Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Barbara Frankowska

Sędziowie: SO Anna Harmata

SO Anna Walus-Rząsa (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Kamuda

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2015 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: (...) Spółka Akcyjna we W.

przeciwko: A. P.

o zwolnienie od egzekucji

na skutek zażalenia pozwanego na pkt II postanowienia Sądu Rejonowego w Krośnie V Wydziału Gospodarczego z dnia 2 października 2014 r., sygn. akt V GC 33/14

postanawia:

1.zmienić pkt II zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że: zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej we W. na rzecz pozwanego A. P. kwotę 3.617 zł ( trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego,

2.zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 310 zł ( trzysta dziesięć złotych) tytułem kosztów procesu w postępowaniu zażaleniowym, w tym kwotę 150 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 2.10.2014r. Sąd Rejonowy w Krośnie V Wydział Gospodarczy umorzył postępowanie ( pkt I ) i zniósł wzajemnie koszty postępowania ( pkt II) .

Z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że powód w pozwie skierowanym przeciwko pozwanemu wniósł o zwolnienie od egzekucji pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...), zajętego u dłużnika (...) Sp. z o.o. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Krośnie M. M., podając, że pojazd ten jest jego własnością.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że dłużnik zawarł z nim umowę kredytu na zakup powyższego pojazdu, zaś zabezpieczeniem umowy kredytu była umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie zawarta w dniu 11.07.2012r.

Pismem z dnia 4.12.2013r. Komornik zawiadomił powoda o zajęciu całego pojazdu , w trakcie prowadzonego przeciwko dłużnikowi z wniosku pozwanego, postępowania egzekucyjnego . Powód w dniu 17.12.2013r. wystąpił do pozwanego z wnioskiem o odstąpienie od egzekucji, informując także w tym dniu Komornika o przewłaszczeniu pojazdu .

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa, zrzucając , ze powód w piśmie z 17.12.2013r. nie sprecyzował czy jest właścicielem całego pojazdu, czy też jego współwłaścicielem w 49/100 częściach.

Pozwany ograniczył egzekucję, a Komornik postanowieniem z 7.01.2014r. umorzył postępowanie co do udziału w 49/100 części ruchomości.

Dopiero pismem z 22.01.2014r. powód poinformował pozwanego, że jest właścicielem całego pojazdu, w efekcie czego pozwany złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego - co nastąpiło postanowieniem Komornika z dnia 14.03.2014r.

Powód pismem z dnia 8.07.2014r. wobec umorzenia postępowania egzekucyjnego cofnął pozew, wnosząc o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania z uwagi na umorzenie egzekucji po wytoczeniu powództwa.

Pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 2.10.2014r. wyraził zgodę na cofnięcie pozwu i wniósł o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Wobec cofnięcia pozwu i wyrażeniu zgody na jego cofnięcie przez pozwanego Sąd Rejonowy umorzył postępowanie na podstawie art. 355 § 1 kpc ( pkt I postanowienia).

O kosztach postepowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 kpc – znosząc je wzajemnie ( pkt II postanowienia) .

Sąd Rejonowy przyjął, że w niniejszej sprawie brak podstaw do obciążenia kosztami postępowania jednej ze stron.

Pozew w sprawie został wniesiony 10.01.2014r. a wniosek pozwanego o wszczęcie egzekucji wpłynął do Komornika 6.11.2013r. Pismem z 17.12.2013r. powód poinformował pozwanego, że jest właścicielem pojazdu na mocy umowy przewłaszczenia, dołączając umowę przewłaszczenia i wezwał pozwanego do odstąpienia od egzekucji.

Pozwany pismem z 30.12.2013r. , które wpłynęło do Komornika 7.01.2014r. wniósł o umorzenie egzekucji co do udziału 49/100 części ruchomości, a Komornik postanowieniem z 7.01.2014r. umorzył egzekucję w tej części.

