Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 874/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Krystyna Hadryś

Sędzia SO Gabriela Sobczyk (spr.)

Sędzia SR (del.) Marcin Rak

Protokolant Renata Krzysteczko

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2014 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Jawnej J. i B. P. w G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej Oddział w Polsce

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 9 stycznia 2014 r., sygn. akt I C 1692/12

1)  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że:

a)  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej Oddziału w Polsce na rzecz powoda (...) Spółki Jawnej J. i B. P. w G. kwotę 3.110,88 zł (trzy tysiące sto dziesięć złotych osiemdziesiąt osiem groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 10 grudnia 2009 r.;

b)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

2)  zasądza od powoda (...) Spółki Jawnej J. i B. P. w G. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej Oddziału w Polsce kwotę 874 zł (osiemset siedemdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Krystyna Hadryś SSO Gabriela Sobczyk

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka Jawna J. i B. P. z siedzibą w G. wniosła o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej Oddział w Polsce kwoty 10.347,74 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu podała, iż samochód A. (...), będący własnością D. S., został uszkodzony w wypadku drogowym dnia 9 listopada 2009 roku spowodowanym przez osobę ubezpieczoną od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. W wyniku postępowania likwidacyjnego poszkodowanemu zostało wypłacone odszkodowanie w kwocie 9.710,24 zł. Roszczenia dochodzone pozwem stanowi różnicę pomiędzy kwotą wypłaconego odszkodowania, a kwotą jaka powinna być wypłacona z tytułu przedmiotowej szkody. Ponadto, powódka wskazała, że między nią a poszkodowanym D. S. została zawarta umowa cesji wierzytelności przenosząca na powódkę uprawnienie do dochodzenia odszkodowania ponad wypłaconą kwotę.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Nie zakwestionowała swej odpowiedzialności co do zasady, a jedynie co do wysokości.

Wskazała, że dodatkowo uznała roszczenie o zapłatę w kwocie 5476,32 zł. Podała, że powyższa kwota została po wytoczeniu powództwa dopłacona wraz z odsetkami za zwłokę w wysokości 2190,38zł, jako dowód powołała potwierdzenie przelewu z dnia 4 lutego 2013r. powódka nie wypowiedziała się do wskazanych faktów podniesionych przez pozwaną w odpowiedzi na pozew.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 stycznia 2014r. Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od zasądza od pozwanego (...) S.A. Oddział w Polsce na rzecz powoda (...) Spółki Jawnej J. i B. P. w G. kwotę 8.587,20 zł (osiem tysięcy pięćset osiemdziesiąt siedem 20/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 10 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie; zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.416,62 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Ponadto nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 72,52 zł tytułem części kosztów opinii biegłego tymczasowo wyłożonych z sum budżetowych.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 9 listopada 2009 roku doszło do wypadku, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód będący własnością D. S.. Sprawcą zdarzenia był inny uczestnik ruchu ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego poszkodowanemu wypłacono odszkodowanie w kwocie 9.710,24 zł. Powołany w sprawie biegły sądowy ustalił uzasadniony koszt naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 18.297,44 zł brutto.

Sąd Rejonowy ustalił też, że w dniu 15 lutego 2010 roku poszkodowany D. S. zawarł z powódką umowę cesji wierzytelności, na mocy której powódka stała się legitymowaną do żądania wypłaty odszkodowania z tytułu uszkodzenia pojazdu poszkodowanego ponad kwotę wypłaconą w toku postępowania likwidacyjnego.

Pismem z dnia 15 października 2012 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty stanowiącej różnicę między uzasadnionymi, w jej ocenie, kosztami naprawy uszkodzonego pojazdu a kwotą wypłaconą w toku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego, powiększoną o koszt sporządzenia kalkulacji kosztów naprawy.

Ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy określił jako w części bezsporne między stronami. W pozostałym zakresie oparł się na dowodach z dokumentów i dowodzie z opinii biegłego sądowego, którą ocenił jest rzetelną i fachową.

W ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione w części.

Wskazał, że powódka nabyła prawo do dochodzenia odszkodowania na podstawie art. 509 k.c.

