Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V ACa 490/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Zbigniew Koźma (spr.)

Sędziowie:

SA Maria Sokołowska

SA Artur Lesiak

Protokolant:

st. sekretarz sądowy Żaneta Dombrowska

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2014 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa K. H.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 19 lutego 2014 r. sygn. akt I C 538/12

I. oddala apelację;

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.700 (dwa tysiące

siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy

UZASADNIENIE

Powód K. H. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A, w W. kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 6 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód podał, iż w dniu 13 września 2005 roku w miejscowości D. jego żona U. H. zmarła na skutek obrażeń ciała doznanych w wypadku. Sprawca zdarzenia został uznany winnym spowodowania katastrofy w ruchu lądowym, a pojazd sprawcy wypadku w dacie zdarzenia posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym (...) S.A, w W.. Powód podał, iż więź łącząca go z żoną była niezwykle silna. Powód wskazał, iż znał swoją żonę od dzieciństwa, ich zaręczyny były wielkim świętem dla nich i ich rodzin, które się znały. Dzień ślubu powód wspomina jako najpiękniejszy dzień swojego życia. Powód wskazał, iż żona była świadoma jego choroby i wzięła odpowiedzialność za opiekę nad nim, wspierała go w chorobie, która stale się pogłębiała. Powód podał, iż przez 11 lat małżeństwa spędzili z żoną wiele cudownych chwil których nic nie jest w stanie mu zastąpić. Jego życie od śmierci żony diametralnie się zmieniło. Śmierć żony była dla niego ogromną tragedią, odebrała mu marzenia i nadzieję na spokojną starość, życie stało się dla niego jałowe.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany przytoczył przede wszystkim argumentację prawną powołując się na niezasadność roszczenia powoda. Pozwany podał, iż odszkodowanie z powodu czynu niedozwolonego przysługuje wyłącznie poszkodowanemu, tj. osobie przeciwko której czyn ten został skierowany. Ponadto pozwany wskazał, iż przed nowelizacją kodeksu cywilnego w 2008 roku orzecznictwo sądowe i piśmiennictwo nie dawało podstawy prawnej dla roszczeń o zadośćuczynienie w razie śmierci bezpośrednio poszkodowanego, argumentując zasadę kompensacji jedynie dla bezpośrednio poszkodowanego. Pozwany stanął zatem na stanowisku, że brak jest podstaw prawnych do przyznania powodowi odpowiedniego zadośćuczynienia.

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2014 r. Sąd Okręgowy w B. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 100.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 6 sierpnia 2012 r. do dnia zapłaty, rozstrzygnął o kosztach procesu, następująco uzasadniając rozstrzygniecie:

W dniu 13 września 2005 roku w miejscowości D. kierujący samochodem ciężarowym marki I. o nr rej. (...), M. K. spowodował katastrofę w ruchu lądowym, czym doprowadził do zderzenia z autobusem (...), w wyniku którego śmierć poniosła pasażerka autobusu U. H.. Sprawca zdarzenia prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w B. III Wydział Karny z dnia 27 lipca 2006 roku, sygn. akt III K (...) został uznany za winnego popełnienia czynu z art. 173 § 4 k.k. Pojazd sprawcy wypadku w dacie zdarzenia objęty był obowiązkowym ubezpieczeniem OC w (...) S.A.

Powód jest osobą schorowaną. Z powodu stanu psychicznego po omdleniu w dniu pogrzebu żony korzystał z pomocy w szpitalu(...) szpitala w okresie od 13 do 16 września 2005 roku z rozpoznaniem (...), po ostrej sytuacji stresowej - śmierci żony.

W dniu 20 grudnia 2010 roku trafił do Szpitala (...) im. (...)

J. w B. z rozpoznaniem „stan po ataku(...)". W okresie od 9 maja 2010

roku do 14 maja 2010 roku powód leczony był w Klinice (...) z Pododdziałem

(...) (...) Szpitala (...) z (...) w B.,

(...)

