Ts 94/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
POSTANOWIENIE
z dnia 28 czerwca 2012 r.
Sygn. akt Ts 94/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Wróbel,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Adama P. w sprawie zgodności:
art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.) z art. 2, art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej 10 kwietnia 2012 r. (data nadania) Adam P. (dalej: skarżący) stawia zarzut niezgodności art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.; dalej: prawo o ustroju sądów powszechnych) z art. 2, art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona na tle następującego stanu faktycznego. Postanowieniem z 23 listopada 2007 r. (sygn. akt III Kp 243/07) Sąd Rejonowy w Rybniku ukarał skarżącego, będącego wówczas osobą pozbawioną wolności, karą porządkową 14 dni pozbawienia wolności. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Gliwicach – V Zamiejscowy Wydział Karny w Wodzisławiu Śląskim z 15 stycznia 2008 r. (sygn. akt V Kz 546/07), doręczonym skarżącemu 25 stycznia 2008 r., powyższe postanowienie zostało utrzymane w mocy.
We wniesionej skardze konstytucyjnej skarżący wskazuje, że zaskarżony przepis jest niejasny, gdyż powoduje wątpliwości co do tego, czy osobę pozbawioną wolności można ukarać za naruszenie powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżanie sądowi wyłącznie karami przewidzianymi w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, czy także karami porządkowymi określonymi w art. 49 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych. Zdaniem skarżącego przepis ten narusza więc zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) oraz zasady poprawnej legislacji (które skarżący wywodzi z art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji). Ponadto wykładnia art. 49 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych pozwalająca na ukaranie osoby pozbawionej wolności karami porządkowymi określonymi w tym przepisie nie uwzględnia konieczności odmiennego traktowania osób pozostających na wolności oraz osób pozbawionych wolności, przez co narusza konstytucyjną zasadę równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji).
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 8 maja 2012 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi przez: doręczenie 3 kopii skargi konstytucyjnej wraz z załącznikami; doręczenie odpisu postanowienia Sądu Rejonowego w Rybniku z 23 listopada 2007 r. wraz z 4 kopiami; podanie daty doręczenia skarżącemu postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 stycznia 2008 r., podanie daty wystąpienia przez skarżącego z wnioskiem o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej; doręczenie pisma o wyznaczeniu pełnomocnika skarżącego pełnomocnikiem z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej; podanie daty doręczenia pełnomocnikowi skarżącego pisma o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej oraz dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wyrażonych w art. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji, przez zaskarżony przepis.
W piśmie z 28 maja 2012 r. pełnomocnik skarżącego ustosunkował się do powyższego zarządzenia. Przesłał kopie wymienionych w zarządzeniu dokumentów, wskazał, że odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 stycznia 2008 r. został doręczony pełnomocnikowi skarżącego na jego wniosek 9 stycznia 2012 r., zaś pismo Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach o ustanowieniu go pełnomocnikiem skarżącego zostało mu dostarczone 17 bądź 18 lipca 2008 r. Ponadto pełnomocnik poinformował Trybunał, że w okresie od lipca 2008 do maja 2010 r. bezskutecznie próbował nawiązać kontakt ze skarżącym oraz przesłał kopie wniosku o zwolnienie go z funkcji pełnomocnika z urzędu ze względu na brak możliwości skontaktowania się z klientem. Wyjaśnił również, że skarżący złożył wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu 30 stycznia 2008 r.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, zakwestionować zgodność z Konstytucją przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie których sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego prawach lub wolnościach albo obowiązkach określonych w Konstytucji. Przesłanką rozpoznania skargi konstytucyjnej nie może być więc wskazanie dowolnego przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, ale tylko takiego, który w konkretnej sprawie stanowił podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia, a zarazem doprowadził do naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw wskazanych jako podstawa skargi. W związku z tym obowiązkiem skarżącego jest dołączenie do skargi konstytucyjnej orzeczenia, które wykazuje powyższą, złożoną kwalifikację, tzn. zostało wydane na podstawie przepisów stanowiących przedmiot wniesionej skargi i prowadzi do niedozwolonej ingerencji w sferę konstytucyjnie chronionych praw podmiotowych. Zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie ze skargi konstytucyjnej precyzuje ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z art. 46 ust. 1 tej ustawy skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego na podstawie zaskarżonych przepisów.