Pozwany otrzymał dokumenty w przedmiocie własności całego zajętego pojazdu dopiero w ślad za pismem powoda z 22.01.2014r., a konsekwencją tego było złożenie przez pozwanego do Komornika wniosku z 30.01.2014r. o umorzenie postępowania - co spowodowało jego umorzenie przez Komornika 14.03.2014r.

Zdaniem Sądu Rejonowego w zaistniałej sytuacji należało zastosować zasadę wzajemnego zniesienia kosztów postępowania albowiem obie strony postępowania wykazały brak należytej staranności w postępowaniu mającym na celu wyjaśnienie stanu faktycznego. Powód do pisma z 17.12.2013r. , w którym wskazuje siebie jako właściciela zajętego pojazdu dołączył jedynie umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie, z której nie wynika, że umowa kretytu została wypowiedziana. Pozwany mógł więc mieć uzasadnione wątpliwości co do tego, czy powód jest właścicielem całego pojazdu. Z drugiej jednak strony ani z akt sprawy ani z akt komorniczych nie wynika aby pozwany starał się tą okoliczność wyjaśnić.

Zażalenie na powyższe postanowienie w zakresie wzajemnego zniesienia kosztów postępowania złożył pozwany.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:

1)  naruszenie art. 100 kpc – poprzez jego zastosowanie w niniejszej sprawie i wzajemne zniesienie kosztów postępowania, podczas gdy nie zachodziła przesłanka w postaci częściowego uwzględnienia żądań stron postępowania,

2)  naruszenie art. 203 § 2 kpc w zw. z art. 98 § 1 i 2 kpc – poprzez jego niezastosowanie i niezasądzenie od powoda, który cofnął pozew, na rzecz pozwanego kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego, pomimo że powód cofając pozew jest stroną przegrywającą sprawę, a co za tym idzie obowiązany jest zwrócić przeciwnikowi koszty zastępstwa procesowego.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

2) zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postepowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W szczególności pozwany wskazał, że z treści art. 100 kpc wynika, że zasada wzajemnego zniesienia kosztów ma zastosowanie w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań.

Skoro Sąd umorzył postępowanie w niniejszej sprawie a podstawą umorzenia nie było uwzględnienie żądań stron postępowania – brak było podstaw do zastosowania przez Sąd zasady wzajemnego zniesienia kosztów. Pozwany zarzucił, że zastosowanie zasady wzajemnego zniesienia kosztów procesu może mieć miejsce, gdy obie strony procesu w równym stopniu wygrały i przegrały proces. W orzecznictwie przyjmuje się, że podstawy do wzajemnego zniesienia kosztów będą zachodziły jedynie wówczas gdy żądanie zostanie uwzględnione w około połowie, przy mniej więcej równej wysokości kosztów poniesionych przez każdą ze stron . Brak więc należytej staranności w postępowaniu mającym na celu wyjaśnienie spornego stanu faktycznego- nie stanowi przesłanki z art. 100 kpc.

Brak wyjaśnienia przez powoda w piśmie z 17.12.2013r. czy jest właścicielem czy współwłaścicielem pojazdu marki F. (...) nr rej. (...) i załączenie do tego pisma jedynie umowy przewłaszczenia, z której wynikało, że powodowi przysługuje prawo własności w 49/100 części pojazdu spowodowało, że pozwany wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego co do tego udziału. Cofając pozew powód nie znalazł się w sytuacji zaspokojenia roszczenia po wytoczeniu powództwa. W chwili wniesienia pozwu powództwo było bezzasadne ponieważ powód nie uzewnętrznił swego stanu własności pojazdu. Dopiero po wniesieniu pozwu powód ujawnił stan własności, wskutek czego pozwany złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego co do pojazdu już w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powoda zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezspornym był fakt , że powoda wiązała z dłużnikiem (...) Spółką z o.o. w K. umowa kredytu na zakup pojazdu samochodowego, którego zabezpieczeniem była umowa przewłaszczenia z dnia 20.07.2012r.

