Pełny tekst orzeczenia

385/4/B/2013

POSTANOWIENIE

z dnia 4 lipca 2013 r.

Sygn. akt Ts 88/12



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Rzepliński,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Land S.A. w sprawie zgodności:

art. 369 ust. 1 i 2 oraz art. 370 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361, ze zm.) z art. 2, art. 21, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 64, art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



1) podjąć zawieszone postępowanie,

2) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej wniesionej osobiście do Trybunału Konstytucyjnego 5 kwietnia 2012 r. Land S.A. (dalej: skarżąca) wystąpiła o zbadanie zgodności art. 369 ust. 1 i 2 oraz art. 370 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361, ze zm.; dalej: prawo upadłościowe) z art. 2, art. 21, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 64, art. 77 ust. 2 Konstytucji.

Skargę konstytucyjną sformułowano w związku z następującym stanem faktycznym. Postanowieniem z 12 sierpnia 2004 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie – Wydział XVII Gospodarczy ogłosił upadłość dłużnika skarżącej. W toku postępowania upadły, będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wniósł o umorzenie niezaspokojonych zobowiązań, w tym wierzytelności skarżącej. Do tego wniosku przychylił się Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie – Wydział X Gospodarczy, który postanowieniem z 24 maja 2011 r. stwierdził zakończenie postępowania upadłościowego oraz umorzył w całości zobowiązania upadłego, m.in. wobec skarżącej (sygn.. akt X GUp 70/06). Od tego postanowienia skarżąca złożyła zażalenie, które zostało uwzględnione przez Sąd Okręgowy w Warszawie – Wydział XXIII Gospodarczy Odwoławczy. Sąd ten postanowieniem z 29 września 2011 r. (sygn.. akt XXIII Gz 537/11) uchylił postanowienie sądu rejonowego w części dotyczącej umorzenia wierzytelności skarżącej i przekazał sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania. W wyniku ponownego rozpoznania sprawy Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie – Wydział X Gospodarczy postanowieniem z 10 listopada 2011 r. umorzył w całości zobowiązania upadłego wobec skarżącej (sygn. akt X GUp 70/06). Od tego postanowienia skarżąca wniosła zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie – Wydziału XXIII Gospodarczego Odwoławczego, który oddalił je postanowieniem z 14 lutego 2012 r., doręczonym skarżącej 8 marca 2012 r. (sygn.. akt XXIII Gz 22/12).

Skarżąca uważa, że kwestionowane przepisy w zakresie, w którym umożliwiają umorzenie zobowiązań upadłego niezaspokojonych w postępowaniu upadłościowym, a więc pozwalają na odjęcie wierzycielowi prawa własności na cel prywatny, bez jakiegokolwiek odszkodowania, są niezgodne z art. 21 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 Konstytucji. Tym samym – w jej przekonaniu – naruszają prawa majątkowe wierzyciela (prawo własności), który zostaje pozbawiony możliwości zaspokojenia wierzytelności (art. 64 w zw. z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji). Co więcej, skarżąca twierdzi, że zaskarżone przepisy pozbawiły ją ochrony praw nabytych (art. 2 w zw. z art. 64 oraz art. 21 Konstytucji). Zdaniem skarżącej art. 369 ust. 1 i 2 oraz art. 370 ust. 1 prawa upadłościowego w zakresie, w którym przewidują, że orzeczenie o umorzeniu zobowiązań upadłego niezaspokojonych w postępowaniu upadłościowym sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym, a więc bez udziału wierzycieli, których wierzytelności mają zostać umorzone, pozbawiając ich możliwości uczestnictwa w posiedzeniu, składania wniosków dowodowych oraz jakiegokolwiek wpływu na treść orzeczenia, oraz uniemożliwiają wszczęcie postępowania sądowego, naruszają przysługujące jej prawo do sądu i w tym kontekście również prawo do równego traktowania (art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji). Ponadto skarżąca zarzuca art. 369 ust. 1 i 2 naruszenia art. 64 ust. 2 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji w zakresie, w którym nie zapewnia równego traktowania wierzyciela upadłego przedsiębiorcy i wierzyciela upadłej osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej w postępowaniu o umorzenie zobowiązań upadłego.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 11 czerwca 2012 r. skarżąca została wezwana do uzupełnienia braku formalnego skargi konstytucyjnej przez doręczenie odpisu aktualnego z Krajowego Rejestru Sądowego wskazującego osoby uprawnione do działania za skarżącą, a także do złożenia oświadczenia, czy od postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z 14 lutego 2012 r. (sygn. akt XXIII Gz 22/12) została wniesiona do Sądu Najwyższego skarga kasacyjna. W wykonaniu tego zarządzenia skarżąca, poza uzupełnieniem braku formalnego skargi konstytucyjnej oświadczyła, że od postanowienia sądu okręgowego złożyła do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną. Z tego względu Trybunał Konstytucyjny zawiesił postępowanie postanowieniem z 29 sierpnia 2012 r.

W drodze czynności służbowych pracownik Biura Trybunału Konstytucyjnego ustalił, że Sąd Najwyższy postanowieniem z 27 marca 2013 r, (sygn.. akt I CSK 399/12) uchylił postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie – Wydziału XXIII Gospodarczego Odwoławczego z 14 lutego 2012 r. (sygn.. akt XXIII Gz 22/12) i przekazał temu sądowi sprawę do ponownego rozpoznania.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony wolności lub praw, który musi spełniać szereg przesłanek dopuszczalności jego merytorycznego rozpoznania. Zasadniczo zostały one uregulowane w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz uszczegółowione w art. 46-48 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).



1.1. Zgodnie z przywołanymi regulacjami skarga powinna spełniać wymagania stawiane pismu procesowemu, a nadto powinna zawierać: dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją; wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone; uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego.



1.2. Przedmiotem skargi może stać się wyłącznie przepis stanowiący podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego wobec skarżącego. Zarzuty skargi muszą zaś uprawdopodabnia niekonstytucyjność kwestionowanej regulacji, co oznacza konieczność wywiedzenia z zaskarżonych przepisów określonej normy, powołanie właściwych wzorców konstytucyjnych, zawierających podmiotowe prawa przysługujące osobom fizycznym, i – przez porównanie treści płynących z obu regulacji – wykazanie ich wzajemnej sprzeczności.



2. Skarga niniejsza nie spełnia powyższych wymagań, co skutkuje odmową nadania jej przez Trybunał dalszego biegu.



3. W rozpatrywanej sprawie ostatecznym orzeczeniem, wydanym na podstawie przepisów, z którymi skarżąca wiąże naruszenie swoich konstytucyjnych praw, jest postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 14 lutego 2012 r. (sygn.. akt XXIII Gz 22/12).

Sąd Najwyższy postanowieniem z 27 marca 2013 r. (sygn.. akt I CSK 399/12) uchylił to orzeczenie. Tym samym postanowienie Sądu Okręgowego utraciło walor ostateczności. Oznacza to, że w niniejszej sprawie nie zapadło orzeczenie, na podstawie którego sąd rozstrzygnął ostatecznie o konstytucyjnych wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącej.



Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarga nie spełnia warunku określonego w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK w zw. z art. 79 ust. 1 Konstytucji, co skutkuje odmową nadania jej dalszego biegu (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK).