Pełny tekst orzeczenia

259/6/B/2006

POSTANOWIENIE
z dnia 27 listopada 2006 r.
Sygn. akt Tw 56/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Ewa Łętowska – przewodnicząca
Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska – sprawozdawca
Marian Grzybowski,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie z dnia 21 czerwca 2006 r. o odmowie nadania dalszego biegu wnioskowi Krajowej Rady Izby Architektów,


p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE:

W dniu 25 listopada 2005 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Krajowej Rady Izby Architektów o zbadanie zgodności ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.) z art. 2, art. 5, art. 21 ust. 1, art. 32 ust. 2 oraz art. 64 Konstytucji.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 1 lutego 2006 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku, przez doręczenie dokumentacji pozwalającej stwierdzić, że uchwała Krajowej Rady Izby Architektów nr O-13-05 z 9 listopada 2005 r. została podjęta w trybie i na warunkach, określonych w przepisach prawa dotyczących Izby Architektów; doręczenie oryginału wyciągu z protokołu posiedzenia Krajowej Rady Izby Architektów, na którym podjęto uchwałę nr O-13-05 oraz czterech egzemplarzy tej uchwały; wskazanie umocowanego przedstawiciela do reprezentowania Krajowej Rady Izby Architektów przed Trybunałem Konstytucyjnym; doręczenie czterech egzemplarzy wniosku oraz oryginału i trzech egzemplarzy statutu Izby Architektów.
W piśmie z 13 lutego 2006 r. wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny braków formalnych.
Postanowieniem z 21 czerwca 2006 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Krajowej Rady Izby Architektów.
Zażaleniem, które wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego 6 lipca 2006 r. wnioskodawca domagał się nadania dalszego biegu wnioskowi Krajowej Rady Izby Architektów i przyjęcia wyjaśnień Rady w przedmiocie zaskarżenia.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Rozpatrując zażalenie Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu. Oznacza to, że Trybunał na etapie rozpoznawania zażalenia analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
W kwestionowanym postanowieniu z 21 czerwca 2006 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Krajowej Rady Izby Architektów, z uwagi na wadliwość podjętej uchwały, od której wymaga się by w sposób precyzyjny wskazywała kwestionowany, w tym wypadku cały, akt normatywny oraz zawierała sformułowanie zarzutu niezgodności z aktem wyższego rzędu. Zgodnie z art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Trybunał rozpatrując każdą sprawę związany jest granicami wniosku, pytania prawnego lub skargi konstytucyjnej. Ponadto takiej regulacji towarzyszy inne rozwiązanie ustrojodawcy, który nie przyznał Trybunałowi możliwości wszczynania postępowań z urzędu. Powyższy stan rozwiązań normatywnych oznacza konieczność ścisłego wyznaczenia granic spraw rozpatrywanych przez Trybunał Konstytucyjny. W szczególności takie restryktywne podejście prawodawcy, wymaga jednoznacznego określenia przez wnioskodawcę przedmiotu zaskarżenia, jak i wzorca kontroli.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, iż uchwała wyrażająca wolę wystąpienia z wnioskiem musi w sposób precyzyjny określać przedmiot zaskarżenia, poprzez dokładne wskazanie kwestionowanego aktu normatywnego oraz zawierać sformułowanie zarzutu niezgodności z aktem wyższego rzędu. Sformułowanie zarzutu stanowi przejaw, wyrażanej przez skarżącego, negatywnej oceny, co do hierarchicznej zgodności norm. Polega ono, jak wskazał Trybunał w swoim postanowieniu z 21 czerwca 2006 r., na skonkretyzowaniu relacji między kwestionowanym aktem normatywnym, a wyraźnie określonym wzorcem, stanowiącym podstawę kontroli. Dopiero tak skonkretyzowana relacja między normą kontrolowaną (w tym wypadku całym aktem), a normatywnym wzorcem wyznacza granice kontroli Trybunału Konstytucyjnego.

