Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26.09.2014 r.

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy

Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący-Sędzia : SSO Monika Kiwiorska-Pająk

Protokolant :st. sekretarz sądowy Agnieszka Samborska

przy udziale zainteresowanego M. S.

po rozpoznaniu w dniu 26.09.2014 r. w Świdnicy

sprawy A. K.prowadzącej Przedszkole Niepubliczne (...) w Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego

na skutek odwołania A. K.prowadzącej Przedszkole Niepubliczne(...) w Ś.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

z dnia 14.03.2014 r. Nr (...)

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od powoda A. K.prowadzącej Przedszkole Niepubliczne (...)w Ś.na rzecz strony pozwanej kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego .

Sygn. akt VII U 661/14



UZASADNIENIE

Wnioskodawca A. K. prowadząca Przedszkole Niepubliczne (...) w Ś. odwołała się od decyzji strony pozwanej z dnia 14.03. 2014 r. Nr (...) na podstawie, której strona pozwana stwierdziła , iż zainteresowany M. S. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek A. K. Przedszkole Niepubliczne (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu w okresie od 01.09.2009 r. do 30.06.2010 r. oraz określiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia za okres od 09/2009 do 07/2010.

Wnioskodawczyni zarzuciał zaskarżonej decyzji :

- naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 kpa poprzez bezpodstawne przerzucenie na skarżącą ciężaru dowodu w niniejszym postępowaniu, podczas gdy to organ rentowy zobowiązany jest podjąć wszelkie czynności celem ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego w sprawie oraz zaniechanie przeprowadzenia dowodów, w szczególności przesłuchania stron – zarówno M. S. jak i A. K. na konieczność przeprowadzenia, których skarżąca sama wskazała już w treści złożonych zastrzeżeń do protokołu kontroli z dnia 16.12.2013 r.,

- naruszenie art. 627 kc. oraz art. 750 k.c. w zw. z art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich błędne zastosowanie polegające na niewłaściwej kwalifikacji umów cywilnoprawnych zawartych z M. S. i błędne przypisane im charakteru umów o dzieło, podczas gdy z umów tych wynika zamierzenie nadania zawartym umowom charakteru umów o dzieło poprzez zobowiązanie do osiągnięcia określonego rezultatu. W konsekwencji zarzucono bezpodstawne stwierdzenie podlegania przez M. S. obowiązkowi składkowemu oraz przypisanie skarżącej przymiotu płatnika tych składek.

Strona pozwana w odpowiedzi na odwołanie wniosła o jego oddalenie oraz zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 600 zł. Wskazała, iż podczas kontroli przeprowadzonej u płatnika składek ustaliła , że skarżąca zawarła z zainteresowanym umowy zlecenia, których przedmiotem była nauka języka angielskiego dzieci uczęszczających do przedszkola. W ocenie strony pozwanej charakter stosunku prawnego umowy nie odpowiada stosunkowi właściwemu dla umowy o dzieło, lecz przede wszystkim z uwagi na naturę świadczenia realizowanego przez zleceniobiorcę jest typowy dla umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do których stosować należy przepisy o zleceniu. Zainteresowany zobowiązany był na podstawie zawartej umowy do wykonywania w sposób powtarzalny, z zachowaniem należytej staranności, określonego typu czynności pracy pedagogicznej z dziećmi , w zamian za wynagrodzenie określone stawką godzinową. Wynik pracy bieżąco wykonywanej przez zainteresowanego nie stanowi rezultatu w szczególności nie posiada postaci materialnej, możliwej do poddania testowi na istnienie wad fizycznych dzieła. Konsekwencją ustalenia faktycznego powziętego w sprawie jest aktualizacja obowiązku w zakresie określenia jego konsekwencji na gruncie ubezpieczeń społecznych. Z faktem wykonywania umowy zlecenia związany jest obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu uzyskiwanego z tytułu takiej umowy.

