Pełny tekst orzeczenia

21/1/A/2008

POSTANOWIENIE
z dnia 20 lutego 2008 r.
Sygn. akt SK 2/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Ewa Łętowska – przewodniczący
Zbigniew Cieślak – sprawozdawca
Maria Gintowt-Jankowicz
Teresa Liszcz
Bohdan Zdziennicki,


po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 lutego 2008 r., skargi konstytucyjnej Ryszarda Płaczkowskiego o zbadanie zgodności:

art. 39 ust. 2 w części odnoszącej się do wyrazów w nawiasie „pomocy finansowej” w związku z art. 87 ust. l ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 86, poz. 433, ze zm.), także w brzmieniu nadanym art. 87 ust. l ustawy do wyrazu „oraz” przez art. l pkt 23 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 106, poz. 678), z art. 2, art. 5, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 32 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 oraz z 2005 r. Nr 169, poz. 1417) umorzyć postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

UZASADNIENIE

I

1.1. W skardze konstytucyjnej z 9 sierpnia 2004 r. skarżący Ryszard Płaczkowski zarzuca, że art. 39 ust. 2 w części odnoszącej się do wyrazów w nawiasie „pomocy finansowej” w związku z art. 87 ust. l ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 86, poz. 433, ze zm.; dalej: u.z.s.z.), także w brzmieniu nadanym art. 87 ust. 1 ustawy do wyrazu „oraz” przez art. l pkt 23 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 106, poz. 678), jest niezgodny z art. 2, art. 5, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 32 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

1.2. Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym: Decyzją z 4 maja 1999 r. Szef Biura Ochrony Rządu odmówił skarżącemu wypłaty „równoważnika remontowo-konserwacyjnego”. W uzasadnieniu wskazano, że na podstawie art. 39 ust. 2 u.z.s.z. równoważnik ten nie przysługuje osobom, które skorzystały z ekwiwalentu pieniężnego (pomocy finansowej), o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 2 u.z.s.z., albo nabyły zajmowaną kwaterę w trybie art. 58 u.z.s.z. Zgodnie natomiast z art. 87 ust. 1 u.z.s.z. pomoc finansowa przyznana na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów stanowi ekwiwalent pieniężny, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 2 u.z.s.z. W związku z tym, że Ryszard Płaczkowski uzyskał pomoc finansową na budownictwo mieszkaniowe z funduszu MSW, to jest traktowany jako osoba, która otrzymała ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z kwatery, a więc równoważnik jej nie przysługuje (art. 39 ust. 2 u.z.s.z.).
Minister Spraw Wewnętrznych, decyzją z 23 lipca 1999 r. utrzymał w mocy decyzję Szefa Biura Ochrony Rządu. Jednocześnie Minister Spraw Wewnętrznych zwrócił uwagę na fakt posługiwania się przez stronę i organ pierwszej instancji nieprawidłowym określeniem świadczenia, tj. „równoważnik remontowo-konserwacyjny”. Zarówno z treści decyzji jak i pism strony wynika, że chodzi o równoważnik mieszkaniowy, a nie ekwiwalent konserwacyjny, o którym mowa w art. 35 ust. 2 u.z.s.z.
W wyniku rozpoznania skargi Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 12 grudnia 2001 r. (sygn. akt I SA 2316/01) uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego od powyższego wyroku wniósł rewizję nadzwyczajną, wskutek której Sąd Najwyższy wyrokiem z 10 czerwca 2003 r. (sygn. akt III RN 80/02) uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 11 grudnia 2003 r. (sygn. akt I SA 2341/03) oddalił skargę. W uzasadnieniu sąd podkreślił, że rozpoznając sprawę, jest związany wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. W jej świetle skarżącemu nie przysługuje równoważnik mieszkaniowy przewidziany w art. 39 ust. l u.z.s.z., gdyż została mu przyznana pomoc finansowa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie tej ustawy, a przyznanie tej pomocy jest równoznaczne z otrzymaniem ekwiwalentu pieniężnego w zamian za rezygnację z kwatery w rozumieniu art. 24 ust. l pkt 2 u.z.s.z., na co wskazuje treść art. 87 ust. l u.z.s.z.
Od wyroku NSA z 11 grudnia 2003 r. Ryszard Płaczkowski, na podstawie art. 101 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271, ze zm.), wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 22 kwietnia 2004 r. (sygn. akt OSK 27/04) oddalił skargę kasacyjną, uznając, że wyrok NSA z 11 grudnia 2003 r. został wydany w całości zgodnie z prawem.