(...)

(...)

(...).

Więź łącząca powoda z żoną U. H. była niezwykle silna. Znali się od dzieciństwa, ich zaręczyny były wielkim świętem dla nich i ich rodzin. Powód dzień ślubu wspomina jako najpiękniejszy dzień swojego życia. Żona była świadoma tego, że powód cierpi na wiele schorzeń, w tym (...) i wzięła na siebie odpowiedzialność za opiekę nad nim, wspierała go w chorobie, która stale się pogłębiała. Powód ze swoją żoną stanowili kochające się i bardzo zgodne małżeństwo, które razem spędzało czas wolny, snuło plany na przyszłość i opiekowało się sobą wzajemnie. Małżonkowie wyjeżdżali razem nad morze, na wycieczki rowerowe, to żona namawiała powoda na różne aktywności. Zmarła opiekowała się powodem, pilnowała, aby regularnie chodził do lekarza, pomagała mu się umyć, uczesać, dbać o siebie.

Żona powoda - U. H. zginęła w dniu swoich urodzin, w dniu wypadku kończyła 31 lat. Śmierć żony była dla powoda ogromną tragedią która odebrała mu marzenia i nadzieję na spokojną starość. Od śmierci żony życie powoda diametralnie się zmieniło, stało się dla niego jałowe. Przez 11 lat małżeństwa spędzili ze sobą wiele cudownych chwil, których nic nie jest w stanie powodowi zastąpić. Powód prawie codziennie chodzi na cmentarz, gdzie znajduje się grób jego żony. Obecnie z uwagi na stan zdrowia, problemy z kręgosłupem powód potrzebuje pomocy i opieki w codziennym życiu, przy wynoszeniu popiołu z pieca, sprzątaniu, której wcześniej udzielała mu żona. Po śmierci żony powodowi było bardzo ciężko, początkowo niedowierzał w to co się stało, następnie zamknął się w sobie, zażywa leki (...) przepisywane przez neurologa.

Aktualnie nie nastąpiła poprawa nastroju u powoda, nadal ma problemy ze spaniem w nocy. Śmierć żony wywołała u powoda stan(...)

(...)

Po przeprowadzeniu przez stronę pozwaną postępowania likwidacyjnego, powód pismem z dnia 29 czerwca 2012 roku zwrócił się do pozwanego o wypłatę kwoty 150.000 zł tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią bezpośrednio poszkodowanej - U. H.. W odpowiedzi na powyższe pozwany pismem z dnia 11 września 2012 roku odmówił wypłaty żądanej kwoty, uzasadniając takie stanowisko brakiem podstawy prawnej żądania powoda.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o przedstawione przez strony dokumenty, a także na podstawie zeznań świadka oraz strony powodowej.

Sąd ten uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zebrane w sprawie, albowiem zostały sporządzone we właściwej formie, przewidzianej dla tego typu dokumentów. Były przejrzyste i jasne. Ich autentyczność nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka A. B. w zakresie funkcjonowania w

życiu codziennym powoda, jego stanu psychicznego przed oraz po śmierci żony, albowiem były one jasne, logiczne i współgrały z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Świadek A. B. przyznała, iż powód tworzył ze zmarłą szczęśliwe małżeństwo, natomiast aktualnie ma problemy z radzeniem sobie w obecnej sytuacji, zarówno natury psychologicznej jak i w kwestii wykonywania różnych czynności dnia codziennego. Świadek wskazała także, iż powód bardzo ciężko przeżył sam moment dowiedzenia się o tragicznym wypadku oraz okres żałoby, który dla niego tak naprawdę się nie skończył.

Podobnie Sąd przyznał walor wiarygodności zeznaniom powoda K. H., albowiem nie było podstaw odmówić im prawdziwości.

