Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2014 roku

Sąd Okręgowy we Wrocławiu w Wydziale III Karnym,

w składzie :

Przewodniczący : SSO Artur Kosmala

Ławnicy : Waldemar Barbaszyński

Jerzy Rohoziński

Protokolant : Kamila Chołuj

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2014 roku we Wrocławiu

przy udziale

Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Śródmieścia: Anny Krochmalczyk – Sobkowicz

sprawy karnej z oskarżenia publicznego :

B. Ś. (1) ur. (...) we W.

syna Z. i A. zd. J.

PESEL (...)

oskarżonego o to, że :

I)  w okresie od 10 do 12 kwietnia 1999 r. we W., działając w czynie ciągłym, przez podrobienie podpisów posiadacza konta na dziewięciu czekach Banku (...) S.A. I Oddział we W. o numerach (...) i (...) wyłudził pieniądze w łącznej kwocie 2.100 zł na szkodę I. C.,

- tj. o przestępstwo z art. 310 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k.

w zw. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

II)  w dniu 22 kwietnia 1999 r. we W., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami oraz w warunkach przestępstwa ciągłego, po uprzednim sfałszowaniu 4 czeków poprzez podrobienie podpisu posiadacza rachunku, wyłudził pieniądze w kwocie łącznej 800 zł na szkodę A. B. i Banku Spółdzielczego w K., w tym:

-

w dniu 22 kwietnia 1999 r. w oparciu o podrobiony czek (...) wyłudził pieniądze w kwocie 250 zł,

-

w dniu 22 kwietnia 1999r. na podstawie podrobionego czeku (...) wyłudził pieniądze w kwocie 250 zł,

-

w dniu 22 kwietnia 1999r., posługując się podrobionym czekiem (...) wyłudził pieniądze w kwocie 150 zł,

-

w dniu 22 kwietnia 1999r. , przedłożywszy czek (...) wyłudził pieniądze w kwocie 150 zł;

- tj. o przestępstwo z art. 310 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k.

w zw. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

III)  w dniu 26 kwietnia 1999 r. we W., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami oraz w warunkach przestępstwa ciągłego, po uprzednim podrobieniu 2 czeków poprzez sfałszowanie podpisu posiadacza rachunku wyłudził i usiłował wyłudzić pieniądze w kwocie łącznej 300 zł, na szkodę D. P. i Banku (...) S.A. I Oddział we W., w tym:

-

w dniu 26 kwietnia 1999r. w oparciu o podrobiony czek (...), usiłował wyłudzić pieniądze w kwocie 150 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na ustalenie przez urzędniczkę pocztową, iż czek jest zastrzeżony,

-

w dniu 26 kwietnia 1999r., na podstawie podrobionego czeku (...) wyłudził pieniądze w kwocie 150 zł,

- tj. o przestępstwo z art. 310 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

I)  uznaje oskarżonego B. Ś. (1) za winnego czynów opisanych w części wstępnej wyroku z tym, że przyjmuje, iż stanowią one ciąg przestępstw z art. 310 § 1 i § 2 k.k. i art. 286 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i w zw. z art. 91 § 1 k.k. i za to, uznając, że stanowią one wypadek mniejszej wagi na podstawie art. 310 § 1 k.k. w zw. z art. 310 § 3 k.k. w zw. z art. 60 § 1 i 6 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza mu karę 1 ( jednego ) roku pozbawienia wolności i 8 (ośmiu ) miesięcy pozbawienia wolności ;

II)  na podstawie art. 33 § 2 k.k. wymierza oskarżonemu karę 100 ( stu ) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 32 ( trzydziestu dwóch ) złotych ;

III)  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesza wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 3 ( trzy ) lata;

IV)  na podstawie art. 72 § 2 k.k. zobowiązuje oskarżonego do naprawienia wyrządzonej pokrzywdzonemu A. B. szkody poprzez zapłatę kwoty 800 ( ośmiuset ) zł w terminie miesiąca od uprawomocnienia się wyroku ;

V)  na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat B. U. kwotę 1.328,40 zł ( brutto ), tytułem nieopłaconej obrony udzielonej z urzędu oskarżonemu;

VI)  na podstawie art. 627 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust.1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w całości, w tym wymierza 940 złotych opłaty.

— SSO Waldemar Barbaszyński — — SSO Artur Kosmala — — SSO Jerzy Rohoziński —

Sygn. akt III K 256/14

UZASADNIENIE

W dniu 9 kwietnia 1999 r. pomiędzy godz. 17:00 a 19:00 z zaparkowanego przy ul. (...) we W. samochodu marki (...) o nr rej. (...), należącego do I. C., skradziono m.in. 15 blankietów czeków gotówkowych, wystawionych przez Bank (...) I Oddział we W..

