Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III K 53/13

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku w III Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSO Marzenna Roleder

Protokolant Andrzej Wiszowaty

w obecności Prokuratora Wiesławy Sawośko- Grębowskiej

po rozpoznaniu dnia 28 maja 2013 roku

sprawy skazanego D. G., syna W. i H. z domu F., urodzonego (...) w B.

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 14 września 2001 roku w sprawie III K 2944/00 za czyn popełniony daty bliżej nieustalonej w okresie od połowy czerwca 1999 roku do dnia 8 lipca 1999 roku z art. 282 k.k. w zb. z art. 189 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 4 lat pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki za równoważną kwocie 30 zł,

2.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 3 lutego 2004 roku w sprawie III K 2246/02 za czyn popełniony w bliżej nieustalonej dacie 1999 roku z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności,

3.  Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 31 stycznia 2005 roku w sprawie III K 15/05 za czyny: I- popełniony w okresie od daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 roku do 9 września 1999 roku z art. 258 § 1 k.k. w zb. z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 191 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych, przy przyjęciu wysokości jednej stawki za równoważną kwocie 40 zł, II- popełniony w okresie od daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 roku do dnia 9 września 1999 roku z art. 258 § 1 k.k. w zb. z art. 189 § 2 k.k. w zb. z art. 159 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, III- popełniony w okresie od daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 roku do 9 września 1999 roku z art. 258 § 1 k.k. w zb. z art. 263 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności; na mocy art.85kk, art.86§1kk wymierzono karę łączną 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności; na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 24 października 1999 roku do 31 października 2002 roku.

I.  Na mocy art. 85, 86 § 1 i 2 kk łączy kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami: Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie o sygn. akt III K 2944/00, Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie o sygn. akt III K 2246/02 oraz Sądu Okręgowego w Białymstoku w sprawie o sygn. akt III K 15/05 oraz kary grzywny orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie o sygn. akt III K 2944/00 oraz Sądu Okręgowego w Białymstoku w sprawie o sygn. akt III K 15/05 i wymierza skazanemu D. G. karę łączną 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wymiarze 110 (stu dziesięciu) stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki za równoważną kwocie 30 (trzydziestu) złotych;

II.  W pozostałym zakresie wyroki podlegające łączeniu pozostawia do odrębnego wykonania,

III.  Na poczet kary łącznej pozbawienia wolności zalicza skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 24 października 1999 r. do dnia 31 października 2002 r. przy przyjęciu, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności,

IV.  Na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza okresy kar dotychczas odbytych w sprawach podlegających łączeniu,

V. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Z. K. kwotę 120 (stu dwudziestu) złotych wraz z 23% podatku VAT od tej kwoty tytułem zwrotu kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu,

V.  Zwalnia skazanego od kosztów sądowych, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt III K 53/13

UZASADNIENIE

D. G. został skazany następującymi wyrokami:

4.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 14 września 2001 roku w sprawie III K 2944/00 za czyn popełniony daty bliżej nieustalonej w okresie od połowy czerwca 1999 roku do dnia 8 lipca 1999 roku z art. 282 k.k. w zb. z art. 189 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 4 lat pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki za równoważną kwocie 30 zł,

5.  Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 3 lutego 2004 roku w sprawie III K 2246/02 za czyn popełniony w bliżej nieustalonej dacie 1999 roku z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności,

6.  Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 31 stycznia 2005 roku w sprawie III K 15/05 za czyny: I- popełniony w okresie od daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 roku do 9 września 1999 roku z art. 258 § 1 k.k. w zb. z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 191 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych, przy przyjęciu wysokości jednej stawki za równoważną kwocie 40 zł, II- popełniony w okresie od daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 roku do dnia 9 września 1999 roku z art. 258 § 1 k.k. w zb. z art. 189 § 2 k.k. w zb. z art. 159 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, III- popełniony w okresie od daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 roku do 9 września 1999 roku z art. 258 § 1 k.k. w zb. z art. 263 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności; na mocy art.85kk, art.86§1kk wymierzono karę łączną 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności; na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 24 października 1999 roku do 31 października 2002 roku.

Skazany D. G. złożył do Sądu wniosek o wydanie wyroku łącznego i połączenie kar wymierzonych wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie III K 2944/00 (w tym kary grzywny zamienionej na karę zastępczą 50 dni pozbawienia wolności), Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie III K 2246/02 oraz Sądu Okręgowego w Białymstoku w sprawie III K 15/05 z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji. Podkreślił, że „wydanie wyroku łącznego następuje zawsze w interesie skazanego” (k.2-3).