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 03 czerwca 2014 r. na podstawie art. 477 (11) § 2 kpc wezwał do udziału w postępowaniu M. S..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawczyni A. K. prowadząca Przedszkole Niepubliczne (...) w Ś. zawarła w dniu 01.09.2009 r. z zainteresowanym M. S. ,z zawodu nauczycielem języka angielskiego , umowę nazwaną umową o dzieło. Zgodnie z postanowieniami powyższej umowy zainteresowany zobowiązał się do prowadzenia nauki języka angielskiego dzieci w przedszkolu (...) w Ś.. Strony ustaliły w umowie, iż prowadzenie nauki odbywać się będzie na terenie w/w Przedszkola. Stawkę za godzinę nauki określiły na 30.00 zł brutto. Termin wykonania dzieła został określony na dzień 30.06.2010 r. Zajęcia odbywały się od połowy października do połowy czerwca. Grupy były tworzone w zależności od stopnia zaawansowania dzieci w nauce języka angielskiego. Zainteresowany nie miał stałych godzin pracy. Zainteresowany materiały dydaktyczne do prowadzenia nauki języka angielskiego przygotowywał sam. Były to ćwiczenia , kolorowanki, zadania do zaznaczenia, zabawy , piosenki, gry ruchowe. Zajęcia prowadzone przez zainteresowanego różniły się od zwykłego nauczania języka tym, że zainteresowany łączył różne metody nauczania z uwzględnieniem specyfiki nauczania dzieci przedszkolnych. Zainteresowany sam wybierał metodę nauczania, która była uzależniona od stopnia zaawansowania dzieci w nauce języka angielskiego. Efekty pracy zainteresowanego były kontrolowane przez dyrektor przedszkola i przez rodziców. Odbywało się to za pomocą kart pracy, w których dokumentowane były zadania, które dzieci miały wykonać. Karty otrzymywał dyrektor i rodzice.

Z tytułu świadczonej pracy na podstawie w/w umowy zainteresowany M. S. otrzymał wynagrodzenie :

- w dniu 31.10.2009 za miesiąc 09/2009 w kwocie 1110 zł brutto

- w dniu 30.11.2009 za miesiąc 10/2009 w kwocie 1770 zł brutto

- w dniu 31.12.2009 za miesiąc 11/2009 w kwocie 1680 zł brutto

- w dniu 31.01.2010 za miesiąc 12/2009 w kwocie 1650 zł brutto

- w dniu 28.02.2010 r. za miesiąc 01/2010 r. w kwocie 1620 zł brutto

- w dniu 31.03.2010 r. za miesiąc 02/2010 r. w kwocie 720 zł brutto

- w dniu 30.04.2010 r. za miesiąc 03/2010 r. w kwocie 1440 zł brutto

- w dniu 31.05.2010 r. za miesiąc 04/2010 r. w kwocie 1440 zł brutto

- w dniu 30.06.2010 r. za miesiąc 05/2010 r. w kwocie 1440 zł brutto

- w dniu 31.07.2010 r. za miesiąc 06/2010 r. w kwocie 1440 zł brutto

dowód : akta ZUS, umowa o dzieło z dnia 01.09.2009r., zeznania wnioskodawczyni e- protokół k. 34, zeznania zainteresowanego M. S. e – protokół k.40.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. przeprowadził u płatnika składek Przedszkole Niepubliczne (...) w Ś. kontrolę w zakresie prawidłowości i rzetelności obliczania, potrącania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Kontrolą objęto okres od 10/2008 do 12/2012 . Protokół doręczono płatnikowi składek w dniu 03.12.2013 r. W dniu 23.12.2013 r. płatnik odebrał aneks do protokołu kontroli. Do ustaleń protokołu kontroli pełnomocnik płatnika wniósł pisemne zastrzeżenia w dniu 16.12.2013 r. kwestionując zawarte w nim ustalenia. Inspektor kontroli ZUS w całości nie uwzględnił złożonych zastrzeżeń.

Zgodnie z wyjaśnieniem płatnika składek złożonymi do protokołu kontroli zainteresowany M. S. został zatrudniony w celu nauczania dzieci podstawowych zwrotów w języku angielskim. Zajęcia realizowane były średnio dwa razy w tygodniu, w godzinach pracy dydaktycznej placówki. Liczba godzin pracy i czas trwania zajęć były określone. Rezultaty pracy M. S. były mierzone za pomocą przeprowadzanych wśród dzieci testów w formie ustnej i w formie rysunków. W przypadku gdy testy sprawdzające nie zostały zakończone pomyślnie zainteresowany M. S. miał cztery tygodnie na ponowne nauczenie dziecka.

Pismem z dnia 17.02.2014 r. strona pozwana poinformowała płatnika składek i zainteresowanego o możliwości wypowiedzenia się w zakresie zebranego materiału dowodowego w sprawie. Zainteresowany nie skorzystał z przysługującego mu prawa. W dniu 07.03.2014 r. do Zakładu wpłynęła pisemna odpowiedź pełnomocnika płatnika składek na zawiadomienie. W odpowiedzi na zawiadomienie strona zakwestionowała dokonaną przez organ wykładnię prawa w zakresie nazwania wnioskodawczyni płatnikiem składek oraz wskazania, iż organ nie przeprowadził żadnego dowodu w szczególności dowodów z zeznań świadków.