Dnia 4.12.2013r. Komornik Sądowy M. M. zawiadomił powoda o zajęciu całego pojazdu w trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużnikowi z wniosku pozwanego.

Pismem z 17.12.2013r. powód wystąpił do pozwanego o odstąpienie od egzekucji i do pisma tego załączył umowę przewłaszczenia. Ponieważ z umowy przewłaszczenia wynikało, że powodowy Bank jest współwłaścicielem pojazdu w 49/100 części, pozwany wniósł o umorzenie egzekucji w tej części – co nastąpiło postanowieniem Komornika z 7.01.2014r.

Pomimo powyższego powód wystąpił z pozwem skierowanym przeciwko pozwanemu o zwolnienie od egzekucji całego pojazdu.

Powód dopiero do pisma z 22.01.2014r. skierowanego do pozwanego załączył kopię wypowiedzenia umowy kredytowej, z którego wynika, że prawo własności całości pojazdu przeszło na Bank. Przy czym wypowiedzenie umowy kredytu przez Bank nastąpiło 15.05.2013r.

Po otrzymaniu powyższego pisma pozwany złożył w dniu 21.02.2014r. wniosek do Komornika o umorzenie postępowania egzekucyjnego – co nastąpiło postanowieniem Komornika z 14.03.2014r. (k. 53,54 akt Komorniczych Km(...)).

Powód z pozwem wystąpił 13.01.2014r. ( k. 2) . Z powyższego wynika więc, że gdyby powód w sposób dostateczny poinformował pozwanego przed wytoczeniem powództwa, że jest właścicielem całego pojazdu objętego umową przewłaszczenia, wytoczenie powództwa nie byłoby konieczne. Pozwany bowiem na pismo powoda zawierające wniosek o odstąpienie przez niego od egzekucji zareagował cofnięciem egzekucji, ale dysponując tylko umową przewłaszczenia - co do części pojazdu nią objętego. W tym miejscu należy zauważyć, że był na to czas, a termin miesięczny do wystąpienia z powództwem, wskazany w art. 841 § 3 kpc nie był zagrożony.

W pozostałej części pozwany wniósł o umorzenie egzekucji w toku procesu ale wynikało to z faktu, że informację o tym, że powód jest właścicielem całego pojazdu otrzymał w toku sporu ( pismem z 22.01.2014r.).

W związku z powyższym nie można przyjąć, że pozwany zaspokoił roszczenie powoda w toku sporu. Nie można również przyjąć, że zachowanie pozwanego ( brak należytej staranności w postępowaniu mającym na celu wyjaśnienie spornego stanu fatycznego jak przyjął Sąd Rejonowy ) doprowadziło do zbędnego wytoczenia sporu przez powoda.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko powoda, że w niniejszej sprawie nie zachodziła żadna z przesłanek wskazanych w art. 100 kpc pozwalająca na choćby częściowe obciążenie kosztami strony pozwanej gdyż Sąd Rejonowy nie uwzględnił choćby częściowo żądań powoda, brak też podstaw w świetle ustalonego stanu faktycznego, do wzajemnego zniesienia kosztów czy też ich stosunkowego rozdzielenia.

W niniejszej sprawie powód wobec niedostatecznego poinformowania pozwanego o tym, że jest właścicielem całego pojazdu dłużnika bezzasadnie wytoczył pozew.

Spowodowało to konieczność cofnięcia pozwu w toku poru. Powód jest zatem stroną przegrywającą spór w rozumieniu art. 98 § 1 kpc. Tym samym jest zobowiązany stosownie do powołanego wyżej przepisu zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony ( kwoty procesu).

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uwzględnił zażalenie pozwanego i na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc zmienił zaskarżone postanowienie w pkt II zasądzając koszty procesu ( koszty zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa) na rzecz pozwanego.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 w zw. z art. 108 § 1 kpc oraz § 6 pkt 2) i § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( tekst. jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 490).