Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

z dnia 18 stycznia 2011 r.

Sygn. akt Ts 317/10



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Teresa Liszcz,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marka J. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą PKS Tysovia w Tychach w sprawie zgodności:

1) art. 55 § 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.) z art. 2 oraz art. 24 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

2) art. 87, art. 871 oraz art. 91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.) z art. 2, art. 32 oraz art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 26 listopada 2010 r., wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego tego samego dnia (data nadania), Marek J. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą PKS Tysovia w Tychach (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność: (1) art. 55 § 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.; dalej: k.p.) z art. 2 oraz art. 24 Konstytucji; (2) art. 87, art. 871 oraz art. 91 k.p. z art. 2, art. 32 oraz art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji.



Skarga konstytucyjna wiąże się z następującym stanem faktycznym:

W dniu 27 lipca 2009 r. do Sądu Rejonowego w Tychach – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wpłynął przeciwko skarżącemu pozew, złożony przez byłego pracownika skarżącego, w którym wniósł on m.in. o zasądzenie od skarżącego zapłaty zaległego wynagrodzenia za maj 2009 r. wraz z ustawowymi odsetkami od 10 czerwca 2009 r., wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych wraz z ustawowymi odsetkami od 10 czerwca 2009 r., ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wraz z ustawowymi odsetkami od 10 lipca 2009 r. oraz odszkodowania z art. 55 § 11 k.p. z ustawowymi odsetkami od 10 lipca 2009 r. Ponadto, były pracownik skarżącego domagał się sprostowania świadectwa pracy poprzez wpisanie, że „stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy przez pracownika zgodnie z art. 55 § 11 k.p. z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika – niewypłacenie wynagrodzenia”. W uzasadnieniu pozwu powód podał, że był pracownikiem skarżącego w okresie od 20 kwietnia 2009 r. do 15 czerwca 2009 r. na stanowisku kierowcy międzynarodowego, zaś skarżący nie wypłacał mu terminowo wynagrodzenia oraz diet krajowych i zagranicznych, wobec czego rozwiązał ze skarżącym 15 czerwca 2009 r. umowę o pracę w trybie art. 55 § 11 k.p. Po rozwiązaniu stosunku pracy skarżący podał w świadectwie pracy błędną podstawę rozwiązania umowy o pracę oraz – mimo złożonego wniosku byłego pracownika – odmówił sprostowania świadectwa pracy.

Wyrokiem z 26 lutego 2010 r. (sygn. akt IV P 194/09) Sąd Rejonowy w Tychach – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od skarżącego na rzecz jego byłego pracownika zapłatę wynagrodzenia za maj 2009 r. wraz z ustawowymi odsetkami od 11 czerwca 2009 r., ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wraz z ustawowymi odsetkami od 10 lipca 2009 r., diet umownych wraz z ustawowymi odsetkami od 10 lipca 2009 r. oraz odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami od 6 października 2009 r., a także nakazał skarżącemu sprostować świadectwo pracy poprzez wpisanie, że „stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 11 k.p.”.

Od powyższego orzeczenia skarżący wniósł 1 kwietnia 2010 r. apelację, która została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach – IX Wydział Pracy z 5 października 2010 r. (sygn. akt IX Pa 274/10).



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 36 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, podczas którego Trybunał Konstytucyjny bada, czy odpowiada ona określonym prawem wymogom.



W niniejszej sprawie za odmową nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej przemawiają następujące argumenty:



Po pierwsze – uzasadnienie skargi sprowadza się wyłącznie do wymienienia poszczególnych artykułów Konstytucji wraz z przytoczeniem ich treści oraz postawienia zarzutu niezgodności z postanowieniami konstytucyjnymi zakwestionowanych przepisów Kodeksu pracy.

Należy w związku z tym przypomnieć, że art. 79 ust. 1 Konstytucji stanowi, iż każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Oznacza to – co do zasady – że przesłanką dopuszczalności złożenia skargi konstytucyjnej nie jest każde naruszenie Konstytucji, ale tylko naruszenie wyrażonych w niej wolności lub praw człowieka i obywatela, z których wynikają przysługujące skarżącemu konstytucyjne prawa podmiotowe. Skarga konstytucyjna winna zatem zawierać – zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK – przede wszystkim wskazanie, które z określonych w Konstytucji wolności lub praw zostały naruszone, oraz określenie sposobu tego naruszenia (por. wyrok TK z 23 listopada 1998 r., SK 7/98, OTK ZU nr 7/1998, poz. 114; a także postanowienia TK z: 25 października 1999 r., SK 22/98, OTK ZU nr 6/1999, poz. 122; 24 lipca 2000 r., SK 26/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 151; 8 marca 2005 r., Ts 6/05, OTK ZU nr 2/B/2006, poz. 89 oraz 18 listopada 2008 r., SK 23/06, OTK ZU nr 9/A/2008, poz. 166).

