Pełny tekst orzeczenia

133/2/B/2009

POSTANOWIENIE

z dnia 17 lutego 2009 r.


Sygn. akt Ts 148/08



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Adam Jamróz,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Michała Małkowskiego w sprawie zgodności:

art. 422 § 1 w zw. z art. 444 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.) z art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 6 maja 2008 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 422 § 1 w zw. z art. 444 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) z art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Zarządzeniem z 30 sierpnia 2007 r. sędzia Sądu Okręgowego w Rzeszowie (sygn. akt II K 38/07) odmówił przyjęcia wniosku skarżącego o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego z 20 sierpnia 2007 r. (sygn. akt II K 38/07). Postanowieniem z 20 września 2007 r. Sąd Apelacyjny – II Wydział Karny w Rzeszowie (sygn. akt II AKz 171/07) utrzymał zaskarżone zarządzenie w mocy.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że art. 422 § 1 w zw. z art. 444 k.p.k., w zakresie, w jakim nie przyznaje oskarżonemu prawa do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku oraz nie przyznaje prawa do wniesienia apelacji od wyroku wydanego w sprawie współoskarżonych w tej samej sprawie, narusza prawo skarżącego do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji), zamyka mu drogę do wydania wyroku (art. 77 ust. 2 Konstytucji) oraz narusza prawo skarżącego do obrony, a także konstytucyjne domniemanie niewinności (art. 42 ust. 2 i 3 Konstytucji).



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Ma ona gwarantować, że obowiązujące w systemie prawa akty normatywne nie będą stanowiły źródła ich naruszeń. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje wymogi formalne, których spełnienie jest konieczne dla stwierdzenia dopuszczalności skargi konstytucyjnej.

Podstawowym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej jest uznanie, że została wniesiona z naruszeniem terminu wskazanego w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.). Zgodnie z tym przepisem skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.

Jak wynika z zapadłych w niniejszej sprawie orzeczeń oraz akt sprawy postanowienie Sądu Apelacyjnego – II Wydział Karny w Rzeszowie zostało doręczone skarżącemu 25 września 2007 r. W dniu 27 września 2007 r. skarżący złożył wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem wniesienia skargi konstytucyjnej, w związku z czym zawieszeniu uległ bieg terminu do wniesienia skargi. Wyznaczenie pełnomocnika nastąpiło w dniu 17 grudnia 2007 r. Ponowne zawieszenie terminu do wniesienia skargi nastąpiło w dniu 4 lutego 2008 r. w związku z wnioskiem skarżącego o wyznaczenie innego pełnomocnika z urzędu. Wyznaczenie to nastąpiło pismem Okręgowej Rady Adwokackiej z 19 lutego 2008 r., doręczonym pełnomocnikowi 14 marca 2008 r. Skarga konstytucyjna została złożona 6 maja 2008 r. W związku z powyższym należy uznać, że bieg terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej rozpoczął się 25 września i został zawieszony 27 września 2007 r. (2 dni), w dalszym ciągu biegł między 17 grudnia 2007 r., a 4 lutego 2008 r. (48 dni). Rozpoczęcie dalszego biegu terminu nastąpiło 14 marca 2008 r., zaś skarga konstytucyjna złożona została 6 maja 2008 r. (50 dni). Łącznie okres, w którym biegł termin do wniesienia skargi konstytucyjnej, wyniósł 100 dni. Przekroczył zatem termin 3 miesięcy wskazany w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, co przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze.

Niezależnie od powyższego należy uznać, że zarzuty skarżącego mają charakter oczywiście bezzasadny. Wyrok skazujący wydany wobec współoskarżonych o popełnienie tego samego lub tych samych czynów zabronionych nie jest orzeczeniem o prawach i wolnościach skarżącego. Orzeczenie takie ani w sposób bezpośredni, ani pośredni nie określa obowiązków oskarżonego wobec organów procesowych, nie ogranicza żadnego z przysługujących mu praw. Wbrew twierdzeniom skarżącego prawo do obrony nie obejmuje możliwości podejmowania wszelkich czynności, lecz tylko takich, które są zgodne z istotą tego prawa i które mieszczą się w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy. Istotą prawa do obrony wyrażoną w art. 42 ust. 2 Konstytucji jest zaś podejmowanie działań zmierzających do odparcia stawianych oskarżonemu zarzutów za pomocą przyznanych mu uprawnień procesowych. Nie obejmuje zaś ono blokowania możliwości prowadzenia postępowania karnego wobec innych osób, także wtedy, kiedy to postępowanie związane jest przedmiotowo z postępowaniem karnym oskarżonego. Prawo do obrony nie może być interpretowane w sposób, który odbiera innemu oskarżonemu prawo do uznania swej winy i skorzystania z dobrodziejstwa zmniejszenia grożącej mu kary, w tym przypadku instytucji określonej w art. 387 k.p.k. Nie przesądza też w żadnym razie kwestii winy albo niewinności oskarżonego, co podkreślał także w swym orzeczeniu Sąd Apelacyjny w Rzeszowie. Prawo do obrony oraz konstytucyjne prawo do sądu nie mogą obejmować prawa do eliminowania subiektywnie niewygodnych, lecz prawnie indyferentnych dla oskarżonego orzeczeń wydanych wobec innych osób. Przeciwne uznanie prowadziłoby do przyjęcia, że skarżący wnosząc apelację od wyroku wydanego wyłącznie wobec innych osób, może dążyć do pogorszenia ich sytuacji prawnej wbrew ich woli i interesom prawnym. Takie rozwiązanie byłoby w sposób oczywisty niezgodne z prawem do sądu i prawem do obrony osób, których orzeczenie bezpośrednio dotyczy. Tym samym przekonanie skarżącego, że doszło do naruszenia zawartych w art. 42 ust. 2 i 3, art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji praw konstytucyjnych jest oczywiście bezzasadne.



Mając powyższe na względzie, należało orzec jak w sentencji.