Wskazał, że podstawę odpowiedzialności pozwanej stanowi art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152) natomiast podstawę odpowiedzialności sprawcy szkody stanowi przepis art. 436 § 2 k.c. Powołał art. 822 § 1 k.c., z którego wynika, iż co do zasady zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność w takim samym zakresie jak sprawca szkody.

Odnośnie zakresu odpowiedzialności wskazał na art. 361 § 1 k.c oraz utrwalone orzecznictwo zgodnie z którym szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym jego stanem majątkowym, a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Wskazał, ze z treści przepisu art. 361 § 2 k.c. wynika, że naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego uszczerbku.

Sąd Rejonowy wskazał, że między stronami sporna pozostawała jedynie wysokość należnego odszkodowania. Na tę okoliczność dopuszczono dowód z opinii biegłego sądowego do spraw techniki motoryzacyjnej i ruchu drogowego. Biegły wyliczył koszt naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 18.297,44 zł brutto, poszkodowanemu wypłacono natomiast kwotę 9.710,24 zł, tak więc do wypłaty pozostałaby kwota 8.587,20 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, że pozwana twierdziła, że w toku postępowania wypłaciła na rzecz powódki kwotę 5.476,32 zł należności głównej i ustawowe odsetki w kwocie 2.190,38 zł od dnia 9.12.2009r. do dnia zapłaty, jednakże okoliczność ta nie została przyznana przez powódkę. W ocenie Sądu Rejonowego, jeżeli faktycznie doszło do zapłaty to okoliczność ta może być podniesiona w toku ewentualnego postępowania egzekucyjnego.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na mocy art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
(Dz. U. Nr 124, poz. 1152). W myśl tego przepisu, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Zdaniem Sądu Rejonowego pozwana była w stanie wyjaśnić okoliczności konieczne do ustalenia swojej odpowiedzialności tak co do zasady jak i co do wysokości, w powyższym terminie ustawowym.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na mocy art. 100 zd. 1 k.p.c. Powódka utrzymała się ze swoim żądaniem w 83 %, a w konsekwencji pozwana powinna ponieść koszty procesu w tejże wysokości. W związku z faktem, iż zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego z tytułu sporządzenia specjalistycznej opinii uiszczona przez powódkę nie wystarczyła na jego pokrycie, w punkcie 3. wyroku Sąd Rejonowy orzekł o obowiązku zwrotu przez pozwaną na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwoty 72,52 zł wypłaconej tymczasowo z sum budżetowych.

Apelację od tego rozstrzygnięcia wniosła pozwana. Zaskarżyła ten wyrok w części, a to co do zasądzenia kwoty 5476,32 zł. zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi naruszenie prawa materialnego a to art. 8241kc przez wydanie orzeczenia pozostającego sprzeczności z jego treścią , z uwagi an przyznanie odszkodowania w wartości wyższej od wartości szkody pozostającej w związku ze zdarzeniem, które ja spowodowało powodujące tym samym bezpodstawne wzbogacenie poszkodowanego. Zarzuciła też naruszenie prawa procesowego, a to art. 233§1kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz naruszenie art. 232 i 236 kpc poprzez nieuwzględnienie( pominięcie wniosków dowodowych pozwanej zawartych w odpowiedzi na pozew mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, tj dokumentacji zawartej w aktach szkody – co stanowi naruszenie zasady kontradyktoryjności.

Zgłaszając te zarzuty pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa co do kwoty 5476,32 zł oraz zasądzenie kosztów postępowania. Ewentualnie wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji – przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Wniosła też o przeprowadzenie dowodu z potwierdzenia przelewu wskazanego w odpowiedzi na pozew.

W uzasadnieniu zarzuciła, że Sąd Rejonowy pominął zupełnie okoliczność uiszczenia przez pozwaną kwoty 5476,32 zł wraz z odsetkami, łącznie kwoty 7666,70zł w dniu 4 lutego 2013r., która to okoliczność został a podniesiona w odpowiedzi na pozew, do której załączono potwierdzenie przelewu.

