Pełny tekst orzeczenia

343/4/B/2009

POSTANOWIENIE
z dnia 31 lipca 2009 r.
Sygn. akt Ts 380/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Mirosław Granat – przewodniczący
Andrzej Rzepliński – sprawozdawca
Maria Gintowt-Jankowicz,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 marca 2009 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Andrzeja K.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej skierowanej do Trybunału Konstytucyjnego 23 kwietnia 2008 r. Andrzeja K. zarzucił niezgodność niektórym przepisom ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 709, ze zm.), ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711, ze zm.), § 14 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 980, ze zm.) oraz § 14 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 981) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1 w związku z art. 175, art. 60 i art. 65 Konstytucji oraz z art. 6 ust. 1 i art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.), a także z art. 25 lit. c Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167).
Postanowieniem z 23 marca 2009 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze dalszego biegu. Rozstrzygnięcie to było uzasadnione niespełnieniem przesłanki dopuszczalności skargi – w skardze nie wykonano obowiązku wskazania ostatecznego, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, rozstrzygnięcia o prawach i wolnościach skarżącego. Ponadto, Trybunał wskazał, że skoro pismo (określone przez skarżącego jako ostateczne orzeczenie kształtujące jego sytuację prawną) wydano 28 września 2007 r., to wystąpienie ze skargą 23 kwietnia 2008 r. należało ocenić jako dokonane po terminie, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).
Na powyższe postanowienie skarżący wniósł zażalenie, w którym dowodzi, że: (1) pismo skierowane do skarżącego z pewnością można zakwalifikować jako ostateczne, a tym bardziej jako wpływające w sposób władczy na prawa i obowiązki skarżącego; (2) przedmiotem skargi były przepisy prawa wykorzystane w faktycznej działalności organów państwa i dlatego skarga kwestionująca te unormowania powinna być dopuszczalna; (3) za ostateczne rozstrzygnięcie, o którym mowa w art. 79 Konstytucji, należało uznać każde działanie podejmowane w toku postępowania prowadzonego w celu rozstrzygnięcia o przyjęciu (odmowie przyjęcia) do Służby Kontrwywiadu Wojskowego (SKW) i Służby Wywiadu Wojskowego (SWW); (4) o charakterze pisma decyduje jego treść, nie zaś organ władzy publicznej; (5) niewskazanie przez skarżącego w odpowiedzi na wezwanie Trybunału ostatecznych rozstrzygnięć spowodowane było tym, że pism takich organ nie doręczył skarżącemu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Złożone zażalenie w żadnej mierze nie wykazało okoliczności, które mogłyby skutkować jego uwzględnieniem.

2. Już na wstępie Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że znaczna część argumentacji przedstawionej w niniejszym środku odwoławczym opiera się na błędnym założeniu, przewidującym możliwość poddania kontroli – w postępowaniu skargowym – różnych aspektów funkcjonowania organów władzy publicznej. W zażaleniu wielokrotnie wyrażano pogląd, zgodnie z którym liczne działania organów państwa podejmowane w postępowaniach kwalifikacyjnych do SKW i SWW, o ile tylko naruszały konstytucyjne prawa i wolności skarżącego, należy uznać za ostateczne orzeczenie, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji.

3. Trybunał Konstytucyjny w niniejszym składzie nie podziela tego poglądu. Analiza art. 79 Konstytucji, a zwłaszcza uszczegóławiających ten przepis unormowań zawartych w art. 46-47 ustawy o TK, ponad wszelką wątpliwość prowadzi do konkluzji, że skarga nie może dotyczyć – jak oczekuje tego skarżący – bliżej niezidentyfikowanych działań organów państwowych. Po pierwsze dlatego, że sfera stosowania prawa nie może stanowić przedmiotu oceny Trybunału Konstytucyjnego, który jest „sądem nad prawem” a nie „nad faktami”. Po drugie, należy podkreślić, że model skargi konstytucyjnej funkcjonujący w Polsce zakłada, że skarga jest zindywidualizowanym środkiem kontrolnym, pozostającym w ścisłym związku z wydanymi wobec skarżącego orzeczeniami organów władzy publicznej. Tylko bowiem przepis stanowiący normatywną podstawę tego orzeczenia może być przedmiotem skargi. Skarżący jest więc zobowiązany do wykazania, w jaki sposób wada tkwiąca w treści regulacji wykorzystanej przez organ władzy publicznej w indywidualno-konkretnym akcie stosowania prawa prowadzi do naruszenia konstytucyjnych praw podmiotowych. Po trzecie, przepisy ustawy o TK stanowią o doręczeniu skarżącemu innego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1), a także o konieczności załączenia do skargi tego orzeczenia (art. 47 ust. 2). Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego przepisy te przesądzają, że „inne ostateczne rozstrzygnięcie” organów władzy publicznej musi mieć formę pisemną. Interpretacja przeciwna nosi znamiona wykładni contra legem. Mając więc na uwadze powyższe okoliczności, nie sposób uznać racji skarżącego zawartych w środku odwoławczym, zmierzających do objęcia pojęciem „ostatecznego rozstrzygnięcia” także faktycznych działań organów władzy publicznej.

4. Skarżący nie kwestionuje ustaleń zawartych w kwestionowanym postanowieniu, dotyczących przewidzianego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Zgodnie z art. 66 ustawy o TK: „Trybunał orzekając jest związany granicami wniosku, pytania prawnego lub skargi”. Zasada ta wymaga, aby sam skarżący określił akt normatywny lub jego część, które są przedmiotem postępowania. Brak możliwości działania Trybunału ex officio jest jednak aktualny we wszystkich stadiach postępowania przed tym organem. Stąd należy przyjąć, że podmiot występujący z zażaleniem na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu sam określa granice, w ramach których sprawa podlega rozpoznaniu. Nieodniesienie się do jednej z podstaw odmowy nadania skardze dalszego biegu jest więc równoznaczne z akceptacją postanowienia w tym zakresie.

5. Mając na uwadze powyższe okoliczności, należało podzielić stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w zaskarżonym postanowieniu i na podstawie art. 36 ust. 7 ustawy o TK zażalenia nie uwzględnić.