Pełny tekst orzeczenia

23/1/B/2010




POSTANOWIENIE

z dnia 15 grudnia 2009 r.
Sygn. akt Ts 146/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Janusz Niemcewicz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Andrzeja B. w sprawie zgodności:
art. 18 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.) z art. 2, art. 32, art. 45 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 30 kwietnia 2008 r. skarżący zarzucił art. 18 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.) sprzeczność z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Tarnowie – Wydział II Karny z 14 kwietnia 2006 r. (sygn. akt II K 791/05) skarżący został skazany na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres próby wynoszący 3 lata oraz na karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 100 zł każda. Ponadto, skarżącemu wymierzono środek karny w postaci zakazu piastowania stanowiska członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurenta w spółkach handlowych przez okres 5 lat. Sąd Okręgowy w Tarnowie wyrokiem z 16 listopada 2006 r. (sygn. akt II Ka 299/06) zmienił częściowo wyrok sądu I instancji, nie utrzymując w mocy m.in. orzeczonego w I instancji środka karnego w postaci zakazu sprawowania określonych w wyroku stanowisk. W dniu 15 lutego 2007 r. skarżący złożył wniosek o wydanie postanowienia o zwolnieniu z zakazu zajmowania określonych stanowisk, wymienionych w art. 18 § 2 k.s.h. Postanowieniem z 2 kwietnia 2007 r. Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział II Karny nie uwzględnił wniosku skarżącego. Zażalenie wniesione od powyższego rozstrzygnięcia zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego w Tarnowie z 1 lutego 2008 r. W toku postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy w Tarnowie zwrócił się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym, czy przepis art. 18 k.s.h. dotyczy także sprawców przestępstw określonych w art. 18 § 2 k.s.h., jeśli zostały one popełnione przed wejściem w życie k.s.h., tj. przed 1 stycznia 2001 r. Sąd Najwyższy postanowieniem z 25 października 2007 r. (sygn. akt I KZP 33/07) odmówił podjęcia uchwały. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Najwyższy wykazał, że od decyzji podjętej na podstawie art. 18 § 4 k.s.h. przysługuje środek odwoławczy; na zasadzie analogii znajdzie zastosowanie w tym przypadku tryb odwoławczy przewidziany w art. 6 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, ze zm.).
Z wydaniem orzeczenia przez Sąd Rejonowy w Tarnowie skarżący wiąże naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego, wynikającej z art. 2 Konstytucji. W jego ocenie sąd nie rozważył należycie sytuacji, z jaką musiał się zmierzyć skarżący zarządzający dużym podmiotem w dobie kryzysu gospodarczego.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 maja 2008 r. wezwano skarżącego do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej, m.in. poprzez wskazanie, jakie konstytucyjne prawa lub wolności skarżącego zostały naruszone na skutek wydania rozstrzygnięcia opartego na kwestionowanym przepisie oraz określenie sposobu, w jaki zaskarżony przepis, narusza te prawa lub wolności; nadesłanie rozstrzygnięcia, z wydaniem którego skarżący wiąże naruszenie przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych oraz rozstrzygnięć wydanych w ramach wyczerpania drogi prawnej, a także nadesłanie wymaganego prawem pełnomocnictwa do wniesienia skargi konstytucyjnej.

W piśmie procesowym nadesłanym do Trybunału w dniu 3 czerwca 2008 r. skarżący wskazał, że doszło do naruszenia art. 45 Konstytucji – prawa skarżącego do sprawiedliwego rozpoznania sprawy oraz art. 65 Konstytucji – wolności wyboru i wykonywania przez skarżącego zawodu. Pełnomocnik skarżącego wniósł o przedłużenie terminu wykonania zarządzenia o dalsze dwa miesiące. W uzasadnieniu podał, że musi się zwrócić do sądu w Tarnowie o odpisy wskazanych w zarządzeniu orzeczeń. Wniósł także o przedłużenie terminu nadesłania pełnomocnictwa, wskazując, że skarżący przebywa za granicą i pełnomocnik ma z nim utrudniony kontakt. W dniu 18 sierpnia 2009 r. pełnomocnik skarżącego ponownie nadesłał wniosek o przedłużenie terminu do przedłożenia odpisów orzeczeń wydanych w sprawie do dnia 31 października 2008 r. Od tego momentu do Trybunału Konstytucyjnego nie wpłynęło żadne pismo pełnomocnika.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji legitymowanym do wniesienia skargi konstytucyjnej jest wyłącznie taki podmiot, którego prawa lub wolności konstytucyjne zostały naruszone na skutek wydania rozstrzygnięcia w oparciu o przepisy, których konstytucyjność jest kwestionowana. Niezależnie od powyższego, merytoryczne rozpatrzenie skargi warunkowane jest spełnieniem szeregu innych przesłanek, wynikających nie tylko ze wspomnianego powyżej przepisu Konstytucji, ale i z ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). W przypadku, w którym wniesiona skarga nie odpowiada przewidzianym w tych aktach normatywnych wymogom formalnym, sędzia Trybunału, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 2 ustawy o TK, wzywa do uzupełnienia braków w terminie 7 dni od daty zawiadomienia. Nieuzupełnienie braków w terminie, zgodnie z art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK, skutkuje wydaniem postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Skarga konstytucyjna stanowiąca przedmiot wstępnego rozpoznania zawierała braki, do których uzupełnienia skarżący został wezwany zarządzeniem sędziego TK z 14 maja 2008 r. Pismo procesowe zawierające częściowe uzupełnienie braków zostało wniesione do Trybunału w dniu 3 czerwca 2008 r. Od tego czasu do Trybunały nie wpłynęło – mimo zapewnień pełnomocnika skarżącego – żadne pismo procesowe uzupełniające pozostałe braki skargi konstytucyjnej.
Podkreślić należy, że przepis art. 36 ust. 3 ustawy o TK ma charakter bezwzględnie obowiązujący i nakazuje w przypadku zaistnienia opisanych w nim sytuacji, tj. gdy skarga jest oczywiście bezzasadna lub braki nie zostały usunięte w określonym terminie, wydanie postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu. Niezależnie od powyższego należy wskazać, że bez zapoznania się z orzeczeniami, z których wydaniem wiąże skarżący naruszenie przysługujących mu praw i wolności, nie ma możliwości – ze względu na ogólnikowość uzasadnienia skargi – ustalenia, czy zostały spełnione przesłanki skargi konstytucyjnej oraz dokonania jakiejkolwiek oceny merytorycznej postawionych w skardze zarzutów.

Mając powyższe na względzie należało orzec jak w sentencji.