Decyzją z dnia 14.03.2014 r. Nr (...) strona pozwana stwierdziła, iż zainteresowany M. S. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek A. K. Przedszkole Niepubliczne (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu w okresie od 01.09.2009 r. do 30.06.2010 r. oraz określiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia za okres od 09/2009 do 07/2010.

dowód: - akta ZUS

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd zważył :

Odwołanie wniesione przez A. K. prowadzącą Przedszkole Niepubliczne (...) w Ś. nie zasługuje na uwzględnienie.

Wnioskodawczyni w odwołaniu i w toku postępowania sądowego wskazała, iż stron nie łączyła umowa zlecenia a umowa o dzieło. Zainteresowany M. S. zgodnie z treścią zawartej umowy zobowiązał się do przeprowadzenia nauki języka angielskiego dzieci w przedszkolu zgodnie z przyjętą przez siebie metodyką działań , nadto przy użyciu przystosowanych do pracy z dziećmi pomocy dydaktycznych. Przeprowadzenie tychże zajęć wiązało się nie tylko z samym wygłaszaniem określonego wykładu, ale także z przeprowadzaniem z dziećmi praktycznych ćwiczeń oraz weryfikacji tak określonych rezultatów pracy. M. S. był rozliczany z wyników swoich działań. Płatnik składek weryfikował fakt wykonywania przez dzieci określonych ćwiczeń, jak też stan ich podstawowej wiedzy. Zainteresowany miał za zadanie nie tylko przeprowadzić takie zajęcia , ale także w razie zasadności, wykonywać pomoce dydaktyczne do tychże zajęć. Efektem miało być zaznajomienie dzieci z podstawami języka angielskiego.

Według strony pozwanej charakter umowy nie odpowiada umowie o dzieło, lecz jest typowy dla umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług. Zainteresowany zobowiązany był na podstawie zawartej umowy do wykonywania w sposób powtarzalny, z zachowaniem należytej staranności, określonego typu czynności, pracy pedagogicznej z dziećmi w zamian za wynagrodzenie określone stawką godzinową. Strona pozwana wskazała, iż wynik pracy na bieżąco wykonywanej przez zainteresowanego nie posiada postaci materialnej, możliwej do poddania testowi na istnienie wad fizycznych dzieła. Zaś z faktem wykonywania umowy zlecenia związany jest obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu uzyskiwanego z tytułu takiej umowy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami umowa o dzieło według definicji określonej w art. 627 k.c. ma za przedmiot zobowiązanie przyjmującego zamówienie do wykonania za zapłatą określonego w umowie dzieła tj. osiągnięcia uzgodnionego przez strony rezultatu. Umowa ta ma przynieść określony trwały efekt gospodarczy o charakterze materialnym powstały zarówno w wyniku stworzenia nowego jak i przetworzenia istniejącego przedmiotu. W umowach rezultatu nie chodzi bowiem o ocenę czynności składających się na pracę do wykonania określonego w przedmiocie dzieła, ale o dający się wyodrębnić efekt, czyli rezultat, niezależnie od tego czy ma on mieć charakter materialny, czy też niematerialny. W literaturze przedmiotu podaje się jako przykładowe rodzaje umów o dzieło wytworzenie nowego przedmiotu lub naprawę, czy przerobienie. Za każdym razem istotne jest wytworzenie nowego produktu, nowego rezultatu, nowej jakości.

W świetle art. 734 k.c. umowa zlecenia ma natomiast za przedmiot zobowiązanie zleceniobiorcy do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jeżeli umowa obejmuje zobowiązanie do świadczenia usług czyli do dokonania pewnych czynności faktycznych, zgodnie z art. 750 k.c. stosujemy do niej także przepisy o zleceniu. Zadaniem wykonawcy zlecenia jest nie tyle uzyskanie efektu stanowiącego odrębne dobro prawne czy materialne, ile podjęcie wszelkich starań aby powierzona do wykonania praca została wykonana jak najsumienniej. Praca taka ma charakter powtarzalnych, realizowanych w określonym przez strony czasie czynności, w sposób typowy i przewidywalny. Przy czym umowa zlecenia także podlega ocenie, w szczególności jej wykonanie – jej efekt. W tym przypadku zleceniodawca również dokonuje oceny czynności wykonanych przez zleceniobiorcę, tj. czy wykonał on je z należytą starannością.