Sąd zważył, co następuje:

Z treści art. 569 § 1 k.p.k. wynika, że Sąd wydaje wyrok łączny, jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej więcej niż jednym wyrokiem jednostkowym.

Kwestię przesłanek ustawowych orzeczenia kary łącznej reguluje art. 85 kk. Stanowi on, że jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich i wymierzono kary tego samego rodzaju albo inne podlegające połączeniu, Sąd orzeka karę łączną biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Podobnie jest w przypadku, kiedy sprawca w warunkach określonych w art. 85 kk popełnia ciąg przestępstw oraz inne przestępstwa.

Przystępując do analizy wyroków wydanych w sprawach jednostkowych wobec skazanego D. G. wskazać należy, że użyte w dyspozycji art. 85 k.k. sformułowanie „zanim zapadł pierwszy wyrok, choćby nieprawomocny”, należy rozumieć nie jako w ogóle pierwszy, funkcjonujący jeszcze na gruncie prawnym wyrok skazujący, wydany wobec danej osoby, lecz chronologicznie pierwszy wyrok, który zamyka daną grupę przestępstw pozostających w realnych zbiegu (postanowienie Sądu Najwyższego z 29 lipca 2008 roku w sprawie o sygn. IV KK 245/08, opublikowane w LEX nr 424879, uchwała Izby Karnej z dnia 25 lutego 2005r. wydana w sprawie o sygn. I KZP 36/04,OSNKW 2005/2/13).

Pierwszym chronologicznie wyrokiem jest orzeczenie Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 14 września 2001 r. wydane w sprawie III K 2944/00. Podlega on połączeniu z wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 3 lutego 2004 r. w sprawie III K 2246/02, bowiem D. G. został tym wyrokiem skazany za czyn popełniony w bliżej nieustalonej dacie 1999 r., a więc przed datą wydania pierwszego chronologicznie wyroku w przyjętym zbiegu - przed dniem 14 września 2001 r. Połączonym z wyżej wymienionymi wyrokami będzie również wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 31 stycznia 2005 r. wydany w sprawie III K 15/05. Wyrokiem tym D. G. został bowiem skazany za trzy czyny: I popełniony w okresie od daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 r. do 9 września 1999 r., II popełniony w okresie od daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 roku do dnia 9 września 1999 roku, III popełniony w okresie daty bliżej nieustalonej, co najmniej od początku stycznia 1998 r. do 9 września 1999 r. Analiza dat popełnienia wszystkich wymienionych przestępstw wskazuje, że zostały one popełnione przed dniem 14 września 2001 r., a więc wydaniem pierwszego wyroku przez Sąd Rejonowy w Białymstoku w sprawie III K 2944/00.

We wszystkich opisanych wyżej sprawach D. G. za poszczególne przestępstwa wymierzono jednostkowe i (w przypadku sprawy III K 15/05) łączne kary bezwzględnego pozbawienia wolności, natomiast w sprawach Sądu Rejonowego w Białymstoku III K 2944/00 oraz Sądu Okręgowego w Białymstoku III K 15/05 wymierzono również kary grzywny.

Przystępując do określenia wymiaru kar łącznych za pozostające w zbiegu realnym przestępstwa, nadmienić należy, że Sąd kierował się przy tym dyrektywami ustawowymi zawartymi w art. 86 § 1 kk. Możliwym zatem było orzeczenie kary łącznej w wymiarze nie niższym niż najsurowsza z orzeczonych kar jednostkowych i nie wyższym niż suma kar jednostkowych.

W realiach niniejszej sprawy oznaczało to, że wymierzona kara łączna pozbawienia wolności za czyny tworzące realny zbieg ze spraw Sądu Rejonowego w Białymstoku III K 2944/00, Sądu Rejonowego w Białymstoku III K 2246/02 oraz Sądu Okręgowego w Białymstoku III K 15/05 powinna mieścić się w granicach od 4 lat pozbawienia wolności – jako najsurowszej kary jednostkowej do 10 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności- stanowiącej sumę wszystkich kar jednostkowych podlegających łączeniu. Odpowiednio łączna kara grzywny musi mieścić się w granicach od stu stawek dziennych do stu pięćdziesięciu stawek dziennych, przy uwzględnieniu, że wysokość nowo ustalonej wysokości stawki dziennej nie może przekraczać 40 złotych- jako najwyższej ustalonej poprzednio.

Relacje czasowe i przedmiotowo- podmiotowe w jakich pozostają względem siebie prawomocnie osądzone czyny warunkują o zastosowaniu zasady absorpcji, asperacji czy kumulacji kar przy wymiarze kary łącznej.

