Pełny tekst orzeczenia

I A Cz 430/13

POSTANOWIENIE

Dnia 6 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSA Elżbieta Fijałkowska

Sędziowie: SA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga, SA Jan Futro (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 27 lutego 2013 r.

sygn. akt IX GNc 787/09

uchyla zaskarżone postanowienie.

Jan Futro Elżbieta Fijałkowska Małgorzata Mazurkiewicz- Talaga

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd I instancji umorzył postępowanie. W uzasadnieniu wskazał, że w pozwie z dnia 2 października 2009 r. powódka domagała się zasądzenia od pozwanego zapłaty kwoty 120 823,30 euro wraz z ustawowymi odsetkami od wyszczególnionych w pozwie kwot i dat oraz zwrotu kosztów procesu. Z odpisu KRS pozwanej spółki wynika, że ostatni członek zarządu pozwanej M. G. został wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 19 czerwca 2009 r. W jego miejsce nie powołano nowych członków. Ustanowiony w trybie art. 42 k.c. kurator M. K. podjął czynności zmierzające do powołania zarządu pozwanej spółki, które okazały się bezskuteczne, jako że wspólnicy nie stawili się na zwołanym w celu wybrania zarządu nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników. W dniu 19 lutego 2010 r. kurator pozwanego złożył do Sądu Okręgowego w Poznaniu pozew o rozwiązanie spółki. Postępowanie w tym przedmiocie zostało jednak prawomocnie umorzone.

Sąd zgodnie z art. 70 § 1 zd. 1 k.p.c. wyznaczył powódce miesięczny termin do wskazania osób wchodzących w skład zarządu pozwanego pod rygorem zawieszenia postępowania. Wobec niewykonania zarządzenia postanowieniem z dnia 10 marca 2010 r. Sąd zawiesił postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c.

Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2011 r. Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu ustanowił dla pozwanej kuratora w osobie M. D.. Kurator podjął czynności zmierzające do powołania zarządu pozwanej spółki, które okazały się bezskuteczne, jako że wspólnicy nie stawili się na zwołanym na dzień 14 grudnia 2011 r. nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników w celu wybrania zarządu.

Kurator pismem z dnia 21 marca 2012 r. złożył wniosek o rozwiązanie pozwanej spółki i ustanowienie dla niej likwidatora, który to wniosek został prawomocnie oddalony.

Sąd Okręgowy wskazał, że rozpoznając sprawę w ramach art. 182 § 1 k.p.c., nie jest związany podstawą prawną wskazaną w postanowieniu o zawieszeniu postępowania, jeżeli z materiału dowodowego sprawy wynika, iż inna była rzeczywista przyczyna zawieszenia postępowania. Uznał, że faktyczna podstawa prawna powyższego postanowienia o zawieszeniu była inna aniżeli wskazana w postanowieniu o zawieszeniu a mianowicie, że był to art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., tj. nie wskazanie przez powoda osób wchodzących w skład zarządu pozwanego, a w konsekwencji, że wobec braku wniosku powoda o podjęcie postępowania w ciągu roku od dnia zawieszenia postępowanie należało umorzyć.

Okoliczność, że powódka nie wskazała – mimo wezwania pod rygorem zawieszenia postępowania - osób wchodzących w skład zarządu pozwanej, nie uzasadniał zawieszenia postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c. Podstawę zawieszenia postępowania stanowił w rzeczywistości art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.

W związku z tym, że wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu tj. do dnia 10 marca 2011 r., Sąd na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie.

Na postanowienie to zażalenie wniosła powódka zarzucając mu naruszenie art. 182 § 1 k.p.c. poprzez błędne zastosowanie w konsekwencji wadliwego przyjęcia, że zawieszenie postępowania nastąpiło na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., tj. w związku z nie złożeniem przez powoda w ciągu roku od dnia zawieszenia postępowania wniosku o podjęcie postępowania, naruszenie art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c. poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że pozwana spółka, jako osoba prawna nie jest jednostką organizacyjną w rozumieniu tego przepisu, naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia wszystkich materiałów dowodowych zebranych w sprawie, co doprowadziło do sprzeczności istotnych ustaleń sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym a w konsekwencji do niewłaściwego zastosowania art. 182 § 1 k.p.c.