Dowód:

- zeznania świadka I. C. k. 36-38

W okresie od 10 do 12 kwietnia 1999 r. B. Ś. (1) był w posiadaniu 9 blankietów czekowych, skradzionych z auta I. C. o numerach (...) i (...). B. Ś. (1) na stronach licowych tych blankietów czekowych wpisał następujące dane: własne imię i nazwisko jako osoby upoważnionej do odbioru pieniędzy, kwotę pieniędzy do odbioru, a następnie nakreślił podpis za posiadacza rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego o grafiźmie (...).

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego k. 1683v-1684

- opinia z zakresu badań porównawczych pisma k. 82-101

Następnie B. Ś. (1) kolejno zrealizował te czeki w Urzędach Pocztowych we W. o numerach 47, 55, 46, 32, 48, 29, 38 i 47. Na odwrocie czeków B. Ś. (1) potwierdził własnoręcznym podpisem odbiór pieniędzy. Łącznie B. Ś. (1) wypłacił z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego I. C. pieniądze w kwocie 2.100 zł.

Dowód:

- zeznania świadka K. S. k. 21-22, 113-114

- zeznania świadka K. K. k. 51-52

- zeznania świadka A. W. k.53-54

- zeznania świadka H. T. k.55-56

- zeznania świadka A. K. k.57-58

- zeznania świadka P. M. k.59-60

- zeznania świadka W. Ż. k.63-64

- zeznania świadka M. W. k.61-62

- zeznania świadka D. G. k. 65-66

- zeznania świadka B. P. k.74-75

- wyjaśnienia oskarżonego k. 1683v-1684

- opinia z badań porównawczych pisma k. 82-101

W dniu 22 kwietnia 1999 r. z samochodu ciężarowego kierowanego przez A. B. podczas postoju przy ul. (...) we W. zostały skradzione 4 blankiety czekowe o nr (...), (...), (...), (...), wystawione do rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego A. B. w Banku Spółdzielczym w K.. A. B. w tym samym dniu zastrzegł skradzione blankiety czekowe w banku macierzystym mieszczącym się na terenie województwa (...).

Dowód:

- zeznania świadka A. B. k. 464-468, 1219v

- zeznania świadka M. M. k. 499-500, 1219v

B. Ś. (1) w dniu 22 kwietnia 1999 r. wypełnił strony tytułowe blankietów czekowych o nr (...), (...), (...), (...) oraz nakreślił na każdym z nich podpis za posiadacza rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego A. B. o grafiźmie (...).

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego k. 1683v-1684

- opinia z zakresu badań porównawczych pisma k. 661-684

W tym samym dniu P. C. udał się do Urzędu Pocztowego (...) we W. i wypłacił na podstawie czeku o nr (...) pieniądze w kwocie 150 zł, potwierdzając własnoręcznym nieczytelnym podpisem odbiór pieniędzy.

Następnie w tym samym dniu P. C. udał się do Urzędu Pocztowego (...) i wypłacił na podstawie czeku o nr (...) pieniądze w kwocie 150 zł, potwierdzając własnoręcznym nieczytelnym podpisem odbiór pieniędzy. W tym urzędzie pocztowym w tym samym dniu P. C. wypłacił również na podstawie czeku o nr (...) pieniądze w kwocie 250 zł, potwierdzając własnoręcznym nieczytelnym podpisem odbiór pieniędzy. Następnie w tym samym dniu P. C. udał się do Urzędu Pocztowego (...) we W., gdzie wypłacił na podstawie czeku o nr (...) pieniądze w kwocie 250 zł, potwierdzając własnoręcznym nieczytelnym podpisem odbiór tej kwoty.

A. B. poniósł stratę łącznie w kwocie 800 zł.

Dowód:

- zeznania świadka M. M. k. 499-500, 1219v

- zeznania świadka A. B. k. 464-468, 1219v

W dniu 25 kwietnia 1999 r. z samochodu marki C. (...) o nr rej. (...), należącego do A. P., zaparkowanego przy ul. (...) we W. na skutek włamania została skradziona m.in. książeczka czekowa należąca do A. P. i D. P., blankiety czekowe zostały wystawione do rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w (...) S.A.

Dowód:

- zeznania świadka A. P. k. 7-8,93-94, 1192v-1193

- zeznania świadka D. P. k. 98-99, 1193

- zeznania świadka W. S. k. 160-161, 1193v

B. Ś. (1) wypełnił strony tytułowe dwóch blankietów czekowych o nr (...) i (...) oraz nakreślił podpis za posiadacza rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego o grafiźmie (...).

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego k. 1683v-1684

- opinia z zakresu badań porównawczych pisma k. 661-684

W dniu 26 kwietnia 1999 r. w godzinach porannych A. P. zastrzegł w (...) S.A. utratę 25 blankietów czekowych.