W rozważaniach, odnosząc się do niej, wskazał ,że okoliczność ta nie została przez powódkę przyznana. Pozwana wskazała, że powódka okoliczności tej nie zaprzeczyła mimo, że otrzymała odpowiedź na pozew.

Za bezpodstawne uznała pouczenie Sądu o możliwości podnoszenia tej okoliczności w toku postępowania egzekucyjnego. Wskazała, że nie chce narażać się na postępowanie egzekucyjne. Nadto ani komornik ani Sąd rozpatrujący skargę lub powództwo przeciwegzekucyjne nie byłby uprawniony do kwestionowania kwoty prawomocnie zasądzonej, skoro zapłata nastąpiła przed wydaniem wyroku.

Powódka nie ustosunkowała się do apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja musiała odnieść skutek.

Jakkolwiek Sąd Okręgowy uznał niezasadność wniosku dowodowego złożonego na etapie postępowania odwoławczego, to jednak uczynił to zważywszy na stanowisko powódki w toku postępowania. Podzielić bowiem należy zarzut pozwanej zawarty w apelacji, że powódka nie zaprzeczając okoliczności częściowego zaspokojenia roszczenia strony powodowej po doręczeniu odpisu pozwu faktycznie okoliczność tę milcząco przyznała (art. 230 kpc). Sąd Rejonowy zatem okoliczność tę winien był uznać za przyznaną, zważywszy na milczenie powódki oraz na treść pisma pozwanej z dnia 4 lutego 2013r. dotyczącego częściowego uznania powództwa (k. 54 akt), z którego dowód przeprowadził.

Skoro zaś okoliczność częściowej zapłaty uznać należało za przyznaną, zatem jako taka nie wymagała ona dowodu (art.229 kpc), zatem zbędne było przeprowadzenie wnioskowanego w apelacji dowodu w postępowaniu odwoławczym.

W tych okolicznościach zważywszy na treść art. 316§1 kpc Sąd Rejonowy przy wyrokowaniu w sprawie winien był uwzględnić wypłaconą powódce w dniu 4 lutego 2013r. kwotę.

Podzielić należy w całości stanowisko skarżącej co do niemożności powołania się na wskazaną zapłatę części należności przed wydaniem wyroku należności w postępowaniu egzekucyjnym.

W tych okolicznościach ustalenia faktyczne w sprawie winny ulec modyfikacji poprzez wskazanie, że poza kwotą 9710,24 zł pozwana zapłaciła powódce w dniu 4 lutego 2013r. kwotę 5476,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę w wysokości 2190,38zł, łącznie kwotę 7666,70 zł.

Z tą modyfikacją Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego za własne.

W zmienionych ustaleniach faktycznych, podzielając co do zasady wywód prawny zawarty w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku( poza opisanym fragmentem dotyczącym możliwości powołania się na zapłatę kwoty5476,32 zł w postępowaniu egzekucyjnym) należało na rzecz powódki zasądzić kwotę niższą o 5476,32 zł, a zatem kwotę 3110,88 zł.

Z wskazanych przyczyn apelacja odniosła skutek i doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku na podstawie art. 386§1kpc.

Jednocześnie Sąd Okręgowy uznał, że brak podstaw do zmiany rozstrzygnięcia o kosztach procesu i kosztach sądowych, bowiem częściowe uznanie i spełnienie roszczenia po doręczeniu pozwanej odpisu pozwu nie może być traktowane za przegraną powódki. Zatem ustalony przez Sąd Rejonowy stosunek wygranej do przegranej w postępowaniu pierwszoinstancyjnym nie uległ zmianie.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98§1 i 3 kpc i art. 99 kpc w zw. z art. 391§1`kpc, zasądzając z tego tytułu od powódki na rzecz pozwanej kwotę 874 zł, na którą składa się uiszczona przez pozwaną opłata od apelacji (274 zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej w wysokości 600 zł- stosownie do §6 pkt 4 w zw. z §12 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 490).

SSR(del).Marcin Rak SSO Krystyna Hadryś SSO Gabriela Sobczyk