W ocenie Sądu Okręgowego umowy zawartej pomiędzy wnioskodawczynią a zainteresowanym nie można uznać za umowę o dzieło. Nauczanie języka jest typową umową starannego działania, mająca charakter umowy o świadczenie usług. Zdaniem Sądu nauczyciela nie można rozliczać z rezultatu jego pracy. Nie ma tu bowiem konkretnego, samoistnego, oznaczonego rezultatu, który miałby charakter indywidualny. W przypadku prowadzenia zajęć z języka obcego osiągnięty efekt pracy nie jest mierzalny, bowiem zależy od wielu różnorakich czynników, a nie tylko od wiedzy, umiejętności i zaangażowania nauczyciela. Zainteresowany nie był w stanie zapewnić , iż nauczy wszystkie dzieci języka angielskiego w zakresie nauczenia podstawowych zwrotów w języku angielskim w określonym zakresie albowiem przyswojenie tej wiedzy zależało od indywidualnych predyspozycji każdego dziecka do nauki języka angielskiego , jak również od innych czynników jak dodatkowa nauka języka w domu czy pomoc rodziców w tej nauce. Zawarta umowa o dzieło nie przewidywała kontroli osiągniętych rezultatów nauczania. Z treści umowy wynika jedynie , iż dotyczyła ona prowadzenia nauki języka angielskiego dzieci w przedszkolu (...), stawka za godzinę została określona na 30 zł oraz że prowadzenie nauki odbywać się będzie na terenie przedszkola (...). Okoliczność , iż nauka języka odbywała się według autorskiej metody nauczania języka wraz z przygotowaniem pomocy dydaktycznych nie oznacza, iż miała ona cechy umowy o dzieło. Zauważyć należy, że umowa zawarta pomiędzy wnioskodawczynią a zainteresowanym nie dotyczyła opracowania autorskiej metody nauczania języka wraz przygotowaniem pomocy dydaktycznych , co ewentualnie mogłoby być zakwalifikowane jako umowa o dzieło. Ponieważ sporna umowa dotyczyła prowadzenia nauki języka angielskiego dzieci w przedszkolu , nie ma ona cech umowy o dzieło lecz umowy o świadczenie usług. Była to typowa umowa starannego działania, mająca charakter umowy o świadczenie usług. Zainteresowany wykonywał czynności związane z nauczaniem języka w sposób powtarzalny, z zachowaniem należytej staranności w zamian za wynagrodzenie określone stawką godzinową.

Konsekwencją takiego zakwalifikowania przedmiotowej umowy było zastosowanie wobec zainteresowanego art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ) zgodnie z którym obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne , które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia. Osoba wykonująca umowę zlecenia podlega ubezpieczeniom społecznym od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (art. 13 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ). Odnośnie natomiast ubezpieczenia wypadkowego w świetle art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne zainteresowanego została ustalona na podstawie art. 18 ust.3 cyt. ustawy. Zgodnie z tym przepisem podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniodawców stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli odpłatność została ustalona kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie. Zaś podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalono w oparciu o art. 20 cyt. ustawy, w myśl którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.

W świetle powyższego Sąd odwołane od zaskarżonej decyzji jako niezasadne oddalił na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach sądowych oparto o przepis art. 98 k.p.c. w związku z § 11 ust 2 i § 2 ust.1 w zw. z §6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2013 r. poz. 490) biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie . W judykaturze utrwalony jest pogląd, iż chociaż sprawę o zaległe składki na ubezpieczenia społeczne można niewątpliwie zakwalifikować rodzajowo do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, to nie ma żadnych powodów, aby poprzez § 6 rozporządzenia (przyjmujący kryterium podobieństwa rodzajowego spraw) do wynagrodzenia pełnomocnika będącego radcą prawnym w takiej sprawie stosować § 11 ust. 2 tegoż aktu, ustanawiającego stałą stawkę minimalną w wysokości 60 złotych, a nie § 6 rozporządzenia, łączącego stawki minimalne z wartością przedmiotu sprawy (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 1993 r., II UZP 5/93, OSNCP 1993 nr 11, poz. 194 , postanowienie z dnia 5 czerwca 2009 r., I UZP 1/09, niepublikowane, postanowienie Sądu Najwyższego z 2 sierpnia 2011r., II UZ 28/11).