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wielokrotnie podkreślano, że prawidłowe wykonanie przez skarżącego obowiązku przedstawienia, jakie konstytucyjne prawa lub wolności (i w jaki sposób) zostały naruszone przez przepisy stanowiące przedmiot wnoszonej skargi konstytucyjnej, polegać musi nie tylko na wskazaniu (numerycznym) postanowień Konstytucji i zasad z nich wyprowadzanych, z którymi – zdaniem skarżącego – niezgodne są kwestionowane przepisy, ale również na precyzyjnym przedstawieniu treści prawa lub wolności, wywodzonych z tych postanowień, a naruszonych przez ustawodawcę. Powinna temu towarzyszyć szczegółowa i precyzyjna argumentacja uprawdopodabniająca stawiane zarzuty. Z powyższego obowiązku nie może zwolnić skarżącego, działający niejako z własnej inicjatywy, Trybunał Konstytucyjny, który – zgodnie z art. 66 ustawy o TK – orzekając, jest związany granicami skargi konstytucyjnej (por. postanowienie TK z 14 stycznia 2009 r., Ts 21/07, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 91). W konsekwencji niedopuszczalne jest samodzielne precyzowanie przez Trybunał, a tym bardziej uzasadnianie, jedynie ogólnikowo sformułowanych zarzutów niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów (por. postanowienie TK z 4 lutego 2009 r., Ts 256/08, OTK ZU nr 2/B/2009, poz. 138).



Po drugie – powołane w skardze art. 2 oraz art. 32 Konstytucji nie mogą – co do zasady – stanowić samoistnej podstawy kontroli w ramach postępowania inicjowanego skargą konstytucyjną. Przepisy te wyznaczają jedynie standardy kreowania przez ustawodawcę wolności i praw, nie wprowadzając jednocześnie konkretnej wolności czy konkretnego prawa (zob. np. wyroki TK z: 30 maja 2007 r., SK 68/06, OTK ZU nr 6/A/2007, poz. 53 oraz 10 lipca 2007 r., SK 50/06, OTK ZU nr 7/A/2007, poz. 75). Odnośnie do art. 24 Konstytucji należy zwrócić uwagę, że przepis ten umiejscowiony został w rozdziale I ustawy zasadniczej, zawierającym zasady ustrojowe; Trybunał w swoim orzecznictwie dopuszcza wprawdzie rekonstrukcję praw podmiotowych z norm zawartych poza rozdziałem II Konstytucji, poświęconym wolnościom, prawom i obowiązkom człowieka i obywatela, wymaga to jednak – czego w badanej sprawie nie uczyniono – wskazania przez skarżącego treści tego prawa, nieobjętej gwarancjami wynikającymi z innych norm Konstytucji (por. wyrok TK z 29 kwietnia 2003 r., SK 24/02, OTK ZU nr 4/A/2003, poz. 33).

Z przywołanych wzorców kontroli jedynie art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji mógłby stanowić samoistne źródło konstytucyjnych praw podmiotowych. Jednakże w niniejszej sprawie skarżący, o czym była mowa wyżej, ograniczył się w uzasadnieniu skargi – w stosunku do wszystkich wskazanych w niej przepisów Konstytucji jako wzorców kontroli – jedynie do prostego przywołania ich brzmienia.



Po trzecie – przedmiotem skargi konstytucyjnej uczyniono art. 55 § 11, art. 87, art. 871 oraz art. 91 k.p. Spośród tej grupy przepisów podstawy normatywnej rozstrzygnięcia zapadłego wobec skarżącego nie stanowiły art. 87, art. 871 oraz art. 91 k.p. Ocena ich konstytucyjności jest więc niedopuszczalna w niniejszej sprawie. Odnośnie zaś do art. 55 § 11 k.p. należy zwrócić uwagę, że skarżący nie przedstawił żadnej jurydycznej argumentacji, która czyniłaby zadość wymogowi przewidzianemu w art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o TK.



Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK, wobec niespełnienia przez skarżącego wymogu, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o TK, należało orzec jak w sentencji.