1.3. W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej skarżący wskazuje, że art. 39 ust. 2 w związku z art. 87 ust. 1 u.z.s.z. ingeruje w sferę ochrony ukształtowanych już praw majątkowych słusznie nabytych przez osoby uprawnione do kwatery, którym wypłacany był coroczny równoważnik na remont lokalu mieszkalnego na podstawie art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 20 maja 1976 r. o zakwaterowaniu sił zbrojnych (Dz. U. z 1992 r. Nr 5, poz. 19, ze zm.). Zaskarżone przepisy nie przyznają osobom, które skorzystały z pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe, prawa do nowej należności, zwanej równoważnikiem mieszkaniowym, będącym tym samym prawem majątkowym co zniesiony równoważnik na remont. Ta arbitralna ingerencja w prawa majątkowe stanowi naruszenie art. 64 ust. l i 2 albo art. 2 i art. 32 Konstytucji i nie pozostaje w związku z wartościami wymienionymi w art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Kwestionowany art. 87 ust. l u.z.s.z. narusza również reguły przyzwoitej legislacji, gdyż uniemożliwia zainteresowanym przystosowanie się do nowej sytuacji. Skorzystanie z pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe stawało się „pułapką” dla adresatów art. 39 ust. 2 u.z.s.z. Na podstawie tego przepisu oraz art. 87 ust. l u.z.s.z. (w brzmieniu pierwotnym) z mocy prawa od 1996 r. zaprzestano wypłacania dawnego równoważnika pieniężnego na remont i nie wypłaca się równoważnika mieszkaniowego tym osobom uprawnionym, które wcześniej skorzystały z pomocy finansowej na uzupełnienie wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej.
Kolejny zarzut pojawiający się w skardze konstytucyjnej dotyczy naruszenia przez znowelizowany art. 87 ust. 1 u.z.s.z. „zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, wywodzonej z art. 2 Konstytucji”. Nowelizacja art. 87 ust. 1 u.z.s.z. zwiększyła wątpliwości interpretacyjne, gdyż brzmienie analizowanego przepisu jest w stanie objąć dwie skrajnie odmienne sytuacje, w zależności od zastosowanej metody wykładni. Nie odpowiada to standardowi jednoznaczności, nie jest to prawo spójne, jasne i zrozumiałe.
Dodatkowym argumentem przemawiającym za naruszeniem zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa jest okoliczność, że do stosunku prawnego powstałego na gruncie dotychczasowego prawa zastosowano zasadę bezpośredniego działania nowego prawa, chociaż nie przemawiał za tym ważny interes publiczny.
W ocenie skarżącego, naruszenie zasady równości i sprawiedliwości polega na tym, że w art. 39 ust. 2 u.z.s.z. zrównano skutki prawne skorzystania z pomocy finansowej ze skutkami wypłaty ekwiwalentu pieniężnego w zamian za rezygnację z kwatery i z kupnem kwatery od państwa na szczególnie korzystnych warunkach. W tym przypadku bowiem nie można mówić o identyczności podmiotowej bądź sytuacyjnej.