Zasadniczym powodem odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest ustalenie, że została ona złożona z naruszeniem ustawowego terminu do jej wniesienia. Jak ustalił Trybunał Konstytucyjny postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 stycznia 2008 r., które skarżący wskazuje jako ostateczne rozstrzygnięcie o swoich prawach, zostało mu doręczone 25 stycznia 2008 r. Od tej daty rozpoczął się bieg trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Na podstawie art. 48 ust. 2 ustawy o TK bieg tego terminu uległ zawieszeniu 30 stycznia 2008 r. (po upływie 4 dni), kiedy skarżący złożył wniosek o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu. Następnie bieg terminu został wznowiony od doręczenia pełnomocnikowi skarżącego pisma Okręgowej Izby Radców Prawnych o wyznaczeniu go pełnomocnikiem skarżącego, co nastąpiło 17 lub 18 lipca 2008 r. Skarga konstytucyjna w niniejszej sprawie została natomiast złożona 10 kwietnia 2012 r., a więc po ponad 3 latach i 8 miesiącach od tej daty. Nie ulega zatem wątpliwości, że przekroczony został trzymiesięczny termin do wniesienia skargi, przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Uchybienie temu terminowi stanowi samodzielną przesłankę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
Niezależnie od powyższego Trybunał stwierdza również, że skarżący formułuje zarzut niezgodności zaskarżonego przepisu z przepisami Konstytucji, które nie mogą stanowić samodzielnych wzorców kontroli w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. Nie przybierają bowiem postaci konstytucyjnych wolności lub praw podmiotowych, których ochronie służy – w myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji – skarga konstytucyjna.
Przedmiotem rozpoznania w trybie skargowym nie może być w szczególności zarzut naruszenia zasady demokratycznego państwa prawnego oraz wynikających z niej zasad poprawnej legislacji. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału żadna z tych zasad nie stanowi bowiem źródła wolności i praw konstytucyjnych, a więc nie może być samodzielnym wzorcem w postępowaniu skargowym (zob. np. postanowienia TK z: 26 czerwca 2002 r., SK 1/02, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 53; 14 grudnia 2009 r., SK 49/07, OTK ZU nr 11/A/2009, poz. 173 oraz 15 grudnia 2009 r., Ts 5/08, OTK ZU nr 1/B/2010, poz. 13 i cytowane tam orzecznictwo). Trybunał wielokrotnie podkreślał, że art. 2 Konstytucji może stanowić w postępowaniu skargowym jedynie pomocniczy wzorzec kontroli, pod warunkiem jednoczesnego wskazania innej naruszonej normy konstytucyjnej statuującej wolność lub prawo (zob. wyrok TK z 26 kwietnia 2005 r., SK 36/03, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 40). Zarzut niezgodności z zasadami ustrojowymi wynikającymi z art. 2 Konstytucji mógłby więc być rozpatrywany wyłącznie w ramach oceny sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności i praw (zob. postanowienie TK z 26 czerwca 2002 r., SK 1/02 oraz wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2). Sytuacja taka nie ma jednak miejsca w niniejszej sprawie. Skarżący nie wskazuje bowiem, aby wskazane przez niego naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego miało związek z naruszeniem innego przepisu Konstytucji gwarantującego prawa lub wolności jednostki.
Takiego charakteru nie ma w szczególności art. 31 ust. 3 Konstytucji, ponieważ ten przepis również nie jest źródłem praw ani wolności (zob. wyrok TK z 22 listopada 2004 r., SK 64/03, OTK ZU nr 10/A/2004, poz. 107). Wyznacza on jedynie zasady ograniczania praw i wolności gwarantowanych w innych przepisach Konstytucji. Odwołanie się w skardze konstytucyjnej do zasady proporcjonalności wyrażonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji może więc tylko towarzyszyć innej podstawie prawnej skargi i służyć wykazaniu, że ograniczenie danego prawa lub wolności poszło za daleko; żeby stosować art. 31 ust. 3 Konstytucji trzeba najpierw wykazać istnienie takiego konstytucyjnego prawa lub wolności. W niniejszej sprawie skarżąca powołuje art. 31 ust. 3 Konstytucji jako wzorzec kontroli związany jedynie z art. 2 Konstytucji i wiąże go z zasadą poprawnej legislacji, która nie stanowi źródła prawa lub wolności. W takim kształcie zarzut ten nie może więc być rozpoznany w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej.