Wszystkie przestępstwa za które skazany został D. G. wymienionymi wyżej wyrokami popełnione zostały w okresie od początku stycznia 1998 roku do końca 1999 roku ( uwzględniając, że czyn z wyroku w sprawie III K 2246/02 został popełniony w nieustalonej dacie całego 1999 roku). W związku z tym można mówić o bliskim związku czasowym pomiędzy tymi przestępstwami.

Część przestępstw pozostawała ze sobą również w ścisłym związku przedmiotowym: przestępstwa ze spraw III K 2944/00 oraz III K 2246/02 były skierowane przeciwko mieniu, podczas gdy czyny objęte wyrokiem III K 2844/00 oraz wyrokiem III K 15/05 (czyn I i II) były przestępstwami przeciwko wolności. Brak jest natomiast związku miedzy czynem III w sprawie III K 15/05 a innymi przypisanymi skazanemu przestępstwami.

Stąd zastosowanie powinna mieć zasada mieszana łączenia kar- zasada asperacji. Pytanie tylko w jakim stopniu kara łączna powinna być zbliżona do dopuszczalnego minimum? Analizować zatem należy dalsze okoliczności w sprawie.

W dalszej kolejności na wymiar kary łącznej musi się także przełożyć fakt dostrzeżony przez Sąd, a eksponowany przez Prokuratora na rozprawie o wydanie wyroku łącznego, że sprawca w omawianym okresie popełniał przestępstwa podobne, co świadczy również o niepoprawności sprawcy i jego konsekwencji czy wręcz premedytacji w dążeniu do łamania porządku prawnego (postanowienie SN z dnia 5.01.2011 roku w sprawie II KK 172/10, LEX nr 730188).

Wymienione zasady Sąd stosował również przy wymierzaniu kary łącznej grzywny, biorąc pod uwagę, iż wyrokami jednostkowymi wymierzono grzywnę stu stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki za równoważną 30 zł oraz wymierzono pięćdziesiąt stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki za równoważną 40 zł.

Treść opinii pochodzącej z Zakładu Karnego w N. wskazuje, iż zachowanie skazanego w tej jednostce penitencjarnej jest właściwe (był nagradzany dyscyplinarnie, nie był w ten sposób karany). Sąd uwzględnił też fakt, że sprawca odbywa karę w systemie zwykłym, bowiem nie jest zainteresowany podjęciem i realizacją zadań programowych. Pozwala to na wnioskowanie, że proces resocjalizacji D. G. dopiero się rozpoczął.

W ocenie Sądu brak jest okoliczności wyjątkowych, przemawiających za zastosowaniem oczekiwanej pełnej absorpcji kar. Skazany karę pozbawienia wolności odbywa od 16 października 2012 roku, zatem i ta okoliczność potwierdza, że skazany wymaga jeszcze długiego okresu resocjalizacji.

Fakt leczenia psychiatrycznego skazanego w 2003 roku z powodu stwierdzonej osobowości dyssocalnej, a wiec w bardzo odległym czasie od wyrokowania w przedmiotowej sprawie nie może skutecznie być poczytywany jako istotna okoliczność łagodząca. Podobnie bez znaczenia dla wymiaru kary łącznej pozostaje stan zdrwia jego matki, która wymaga systematycznego leczenia.

W świetle powyższego całokształt okoliczności przemawiał za orzeczeniem wobec skazanego kary łącznej według zasady asperacji , jednak w wysokości zbliżonej do metody absrobcji.

Stąd karą sprawiedliwą i odpowiednią, w ocenie Sądu, będzie kara 6 lat pozbawienia wolności. Przymiot adekwatności i sprawiedliwości będzie miała również kara łączna grzywny w wymiarze 110 stawek dziennych grzywny, przy przyjęciu jednej stawki za równoważną kwocie 30 zł. Stawka dzienna tej łącznej grzywny, zbliżona do minimalnej kwoty określonej w art.33§3 kk, uwzględnia obecną sytuację materialną i zarobkową skazanego, który nie pracuje i nie osiąga żadnych dochodów.

W pozostałym zakresie wyroki podlegające łączeniu pozostawione zostały do odrębnego wykonania.

Na mocy art. 577 k.p.k. Sąd zaliczył skazanemu na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności- od dnia 24 października 1999 r. do 31 października 2002 r i okresy kar dotychczas odbytych w sprawach podlegających łączeniu.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez obrońcę ustanowionego z urzędu orzeczono w oparciu o § 14 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002r. Nr 163, poz. 1348).

Od kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego skazanego zwolniono w oparciu o art. 624 § 1 k.p.k., albowiem nie posiada on majątku, odbywa długoterminową karę pozbawienia wolności i nie jest zatrudniony w zakładzie karnym, a zatem nie byłby w stanie ich uiścić.