Pełny tekst orzeczenia

303/4/B/2013

POSTANOWIENIE
z dnia 4 lipca 2013 r.
Sygn. akt Ts 220/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Piotr Tuleja – przewodniczący


Zbigniew Cieślak – sprawozdawca


Andrzej Wróbel,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 września 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej R.G.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 30 sierpnia 2010 r. R.G. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno-porządkowego wykonywania tymczasowego aresztowania (Dz. U. Nr 152, poz. 1494; dalej: rozporządzenie) z art. 30, art. 32, art. 40 oraz art. 41 ust. 4 Konstytucji. Zdaniem skarżącego § 5 pkt 2 rozporządzenia, który nakazuje osobie tymczasowo aresztowanej przyjmować w obecności przełożonych oraz osób wizytujących areszt śledczy postawę stojącą oraz podawać osobom wchodzącym do celi swoje imię i nazwisko, narusza godność człowieka oraz prowadzi do poniżającego i niehumanitarnego traktowania osoby tymczasowo aresztowanej. Ponadto przepis ten otwiera drogę do naruszenia zasady równości, gdyż strażnicy więzienni mogą zwolnić niektórych tymczasowo aresztowanych z obowiązku przyjmowania postawy stojącej na podstawie własnej, opartej na niejasnych kryteriach decyzji.
Postanowieniem z 21 września 2011 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Powodem wydania takiego rozstrzygnięcia było w pierwszej kolejności ustalenie, że skarżący nie usunął prawidłowo braków formalnych skargi konstytucyjnej mimo wezwania do tego zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 12 maja 2011 r. Nie wskazał daty doręczenia ostatecznego orzeczenia oraz dokumentu potwierdzającego datę złożenia wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej ani nie określił dokładnie sposobu naruszenia przez zaskarżony przepis art. 40 i art. 41 ust. 4 Konstytucji. Ponadto Trybunał wskazał, że w zakresie badania zgodności zaskarżonego przepisu z art. 32 Konstytucji skardze nie można było nadać dalszego biegu z uwagi na to, że art. 32 nie może stanowić samodzielnego wzorca kontroli konstytucyjności w postępowaniu inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. W zakresie badania zgodności § 5 pkt 2 rozporządzenia z art. 30 skarga została uznana za oczywiście bezzasadną. Trybunał wskazał bowiem, że przepisy skierowane do tymczasowo aresztowanych, nakazujące im przyjmowanie w określonych sytuacjach pozycji stojącej, mają charakter organizacyjny, a nie represyjny. Służą one umożliwieniu przeprowadzenia czynności niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania zakładu, a nie – jak wskazywał skarżący – oddawaniu czci funkcjonariuszom służby więziennej.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik skarżącego. Stwierdził w nim, że Trybunał błędnie przyjął, iż pełnomocnik nie wykonał zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego wzywającego do usunięcia braków formalnych skargi. Zarządzenie to zostało bowiem wykonane „w ramach możliwości pełnomocnika”. Pełnomocnik wskazał, że mimo skierowania do skarżącego pism wzywających go do podania daty doręczenia mu ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie, nie uzyskał informacji takiej od skarżącego, a data wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu – mimo że niewskazana odrębnie w piśmie pełnomocnika – znajdowała się na kopii wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu przesłanej w wykonaniu zarządzenia sędziego Trybunału. Ponadto pełnomocnik skarżącego stwierdził, że skarga nie została oparta na art. 32 Konstytucji jako samodzielnym wzorcu, gdyż była oparta również na art. 30, art. 40 i art. 41 ust. 4 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają dokonanych w nim ustaleń i nie zasługują na uwzględnienie.
W ocenie Trybunału w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo ustalono, że skarżący nie wykonał w pełni zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego wzywającego do usunięcia braków formalnych skargi. Na ustalenie to nie mają wpływu wyjaśnienia pełnomocnika skarżącego wskazujące na to, że pełnomocnik nie mógł podać daty doręczenia skarżącemu ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie, gdyż jego klient – mimo skierowanych o to próśb – nie dostarczył mu takiej informacji. Na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.), Trybunał odmawia nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w sytuacji, gdy jej braki nie zostały usunięte w terminie. Trybunał nie bada natomiast, czy nieuzupełnienie braków było wynikiem zaniedbania pełnomocnika skarżącego, czy samego skarżącego, który nie przekazał pełnomocnikowi informacji i dokumentów koniecznych do prawidłowego reprezentowania go przed Trybunałem. Ponadto, jak wyraźnie wynika z zaskarżonego postanowienia, mimo niepodania przez pełnomocnika daty doręczenia skarżącemu ostatecznego rozstrzygnięcia Trybunał przyjął, że skarga konstytucyjna została wniesiona w terminie. Skarżący nie uzupełnił jednak braków skargi w zakresie dokładnego określenia sposobu naruszenia przez zaskarżony przepis konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, o których mowa w art. 40 i art. 41 ust. 4 Konstytucji, co przesądziło o odmowie nadania skardze dalszego biegu w tym zakresie. Wniesione w niniejszej sprawie zażalenie w żaden sposób nie kwestionuje ustalenia, że w tym zakresie braki skargi nie zostały uzupełnione, a Trybunał w obecnym składzie stwierdza, że ustalenie to było prawidłowe.
Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut nieprawidłowego – zdaniem skarżącego – uznania przez Trybunał, że skarżący powołuje art. 32 Konstytucji jako samodzielny wzorzec kontroli. Na poparcie postawionego zarzutu pełnomocnik skarżącego wskazuje, że w skardze powołano także art. 30, art. 40 i art. 41 ust. 4 Konstytucji. Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału art. 32 Konstytucji może być powołany jako wzorzec kontroli w postępowaniu skargowym tylko wówczas, gdy zostanie odniesiony do treści innych norm konstytucyjnych chroniących poszczególne wolności i prawa naruszone kwestionowaną w skardze konstytucyjnej regulacją (zob. np. postanowienie TK z 13 marca 2002 r., Ts 108/01, OTK ZU nr 2/B/2002, poz. 138 i cytowane tam orzecznictwo). Nie chodzi tu przy tym o to, aby w skardze poza zarzutem naruszenia art. 32 Konstytucji postawiono także zarzut naruszenia innych unormowań konstytucyjnych – jak miało to miejsce w niniejszej sprawie – lecz aby skarżący wykazał, że naruszenie zasady równości nastąpiło w związku z konkretnym prawem lub wolnością. Z petitum i uzasadnienia skargi konstytucyjnej wniesionej w niniejszej sprawie wyraźnie natomiast wynika, że skarżący podnosi zarzut naruszenia art. 32 Konstytucji jako niezależny (równoległy) wobec zarzutu naruszenia pozostałych wskazanych przez niego norm konstytucyjnych. Jak słusznie przyjął Trybunał w postanowieniu z 21 września 2011 r., w takim kształcie zarzut ten nie może być rozpoznany w procedurze inicjowanej wniesieniem skargi konstytucyjnej.
Ponadto Trybunał stwierdza, że we wniesionym w niniejszej sprawie zażaleniu nie sformułowano żadnych zarzutów zmierzających do poważenia pozostałych ustaleń przyjętych w zaskarżonym postanowieniu. Nie zakwestionowano w szczególności ustalenia, że w zakresie zarzutu naruszenia art. 30 Konstytucji skarga jest oczywiście bezzasadna. Również w tym zakresie postanowienie z 21 września 2011 r. jest zatem prawidłowe.

Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.