

2.2. Niezależnie od stwierdzenia, że zaskarżona ustawa o zatrudnieniu utraciła moc obowiązującą, Trybunał Konstytucyjny zbadał również, czy wydanie orzeczenia jest uzasadnione koniecznością ochrony konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela, określonych w rozdziale II Konstytucji (art. 39 ust. 3 ustawy o TK).
Jak wynika z wniosku, wzorcami kontroli w niniejszej sprawie są art. 2 i art. 167 ust. 1-3 Konstytucji. Co oczywiste, powołane przepisy nie kształtują konstytucyjnych wolności i praw, w rozumieniu rozdziału II ustawy zasadniczej i z tego względu Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w sprawie stanowiącej przedmiot rozpoznania nie zachodzą przesłanki określone w art. 39 ust. 3 ustawy o TK (por. postanowienia z: 29 kwietnia 2003 r., sygn. Tw 56/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 71 i 22 marca 2004 r., sygn. Tw 41/03, OTK ZU nr 3/B/2004, poz. 168).

3. Trybunał Konstytucyjny podkreśla na koniec, iż wniosek Rady Powiatu Lidzbarskiego sprowadza się, w istocie, do kwestionowania sposobu, w jaki Sąd Najwyższy zinterpretował i zastosował zaskarżone przepisy ustawy o zatrudnieniu (dołączony do akt m.in. wyrok z 28 czerwca 2005 r., sygn. akt I CK 813/04).
Należy zatem przypomnieć, że w ramach hierarchicznej kontroli norm, Trybunał Konstytucyjny stosuje trzy kryteria oceny ich zgodności: materialne, kompetencyjne i proceduralne (art. 42 ustawy o TK). Oznacza to, że poza zakresem uprawnień Trybunału Konstytucyjnego pozostaje badanie sposobu stosowania przepisu przez organ orzekający na jego podstawie. Z tego powodu Trybunał Konstytucyjny stwierdza niedopuszczalność orzekania, co również, zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, stanowi podstawę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi Rady Powiatu Lidzbarskiego.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.