Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 236/12
WYROK
z dnia 15 lutego 2012 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Anna Chudzik
Protokolant: Agata Dziuban

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 lutego 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 3 lutego 2012 r. przez Firmę Handlowo
Usługową „Projekt-Bud” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Tomaszowie Mazowieckim w postępowaniu prowadzonym przez Państwowe Muzeum
Etnograficzne w Warszawie

orzeka:


1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
odrzucenia oferty Odwołującego oraz powtórzenie czynności oceny ofert i wyboru
oferty najkorzystniejszej, po uprzednim poprawieniu omyłek w treści oferty
Odwołującego na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp.
2. Kosztami postępowania obciąża Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 10.000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Firmę Handlowo
Usługową „Projekt-Bud” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością tytułem
wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie na rzecz
Firmy Handlowo Usługowej „Projekt-Bud” Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością kwotę 13.600 zł 00 gr (słownie: trzynaście tysięcy sześćset
złotych zero groszy) stanowiącą uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 z późn. zm.) na niniejszy wyrok – w terminie
7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.


Przewodniczący: ……………

Sygn. akt: KIO 236/12
U z a s a d n i e n i e

Zamawiający – Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie – prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
Realizację drugiego etapu inwestycji pn. Zwiększenie dostępności do infrastruktury kultury
poprzez modernizację budynku Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie ze
środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego
Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013, Priorytet VI:
Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych dla rozwoju turystyki i rekreacji, Działanie
6.1 – Kultura oraz ze środków budżetu województwa mazowieckiego, polegającego na
modernizacji części budynku wg projektu autorstwa An Archi Group s.c.
W dniu 3 lutego 2012 r. wykonawca – Firma Handlowo Usługowa „Projekt-Bud” Sp.
z o.o. wniósł odwołanie wobec czynności odrzucenia jego oferty, zarzucając Zamawiającemu
naruszenie przepisów: art. 87 ust. 2 pkt 3 oraz art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający z naruszeniem przepisów ustawy zaniechał
poprawienia w jego ofercie omyłek niepowodujących istotnych zmian w treści oferty,
a w konsekwencji bezpodstawnie odrzucił ofertę. Wskazał, że w dniu 30 stycznia 2012 r.
został poinformowany przez Zamawiającego o odrzuceniu oferty, ze względu na jej
niezgodność ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia. Zdaniem Odwołującego błędy
w kosztorysie ofertowym miały charakter omyłek podlegających poprawieniu na podstawie
art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, jako niemające charakteru istotnego.
Odwołujący oświadczył, że nie neguje, iż treść jego oferty nie odpowiada treści SIWZ,
nie zgadza się jednak, że ta niezgodność była zamierzona. Podniósł, że przepis art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp nie pozwala na automatyczne odrzucenie oferty z powodu niezgodności jej
treści z treścią SIWZ. Świadczy o tym odesłanie do art. 87 ust. 2 pkt 3 tej ustawy. Zdaniem
Odwołującego, Zamawiający stwierdzając niezgodność treści oferty wykonawcy z treścią
SIWZ, ma obowiązek ustalić, czy powstała niezgodność jest wynikiem omyłki podlegającej
poprawieniu.
Odwołujący wskazał, że omyłki w kosztorysie powstały na skutek niedostrzeżenia
przez pracownika przygotowującego ofertę, postanowień punktu 1 załącznika nr 1 do SIWZ,
w którym zawarta jest informacja, że zakres robót związanych z wyposażeniem pomieszczeń
Muzeum dla Dzieci i Hallu Informacyjnego nie obejmuje wyposażenia opisanego
w załączniku nr 15 do SIWZ. Odwołujący naniósł pozycje określone w tym załączniku do
kosztorysu.