Sąd w swojej ocenie oparł się przede wszystkim na w pełni wiarygodnej opinii sporządzonej przez biegłego sądowego w dziedzinie (...). Przedmiotowa opinia powstała na podstawie wywiadu, badania powoda, a także danych zawartych w aktach sprawy. Wnioski opinii były jasne, logiczne i wyczerpująco uzasadnione, przy czym opinia sporządzona została zgodnie z zasadami fachowej wiedzy i doświadczenia. Wskazane wyżej względy przemawiają za wiarygodnością opinii sądowej wydanej w sprawie, która kompleksowo obrazuje aktualny stan psychiczny powoda. Opinia sporządzona przez biegłego z zakresu (...) pozwoliła w sposób jednoznaczny ustalić związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wypadkiem a doznanymi przez powoda cierpieniami wynikającymi ze śmierci osoby najbliższej. Na rozprawie w dniu 19 lutego 2014 roku biegły podtrzymał w całości opinię z dnia 13 września 2013 roku. Biegły wskazał, iż czynnikiem uwalniającym (...) u powoda była niewątpliwie śmierć jego żony. Skargi i leczenie pacjenta występowały do niespełna 2 lat. Biegły przyznał, iż okres żałoby przyjmuje się, że trwa ok. 6 miesięcy, natomiast po tym okresie trzeba już przedefiniować okres żałoby na (...) osobowości, które mogą być rozpoznane dopiero po upływie 2 lat leczenia,

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powód swoje roszczenie opierał o treść art. 24 kc w zw. z art. 448 kc domagając się zasądzenia na swoją rzecz odpowiedniego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w związku z tragiczną śmiercią żony co stanowi naruszenie dobra osobistego powoda w postaci więzi emocjonalnej. Powód dochodził zadośćuczynienia w związku z wypadkiem z dnia 13 września 2005 roku.

Dla porządku warto dodać, że pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności cywilnej za skutki przedmiotowego wypadku komunikacyjnego, w którym zginęła U.

H.. Kwestia ta nie była objęta sporem. Pozwany nie zgadzał się jedynie z zasadnością żądania zadośćuczynienia na rzecz pośrednio poszkodowanego, bowiem w ocenie pozwanego z uwagi na stan prawny obowiązujący w chwili wypadku, roszczenie powoda o zadośćuczynienie na podstawie art. 24 kc. w zw. z art. 448 kc. nie zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem strony pozwanej z uwagi na datę deliktu (13 września 2005 r.) i brak obowiązywania wówczas przepisu art. 446 § 4 k.c. nie ponosi ona odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych powoda. Strona pozwana wyraziła stanowisko, iż zakres przysługujących świadczeń odszkodowawczych dla osób uprawnionych po śmierci poszkodowanego został wyczerpująco uregulowany w art. 446 kc. Nowelizacja kodeksu cywilnego w 2008 roku wprowadzająca art. 448 § 4 kc była krokiem dla poszerzenia możliwości kompensacji uszczerbku niemajątkowego, jednak, zdaniem pozwanego, dla jego dochodzenia przed nowelizacją kodeksu cywilnego w 2008 roku brak jest podstaw prawnych.

Z takim poglądem nie sposób się zgodzić. W ocenie Sądu powód prawidłowo powołał się na wypracowane w judykaturze stanowisko, wskazujące jednoznacznie na to, że osoby najbliższe poszkodowanego, zmarłego w wyniku wypadku komunikacyjnego, mogą dochodzić zadośćuczynienia na podstawie przepisu art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c, jeśli delikt miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Tytułem wyjaśnienia podstawy prawnej roszczenia wskazać należy, że Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 października 2010 r. (III CZP 76/10, LEX nr 604152) wskazał, iż najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k,c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Stanowisko to zostało potwierdzone w kolejnych wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r. (J7 CSK 248/10 LEX nr 785681), z dnia 11 maja 2011 r. (I CSK 521/10 LEX nr 1084685) oraz w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. (/// CZP 32/11, LEX nr 950584). Ponadto w przedmiotowej uchwale z dnia 13 lipca 2011 roku Sąd Najwyższy wskazał, że przepis art. 446 § 4 k.c. nie uchylił art. 448, jego dodanie było natomiast wyrazem woli ustawodawcy zarówno potwierdzenia dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie obowiązujących przed jego wejściem w życie przepisów, jak i ograniczenie kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia do najbliższych członków rodziny. (...).