W konsekwencji wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zwrot opłaty sądowej od zażalenia ewentualnie o zasądzenie od pozwanej spółki na rzecz powódki kosztów postępowania zażaleniowego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepi­sanych.

Wniosła też o utrzymanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c. zawieszenia postępowania w niniejszej sprawie do czasu powołania przez Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu Wydział IX Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego nowego kuratora dla pozwanej spółki w osobie G. B. wnioskowanego przez powódkę pismem z dnia 26 listopada 2012 r. oraz podjęcia przez niego stosownych czynności usuwających braki w składzie organów pozwanej spółki uniemożliwiających jej działanie.

Pismem z dnia 18 lutego 2013 r. powódka złożyła wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania oraz wniosek o podjęcie postępowania zawieszonego 10 marca 2010 r. Wniosek o przywrócenie terminu został oddalony postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 4 kwietnia 2013 r. Tym samym postanowieniem odmówiono podjęcia zawieszonego postępowania.

Rozpoznając zażalenie Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne.

Zgodzić się należy z żalącą, że błędnie Sąd I instancji przyjął, iż pozwana spółka nie jest jednostką organizacyjną w rozumieniu przepisu art. art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c. Zgodnie z odpisem z KRS załączonym do pozwu pozwana spółką jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością czyli osobą prawną. W doktrynie przyjmuje się, że jednostką organizacyjną w rozumieniu powołanego przepisu jest każda osoba prawna, która działa w obrocie prawnym przez swoje organy w tym również wskazana spółka kapitałowa. Zgodnie z wyrażonym w nauce poglądem usunięcie braku w składzie organów jednostki organizacyjnej następuje albo poprzez ustanowienie brakującego organu, albo przez uzupełnienie jego składu przez osobę prawną, których braki te dotyczą. Taką też próbę uczynił Sąd w niniejszej sprawie oddalając w postanowieniu z dnia wniosek o ustanowienie kuratora i wyznaczając powodowi na podstawie art. 70 § 1 k.p.c. miesięczny termin do wskazania osób wchodzących w skład zarządu pozwanego pod rygorem zawieszenia postępowania.

Postanowieniem z dnia 10 marca 2010 r. Sąd Okręgowy zawiesił z urzędu postępowanie w sprawie na podstawie art. 174 § 1 pkt 2 k.p.c.., a więc w związku z faktem, iż w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną pozwaną zachodzą braki uniemożliwiające działania. Jak jednak wynika z uzasadnienia powyższego postanowienia wcześniej Sąd Rejonowy w Słupcy powołał na podstawie art. 42 k.c. kuratora pozwanego w osobie radcy prawnego M. K.. Od momentu powiadomienia Sądu Okręgowego o powyższym nie sposób przyjąć, że nie otrzymał on informacji o osobach reprezentujących pozwaną. Kurator bowiem w myśl tego przepisu reprezentuje – w ustalonym przez sąd ustanawiający go zakresie - osobę prawną, tu pozwanego. Jak wynika z postanowienia Sądu Rejonowego, Sąd ten ustanowił go dla prowadzenia spraw pozwanej spółki ( (...) (...) Fakt, że obowiązkiem kuratora jest podjęcie czynności przewidzianych w § 2 art. 42 nie oznacza, że jedynie do tych czynności ograniczają się jego uprawnienia..

W tej sytuacji nie było podstaw do zawieszenia w dniu 10 marca 2010 r. postępowania na podstawie wskazanego przezeń art. 174 § 1 pkt. 2 k.p.c. Nie było jednak także podstaw do zawieszenia postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. skoro mimo braków w składzie organu funkcjonował kurator działający w imieniu pozwanej. Niezależnie od dalszych czynności w sprawie upływ rocznego terminu od tej ostatniej daty nie uzasadniał zatem umorzenia postępowania na wskazanej przez Sąd Okręgowy podstawie.

Prawdą jest też, że powódka w piśmie z dnia 22 marca 2010 r. złożyła wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania, choć wniosku tego nie tylko nie uzasadniła, ale i wskazała, że inne wnioskowane czynności dopuszczalne są także w czasie zawieszenia postępowania (k.1023-1025).

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 394 § 2 k.p.c. orzekła jak w postanowieniu.

Jan Futro Elżbieta Fijałkowska Małgorzata Mazurkiewicz- Talaga