Ponadto pracownik nie dostrzegł zmiany SIWZ z 30 grudnia 2011 r. w zakresie opisu
przedmiotu zamówienia, zgodnie z którą nie cały zakres robót określonych w przedmiarze
robót „Instalacja centralnego ogrzewania", jest przewidziany do wykonania. Zamawiający
wskazał w zmianie do SIWZ, które pozycje kosztorysowe należy wykonać, natomiast
pozostałe pozycje należało pominąć. Pracownik Odwołującego wpisał zatem do kosztorysu
zbyt wiele pozycji.
Zdaniem Odwołującego, Zamawiający nie mógł mieć wątpliwości, które pozycje
w kosztorysie są zbędne. Poprawienie omyłek winno być przeprowadzone poprzez
wykreślenie zbędnych pozycji kosztorysowych i pomniejszenie ceny oferty Odwołującego
o wartość wykreślonych robót. Odwołujący wyliczył, że wartość brutto zbędnych robót wynosi
51.886,56 zł, zatem cena oferty winna być pomniejszona o tę kwotę. Przy cenie brutto oferty
Odwołującego (9.610.936,39 zł), powyższa omyłka stanowi 0,5% tej ceny. Po poprawieniu
omyłek i uwzględnieniu konsekwencji rachunkowych dokonanej poprawy, cena oferty
Odwołującego wynosić będzie 9.559.049,83 zł. Stosunek ceny ofertowej do wartości
zbędnych robót świadczy, zdaniem Odwołującego, o tym, że są to omyłki nieistotne.
Odwołujący podniósł ponadto, że w punkcie 1 formularza ofertowego złożył
oświadczenie, że składa ofertę na wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie określonym
w SIWZ, zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia i wzorem umowy. To oświadczenie
dodatkowo potwierdza zamiar Odwołującego złożenia oferty o treści zgodnej z treścią SIWZ,
zgodnej z opisem przedmiotu zamówienia, zaś zaistniałe niezgodności są wynikiem błędu
podlegającego skorygowaniu przez Zamawiającego.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru
najkorzystniejszej oferty, unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz
dokonania czynności poprawienia omyłek w ofercie Odwołującego z uwzględnieniem
konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek i dokonania czynności ponownego
badania ofert z udziałem oferty Odwołującego.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron przedstawione na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co
następuje:
W załączniku nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia, Zamawiający
zamieścił informację, że w zakresie wyposażenia pomieszczeń Muzeum dla Dzieci i Hallu
Informacyjnego, przedmiot zamówienia obejmuje jedynie montaż w pomieszczeniu 0/6
stalowej ramy do wieszania dekoracji oraz wieszaka na folie w pomieszczeniu 0/4, nie