2. Trybunał w obecnym składzie podtrzymuje stwierdzenie zawarte w skarżonym postanowieniu, że wnioskodawca, zarówno w uchwale nr O-13-05 z 9 listopada 2005 r., jak i w we wniosku z 22 listopada 2005 r. nie sformułował w należyty sposób zarzutu i uzasadnienia niezgodności całej ustawy Prawo zamówień publicznych z Konstytucją. Wnioskodawca zarzucił powyższej ustawie niezgodność z art. 2, art. 5, art. 21 ust. 1, art. 32 ust. 2 i art. 64 Konstytucji czyniąc to w sposób ogólny. Zarówno w uchwale Krajowej Rady Izby Architektów, jak i we wniosku, brak jest przekonywującej argumentacji i określenia relacji między przedstawionym przez wnioskodawcę przedmiotem zaskarżenia, a wyraźnie określonym wzorcem kontroli. Zdaniem Trybunału, wnioskodawca stawiając zarzut niezgodności całej ustawy Prawo zamówień publicznych, w swojej argumentacji nie wykazał owej niezgodności z przedstawionymi na wstępie wzorcami kontroli, lecz wyraził tylko swoje negatywne odczucie do tej regulacji. Owa argumentacja wnioskodawcy prowadzi wyłącznie do wykazania, iż zaskarżony przedmiot kontroli wywoła w przyszłości negatywne skutki dla szeroko rozumianego interesu gospodarczego reprezentowanej przez wnioskodawcę grupy zawodowej.
Trybunał Konstytucyjny podkreśla, iż stwierdzenie niekonstytucyjności całej ustawy może mieć miejsce jedynie w szczególnych okolicznościach. Chodzi tu przede wszystkim o sytuację, gdy tryb dojścia do skutku całej ustawy naruszył przepisy proceduralne (przesłanki formalne) lub gdy treść ustawy przewiduje niespójność systemu prawa w sposób kwalifikowany, kiedy cały stworzony przez akt normatywny mechanizm prawny narusza Konstytucję.
Choć Krajowa Rada Izby Architektów kwestionuje niekonstytucyjność całej ustawy Prawo zamówień publicznych, z uzasadnienia wniosku skierowanego do Trybunału Konstytucyjnego wynika jednak, że w wątpliwość poddanych jest tylko kilka przepisów tego aktu normatywnego. Ponadto, co już było podkreślone w postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego z 21 czerwca 2006 r., wnioskodawca stawia zarzut niezgodności „poziomej” norm (przepisów ustawowych między sobą). Rozpatrzenie tak formułowanych zarzutów jest w sposób oczywisty niedopuszczalne przez Trybunał, co stanowi jedną z przesłanek odmowy nadania biegu wnioskowi.

3. Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje na podstawie wniosku, pytania prawnego lub skargi konstytucyjnej, jeżeli dany wniosek, pytanie prawne lub skarga konstytucyjna pochodzi od „uprawnionego podmiotu”. Wyliczenie podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188 Konstytucji, jest zawarte w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji. Wniosek pochodzący od takiego podmiotu powinien zatem nie tylko odpowiadać wymaganiom dotyczącym pism procesowych oraz zawierać dane określone w art. 32 ust. 1 pkt 1-4 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, ale nadto powinien zawierać powołanie przepisu prawa lub statutu wskazującego, że kwestionowana ustawa lub inny akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania danego organu lub organizacji. Ponadto, jak już wielokrotnie podkreślał Trybunał Konstytucyjny, wniosek taki musi być bezpośrednio związany z interesem prawnym członków tej organizacji, do którego reprezentowania jest powołana (np. postanowienie z 3 września 1998 r., U. 1/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 66). Sformułowanie to przekłada się na wymóg ścisłego i bezpośredniego związku treści kwestionowanych przepisów z zakresem działania organizacji występującej z wnioskiem. Legitymacja do występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego, przysługuje jedynie w odniesieniu do wyraźnie określonej, wąskiej kategorii aktów prawnych ściśle związanych z przedmiotem działalności podmiotu legitymowanego (por. wyrok TK z 28 czerwca 2000 r., K. 25/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 141).
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że kwestionowana przez wnioskodawcę cała ustawa Prawo zamówień publicznych, nie należy – ze względu na tak szerokie ujęcie przedmiotu zaskarżenia – do tej kategorii aktów prawnych ściśle związanych z przedmiotem działalności podmiotu legitymowanego. Przytoczona przez wnioskodawcę w zażaleniu argumentacja nie zdezaktualizowała ustaleń Trybunału zawartych w skarżonym postanowieniu, stwierdzających brak uzasadnienia dla objęcia zakresem działania Krajowej Rady Izby Architektów rozwiązań całej ustawy Prawo zamówień publicznych.
Przedstawione przez wnioskodawcę zarzuty wobec skarżonej ustawy nie uzasadniają zatem dopuszczalności zbadania konstytucyjności przez Trybunał Konstytucyjny całego aktu normatywnego. W tym świetle należy uznać, że wnioskodawcy nie przysługuje w tym przypadku czynna legitymacja procesowa przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Z powyższych względów Trybunał postanowił jak w sentencji.