Jednocześnie w odniesieniu do argumentacji pozwanego o braku legitymacji biernej ubezpieczyciela w przypadku szkody niemajątkowej doznanej przez osobę poszkodowaną

pośrednio wskazać należy, że o istnieniu podstaw odpowiedzialności ubezpieczyciela za skutki zdarzeń sprzed dnia 3 sierpnia 2008 r. w odniesieniu do osób najbliższych zmarłego poszkodowanego przesądziły ostatecznie uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 7 listopada 2012 r. (/// CZP 67/12, Lex nr 1230027), oraz uchwała z dnia 20 grudnia 2012 r. (III CZP 93/12, www.sn.pl), w których Sąd Najwyższy wskazał, iż przepis artykułu 34 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - w brzmieniu sprzed 11 lutego 2012 r. -oraz znajdujący w sprawie zastosowanie przepis § 10 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 marca 2000 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów nie wyłącza z zakresu ochrony ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. (tak też wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 2013-06-14 IACa 539/13 LEXnr 1369453)

Reasumując wskazać należy, że jeżeli przez śmierć danej osoby zostaje naruszone własne dobro osobiste jej najbliższych w postaci prawa do więzi rodzinnej dopuszczalne jest udzielenie ochrony na ogólnej podstawie art. 448 k.c. Zadośćuczynienie jest w tym wypadku instrumentem umożliwiającym wyrównanie własnej szkody niemajątkowej osoby bliskiej zmarłego. Przechodząc do kwestii „odpowiedniego" zadośćuczynienia, zaznaczyć należy, iż zgodnie z przepisem art. 448 kc, sąd może przyznać odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę osobie, której dobro osobiste zostało naruszone. Określając wysokość zadośćuczynienia, o którym mowa w omawianym przepisie, należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej przez pokrzywdzonego krzywdy. Należą do nich przede wszystkim rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, wiek pokrzywdzonego, cierpienie, ból i poczucie osamotnienia oraz pustki po śmierci najbliższego członka rodziny, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał znaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03.06.2011 roku, III CSK 279/10, Lex nr 898254).

Po wyjaśnieniu podstawy prawnej roszczenia stwierdzić należy, iż w ocenie Sądu,

w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, należało dojść do przekonania, że powód doznał krzywdy na skutek naruszenia jego dobra osobistego jakim była więź emocjonalna łącząca go ze zmarłą żoną. Powód skutecznie wykazał, iż relacja z żoną była silna, oparta na wzajemnym przywiązaniu i miłości. Biegły w swej opinii jednoznacznie wskazał, iż śmierć żony wywołała u powoda stan depresyjny z zaburzeniami adaptacyjnymi pod postacią wycofania społecznego. Skargi i leczenie powoda występowały do niespełna 2 lat po śmierci żony. Biegły przyznał, iż okres żałoby przyjmuje się, że trwa ok. 6 miesięcy, natomiast po tym okresie trzeba już przedefiniować okres żałoby na (...) które mogą być rozpoznane dopiero po upływie 2 lat leczenia, natomiast powód przerwał leczenie przed upływem tego okresu, wskutek czego trudno wskazać jednoznacznie czy wystąpił trwały uszczerbek na zdrowiu. Na podstawie dokumentacji (...)należy przyjąć wygaśnięcie przedłużonej reakcji depresyjnej po 10 kwietnia 2007 roku. (...) (...). Biegły nie był wprawdzie w stanie jednoznacznie określić, czy zaburzenia emocjonalne, jakie wystąpiły u powoda, spowodowały u niego długotrwały lub trwały uszczerbek na zdrowiu z uwagi na fakt przerwania leczenia przez powoda przed upływem dwóch lat, natomiast trwałość zaburzeń osobowości można stwierdzić po upływie dwóch lat, jednakże biegły nie wskazał, iż choroba powoda minęła i nie wróci.

