Pełny tekst orzeczenia

257/6/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 6 grudnia 2006 r.
Sygn. akt Tw 55/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Kotlinowski – przewodniczący
Jerzy Ciemniewski – sprawozdawca
Mirosław Wyrzykowski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie z dnia 8 lutego 2006 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Polskiej Izby Spedycji i Logistyki,


p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W dniu 15 listopada 2005 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Polskiej Izby Spedycji i Logistyki o stwierdzenie zgodności art. 4 pkt 3 lit. b w zw. z art. 5 ust. 1, art. 5 ust. 3 pkt 3 lit. c, art. 5 ust. 4, art. 8 ust. 4 pkt 2, art. 12 ust. 1a i art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2088 ze zm.) z art. 22 oraz art. 32 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego z 11 stycznia 2006 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku w postaci doręczenia decyzji lub uchwały odpowiedniego organu wnioskodawcy stanowiącej podstawę sporządzenia i złożenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego; doręczenia wyciągu z protokołu pozwalającego stwierdzić, że uchwała lub decyzja odpowiedniego organu wnioskodawcy została podjęta zgodnie ze statutem Izby; powołania przepisu prawa lub statutu, wskazującego, że kwestionowany akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy; wskazania umocowanego przedstawiciela do reprezentowania Izby w postępowaniu przed Trybunałem; doręczenia 4 kopii wniosku, 4 kopii statutu wnioskodawcy, a także 4 kopii aktualnego wyciągu z rejestru sądowego.
Wnioskodawca uzupełnił wskazane wyżej braki formalne pismem z 24 stycznia 2006 r.
Trybunał Konstytucyjny, postanowieniem z 8 lutego 2006 r., odmówił nadania wnioskowi dalszego biegu ze względu na brak legitymacji po stronie wnioskodawcy do zainicjowania abstrakcyjnej kontroli norm.
Zażaleniem z 21 lutego 2006 r. pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o nadanie dalszego biegu wnioskowi Polskiej Izby Spedycji i Logistyki.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Podstawą odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi Polskiej Izby Spedycji i Logistyki było stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny, iż wnioskodawca nie jest organizacją zawodową w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji i nie posiada legitymacji do wszczęcia postępowania w zakresie abstrakcyjnej kontroli norm.
Odnosząc się do stanowiska Trybunału wnioskodawca stwierdził, iż nie zgadza się, że użyte w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji pojęcie organizacji zawodowej wyklucza możliwość uznania za taką organizację izby gospodarczej zrzeszającej zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Okoliczność, iż niektórzy przedsiębiorcy zrzeszeni w takich organizacjach mają status osoby prawnej, nie powinna – zdaniem wnioskodawcy – mieć znaczenia dla oceny legitymacji czynnej tych podmiotów w zakresie wniosków, o których mowa w art. 188 Konstytucji. Wnioskodawca twierdzi, iż przymiot organizacji zawodowej należy przyznać również organizacjom samorządu przedsiębiorców, jaką jest Polska Izba Spedycji i Logistyki. Zdaniem wnioskodawcy, Konstytucja w art. 17 nie ogranicza możliwości tworzenia samorządów zawodowych, jako typu organizacji zawodowych, tylko do samorządów zrzeszających osoby fizyczne.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy opiera się na pewnym nieporozumieniu. Trybunał w obecnym składzie w pełni podtrzymuje stanowisko wyrażone w kwestionowanym postanowieniu z 8 lutego 2006 r., zgodnie z którym Polska Izba Spedycji i Logistyki nie może być uznana za organizację zawodową jako podmiot uprawniony do inicjowania postępowania na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Zauważyć należy, że przedmiotem rozważań Trybunału zawartych w tym postanowieniu nie jest wyjaśnienie ani znaczenia pojęcia organizacji samorządu zawodowego, ani pojęcia władze samorządu zawodowego, którymi zamiennie posługuje się wnioskodawca w treści zażalenia.
Pojęcie organizacji zawodowej użyte w art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji było wielokrotnie przedmiotem orzeczeń Trybunału. Według ugruntowanego stanowiska Trybunału organizacja taka powinna spełnić łącznie trzy kryteria: kryterium podmiotowe, polegające na tym, że zrzesza ona osoby fizyczne; kryterium przedmiotowe, związane z tym, że członkowie danej organizacji stale i w celach zarobkowych wykonują jedno lub kilka wyodrębnionych zajęć, które mogą być uznane za zawód oraz kryterium funkcjonalne, w myśl którego podstawowym celem i funkcją takiej organizacji jest reprezentowanie interesów całej grupy zawodowej (por. postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z: 30 maja 2000 r., sygn. U. 5/99, OTK ZU nr 4/2000, poz. 114; 12 lutego 2003 r., sygn. Tw 59/02, OTK ZU nr 1/B/2003, poz. 8 oraz 26 marca 2003 r., sygn. Tw 60/02, OTK ZU nr 1/B/2003, poz. 10).
Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, iż status prawny wnioskodawcy, działającego jako izba gospodarcza, nie pozbawia go automatycznie prawa do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm w postępowaniu przed Trybunałem. Wnioskodawca jest jednak zobowiązany do wykazania, że spełnia wyżej sformułowane przesłanki dotyczące organizacji zawodowej.
Trybunał stwierdza, iż wnioskodawca zarówno w treści wniosku, jak i zażalenia, nie zdołał wykazać, iż jest organizacją zawodową w rozumieniu art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji. Jak wynika z treści statutu Polskiej Izby Spedycji i Logistyki, przywołanej w postanowieniu Trybunału z 8 lutego 2006 r., członkami Izby mogą być zarówno osoby prawne, jak i osoby fizyczne. Ta okoliczność jednoznacznie wyklucza możliwość przyjęcia, iż Izba zrzesza tylko osoby wykonujące działalność zawodową. Nie spełniona jest zatem przesłanka podmiotowa, która jest warunkiem uznania organizacji za legitymowaną do przedstawienia Trybunałowi Konstytucyjnemu wniosku w trybie art. 191 ust. 1 pkt 4.

Wobec powyższego należało orzec jak w sentencji.