Samodzielnego wzorca kontroli przepisów zaskarżonych w skardze konstytucyjnej nie może stanowić również art. 32 ust. 1 Konstytucji. Jak stwierdził bowiem Trybunał w sprawie SK 10/01, prawo do równego traktowania ma „charakter niejako prawa »drugiego stopnia« (»metaprawa«), tzn. przysługuje ono w związku z konkretnymi normami prawnymi lub innymi działaniami organów władzy publicznej, a nie w oderwaniu od nich – niejako »samoistnie«. Jeżeli te normy lub działania nie mają odniesienia do konkretnych określonych w Konstytucji wolności i praw, prawo do równego traktowania nie ma w pełni charakteru prawa konstytucyjnego, a to sprawia, że nie może ono być chronione za pomocą skargi konstytucyjnej” (postanowienie TK z 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK nr 7/2001, poz. 225). Podobnie jak art. 2 Konstytucji, art. 32 Konstytucji może więc być powołany jako wzorzec kontroli w postępowaniu skargowym tylko wówczas, gdy zostanie odniesiony do treści innych norm konstytucyjnych chroniących poszczególne wolności i prawa naruszone przez kwestionowaną w skardze konstytucyjnej regulację (zob. np. postanowienie TK z 13 marca 2002 r., Ts 108/01, OTK ZU nr 2/B/2002, poz. 138 i cytowane tam orzecznictwo). Z petitum i uzasadnienia skargi konstytucyjnej wniesionej w niniejszej sprawie wynika natomiast, że skarżąca stawia zarzut naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji bez powiązania go z zarzutem naruszenia jakiegokolwiek prawa lub wolności. Dlatego również w tym zakresie skarga konstytucyjna nie spełnia wymogów określonych w art. 79 Konstytucji oraz art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
Mając powyższe na uwadze, Trybunał odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
z dnia 28 czerwca 2012 r.
Sygn. akt Ts 94/12
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Wróbel,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Adama P. w sprawie zgodności:
art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.) z art. 2, art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej wniesionej 10 kwietnia 2012 r. (data nadania) Adam P. (dalej: skarżący) stawia zarzut niezgodności art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zm.; dalej: prawo o ustroju sądów powszechnych) z art. 2, art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona na tle następującego stanu faktycznego. Postanowieniem z 23 listopada 2007 r. (sygn. akt III Kp 243/07) Sąd Rejonowy w Rybniku ukarał skarżącego, będącego wówczas osobą pozbawioną wolności, karą porządkową 14 dni pozbawienia wolności. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Gliwicach – V Zamiejscowy Wydział Karny w Wodzisławiu Śląskim z 15 stycznia 2008 r. (sygn. akt V Kz 546/07), doręczonym skarżącemu 25 stycznia 2008 r., powyższe postanowienie zostało utrzymane w mocy.
We wniesionej skardze konstytucyjnej skarżący wskazuje, że zaskarżony przepis jest niejasny, gdyż powoduje wątpliwości co do tego, czy osobę pozbawioną wolności można ukarać za naruszenie powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżanie sądowi wyłącznie karami przewidzianymi w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, czy także karami porządkowymi określonymi w art. 49 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych. Zdaniem skarżącego przepis ten narusza więc zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) oraz zasady poprawnej legislacji (które skarżący wywodzi z art. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji). Ponadto wykładnia art. 49 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych pozwalająca na ukaranie osoby pozbawionej wolności karami porządkowymi określonymi w tym przepisie nie uwzględnia konieczności odmiennego traktowania osób pozostających na wolności oraz osób pozbawionych wolności, przez co narusza konstytucyjną zasadę równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji).
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 8 maja 2012 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi przez: doręczenie 3 kopii skargi konstytucyjnej wraz z załącznikami; doręczenie odpisu postanowienia Sądu Rejonowego w Rybniku z 23 listopada 2007 r. wraz z 4 kopiami; podanie daty doręczenia skarżącemu postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 stycznia 2008 r., podanie daty wystąpienia przez skarżącego z wnioskiem o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej; doręczenie pisma o wyznaczeniu pełnomocnika skarżącego pełnomocnikiem z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej; podanie daty doręczenia pełnomocnikowi skarżącego pisma o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej oraz dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wyrażonych w art. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji, przez zaskarżony przepis.