Z tego względu, przy uwzględnieniu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w ocenie Sądu oczywistym pozostaje, że powód na skutek ustania więzi emocjonalnej z żoną cierpiał i nadal cierpi (...), a zatem krzywda po jego stronie niewątpliwie wystąpiła. Ponadto ból i poczucie osamotnienia oraz pustki po śmierci najbliższej mu osoby nadal są aktualne, czy powód nie potrafi odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Cierpienie jakie dotknęło powoda nie było także zwyczajową żałobą, odczuwaną przez osobę bliską, gdzie naturalne jest, że osoba taka odczuwa w określony sposób śmierć bliskiego, jednak zazwyczaj emocje takie nie prowadzą do zaburzeń o przewlekłym charakterze. (...)

przypadkach. Poza wszelkimi wątpliwościami zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uzasadnia żądane roszczenie. Przyczyną dla której Sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości była opinia biegłego sądowego z dziedziny (...) o stanie zdrowia powoda, a w szczególności jego reakcja po śmierci żony.

Jedynie tytułem uzupełnienia wskazać należy, iż powód jest osobą schorowaną, w związku z czym zmarła żona była dla niego dużym oparciem i pomocą w codziennym życiu. Cierpienie powoda ma zatem charakter wyjątkowy, bowiem został on pozbawiony nie tylko miłości, ciepła i uczucia swojej żony, ale także realnego wsparcia w zwykłych czynnościach dnia codziennego, z którymi większość dorosłych osób radzi sobie samodzielnie, natomiast w małżeństwie K. H., takiego wsparcia udzielała mu żona U. H. z uwagi na jego schorzenia. W związku z powyższym osamotnienie i zagubienie powód może odczuwać ze wzmożoną siłą.

Podstawą tego roszczenia było zadośćuczynienie za krzywdę, której doznał powód wskutek wypadku w którym zginęła jego żona. W ocenie Sądu, zasądzona kwota będzie adekwatna do cierpień psychicznych, jakich powód doznał na skutek śmierci żony i tym samym najbliższej osoby.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art 24 kc w zw. z art. 448 kc. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami od dnia 6 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty - na zasadzie art. 817 kc. Początkowy dzień naliczania odsetek został ustalony na termin 30 dni od daty zgłoszenia roszczenia pozwanemu, które nastąpiło pismem z dnia 29 czerwca 2012 roku (pozwany odebrał je 5 lipca 2012 roku), stąd też ostateczny termin na wypłatę należnego powodowi zadośćuczynienia upłynął w dniu 5 sierpnia 2012 roku.

Zgodnie z art, 98 § 1 kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z racji tego, iż pozwany przegrał niniejszą sprawę w całości, Sąd na mocy przytoczonego przepisu i § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity - Dz. U. 2013 r., poz. 490) zasądził od niego na rzecz powoda kwotę 8,617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które składają się opłata sądowa wniesiona w niniejszej sprawie w wysokości 5.000 zł oraz kwota 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (punkt 2 wyroku),

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity - 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w B. kwotę 979,26 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym wynagrodzenia biegłego powiększonego o koszty nadesłania dokumentacji medycznej przez placówki medyczne w niniejszej sprawie (punkt 3 wyroku).