obejmuje zaś wyposażenia opisanego w Projekcie wyposażenia Tom 1A (zad. 2),
stanowiącym załącznik nr 15 do SIWZ.
W dniu 30 grudnia 2011 r. Zamawiający udzielił wyjaśnień dotyczących treści SIWZ.
W związku z odpowiedzią na pytanie 4 (dotyczące instalacji centralnego ogrzewania)
Zamawiający zmienił treść specyfikacji, doprecyzowując, jakie prace dotyczące centralnego
ogrzewania należy wykonać (poprzez wskazanie pozycji z przedmiaru robót).
W punkcie 13 SIWZ (Opis sposobu obliczenia ceny) ppkt 4, Zamawiający postanowił,
że: cena brutto podana przez wykonawcę w ofercie za realizację całego zamówienia jest
ceną ryczałtową, o której mowa w art. 632 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny,
a wykonawca ponosi ryzyko co do poprawności kalkulacji ceny adekwatnej do rozmiaru
przedmiotu zamówienia. W związku z powyższym wymagane jest od wykonawców bardzo
szczegółowe zapoznanie się z dokumentacją załączoną do SIWZ (załączniki 1-17 do SIWZ).
Z kolei w punkcie 13.3 SIWZ Zamawiający zawarł postanowienie, że cena powinna wynikać
z kalkulacji kosztorysowej, sporządzonej przez Wykonawcę metodą uproszczoną na
podstawie udostępnionej przez Zamawiającego dokumentacji projektowej, specyfikacji
technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych oraz przedmiaru. Jednostkowe ceny
kosztorysowe stanowią informację pomocniczą na potrzeby kalkulacji robót zaniechanych
i zamiennych. Kalkulacja kosztorysowa powinna być opracowana zgodnie z „Polskimi
standardami kosztorysowania robót budowlanych” (Stowarzyszenie Kosztorysantów
Budowlanych 2005) w formie kosztorysów częściowych.
Zgodnie z punktem 14.1 SIWZ, jedynym kryterium oceny ofert była cena.
W wyznaczonym terminie złożonych zostało pięć ofert, z których oferta Odwołującego była
ofertą z najniższą ceną (9.610.936,39 zł).
W dniu 30 stycznia 2012 r. Zamawiający przekazał wykonawcom informację
o wyborze najkorzystniejszej oferty (złożonej przez Klimar-Serwis Grzegorz Jajszczak,
z ceną 10.198.465,15 zł). Jednocześnie Zamawiający poinformował o odrzuceniu trzech
ofert, w tym oferty Odwołującego.
Jako podstawę odrzucenia oferty Odwołującego Zamawiający podał, że oferta ta nie
odpowiada treści SIWZ, wskazując, że:
− Wykonawca w kosztorysie branży budowlanej uwzględnił prace w Muzeum dla Dzieci,
mimo że w załączniku nr 1 do SIWZ Opis przedmiotu zamówienia, w pkt ad 1
Wyposażenie pomieszczeń Muzeum dla Dzieci i Hallu Informacyjnego Zamawiający
informuje, że „zadanie sprowadza się jedynie do montażu w pomieszczeniu 0/6 stalowej
ramy do wieszania dekoracji oraz wieszaka na folie (…)” (Kosztorys budowlany, str. 3-7,
poz. 9-41, nadproża, roboty rozbiórkowe, tynki, okładziny, instalowanie drzwi, itp.)

− Wykonawca uwzględnił w ofercie grzejniki, które nie są objęte przedmiotem zamówienia,
co w odpowiedzi na zapytanie zostało wyjaśnione przez Zamawiającego poprzez zmianę
SIWZ w treści załącznika nr 1 do SIWZ Opis przedmiotu zamówienia na str. 7 dnia 30
grudnia 2011 r. (Kosztorys „Sanitarny CO” – str. 3 poz. 12-17 – grzejniki, str. 12 poz. 84-
90 – grzejniki, str. 15 poz. 96-114 – orurowanie i armatura, str. 17 poz. 121-128 –
grzejniki, str. 20 poz. 136-146 – orurowanie i armatura, str. 21 poz. 149-150 – grzejniki,
str. 24 poz. 155-172 – orurowanie i armatura, str. 26 poz. 180-191 – grzejniki, str. 30
poz. 213-215 – grzejniki, str. 63 poz. 401-405 – grzejniki).
Izba zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone art. 179 ust. 1 ustawy Pzp
przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu zamówienia,
a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować poniesienie
przez niego szkody, polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Fakt wycenienia w kosztorysie ofertowym zbędnych robót jest między stronami
bezsporny. Odwołujący nie kwestionuje wskazanych przez Zamawiającego – jako zbędne –
pozycji kosztorysu. Zamawiający z kolei przyznaje, że błędy w ofercie Odwołującego
wynikają z omyłki przy sporządzaniu kosztorysu. Istotą sporu jest możliwość poprawienia tej
omyłki.
Zgodnie z przepisem art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę,
której treść nie odpowiada treści istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87
ust. 2 pkt 3, który zobowiązuje zamawiającego do poprawienia takich niezgodności z treścią
SIWZ, które po pierwsze mają charakter omyłki, a po drugie – nie powodują istotnych zmian
w treści oferty. W przedmiotowej sprawie pierwsza z przywołanych wyżej przesłanek została
spełniona, co strony zgodnie przyznały. Przedmiotem rozstrzygnięcia Izby była druga z tych
przesłanek, tj. kwestia istotności omyłek dla treści oferty.
Przepisy ustawy Pzp nie zawierają wytycznych, w jaki sposób oceniać istotność
zmian w treści oferty. Kwestię tę należy analizować z uwzględnieniem okoliczności
konkretnej sprawy oraz celu przepisu art. 87 ust. 2 ustawy Pzp, którym jest niedopuszczenie
do wyeliminowania z postępowania ofert merytorycznie poprawnych, na skutek zaistnienia
niezgodności, które nie mają istotnego znaczenia dla przyszłej realizacji przedmiotu
zamówienia i oczekiwań Zamawiającego. Aby powyższy cel został osiągnięty, przepis ten nie
może być interpretowany zawężająco.