Dowód:

- zeznania świadka A. P. k. 7-8,93-94, 1192v-1193

- zeznania świadka D. P. k. 98-99, 1193

- zeznania świadka W. S. k. 160-161, 1193v

W dniu 26 kwietnia 1999 r. P. C. udał się do Urzędu Pocztowego (...) we W. i wypłacił na podstawie czeku o nr (...) pieniądze w kwocie 150 zł, potwierdzając własnoręcznym podpisem odbiór pieniędzy. A. P. i D. P. ponieśli stratę w kwocie 150 zł.

Następnie w tym samym dniu P. C. udał się do Urzędu Pocztowego (...) we W., gdzie chciał wypłacić na podstawie czeku o nr (...) pieniądze w kwocie 150 zł, przedłożył on swój dowód osobisty w celu weryfikacji danych. Do wypłaty pieniędzy jednak nie doszło. Podczas gdy urzędniczka pocztowa udała się na zaplecze celem zweryfikowania czeku, P. C. opuścił Urząd Pocztowy.

Dowód:

- zeznania świadka A. P. k. 7-8,93-94, 1192v-1193

- zeznania świadka D. P. k. 98-99, 1193

- zeznania świadka W. S. k. 160-161, 1193v

Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 5 kwietnia 2001 r. (sygn. akt III K 208/01), m.in. P. C. został skazany za czyny z art. 310 § 1 i § 2 k.k. i art. 286 § 1 k.k. w zw. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i inne, dokonane wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami na szkodę A. P., D. P. i A. B..

Dowód:

- wyrok Sądu Okręgowego z dnia 5.04.2001 r. (sygn. akt III K 208/01) wraz z uzasadnieniem k. 1338-1363

B. Ś. (1) w dniu 30 grudnia 2013 r. dokonał wpłaty na rachunek bankowy I. C. pieniędzy w kwocie 2.100 zł tytułem naprawienia wyrządzonej I. C. szkody. W dniu 17 marca 2014 r. B. Ś. (1) dokonał wpłaty na rachunek bankowy D. P. pieniędzy w kwocie 300 zł tytułem naprawienia wyrządzonej jej szkody.

W dniu 15 października 2014 r. B. Ś. (1) dokonał wpłaty kwoty 800 zł do depozytu sądowego na rzecz wierzyciela A. B. tytułem naprawienia szkody wyrządzonej A. B.. A. B. nie podał B. Ś. (1) numeru rachunku bankowego, na który miałyby wpłynąć pieniądze z tytułu naprawienia wyrządzonej mu szkody.

Dowód:

- dowód wpłaty na rachunek I. C. k. 1674

- dowód wpłaty na rachunek D. P. k. 1675

- dowód złożenia pieniędzy do depozytu sądowego dla A. B. k. 1676

- wniosek o złożenie do depozytu sądowego k. 1677-1678

B. Ś. (1) ma 38 lat. Jest trenerem piłki ręcznej w Stowarzyszeniu (...), jest zatrudniony w firmie (...) z siedzibą w T., F.. Ma dwoje dzieci, pozostają na jego utrzymaniu, wychowuje je wspólnie ze swoją partnerką. B. Ś. (1) aktualnie jest osobą niekaraną.

B. Ś. (1) ma aktualnie bardzo dobrą opinię w środowisku lokalnym.

Dowód:

- dane osobopoznawcze, k. 1683v

- dane o karalności k. 1547

- opinia od pracodawcy z dnia 17.09.2014 r. dot. oskarżonego wraz z tłumaczeniem k. 1671-1672

- informacja klubu sportowego o społecznej funkcji trenerskiej z 29.09.2014 r. wraz z tłumaczeniem k. 1669-1670

W toku postępowania przygotowawczego w sprawach o sygn. akt 1 Ds. 2302/99 i 1 Ds. 2263/99 oskarżony B. Ś. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i odmówił składania wyjaśnień.

W postępowaniu przed Sądem oskarżony B. Ś. (1) przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, oświadczył, że wypełnił czeki oraz, że opis zdarzenia zawarty w akcie oskarżenia polega na prawdzie. Wyraził skruchę za popełniony przez siebie czyn, wskazał, że naprawił w całości szkodę wyrządzoną pokrzywdzonym D. P. i A. P., co zostało potwierdzone przez tych pokrzywdzonych. Przedłożył również potwierdzenie przelewu na konto pokrzywdzonego I. C., kwoty 2.100 zł oraz potwierdzenie przelewu na konto sum depozytowych Sądu Rejonowego dla Wrocławia Krzyków kwoty 800 zł tytułem depozytu na naprawienie szkody dla pokrzywdzonego A. B., wskazując, że ten pokrzywdzony nie chciał udostępnić numeru swojego rachunku bankowego.

Dowód:

- wyjaśnienia oskarżonego k. 1683v-1684, k. 108-109 akt o sygn. 1 Ds. 2263/99, k. 698-700 akt o sygn. 1 Ds. 2302/99

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wina i sprawstwo oskarżonego nie budzą wątpliwości.