W piśmie z 28 maja 2012 r. pełnomocnik skarżącego ustosunkował się do powyższego zarządzenia. Przesłał kopie wymienionych w zarządzeniu dokumentów, wskazał, że odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 stycznia 2008 r. został doręczony pełnomocnikowi skarżącego na jego wniosek 9 stycznia 2012 r., zaś pismo Okręgowej Izby Radców Prawnych w Katowicach o ustanowieniu go pełnomocnikiem skarżącego zostało mu dostarczone 17 bądź 18 lipca 2008 r. Ponadto pełnomocnik poinformował Trybunał, że w okresie od lipca 2008 do maja 2010 r. bezskutecznie próbował nawiązać kontakt ze skarżącym oraz przesłał kopie wniosku o zwolnienie go z funkcji pełnomocnika z urzędu ze względu na brak możliwości skontaktowania się z klientem. Wyjaśnił również, że skarżący złożył wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu 30 stycznia 2008 r.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, zakwestionować zgodność z Konstytucją przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie których sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego prawach lub wolnościach albo obowiązkach określonych w Konstytucji. Przesłanką rozpoznania skargi konstytucyjnej nie może być więc wskazanie dowolnego przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, ale tylko takiego, który w konkretnej sprawie stanowił podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia, a zarazem doprowadził do naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw wskazanych jako podstawa skargi. W związku z tym obowiązkiem skarżącego jest dołączenie do skargi konstytucyjnej orzeczenia, które wykazuje powyższą, złożoną kwalifikację, tzn. zostało wydane na podstawie przepisów stanowiących przedmiot wniesionej skargi i prowadzi do niedozwolonej ingerencji w sferę konstytucyjnie chronionych praw podmiotowych. Zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie ze skargi konstytucyjnej precyzuje ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z art. 46 ust. 1 tej ustawy skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego na podstawie zaskarżonych przepisów.
Zasadniczym powodem odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest ustalenie, że została ona złożona z naruszeniem ustawowego terminu do jej wniesienia. Jak ustalił Trybunał Konstytucyjny postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach z 15 stycznia 2008 r., które skarżący wskazuje jako ostateczne rozstrzygnięcie o swoich prawach, zostało mu doręczone 25 stycznia 2008 r. Od tej daty rozpoczął się bieg trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Na podstawie art. 48 ust. 2 ustawy o TK bieg tego terminu uległ zawieszeniu 30 stycznia 2008 r. (po upływie 4 dni), kiedy skarżący złożył wniosek o ustanowienie dla niego pełnomocnika z urzędu. Następnie bieg terminu został wznowiony od doręczenia pełnomocnikowi skarżącego pisma Okręgowej Izby Radców Prawnych o wyznaczeniu go pełnomocnikiem skarżącego, co nastąpiło 17 lub 18 lipca 2008 r. Skarga konstytucyjna w niniejszej sprawie została natomiast złożona 10 kwietnia 2012 r., a więc po ponad 3 latach i 8 miesiącach od tej daty. Nie ulega zatem wątpliwości, że przekroczony został trzymiesięczny termin do wniesienia skargi, przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK. Uchybienie temu terminowi stanowi samodzielną przesłankę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
Niezależnie od powyższego Trybunał stwierdza również, że skarżący formułuje zarzut niezgodności zaskarżonego przepisu z przepisami Konstytucji, które nie mogą stanowić samodzielnych wzorców kontroli w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. Nie przybierają bowiem postaci konstytucyjnych wolności lub praw podmiotowych, których ochronie służy – w myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji – skarga konstytucyjna.