2. Pismem z 17 maja 2005 r. stanowisko w sprawie zajął Prokurator Generalny, stwierdzając, że art. 39 ust. 2, w części odnoszącej się do wyrazów w nawiasie „pomocy finansowej” w związku z art. 87 ust. l u.z.s.z., także w brzmieniu nadanym art. 87 ust. l do wyrazu „oraz” przez art. l pkt 23 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw, jest zgodny z art. 2, art. 5, art. 64 ust. l i 2, art. 32 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. W pierwszej kolejności Prokurator Generalny podniósł, że art. 39 u.z.s.z. został wprawdzie uchylony przez art. l pkt 28 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 1203), to jednak – ze względu na zachowanie skutku w odniesieniu do skarżącego – skarga konstytucyjna podlega rozpoznaniu (por. postanowienie TK z 3 lutego 2004 r., sygn. SK 12/02, OTK ZU nr 2/A/2004, poz. 11).
Zdaniem Prokuratora Generalnego, przyjmując nawet za trafny pogląd skarżącego, że pobierany przez niego – w czasie obowiązywania ustawy z 20 maja 1976 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych – równoważnik pieniężny na remont mieszkania, przysługujący wszystkim żołnierzom zawodowym, spełnia walor „praw nabytych”, nie można pominąć, że u.z.s.z. miała na celu m.in. uporządkowanie spraw związanych z gospodarką finansowania potrzeb mieszkaniowych żołnierzy zawodowych. W miejsce wspomnianego równoważnika na remont mieszkania został przewidziany równoważnik mieszkaniowy. Nie przysługiwał on osobom, które skorzystały wcześniej z bezzwrotnej pomocy finansowej związanej z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych. Taka regulacja, w ocenie Prokuratora Generalnego, jest racjonalna z punktu widzenia zasad sprawiedliwości społecznej. Zakłada bowiem możliwość skorzystania z jednego rodzaju pomocy mieszkaniowej.
W odniesieniu do zarzutu niezgodności zaskarżonego przepisu z art. 32 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, Prokurator Generalny zauważył, że skarga konstytucyjna w zasadzie nie zawiera argumentów uzasadniających naruszenie zasad wynikających z powołanych wzorców kontroli. Prokurator wyraził zatem jedynie ogólny pogląd, zgodnie z którym z konstytucyjnej zasady równości wynika nakaz jednakowego traktowania podmiotów prawa w obrębie określonej klasy (kategorii). W sytuacji objętej skargą konstytucyjną cechą wspólną (relewantną), pozwalającą na wyodrębnienie określonej kategorii podmiotów prawnych objętych zaskarżoną regulacją, jest nie tyle status żołnierza zawodowego posiadającego lokal, ile nieskorzystanie uprzednio z innej formy pomocy mieszkaniowej. Każdy adresat unormowania zawartego w art. 39 ust. 2 w związku z art. 87 ust. 1 u.z.s.z. podlega takim samym zasadom.

