Pełny tekst orzeczenia

82/2/B/2006


POSTANOWIENIE

z dnia 25 stycznia 2006 r.
Sygn. akt Tw 51/05


Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Wiesław Johann,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Polskiego Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych w sprawie zgodności:
art. 2 ust. 1 lit. d ustawy z dnia 11 października 2002 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych (Dz. U. Nr 181, poz. 1515 ze zm.) z art. 19 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

UZASADNIENIE:

W dniu 23 października 2005 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Polskiego Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych w sprawie zgodności art. 2 ust. 1 lit. d ustawy z 11 października 2002 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych (Dz. U. Nr 181, poz. 1515 ze zm.) z art. 19 Konstytucji.
Zarządzeniem z 29 listopada 2005 r. Trybunał Konstytucyjny wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku.
Pismem z 7 grudnia 2005 r. pełnomocnik wnioskodawcy odniósł się do stwierdzonych w zarządzeniu braków formalnych wniosku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Artykuł 191 ust. 1 Konstytucji wskazuje katalog podmiotów uprawnionych do inicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawach, o których mowa w art. 188 Konstytucji. Podmioty te należy podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią podmioty wymienione w art. 191 ust. 1 pkt 1-2. Uprawnione są one do wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym bez względu na zakres przedmiotowy wniosku. Druga grupa podmiotów, wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, charakteryzuje się legitymacją ograniczoną do spraw dotyczących ich zakresu działania. Należy zauważyć, iż katalogi podmiotów zarówno pierwszej, jak i drugiej grupy mają charakter zamknięty, dlatego też rozszerzająca wykładnia art. 191 ust. 1 Konstytucji, prowadząca do powiększenia liczby podmiotów uprawnionych do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm przez Trybunał Konstytucyjny, jest nieuzasadniona.
W katalogu podmiotów wymienionych zarówno w art. 191 ust. 1 pkt 1-2, jak i pkt 3-5 Konstytucji nie znajdują się stowarzyszenia, nie są one zatem uprawnione do wnioskowania o wszczęcie abstrakcyjnej kontroli norm. Statut Polskiego Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych stwierdza w § 2, że Związek działa w oparciu o ustawę z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. Nr 20, poz. 104 ze zm.). Pod taką formą prawną Związek figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym. Należy zatem uznać, że nie przysługuje mu legitymacja procesowa przed Trybunałem Konstytucyjnym do złożenia wniosku.
Należy nadto nadmienić, iż warunkiem koniecznym wszczęcia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym na mocy art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji jest podjęcie przez odpowiedni organ wnioskodawcy uchwały bądź decyzji stanowiącej podstawę sporządzenia i złożenia wniosku do Trybunału. Uchwała ta musi w sposób jednoznaczny wyrażać wolę wszczęcia postępowania i jednoznacznie określać przedmiot zaskarżenia oraz podstawę kontroli. Równocześnie Trybunał stwierdza, że niepodjęcie uchwały przez uprawniony organ nie może być konwalidowane po wniesieniu wniosku do Trybunału.
W zarządzeniu z 29 listopada 2005 r., wydanym pod rygorem odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu, Trybunał Konstytucyjny wskazał na brak załączonej do wniosku uchwały lub decyzji odpowiedniego organu Polskiego Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Mimo tego uchwała lub odpowiednia decyzja nie zostały przez wnioskodawcę doręczone w trybie uzupełnienia braków formalnych. Tym samym stanowi to przesłankę odmowy nadania dalszego biegu na podstawie art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.).
Ponadto, odnosząc się do treści wniosku, należy zauważyć, iż na mocy przepisów Konstytucji Trybunał Konstytucyjny nie jest uprawniony do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni aktów normatywnych. Ta kompetencja przysługiwała Trybunałowi Konstytucyjnemu na podstawie nieobowiązującego już art. 33a ust. 1 Konstytucji z dnia 22 lipca 1952 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr 7, poz. 36 ze zm.). Z tego też względu należało uznać orzekanie w tej sprawie przez Trybunał za niedopuszczalne i odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Wobec powyższego Trybunał orzekł jak w sentencji.