Zdaniem Izby poprawienie omyłek w ofercie Odwołującego nie spowoduje jej
istotnych zmian.
Z pełnej treści oferty wynika, że zamiarem wykonawcy było zaoferowanie przedmiotu
zamówienia zgodnie z oczekiwaniami Zamawiającego. Tymczasem Zamawiający oparł się
na jednym z elementów tej oferty – kosztorysie ofertowym, który zgodnie z SIWZ ma jedynie
charakter pomocniczy.
Ponadto, Zamawiający nie stwierdził takich niezgodności oferty Odwołującego
z SIWZ, które dotyczyłyby tego, co wykonawca zobowiązany będzie wykonać w przypadku
uzyskania zamówienia. Jedyną wadą tej oferty, zgodnie z informacją o wyniku postępowania,
było dokonanie wyceny robót, które nie będą wykonywane.
Nie zasługuje na uwzględnienie argumentacja Zamawiającego, że ze względu na
ryczałtowy charakter ceny, niedopuszczalne było jej poprawienie. Po pierwsze brak jest
podstaw do generalnego wniosku, iż przyjęcie w postępowaniu ceny ryczałtowej wyklucza
możliwość poprawiania omyłek w ofertach. Zdaniem Izby możliwość ta oceniana powinna
być ad casum, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Ponadto, takie stanowisko
Zamawiającego wskazuje, że wyciąga on dwa przeciwstawne wnioski z postanowień
specyfikacji dotyczących sposobu obliczenia ceny. Z jednej strony omyłki w kosztorysie
traktuje jako podstawę odrzucenia oferty, z drugiej – powołuje się na ryczałtowy charakter
ceny i wynikającą z tego faktu niedopuszczalność jej zmiany.
Istotny dla rozstrzygnięcia sprawy jest również fakt, że Zamawiający miał wszelkie
dane potrzebne do skorygowania oferty bez ingerencji wykonawcy: wiedział, które pozycje
w kosztorysie są zbędne i znał ich wartość. Mógł zatem dokonać odpowiedniej korekty
kosztorysu oraz skorygować cenę oferty tak, aby wynikała, zgodnie z punktem 13.3 SIWZ,
z kalkulacji kosztorysowej.
Przy ocenie istotności omyłki należy odwołać się również do wartości zbędnych
pozycji kosztorysu, która według obliczeń Odwołującego wynosi 51.886,56 zł, co stanowi
zaledwie 0,5% ceny ofertowej. Zamawiający na rozprawie podniósł, iż według jego obliczeń
wartość ta jest wyższa i wynosi 77.806 zł. Zdaniem Izby, nawet ta wartość niepotrzebnie
wycenionych robót jest znikoma w stosunku do całego przedmiotu zamówienia (0,8% ceny
ofertowej).
Podsumowując, omyłka w ofercie Odwołującego podlegała poprawieniu na podstawie
art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Pzp, zatem czynność odrzucenia tej oferty stanowiła naruszenie
art. 89 ust. 1 pkt. 2 ustawy. Ponieważ naruszenie to miało wpływ na wynik postępowania,
odwołanie zostało uwzględnione.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do jego wyniku,
na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).

Przewodniczący: …………..