3. W piśmie z 21 czerwca 2005 r. stanowisko w sprawie przedstawił Marszałek Sejmu. Uznał, że art. 39 ust. 2 w związku z art. 87 ust. l u.z.s.z. w brzmieniu pierwotnym oraz w brzmieniu nadanym mu przez nowelę z 21 sierpnia 1997 r. jest zgodny z art. 2, art. 5 i art. 64 ust. l i 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 32 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Odnosząc się do sformułowanego przez skarżącego zarzutu naruszenia przez kwestionowany w skardze art. 39 ust. 2 w związku z art. 87 ust. l u.z.s.z. art. 2 Konstytucji, a tym samym naruszenia zasady ochrony praw nabytych oraz zasady przyzwoitej legislacji, Marszałek Sejmu zwrócił uwagę, że uprawnienie zawarte w art. 23 ust. 3 ustawy z 20 maja 1976 r. o zakwaterowaniu sił zbrojnych miało charakter fakultatywny, a więc teza o naruszeniu ochrony praw nabytych budzi wątpliwości.
Marszałek Sejmu wskazał, że ustawodawca, tworząc nowy system świadczeń pieniężnych przysługujących osobom uprawnionym na mocy ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, miał na względzie cel uzasadniony konstytucyjnie, jakim było zachowanie równowagi budżetowej (art. 220 Konstytucji). Jego wagę podkreślił Trybunał Konstytucyjny wyroku z 17 listopada 2003 r. (sygn. K. 9/00, OTK ZU nr 8/2000, poz. 294). Ponadto czynniki negatywne wpływające na skalę ograniczenia ochrony praw nabytych zostały znacznie zminimalizowane przez zastosowanie długiego, sześciomiesięcznego okresu vacatio legis.
Odnosząc się do zarzutów dotyczących uchybienia przez przepisy zmieniające art. 87 ust. 1 u.z.s.z. zasadzie poprawnej legislacji Marszałek Sejmu przypomniał, że Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie (zob. wyrok z 28 czerwca 2000 r., sygn. K. 25/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 141; wyrok z 8 marca 2000 r., sygn. Pp 1/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 58) dopuszcza stosowanie innych typów wykładni poza językową w odniesieniu do przepisów, których interpretacja za pomocą owej wykładni nie pozwala na jednoznaczne sformułowanie kręgu adresatów normy lub określonych przez nią ich praw i obowiązków. W tym kontekście należy przyjąć, że wykładnia funkcjonalna art. 87 ust. l w związku art. 39 ust. 2 u.z.s.z. zapewniała interpretację normy prawnej w zgodzie z Konstytucją i celem ustawy.
Zdaniem Marszałka Sejmu, podnoszony przez skarżącego zarzut dyskryminacji osób, które skorzystały z pomocy finansowej na mocy art. 28 ustawy z 20 maja 1976 r. o zakwaterowaniu sił zbrojnych, w porównaniu z osobami, którym przydzielono kwaterę stałą lub inny lokal mieszkalny i którym przysługiwał tym samym równoważnik mieszkaniowy (art. 39 ust. 1 u.z.s.z.), wydaje się nieuprawniony. Wynika to z faktu, że inna jest sytuacja prawna osób, którym przydzielono kwaterę stałą, dzięki czemu korzystają one z uprawnienia do zaspokojenia w całości przez państwo ich potrzeb mieszkaniowych z uwagi na pełnioną przez te osoby służbę wojskową, niż osób, które skorzystały z pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, z własnej woli rezygnując z przysługującego im wymienionego wyżej uprawnienia. Zrównania sytuacji prawnej osób, które skorzystały z pomocy finansowej, i osób, które otrzymały ekwiwalent za rezygnację z kwatery stałej albo nabyły na preferencyjnych warunkach własność przydzielonej kwatery stałej (z bonifikatą), nie można uznać za dyskryminację tych pierwszych, gdyż wszystkie wymienione kategorie podmiotów osiągały przy pomocy państwa ten sam cel – własność samodzielnego lokalu mieszkalnego albo posiadanie spółdzielczego własnościowego bądź lokatorskiego prawa do lokalu.
II

