Ts 93/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
279/4/B/2009
POSTANOWIENIE
z dnia 16 lipca 2009 r.
Sygn. akt Ts 93/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Wyrzykowski – przewodniczący
Janusz Niemcewicz – sprawozdawca
Marek Kotlinowski,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca 2008 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Artura Z.,
p o s t a n a w i a:
uwzględnić zażalenie.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 27 marca 2008 r., sporządzonej przez pełnomocnika skarżącego, zakwestionowana została zgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisu art. 49 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 133, poz. 882, ze zm.). Niekonstytucyjność przepisów ma polegać na tym, że pozwalają sądom na dowolne, nieuwarunkowane spełnieniem jakichkolwiek przesłanek, obniżenie opłaty należnej komornikowi za przeprowadzenie egzekucji.
Postanowieniem z 1 lipca 2008 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że skarga konstytucyjna nie może zostać merytorycznie rozpoznana, albowiem komornik nie posiada legitymacji do występowania ze skargą konstytucyjną, gdyż jest organem państwa powołanym do wykonywania orzeczeń sądowych w drodze przymusowej egzekucji świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, posiadającym – w ramach wykonywania swoich zadań – władcze kompetencje wobec innych podmiotów stosunków prawnych.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik skarżącego, wywodząc, że Trybunał Konstytucyjny niezasadnie odmawia ochrony komornikom, podczas gdy takiej ochrony udziela innym organom państwa (na przykład sądom albo prokuratorom). Skarżący powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 lutego 2007 r. (P 22/06, OTK ZU nr 2/A/2007, poz. 12), w którym – w jego opinii – nie rozważano, czy sądy występując z pytaniem prawnym, mogą korzystać z praw przyznanych w Konstytucji. Rozważania takie natomiast przeprowadzono w odniesieniu do komornika, odmawiając ochrony jego konstytucyjnych wolności lub praw. Zdaniem skarżącego w ten sposób doszło do złamania zasady równego traktowania podmiotów prawa.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Podstawą odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu było odmówienie zdolności skargowej komornikowi z uwagi na to, że wykonując swe ustawowe obowiązki, działa w interesie państwa.
Trybunał Konstytucyjny w swoim dotychczasowym orzecznictwie konsekwentnie odmawiał zdolności skargowej podmiotom, które wykonują władztwo publiczne, komornikom (por. postanowienie TK z 11 września 2007 r., Ts 292/06, niepubl.), gminom jako publicznym osobom prawnym sprawującym władzę publiczną w zakresie powierzonych im zadań (por. postanowienie TK z 23 lutego 2005 r., Ts 35/04, OTK ZU nr 1/B/2005, poz. 26), a także jednoosobowym spółkom Skarbu Państwa, co wiąże się z publicznoprawnym aspektem istnienia i funkcjonowania jednoosobowej spółki Skarbu Państwa (por. postanowienie TK z 10 maja 2005 r., Ts 204/04, OTK ZU nr 6/B/2005, poz. 238).
Ukształtowana linia orzecznicza w tym zakresie uległa istotnej modyfikacji. Jak bowiem wskazano w wyroku z 24 lutego 2009 r. (SK 34/07, OTK ZU nr 2/A/2009, poz. 10): „od pozycji prawnej komornika jako organu państwa (organu egzekucji sądowej), oddzielić należy kwestie osobistego i majątkowego statusu komornika jako określonej osoby, tzw. piastuna organu”. W niniejszej sprawie skarżący kwestionuje przepis regulujący – przynajmniej pośrednio – kwestię wysokości opłat za czynności podejmowane przez komornika. Tak więc mając na względzie, że komornik jest organem samofinansującym się oraz ponoszącym ryzyko, sposób ukształtowania mechanizmu ustalania wysokości opłat ma znaczenie dla konstytucyjnej ochrony jego praw majątkowych.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało uwzględnić zażalenie wniesione na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 16 lipca 2009 r.
Sygn. akt Ts 93/08
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Mirosław Wyrzykowski – przewodniczący
Janusz Niemcewicz – sprawozdawca
Marek Kotlinowski,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca 2008 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Artura Z.,
p o s t a n a w i a:
uwzględnić zażalenie.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 27 marca 2008 r., sporządzonej przez pełnomocnika skarżącego, zakwestionowana została zgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisu art. 49 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 133, poz. 882, ze zm.). Niekonstytucyjność przepisów ma polegać na tym, że pozwalają sądom na dowolne, nieuwarunkowane spełnieniem jakichkolwiek przesłanek, obniżenie opłaty należnej komornikowi za przeprowadzenie egzekucji.
Postanowieniem z 1 lipca 2008 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że skarga konstytucyjna nie może zostać merytorycznie rozpoznana, albowiem komornik nie posiada legitymacji do występowania ze skargą konstytucyjną, gdyż jest organem państwa powołanym do wykonywania orzeczeń sądowych w drodze przymusowej egzekucji świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, posiadającym – w ramach wykonywania swoich zadań – władcze kompetencje wobec innych podmiotów stosunków prawnych.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik skarżącego, wywodząc, że Trybunał Konstytucyjny niezasadnie odmawia ochrony komornikom, podczas gdy takiej ochrony udziela innym organom państwa (na przykład sądom albo prokuratorom). Skarżący powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 lutego 2007 r. (P 22/06, OTK ZU nr 2/A/2007, poz. 12), w którym – w jego opinii – nie rozważano, czy sądy występując z pytaniem prawnym, mogą korzystać z praw przyznanych w Konstytucji. Rozważania takie natomiast przeprowadzono w odniesieniu do komornika, odmawiając ochrony jego konstytucyjnych wolności lub praw. Zdaniem skarżącego w ten sposób doszło do złamania zasady równego traktowania podmiotów prawa.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Podstawą odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu było odmówienie zdolności skargowej komornikowi z uwagi na to, że wykonując swe ustawowe obowiązki, działa w interesie państwa.
Trybunał Konstytucyjny w swoim dotychczasowym orzecznictwie konsekwentnie odmawiał zdolności skargowej podmiotom, które wykonują władztwo publiczne, komornikom (por. postanowienie TK z 11 września 2007 r., Ts 292/06, niepubl.), gminom jako publicznym osobom prawnym sprawującym władzę publiczną w zakresie powierzonych im zadań (por. postanowienie TK z 23 lutego 2005 r., Ts 35/04, OTK ZU nr 1/B/2005, poz. 26), a także jednoosobowym spółkom Skarbu Państwa, co wiąże się z publicznoprawnym aspektem istnienia i funkcjonowania jednoosobowej spółki Skarbu Państwa (por. postanowienie TK z 10 maja 2005 r., Ts 204/04, OTK ZU nr 6/B/2005, poz. 238).
Ukształtowana linia orzecznicza w tym zakresie uległa istotnej modyfikacji. Jak bowiem wskazano w wyroku z 24 lutego 2009 r. (SK 34/07, OTK ZU nr 2/A/2009, poz. 10): „od pozycji prawnej komornika jako organu państwa (organu egzekucji sądowej), oddzielić należy kwestie osobistego i majątkowego statusu komornika jako określonej osoby, tzw. piastuna organu”. W niniejszej sprawie skarżący kwestionuje przepis regulujący – przynajmniej pośrednio – kwestię wysokości opłat za czynności podejmowane przez komornika. Tak więc mając na względzie, że komornik jest organem samofinansującym się oraz ponoszącym ryzyko, sposób ukształtowania mechanizmu ustalania wysokości opłat ma znaczenie dla konstytucyjnej ochrony jego praw majątkowych.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało uwzględnić zażalenie wniesione na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.