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją pozwany, który zarzucił naruszenie prawa materialnego: art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. przez uznanie, że śmierć żony powoda naruszyła jego dobra osobiste oraz że zostały spełnione przesłanki zasądzenia zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi, art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, regulującego odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń w ramach umowy gwarancyjnej odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, a także zarzucił naruszenie prawa procesowego art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wskutek uznania, że wskutek śmierci żony powoda nastąpiło naruszenie jego dóbr osobistych w postaci zerwania więzi emocjonalnej, rodzinnej, która podlega ochronie przyznaniem zadośćuczynienia oraz uznania, że zostały spełnione przesłanki zasądzenia

zadośćuczynienia. Powołując się na te zarzuty pozwany wniósł o zmianę tego wyroku i oddalenie powództwa lub o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Apelacja pozwanego nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia Sądu I instancji dokonane w sprawie oraz wyciągnięte na podstawie tych ustaleń wnioski, czyniąc z nich integralną część swoich ustaleń.

Jako chybiony należy ocenić zarzut apelacji naruszenia zaskarżonym wyrokiem art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. W tym zakresie wbrew odmiennym twierdzeniom apelacji stwierdzić należy, iż Sąd I instancji trafnie zastosował wskazane w apelacji

przepisy prawa materialnego prawidłowo przyjmując, że przed nowelizacją art. 446 k.c. te właśnie przepisy stanowiły podstawę do dochodzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią osoby bliskiej, powołując się na liczne orzeczenia Sądu Najwyższego akceptujące ten pogląd. Sąd Apelacyjny również ten pogląd w pełni podziela, jak też stanowisko Sądu Okręgowego co do braku podstaw do wyłączenia odpowiedzialności pozwanego w niniejszej sprawie w oparciu o art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Sąd I instancji odrzucając możliwość przyjęcia wyłączenia odpowiedzialności pozwanego w oparciu o ten przepis odwołał się do argumentacji zawartej w uchwałach Sądu Najwyższego odnoszących się do tej kwestii. Sąd Apelacyjny również i tę argumentację w pełni podziela uznając, że powód może skutecznie dochodzić swoich roszczeń w związku ze śmiercią małżonki w stosunku do pozwanego w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego.

Jako niezasadny ocenić też należy zarzut dokonania przez Sąd Okręgowy dowolnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Zdaniem Sądu Apelacyjnego wbrew odmiennym twierdzeniom apelacji przeprowadził bowiem w niniejszej sprawie wyczerpujące postępowanie dowodowe, nie dopuszczając się przy ocenie dowodów naruszenia zasady ich swobodnej oceny wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że Sąd Okręgowy nie uwzględnił należycie przy dokonywaniu ustaleń w sprawie opinii biegłego (...), bowiem Sąd ten szczegółowo przeanalizował wynikające z opinii okoliczności dotyczące (...) powoda po śmierci żony, zarówno uwarunkowane niekorzystnym podłożem osobowościowym, brakiem leczenia i małą aktywnością społeczną, jak też nie mające takich uwarunkowań. Przy czym wbrew odmiennej argumentacji apelacji skarżącego stwierdzić należy, że w przypadku powoda, uwzględniając jego stan zdrowia oraz to, że zmarła żona była dla niego oparciem i pomocą w codziennym życiu, kwota 100.000 złotych została prawidłowo uznana przez Sąd I instancji za adekwatną do doznanych cierpień wskutek zerwania więzi emocjonalnej z żoną po jej śmierci.

Z kolei zważywszy na okoliczność, że wysokość kwoty zadośćuczynienia należnego powodowi była już uzasadniona w dacie wezwania pozwanego przez powoda do jej zapłaty, zasadnym było określenie w zaskarżonym wyroku wymagalności odsetek

ustawowych od zasądzonego zadośćuczynienia po upływie 30 dni od daty zgłoszenia roszczenia przez powoda pozwanemu, co czyni niezasadnym zarzut zasądzenia na rzecz powoda nadmiernych odsetek ustawowych oraz bezpodstawnego wzbogacenia powoda z tego tytułu (art. 481 k.c.).

Z powyższych względów uznając apelację pozwanego za niezasadną Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. ją oddalił. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na mocy art. 98 k.p.c.