Przedmiotem rozpoznania w trybie skargowym nie może być w szczególności zarzut naruszenia zasady demokratycznego państwa prawnego oraz wynikających z niej zasad poprawnej legislacji. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału żadna z tych zasad nie stanowi bowiem źródła wolności i praw konstytucyjnych, a więc nie może być samodzielnym wzorcem w postępowaniu skargowym (zob. np. postanowienia TK z: 26 czerwca 2002 r., SK 1/02, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 53; 14 grudnia 2009 r., SK 49/07, OTK ZU nr 11/A/2009, poz. 173 oraz 15 grudnia 2009 r., Ts 5/08, OTK ZU nr 1/B/2010, poz. 13 i cytowane tam orzecznictwo). Trybunał wielokrotnie podkreślał, że art. 2 Konstytucji może stanowić w postępowaniu skargowym jedynie pomocniczy wzorzec kontroli, pod warunkiem jednoczesnego wskazania innej naruszonej normy konstytucyjnej statuującej wolność lub prawo (zob. wyrok TK z 26 kwietnia 2005 r., SK 36/03, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 40). Zarzut niezgodności z zasadami ustrojowymi wynikającymi z art. 2 Konstytucji mógłby więc być rozpatrywany wyłącznie w ramach oceny sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności i praw (zob. postanowienie TK z 26 czerwca 2002 r., SK 1/02 oraz wyrok TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2). Sytuacja taka nie ma jednak miejsca w niniejszej sprawie. Skarżący nie wskazuje bowiem, aby wskazane przez niego naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego miało związek z naruszeniem innego przepisu Konstytucji gwarantującego prawa lub wolności jednostki.
Takiego charakteru nie ma w szczególności art. 31 ust. 3 Konstytucji, ponieważ ten przepis również nie jest źródłem praw ani wolności (zob. wyrok TK z 22 listopada 2004 r., SK 64/03, OTK ZU nr 10/A/2004, poz. 107). Wyznacza on jedynie zasady ograniczania praw i wolności gwarantowanych w innych przepisach Konstytucji. Odwołanie się w skardze konstytucyjnej do zasady proporcjonalności wyrażonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji może więc tylko towarzyszyć innej podstawie prawnej skargi i służyć wykazaniu, że ograniczenie danego prawa lub wolności poszło za daleko; żeby stosować art. 31 ust. 3 Konstytucji trzeba najpierw wykazać istnienie takiego konstytucyjnego prawa lub wolności. W niniejszej sprawie skarżąca powołuje art. 31 ust. 3 Konstytucji jako wzorzec kontroli związany jedynie z art. 2 Konstytucji i wiąże go z zasadą poprawnej legislacji, która nie stanowi źródła prawa lub wolności. W takim kształcie zarzut ten nie może więc być rozpoznany w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej.
Samodzielnego wzorca kontroli przepisów zaskarżonych w skardze konstytucyjnej nie może stanowić również art. 32 ust. 1 Konstytucji. Jak stwierdził bowiem Trybunał w sprawie SK 10/01, prawo do równego traktowania ma „charakter niejako prawa »drugiego stopnia« (»metaprawa«), tzn. przysługuje ono w związku z konkretnymi normami prawnymi lub innymi działaniami organów władzy publicznej, a nie w oderwaniu od nich – niejako »samoistnie«. Jeżeli te normy lub działania nie mają odniesienia do konkretnych określonych w Konstytucji wolności i praw, prawo do równego traktowania nie ma w pełni charakteru prawa konstytucyjnego, a to sprawia, że nie może ono być chronione za pomocą skargi konstytucyjnej” (postanowienie TK z 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK nr 7/2001, poz. 225). Podobnie jak art. 2 Konstytucji, art. 32 Konstytucji może więc być powołany jako wzorzec kontroli w postępowaniu skargowym tylko wówczas, gdy zostanie odniesiony do treści innych norm konstytucyjnych chroniących poszczególne wolności i prawa naruszone przez kwestionowaną w skardze konstytucyjnej regulację (zob. np. postanowienie TK z 13 marca 2002 r., Ts 108/01, OTK ZU nr 2/B/2002, poz. 138 i cytowane tam orzecznictwo). Z petitum i uzasadnienia skargi konstytucyjnej wniesionej w niniejszej sprawie wynika natomiast, że skarżąca stawia zarzut naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji bez powiązania go z zarzutem naruszenia jakiegokolwiek prawa lub wolności. Dlatego również w tym zakresie skarga konstytucyjna nie spełnia wymogów określonych w art. 79 Konstytucji oraz art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
Mając powyższe na uwadze, Trybunał odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.