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powołanie się przez skarżącego jedynie na naruszenie przez kwestionowane przepisy zasady ochrony praw nabytych nie spełniałoby warunku zawartego w art. 79 ust. 1 Konstytucji w zakresie wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone. Zasada ochrony praw nabytych ma bowiem charakter przedmiotowy i wyznacza granice dopuszczalnej ingerencji władzy publicznej w sferę konstytucyjnych podmiotowych praw jednostki. Tym samym nie stanowi samoistnego źródła podmiotowych wolności lub praw o randze konstytucyjnej. Brak wskazania, w zakresie jakiego konstytucyjnie chronionego prawa lub wolności doszło do naruszenia powyższej zasady wykluczałoby dopuszczalność merytorycznego rozpoznawania skargi konstytucyjnej (por. postanowienia TK z: 17 lutego 1999 r., sygn. Ts 154/98, OTK ZU nr 2/1999, poz. 34; 19 czerwca 2000 r., sygn. Ts 139/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 156; 27 listopada 2001 r., sygn. Ts 104/01, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 84). Podobnie kwestia ta kształtuje się w odniesieniu do prawa do równego traktowania (art. 32 Konstytucji), gdyż i tutaj „mamy (...) do czynienia z sytuacją «współstosowania» dwóch przepisów Konstytucji, a więc nie tylko z prawem do równego traktowania, ale ze skonkretyzowanym prawem do równej realizacji określonych wolności i praw konstytucyjnych. W skardze konstytucyjnej należy powołać oba przepisy Konstytucji, dopiero one wyznaczają bowiem konstytucyjny status jednostki, który przez regulację ustawową lub podustawową został naruszony” (postanowienie TK z 24 października 2001 r., sygn. SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225).
W związku z powyższym skarżący powołał się na naruszenie przez art. 39 ust. 2 w związku z art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 86, poz. 433, ze zm.; dalej: u.z.s.z.) „sfery ochrony ukształtowanych już praw majątkowych słusznie nabytych” przewidzianych przez art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji. Zatem kwestią podstawową dla Trybunału było przesądzenie sprawy charakteru prawnego równoważnika pieniężnego na remont lokalu (art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 20 maja 1976 r. o zakwaterowaniu sił zbrojnych, Dz. U. z 1992 r. Nr 5, poz. 19, ze zm.; dalej: ustawa z 1976 r.), zastąpionego równoważnikiem mieszkaniowym (art. 39 ust. 1 u.z.s.z.) będącego, zdaniem skarżącego, „tym samym prawem majątkowym co zniesiony równoważnik”. Inaczej mówiąc, Trybunał musiał odpowiedzieć na pytanie, czy istnieje możliwość przypisania temu równoważnikowi pieniężnemu miana „innego prawa majątkowego” w rozumieniu art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, a więc nabytego przez skarżącego prawa podmiotowego o charakterze majątkowym lub też przysługującej mu maksymalnie ukształtowanej ekspektatywy takiego prawa podmiotowego. Jak bowiem stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 22 czerwca 1999 r. (sygn. K. 5/99), „Zasada ochrony praw nabytych zapewnia ochronę praw podmiotowych – zarówno publicznych, jak i prywatnych. Poza zakresem stosowania tej zasady znajdują się natomiast sytuacje prawne, które nie mają charakteru praw podmiotowych ani ekspektatyw tych praw.” (OTK ZU nr 5/1999, poz. 100). Dodatkowo Trybunał sprecyzował zakres sytuacji prawnych objętych ochroną w orzeczeniu z 11 lutego 1992 r. (sygn. K. 14/91). Stwierdził wówczas, że „zasadą ochrony praw nabytych objęte są zarówno prawa nabyte w drodze skonkretyzowanych decyzji, przyznających świadczenia, jak i prawa nabyte in abstracto zgodnie z ustawą przed zgłoszeniem wniosku o ich przyznanie. Gdy idzie o ekspektatywy praw (...) – to Trybunał Konstytucyjny – mimo wszystkich trudności jakie tutaj powstają – stanął na stanowisku objęcia ochroną ekspektatyw maksymalnie ukształtowanych, tj. takich, które spełniają wszystkie zasadniczo przesłanki ustawowe nabycia praw pod rządami danej ustawy bez względu na stosunek do nich późniejszej ustawy” (OTK w 1992 r., cz. I, s. 93 i n.).
Trybunał Konstytucyjny podzielił wątpliwości zgłoszone w stanowiskach Prokuratora Generalnego i Marszałka Sejmu, a dotyczące charakteru prawnego równoważnika pieniężnego na remont lokalu z art. 23 ust. 3 ustawy z 1976 r. Prokurator Generalny bowiem wyraźnie zastrzegł, że problematyczne jest konstruowanie konstytucyjnego prawa nabytego do możliwości uzyskania równoważnika pieniężnego na remont lokalu. Z kolei Marszałek Sejmu wyraził pogląd, zgodnie z którym „uprawnienie zawarte w art. 23 ust. 3 ustawy z 20 maja 1976 r. o zakwaterowaniu sił zbrojnych (...) miało charakter fakultatywny, a więc teza o naruszeniu ochrony praw nabytych budzi wątpliwości”. Dodać tu należy, że konstytucyjna ochrona praw nabytych musi dotyczyć praw definitywnych i chronionych przez Konstytucję. W sytuacji będącej podstawą niniejszej skargi skarżący konstruuje prawo nabyte na tle regulacji ustawowej.
Zgodnie z art. 23 ust. 3 ustawy z 1976 r., „osobie uprawnionej do osobnej kwatery stałej, która nie zajmuje kwatery i żołnierzowi pełniącemu zawodową służbę wojskową jako służbę kontraktową, może być przyznany równoważnik pieniężny na remont zajmowanego przez nią lokalu”. Ze sformułowań tego przepisu wynika, że spełnienie wyszczególnionych w nim warunków umożliwia jedynie ubieganie się o wypłatę równoważnika pieniężnego, a jej dojście do skutku zależy od uznania wojskowych organów kwaterunkowych. Wskazuje na to użycie przez ustawodawcę słowa „może”, bez jednoczesnego wskazania kryteriów ograniczających swobodę organu stosującego normę. Istotą takiej konstrukcji jest celowo wyznaczona elastyczność kształtowania przez organ treści skutku prawnego. Zdaniem Trybunału, wyklucza to jednocześnie możliwość przypisania – w świetle regulacji ustawowych – równoważnikowi z art. 23 ust. 3 ustawy z 1976 r. charakteru publicznego prawa podmiotowego, na które składa się interes prawny oraz roszczenie rozumiane jako dany przez prawo instrument umożliwiający skuteczne domaganie się od organu administrującego ściśle określonego zachowania się zgodnego z treścią prawa podmiotowego (por. W. Jakimowicz, Publiczne prawa podmiotowe, Kraków 2002, s. 135). W określonym stanie faktycznym i prawnym obligowałoby zatem organ do podjęcia aktu pozytywnego dla jednostki, o ile ta zrealizowała wszystkie warunki przewidziane przez normę prawną, konieczne do uzyskania uprawnienia (por. A. Matan, Ochrona praw refleksowych w postępowaniu ogólnym administracyjnym, [w:] Pozycja samorządowych kolegiów odwoławczych w postępowaniu administracyjnym, pod red. Cz. Martysza i A. Matana, Kraków 2005, s. 273). Na gruncie natomiast art. 23 ust. 3 ustawy z 1976 r. spełnienie wszystkich ustawowych przesłanek umożliwia jedynie ubieganie się o równoważnik pieniężny, którego przyznanie zależy od uznania wojskowego organu kwaterunkowego. Tak więc przepis ten nie ustanawiał po stronie wnoszącego skargę konstytucyjną roszczenia o przyznanie równoważnika pieniężnego.
Dotychczasowe ustalenia prowadzą do wniosku, że w niniejszej sprawie nie zrealizowano podstawowej przesłanki skargi konstytucyjnej, będącej środkiem ochrony wolności i praw określonych w Konstytucji. Nie istnieje również konstytucyjne prawo do żądania utrzymania korzystnych dla obywatela regulacji wynikających z dotychczasowych przepisów ustawowych, które zostały następnie zmienione. Skarżącemu nie służą prawa nabyte w związku z istniejącymi pod rządami prawa dawnego uregulowaniami. W szczególności nie jest chroniony konstytucyjnie jego interes w ukształtowaniu, zgodnie z jego oczekiwaniami, przepisów ustawy zmieniającej zasady udzielania pomocy finansowej na remont lokalu. Konsekwencją powyższego jest stan, w którym Trybunał nie miał podstaw do badania konstytucyjności art. 39 ust. 2 w części odnoszącej się do wyrazów w nawiasie „pomocy finansowej” w związku z art. 87 ust. l u.z.s.z., a to z uwagi na brak przesłanki przewidzianej w art. 79 Konstytucji (ochrona prawa chronionego konstytucyjnie).

Z powyższych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.