Pełny tekst orzeczenia

579/6/B/2013

POSTANOWIENIE

z dnia 18 grudnia 2013 r.

Sygn. akt Ts 120/12



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Piotr Tuleja – przewodniczący

Teresa Liszcz – sprawozdawca

Andrzej Wróbel,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 czerwca 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej P.K.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 16 maja 2012 r. (data nadania) P.K. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność 1) art. 33 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.; dalej: u.p.p.s.a.) z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 1 i 2, art. 78 i art. 184 Konstytucji oraz 2) art. 52 § 1 i 2, art. 110, art. 173 § 2, art. 285a § 1 i 2 u.p.p.s.a. z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 1 i 2 i art. 78 Konstytucji.

Postanowieniem z 28 maja 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Za takim rozstrzygnięciem przemawiały następujące argumenty: po pierwsze – kwestionowane przez skarżącego art. 33 § 1 i 2, art. 52 § 1 i 2, art. 110, art. 173 § 2 u.p.p.s.a. nie były podstawą rozstrzygnięcia, w związku z którym wniósł on skargę; po drugie – zarzuty naruszenia przez art. 285a § 1 i 2 u.p.p.s.a. wskazanych wzorców kontroli były oczywiście bezzasadne; po trzecie – skarżący nie wykazał się należytą dbałością o własne interesy, co skutkowało niemożnością wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego.

W dniu 12 czerwca 2013 r. skarżący wniósł zażalenie na powyższe postanowienie. Zarzucił w nim, że Trybunał naruszył: art. 66 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) przez „nierozpoznanie zgłoszonej w skardze niezgodności art. 285a § 1 i § 2 [u.p.p.s.a.] z art. 77 ust. 1 Konstytucji”; art. 19 ust. 1 ustawy o TK przez „niezbadanie zgodności przepisów powołanych w petitum skargi konstytucyjnej z Konstytucją (…) oraz nieuwzględnienie okoliczności przemawiających za rozpoznaniem skargi konstytucyjnej”; a także art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK przez przyjęcie, że „skarga konstytucyjna jest oczywiście nieuzasadniona i wydanie postanowienia o odmowie przyjęcia skargi do rozpoznania w sytuacji gdy Trybunał Konstytucyjny nie odniósł się do zgodności z Konstytucją RP przepisów powołanych w skardze konstytucyjnej”. Ponadto skarżący stwierdził, że ani z Konstytucji, ani z ustawy o TK nie wynika, iż naruszenie konstytucyjnych wolności i praw powinno być związane z ostatecznym orzeczeniem wydanym w sprawie.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK, skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w związku z art. 36 ust. 6 i 7 w związku z art. 49 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.



2. Trybunał, w obecnym składzie, stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a argumenty przytoczone w zażaleniu nie podważyły ustaleń dokonanych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.




3. Trybunał Konstytucyjny zauważa przede wszystkim, że wprawdzie w komparycji postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej nie wskazał art. 77 ust. 1 Konstytucji jako wzorca kontroli, ale w pkt 3 uzasadnienia tego postanowienia odniósł się do zarzutu skarżącego, jakoby art. 285a § 1 i 2 u.p.p.s.a. był niezgodny z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 1, 2 oraz art. 78 Konstytucji „w zakresie, w jakim uprawnia do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wyłącznie stronę postępowania sądowego i uzależnia wniesienie tej skargi od zaistnienia szkody jako bezpośredniego skutku wydania zaskarżonego orzeczenia” (s. 7 postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej). We wskazanym postanowieniu Trybunał stwierdził oczywistą bezzasadność zarzutu skarżącego w zakresie m.in. art. 77 ust. 1 Konstytucji. Oczywista omyłka pisarska, która wystąpiła w komparycji postanowienia, nie przesądza zatem o wadliwości zaskarżonego postanowienia.


Z tych względów zarzut skarżącego nie podlegał uwzględnieniu.




4. Trybunał stwierdza ponadto, że w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo ustalił, iż art. 33 § 1 i 2, art. 52 § 1 i 2, art. 110 oraz art. 173 § 2 u.p.p.s.a. nie miały zastosowania w analizowanej sprawie, co uzasadniało odmowę nadania skardze dalszego biegu.