Sąd, ustalając stan faktyczny oparł się przede wszystkim na dowodach z zeznań pokrzywdzonych i zeznań świadków oraz wyjaśnieniach oskarżonego, a także informacji z Krajowego Rejestru Karnego.

W toku postępowania sądowego przeprowadzono dowód z opinii biegłego z zakresu badań porównawczych.

W opinii wydanej w sprawie o sygn. 1 Ds. 2263/99 biegły z zakresu grafologii i badań dokumentów stwierdził, że pismo ręczne wypełniające poszczególne rubryki na stronach licowych czeków (...), (...), (...), (...), (...) i (...), a także podpisy (...) i (...) zostały nakreślone przez B. Ś. (2).

W opinii wydanej w sprawie o sygn. 1 Ds. 2302/99 z zakresu grafologii i badań dokumentów stwierdzono, że strony licowe czeków o nr (...), (...), (...) oraz podpis (...) zostały w całości zakreślone przez B. Ś. (2).

Powyższe opinie zostały przez Sąd ocenione pod względem wszechstronności analizy materiału dowodowego, jasności i logiczności wniosków opinii, a także szczegółowości i czytelności argumentacji zawartej w uzasadnieniu opinii. Sąd w wyniku dokonanej analizy pod względem wymienionych kryteriów stwierdził, że spełniają one powyższe warunki i mogą służyć źródłem wiadomości specjalnych niezbędnych przy rozpoznaniu danej sprawy.

Zeznania świadków I. C., A. B., A. P. i D. P. w ocenie Sądu w pełni zasługują na wiarę. Sąd stwierdził, że świadkowie ci szczegółowo zrelacjonowali przebieg zdarzeń, bazując na własnych obserwacjach, treść ich zeznań nie nosi cech subiektywnej oceny, dodatkowo zeznania te korelują z zeznaniami pozostałych świadków, jak również z wyjaśnieniami oskarżonego. Z zeznań tych świadków wynika, w jakich okolicznościach utracili oni blankiety czekowe, a także wysokość poniesionej szkody.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków K. S., K. K., A. W., H. T., A. K., P. M., W. Ż., M. W., D. G., B. P., W. S., M. M.. Zeznania tych świadków zawierały przydatne informacje w zakresie ustalenia przebiegu zdarzeń wypłacenia lub usiłowania dokonania wypłat na podstawie czeków wypełnionych przez B. Ś. (1), korelują one z pozostałem materiałem dowodowym, w szczególności z opiniami z zakresu grafologii i badań dokumentów.

Wyjaśnienia oskarżonego B. Ś. (1) zasługują, w ocenie Sądu na wiarę. Oskarżony przyznał się do zarzucanego mu czynu, przy tym wskazał, że opis zdarzeń zawarty w akcie oskarżenia polega na prawdzie. Wskazał również na okoliczności działania wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, które przynosiły do niego czeki w celu ich podrobienia z zamiarem wykorzystania do wypłaty środków z cudzych rachunków. Wyjaśnienia oskarżonego korelują z opiniami z zakresu grafologii i badań dokumentów, także z relacji świadków nie wynika odmienna wersja zdarzenia, niż przekazana przez oskarżonego.

Mając na uwadze całokształt przeprowadzonych w niniejszej sprawie dowodów ocenionych w sposób opisany powyżej, Sąd uznał, że oskarżony B. Ś. (1) swoim zachowaniem opisanym w punktach I-III części wstępnej wyroku wypełnił znamiona ciągu przestępstw z art. 310 § 1 i § 2 k.k. i art. 286 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.

Przedmiotem ochrony przepisów rozdziału XXXVII Kodeksu karnego, w którym umiejscowiony jest art. 310 k.k. jest autentyczność (rzetelność) pieniędzy i innych środków płatniczych, papierów wartościowych oraz znaków urzędowych i zalegalizowanych narzędzi pomiarowych lub probierczych, z którymi wiąże się publiczne zaufanie w obrocie gospodarczym.

Zgodnie z przepisem art. 310 § 1 k.k. przestępstwa dopuszcza się ten, kto podrabia albo przerabia polski albo obcy pieniądz, inny środek płatniczy albo dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce lub z pieniędzy, innego środka albo z takiego dokumentu usuwa oznakę umorzenia. Przedmiotem wykonawczym wskazanego przestępstwa są w szczególności papiery wartościowe, jako że stanowią inny środek płatniczy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe (Dz.U.2012.826 j.t.). Podrabianie środka płatniczego z kolei oznacza wytworzenie przedmiotu imitującego środek płatniczy, który ma uchodzić za oryginał. Z ustaleń faktycznych, w szczególności z opinii biegłego z zakresu grafologii i badania dokumentów, jak również z wyjaśnień oskarżonego wynika, że oskarżony wypełnił stronę tytułową blankietów czekowych oraz zimitował podpisy osób uprawnionych do wystawienia tychże czeków, zaś zyskane w wyniku tych zabiegów czeki wyglądały na autentyczne. Podmiotowym znamieniem tego przestępstwa jest działanie sprawcy w celu użycia dokumentu jako autentycznego. Jest to zatem przestępstwo kierunkowe. Sprawca nie musi przy tym zmierzać do natychmiastowego użycia dokumentu, wystarczy że towarzyszy mu zamiar użycia sfałszowanego dokumentu w przyszłości (Andrzej Marek. Kodeks karny. Komentarz. LEX, 2010 s. 579). Mając na uwadze, iż podrobione czeki zostały niezwłocznie wykorzystane do dokonania wypłat z rachunków osób uprawnionych. Mając na uwadze, nie ulega zatem wątpliwości, iż działanie to wyczerpało znamiona powyższego przepisu.

Oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał również znamiona przestępstwa z art. 310 § 2 k.k., które polega puszczeniu w obieg pieniądza, innego środka płatniczego lub dokumentu określonego w § 1, a także przyjęcia, przechowania, przewożenia, przenoszenia go w takim celu albo udzielenia pomocy do jego zbycia lub ukrycia.

Przez „puszczenie w obieg” należy rozumieć przekazanie innej osobie lub instytucji, przy czym cel tego działania nie należy do istoty przestępstwa. Puszczeniem w obieg jest np. wręczenie fałszywego pieniądza jako prezentu, dokonanie nim zapłaty za towar lub usługę, posłużenie się sfałszowanym dokumentem w stosunkach gospodarczych itp. Dla przyjęcia, iż wypełniono znamiona czyny stypizowanego w art. 310 § 2 k.k. obojętnym pozostaje, czy puszczający w obieg podrobiony pieniądz otrzymał zań jakiś ekwiwalent, czy też nie (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 27 kwietnia 1995 r., II AKr 101/95, OSA 1997, nr 3, poz. 10). Z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że podrobione czeki zostały wykorzystane do dokonania wypłat z rachunków osób uprawnionych, zatem nie ulega wątpliwości, iż zostały one puszczone w obieg.

Wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego jednoznacznie wskazują na to, że oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w szczególności z P. C., zaś wynikiem tego współdziałania było wypłacanie przez P. C. pieniędzy w placówkach pocztowych na podstawie podrobionych przez oskarżonego czeków, jak również usiłowanie doprowadzenia do wypłaty środków na podstawie podrobionego czeku nr (...).

Użycie sfałszowanych dokumentów lub wypełnionego blankietu może być sposobem dokonania jednego z przestępstw przeciwko mieniu lub obrotowi gospodarczemu, w szczególności oszustwa z art. 286 § 1 k.k. W niniejszej sprawie należało przyjąć kumulatywną kwalifikację czynów oskarżonego również na podstawie art. 286 § 1 k.k. Istotą przestępstwa określonego w tym przepisie jest doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia tej osoby w błąd w celu uzyskania korzyści majątkowej. Wprowadzenie w błąd polega na wywołaniu u konkretnego podmiotu nieodpowiadające prawdzie wyobrażenie o istniejącym stanie rzeczy. Natomiast z punktu widzenia strony podmiotowej dla przypisania czynu z art. 286 § 1 k.k. miarodajne jest ustalenie, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim uzyskania korzyści majątkowej, szczególnie zabarwionym, obejmującym zarówno cel, jak i sposób działania (A. Zoll „Komentarz do kodeksu karnego. Część szczególna”, t. 3, s. 301; postanowienie SN z dnia 4.01.2011 r., III KK 181/10).

Z poczynionych ustaleń wynika, że działanie opisane w punktach I-III części wstępnej wyroku przyświecało celowi uzyskania środków finansowych na podstawie podrobionych czeków, przy dysponowaniu pełną wiedzą o tym, iż wypłaty dokonane przez nich na podstawie podrobionych czeków obciążą rachunki pokrzywdzonych. W przypadku czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego poczyniono ustalenia, iż oskarżony dokonał czynu bez udziału innych osób. Natomiast w przypadku przypisanych oskarżonemu czynów opisanych w punktach II-III części wstępnej wyroku oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami w szczególności taki sposób działania wynika z wyjaśnień oskarżonego B. Ś. (1). W przypadku zachowania oskarżonego opisane w punkcie II i III tiret drugi części wstępnej wyroku ponad wszelkie wątpliwości doszło do dokonania przestępstwa oszustwa, dokonano bowiem wypłaty środków na podstawie podrobionych czeków. Natomiast, w przypadku przypisanego oskarżonemu zachowania w punkcie III tiret pierwszy części wstępnej wyroku, polegającego na próbie doprowadzenia pracownika Urzędu Pocztowego do wypłaty pieniędzy na podstawie podrobionego czeku nr (...), działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, do wypłaty środków ostatecznie nie doszło, gdyż P. C., którego zadaniem było dokonanie wypłaty na podstawie czeku, opuścił budynek urzędu pocztowego podczas trwania weryfikacji czeku, zatem prawidłowo Prokurator wskazał, iż zachowanie to wyczerpało znamiona m.in. przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. W tym przypadku o zamiarze mającym charakter zamiaru tzw. kierunkowego świadczy okoliczność, iż pracownica Urzędu Pocztowego na żądanie P. C. podjęła czynności weryfikacyjne przede wszystkim na podstawie okazanego przez P. C. dowodu osobistego, zaś działania te poprzedzały bezpośrednio czynność wypłaty środków z rachunku na podstawie czeku.

Mając na uwadze wielość naruszonych przez oskarżonego norm prawnych, Sąd, celem oddania pełnej zawartości kryminalnej czynu, zastosował w kwalifikacji prawnej czynu przepis art. 11 § 2 k.k.

Oskarżony dopuścił się każdego z przypisanych mu czynów, działając w warunkach czynu ciągłego z art. 12 k.k. Zgodnie z art. 12 k.k., dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość pokrzywdzonego. Szereg działań przestępczych oskarżonego polegających na podrobieniu czeku, a następnie puszczeniu ich w obieg lub też usiłowaniu puszczenia w obieg, w przypadku czeku nr (...), zostały, w ocenie Sądu, podjęte w jednolitym zamiarze doprowadzenia do wypłaty pieniędzy na podstawie przedmiotowych czeków z rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych pokrzywdzonych, a także w krótkich odstępach czasu. Należy podzielić stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 października 2000r., sygn II AKa 155/00 (Prok. i Pr. – wkł. 2001/5/21), że „czyn ciągły stanowi realizacje jednorodnych zachowań, tyle że podejmowanych etapowo, niejako na raty. Nie da się wykluczyć, że może chodzić o zachowania typu podstawowego, uprzywilejowanego i kwalifikowanego, a także o formy zjawiskowe lub stadialne jednego typu przestępstwa, jak również przyjęcie kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy, gdy jedno zachowanie wyczerpuje jednocześnie znamiona kilku przepisów. Jeżeli jednak odrębne zachowania realizują odrębne typy przestępstwa, to nie łączy je z góry powzięty zamiar lecz osoba sprawcy. Z góry powzięty zamiar, o którym mowa w art. 12 k.k. musi dotyczyć tego samego czynu”.

W ocenie Sądu, oskarżony dopuścił się popełnienia czynów, opisanych w I-III działając w warunkach ciągu przestępstw z art. 91 § 1 k.k. Czyny te zostały bowiem popełnione w podobny sposób oraz w krótkich odstępach czasu. Z uwagi na powyższe, Sąd uzupełnił opis wskazanych czynów, jak również kwalifikację prawną o przepis art. 91 § 1 k.k.

Sąd stanął na stanowisku, iż czyn oskarżonego B. Ś. (2) stanowił wypadek mniejszej wagi, opisany w art. 310 § 3 k.k., co uprawniało Sąd do zastosowania dobrodziejstwa instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Przestępstwo z art. 310 § 1 k.k. zagrożone jest, w typie podstawowym bardzo surową karą, jako stanowiące poważne niebezpieczeństwo dla gospodarki kraju, ze względu na możliwość zaburzenia bezpieczeństwa obrotu finansowego i zaufania do papierów wartościowych czy dokumentów odpowiadających im rangą. Z powyższych względów stanowi on zbrodnię, przy czym dolna granica kary pozbawienia wolności wynosi 5 lat.

Niemniej jednak kryterium oceny wagi takich czynów winien być stopień zagrożenia danym czynem dla pewności obrotu pieniężnego (por. wyrok SA w Łodzi z 2 marca 2002 r., II AKa 19/02, Prok. i Pr. 2004, nr 5, poz. 29). W doktrynie postuluje się, by przez przypadek mniejszej wagi należy rozumieć nie tylko te zdarzenia, które dotyczą jednego falsyfikatu lub kilku, ale dobrodziejstwem tym należy objąć te wszystkie wyjątkowe okoliczności, które zmniejszają istotnie stopień szkodliwości społecznej konkretnego czynu wypełniającego znamiona art. 310 k.k.(por. J. Skorupka, Przestępstwa fałszowania papierów wartościowych w nowym kodeksie karnym, Prok.i Pr.1998.10.71).

Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem przyjmuje się, że uznanie czynu opisanego w art. 310 § 1 k.k. za wypadek mniejszej wagi powinno opierać się na ocenie wszystkich okoliczności oraz faktów związanych z jego popełnieniem, zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych. Decydują o tym elementy przedmiotowe, jak i podmiotowe, a więc także dotyczące sprawcy, podjętego przez niego sposobu działania, stopnia natężenia złej woli i motywów zachowania. Zatem przy ocenie, czy zachodzi wypadek mniejszej wagi w konkretnej sytuacji faktycznej i prawnej, należy brać pod uwagę przedmiotowo-podmiotowe znamiona czynu, kładąc akcent na te elementy, które są charakterystyczne dla danego rodzaju przestępstwa. Konkludując trzeba stwierdzić, że wypadek mniejszej wagi jest to uprzywilejowana postać czynu o znamionach przestępstwa typu podstawowego, charakteryzująca się przewagą elementów łagodzących o charakterze przedmiotowo-podmiotowym. Spośród elementów strony przedmiotowej czynu istotne znaczenie mają w szczególności: rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo, zachowanie się i sposób działania sprawcy, użyte przez niego środki, charakter i rozmiar wyrządzonej szkody lub grożącej dobru chronionemu prawem, a także czas, miejsce i inne okoliczności popełnionego czynu. Z elementów natomiast podmiotowych rozważenia i oceny wymagają przede wszystkim: stopień zawinienia, motywacja i cel działania (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 21 lipca 2005r., II AKa 147/05, Prok.i Pr.-wkł. 2006/1/28, KZS 2006/1/55) .

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie tak okoliczności podmiotowe, jak i przedmiotowe uzasadniają przyjęcie konstrukcji prawnej wypadku mniejszej wagi. Analizując elementy o charakterze przedmiotowym, Sąd miał na uwadze przede wszystkim sposób popełnienia przypisanego oskarżonemu B. Ś. (1) ciągu przestępstw, jak również ilość zachowań zabronionych. Z pewnością wywołane na skutek działania oskarżonego niebezpieczeństwo nie należało do tego rodzaju działań, jakie zamierzał zwalczać ustawodawca statuując przepis art. 310 § 1 k.k. Zważyć należy także, że w zachowaniu oskarżonego trudno dopatrzyć się wysokiego natężenia złej woli i wysokiego stopnia winy. Zachowania oskarżonego będące przedmiotem niniejszego postępowania, mając na uwadze obecny jego sposób funkcjonowania w społeczeństwie należy uznać za incydentalny wybryk młodego, niedoświadczonego życiowo człowieka, uprzednio nie wchodzącego w konflikt z prawem. Powyższe umożliwiło zastosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary. Wymiar kary pozbawienia wolności nadzwyczajnie złagodzonej za powyższe przestępstwo, zgodnie z dyspozycją art. 60 § 6 punkt 2 k.k. miał wynosić nie mniej niż jedną trzecią dolnej granicy ustawowego zagrożenia,

Sąd zatem wymierzył oskarżonemu karę w punkcie I części dyspozytywnej wyroku na podstawie art. 310 § 1 k.k. w zw. z art. 310 § 3 k.k. w zw. z art. 60 § 1 i 6 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. Zgodnie z dyrektywami zawartymi w art. 53 k.k., sąd wymierzając karę uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynów, których dopuścił się oskarżony Sąd miał na względzie aktualizujące się w przypadku tychże czynów kwantyfikatory społecznej szkodliwości określone w art. 115 § 2 k.k. Przepis ten stanowi, że przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Rozważając stopień winy oskarżonego Sąd miał na uwadze limitującą funkcję winy, która zabezpiecza przed orzekaniem kar niesprawiedliwych, spełniając w ten sposób cel sprawiedliwościowy (por. T. Bojarski (w:) T. Bojarski, A. Michalska- Warias, J. Piórkowska – Flieger, M. Szwarczyk, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2006, s. 114, wyrok SA w Krakowie z dnia 30 czerwca 2011r., II AKa 107/11, KZS 2011/9/42). W doktrynie prawa karnego materialnego wskazuje się, że o stopniu winy decydują m.in. stopień rozwoju intelektualnego sprawcy, jego poziom rozwoju emocjonalnego, doświadczenia życiowego, posiadana wiedza, wiek, normalność sytuacji w jakiej sprawca działał (por. Z. Sienkiewicz (w:) Górniok i in., Kodeks karny, t. I, Komentarz do artykułów 1-116, Gdańsk 2005 t. I, s. 89).

Jako okoliczności wpływające na wyższy wymiar kary Sad miał na uwadze działanie przez oskarżonego wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, ilość zachowań zabronionych, a także wyczerpanie przez oskarżonego znamion kilku przestępstw, skierowanych przeciwko różnego rodzaju dobrom prawnym oraz rozmiar wyrządzonej szkody, które to okoliczności miały wpływ na ocenę stopnia oceny społecznej szkodliwości czynu. Do okoliczności mających wpływ na mniejszy wymiar kary zaliczyć należy uprzednią niekaralność oskarżonego, okres czasu, jaki upłynął od momentu popełnienia przez oskarżonego przypisanych mu przestępstw, a także fakt, że ich ujemne następstwa nie były znaczące. Sąd miał przy tym na uwadze, że oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i w toku procesu okazał skruchę z powodu popełnienia przestępstw, przepraszając pokrzywdzonych, a także postawę pokrzywdzonych D. P. i A. P., którzy oświadczyli, iż w ich ocenie zaproponowana przez Prokuratora kara jest zbyt surowa.

Z uwagi na powyższe, wymierzona oskarżonemu kara pozbawienia wolności stanowi w ocenie Sądu adekwatną reakcję karną na popełniony przez niego ciąg przestępstw.

Mając na uwadze, iż czyn został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – co wynika wprost z brzmienia art. 286 § 1 k.k., Sąd na podstawie art. 33 § 2 k.k. w punkcie II części dyspozytywnej wyroku wymierzył oskarżonemu grzywnę obok kary pozbawienia wolności. Ilość stawek dziennych jest adekwatna do wagi popełnionego przez oskarżonego czynu, natomiast wysokość jednej stawki została w myśl art. 33 § 3 k.k. określona przy uwzględnieniu sytuacji majątkowej i osobistej oskarżonego. W ocenie Sądu, wymierzona oskarżonej za ten czyn kara pozbawienia wolności oraz grzywny jest współmierna do stopnia winy oskarżonej, a także społecznej szkodliwości popełnionego czynu.

Liczbę stawek Sąd ustalił w granicach wskazanych w tym przepisie, w oparciu o wskazane powyżej ogólne dyrektywy wymiaru, kwotę jednej stawki z kolei zgodnie z art. 33 § 3 k.k., tj. mając na uwadze dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe oraz okoliczność, że stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2.000 złotych.

Sąd w punkcie III części dyspozytywnej wyroku orzekł o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego B. Ś. (1). Art. 69 § 1 k.k. stanowi, że Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. W ocenie Sądu, ocena właściwości i warunków osobistych oskarżonego przemawia za powzięciem przekonania przez Sąd, że w przyszłości będzie on przestrzegał porządku prawnego i unikał popełniania przestępstw. Sąd wziął również pod uwagę postawę oskarżonego, który przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył szczegółowe wyjaśnienia. Ustalając okres próby, Sad miał na uwadze treść art. 70 § 1 pkt 1 k.k., z którego wynika, że okres próby w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wynosi od 2 do 5 lat.

Orzeczenie wobec oskarżonego wnioskowanych przez oskarżyciela publicznego bezwzględnych kar pozbawienia wolności stanowiłoby nadmierną i surową represję będącą wyrazem źle pojmowanej funkcji sprawiedliwościowej prawa karnego, pozbawioną celów utylitarnych, nieuzasadnioną zarówno w kontekście opisanych powyżej dyrektyw wymiaru kary, jak i całokształtu reguł wynikających z Kodeksu karnego dotyczących zasad wymiaru kary i stosowania przewidzianych w tym kodeksie środków reakcji na czyn zabroniony. Podkreślenia wszak wymaga, że art. 58 § 1 k.k. ustanawia zasadę traktowania bezwzględnej kary pozbawienia wolności jako ultima ratio. Dyrektywa ustanawiająca prymat kar wolnościowych w stosunku do bezwzględnego pozbawienia wolności stanowi wyraz konstytucyjnej zasady proporcjonalności, jest także powszechnie stosowana w ustawodawstwie państw europejskich. Sądowy wymiar kary kształtują zasady: względnej swobody sądu przy wymiarze kary, humanitaryzmu, indywidualizacji kar i środków karnych, a także preferencji kar i środków nieizolacyjnych, która jest jedną z wiodących zasad obowiązującego kodeksu karnego.

Sąd w oparciu o przepis art. 72 § 2 k.k. w punkcie IV części dyspozytywnej wyroku zastosował wobec oskarżonego środek probacyjny i zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu A. B. w kwocie 800 zł w terminie miesiąca od uprawomocnienia się wyroku. Sąd miał przy tym na uwadze, że oskarżony naprawił już szkodę wyrządzoną pozostałym pokrzywdzonym. Orzeczenie to dodatkowo będzie służyć realizacji celów indywidualno-prewencyjnych wobec oskarżonego.

Orzeczenie zawarte w punkcie V części dyspozytywnej wyroku Sąd wydał w oparciu o w oparciu o dyspozycję art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U.2014.635 j.t.) oraz § 14, § 16 w zw. z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 roku, poz. 461 j.t.).

Na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 633 k.p.k. Sąd w punkcie VI części dyspozytywnej wyroku zasądził od oskarżonego B. Ś. (1) na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe. Wysokość opłaty wymierzonej oskarżonemu B. Ś. (1) wynika z treści art. 2 ust. 1 punkt 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (t. j. Dz. U. z 1983r., nr 49, poz. 223 z późn. zm).