Trybunał jedynie przypomina, że w myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów będących podstawą ostatecznego orzeczenia o prawach skarżącego. Zatem przesłanką rozpoznania skargi konstytucyjnej nie może być wskazanie dowolnego przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, ale tylko tego, który w konkretnej sprawie był podstawą ostatecznego rozstrzygnięcia. Wskazany przedmiot skargi konstytucyjnej determinuje warunki formalne, które trzeba spełnić, aby skarga konstytucyjna była dopuszczalna.

Trybunał stwierdza, że normatywna treść kwestionowanych przepisów ściśle wiąże się z postępowaniem sadowoadministracyjnym. Regulacje te określają: zakres podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego i skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego (art. 33 § 1 i 2, art. 173 § 2 u.p.p.s.a.); warunki, jakie powinna spełniać skarga wnoszona do wojewódzkiego sądu administracyjnego (art. 52 § 1 i 2 u.p.p.s.a.), a także przyczyny odroczenia rozprawy przez wojewódzki sąd administracyjny (art. 110 u.p.p.s.a.). Zatem nie miały zastosowania w sprawie, w związku z którą wniesiono rozpoznawaną skargę konstytucyjną. Z dokumentów dołączonych do akt sprawy jednoznacznie wynika, że przedmiotem postępowania poprzedzającego złożenie skargi konstytucyjnej było odrzucenie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Skarżący domagał się stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu (dalej: WSA w Opolu) z 27 października 2010 r. (sygn. akt I SA/Op 457/10), którym oddalono skargę jego żony na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z 14 kwietnia 2010 r. dotyczącą odmowy uchylenia (w wyniku wznowienia postępowania) ostatecznej decyzji w sprawie ustalenia zobowiązania w podatku dochodowym od dochodów ze źródeł nieujawnionych za 2004 r. Postanowieniem z 10 lutego 2012 r. Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. W postanowieniu tym sąd uznał, że skarżący nie był uprawniony do złożenia nadzwyczajnego środka zaskarżenia, gdyż stroną postępowania była jego żona, w stosunku do skarżącego toczyło się zaś odrębne postępowanie, które zakończyło się wyrokiem WSA w Opolu z 27 października 2010 r. Skarżący mógł więc – czego nie uczynił – złożyć skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego bądź skorzystać z nadzwyczajnych środków zaskarżenia i złożyć skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

Z tych względów zarzuty skarżącego nie podlegają uwzględnieniu.



5. Trybunał zauważa również, że z art. 79 ust. 1 Konstytucji wynika, iż skarga konstytucyjna jest dopuszczalna, gdy skarżący uzyskał ostateczne orzeczenie wydane przez sąd lub organ administracji publicznej. Natomiast art. 46 ust. 1 ustawy o TK uzależnia wniesienie skargi konstytucyjnej od uzyskania „prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia”, wprowadza też wymóg „wyczerpania drogi prawnej”. Jeżeli obowiązujące procedury umożliwiają zainteresowanemu skierowanie sprawy do sądu i w sprawie istnieje szansa uzyskania „prawomocnego wyroku”, to należy uznać, że art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 ust. 1 ustawy o TK ustalają obowiązek uprzedniego wyczerpania tej drogi postępowania. Wyliczenie zawarte w art. 46 ust. 1 ustawy o TK wyraża konstytucyjną zasadę, w myśl której wnoszenie skargi konstytucyjnej jest przedwczesne, gdy istnieje jeszcze możliwość rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu sądowym. W świetle utrwalonego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, wynikający z art. 46 ust. 1 ustawy o TK, obowiązek wyczerpania przysługującej drogi prawnej wyklucza wniesienie skargi konstytucyjnej na te prawomocne wyroki, ostateczne decyzje lub inne ostateczne rozstrzygnięcia, które stały się prawomocne lub ostateczne dlatego, że zainteresowany nie wyczerpał całego dostępnego toku instancji w postępowaniu administracyjnym czy sądowym lub zrobił to niewłaściwie (zob. postanowienie TK z 4 sierpnia 1998 r., Ts 55/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 85).

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarżący nie wyczerpał drogi prawnej i nie uzyskał ostatecznego orzeczenia. Prowadzone wobec niego postępowanie zakończyło się wyrokiem WSA w Opolu z 27 października 2010 r., od którego skarżący nie złożył ani skargi kasacyjnej, ani skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

Z tych powodów zarzut skarżącego nie podlega uwzględnieniu.



W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 36 ust. 7 w związku z art. 49 ustawy o TK – postanowił nie uwzględnić zażalenia.